Welkom bij de lessen muziek Pedagogisch werk leerjaar 1
Met behulp van deze online reader kom je meer te weten over muziek bij de peuterspeelzaal, kleuters, het schoolkind en jongeren.
Wat ga je doen? Kennis opdoen van muziek voor de doelgroep, liedrepertoire opbouwen, muziekmaken, muziekactiviteiten uitvoeren.
Voor dat je begint!!
Houdt een muziekportfolio bij!!
Het muziekportfolio wordt een document waarbij je alles wat je maakt voor deze lessen toevoegd aan het portfolio.
Uiteindelijk NA de lessen van muziek heb je dus een volledig document met uitwerkingen, activiteiten welke je in een 2e leerjaar kunt gebruiken in stage of eventueel al in het 1e leerjaar van je stage.
Kortom alles wat je maakt of beschrijft dien je digitaal te bewaren voor het muziekportfolio.
Wat....Muziek?
Het brein en muziek 1
Klik op de link hieronder om je in te schrijven voor een presentatie of uitvoering van een activiteit
Muziek en emoties
Muziek is een uniek middel om je gevoelens naar buiten te brengen. Klank en trillingen geven het lichaam een impuls, het maakt iets los, het zet lichamelijke processen in beweging. Kernwoorden voor de doelgroep waarmee ik werk is het aanbieden van 'structuur en veiligheid'.
Muziek biedt structuur en veiligheid. Door middel van muzikale werkvormen kun je bij de cliënt of deelnemer structuur aanbrengen, wat veiligheid biedt en angst verminderend werkt.
Muziek is voor iedereen toegankelijk. Juist voor mensen met een beperking is muziek, omdat het non-verbaal is laagdrempelig. Je kunt bij de cliënt op ieder niveau aansluiten. Er zijn voor deze doelgroep vele mogelijkheden en instrumenten om samen met muziek bezig te zijn.
Bij de kinderopvang en bij de kleutergroepen op de basisschool zijn er veel activiteiten gekoppeld aan een liedje.
Opruimen, eten en drinken enzovoort.
Dit biedt kinderen een duidelijke structuur. Een activiteit staat in verband met een liedje en de kinderen weten precies wat er van hun wordt verwacht.
Wijk je af van deze structuur zullen de kinderen “ van slag” raken, omdat het gebruikelijke niet wordt gedaan. De kinderen hebben geleerd om alles in een bepaalde volgorde te doen en daar wordt dan niet van afgeweken.
In de jeugdzorg speelt muziek een andere rol. Muziek kan hier vertrouwd werken door dat een cliënt vaak naar zijn of haar eigen muziek luistert.
Dit biedt deze persoon rust, en veiligheid binnen zijn of haar woonomgeving.
Liedje leren 1
Liedmachien 1
Muzikale mogelijkheden (leren)
Muzikale ontwikkeling (leren)
Interesse tonen voor geluid (stimuleren van het gehoor);
· bewegen op de muziek (opdoen van lichamelijke ervaring met maat en ritme);
· een dier kunnen imiteren (expressief met de stem kunnen omgaan);
· een liedje kunnen zingen op de juiste toonhoogte;
· een geluid kunnen benoemen (stimuleren en ontwikkelen van het gehoor);
· kunnen stilstaan als de muziek stopt ( opdoen van ervaring met muzikale tegenstellingen).
Creatieve ontwikkeling:
· gekke stemgeluiden maken ( ontdekken van mogelijkheden in stemgebruik);
· verschillende geluiden maken met een krant (experimenteren met klanken van materialen/instrumenten);
· bedenken wat voor geluid een vogel maakt (stimuleren van de fantasie);
· kunnen bewegen als een clown (stimuleren van de expressie in mimiek, houding en beweging).
Senso-motorische ontwikkeling:
· zogenaamd een kaars uitblazen (ontwikkeling van stem en adem);
· kunnen bewegen op marsmuziek (stimuleren va&grove en fijne bewegingen);
· zich uitleven op dansmuziek (ontspanning en ontlading).
Cognitieve ontwikkeling:
· een nieuw liedje kunnen zingen (ontwikkelen van taal, woordenschat, begrippen)
· het juiste plaatje (dier) aanwijzen bij het geluid (stimuleren van de concentratie en het gehoor);
· opdoen van ervaring met ruimte en lichaam (ontwikkelen van een basis voor rekenkundige begrippen).
Sociale ontwikkeling:
· hand in hand kunnen dansen (rekening houden met elkaar);
· kunnen wachten op hun beurt (rekening houden met elkaar).
Juiste toonhoogte?
Juiste plaatje aanwijzen
Dier immiteren
Muzikale ontwikkeling 4 tot 7 jaar (leren)
Ze ontwikkelen een enorme fantasie. In hun spel spelen ze alles na wat ze meemaken, maar fantaseren ook over onwerkelijke dingen, zoals de sprookjeswereld. soms haalt een kleuter spel en werkelijkheid door elkaar. Hij wordt ineens echt bang van het spook.?
Kleuters van vier tot zeven jaar hebben een korte spanningsboog en vragen om korte, vaak herhaalde activiteiten. De drang tot spelen is nog heel groot.
Ze ontwikkelen een enorme fantasie. In hun spel spelen ze alles na wat ze meemaken, maar fantaseren ook over onwerkelijke dingen, zoals de sprookjeswereld. soms haalt een kleuter spel en werkelijkheid door elkaar. Hij wordt ineens echt bang van het spook.?
Kleuters leren het beste door te doen, te ervaren. Ze kunnen ook een thema dat op verschillende manieren wordt aangeboden, herkennen. Ze kunnen verbanden leggen tussen verschillende dingen, zoals zacht-luid, langzaam-snel.
Kinderen van ongeveer acht tot twaalf jaar worden duidelijker handiger en zoeken naar uitdaging in hun spel. Ze kunnen vaardigheden als touwtje springen en ballen eindeloos oefenen. Rond hun twaalfde jaar zijn ze lichamelijk het behendigst.
Ze spelen heel veel samen, maar meisjes praten tijdens het spelen en jongens zoeken vooral actie. Door dit verschil spelen jongens liever met jongens en meisjes liever met meisjes. Op de speelplaats zijn spelletjes als de jongen tegen de meisjes favoriet.
Je kunt bij instellingen en als klassenassistent op scholen voor speciaal onderwijs met muziek een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de kinderen. De muziekactiviteiten die je aanbiedt kunnen de volgende doelen hebben
Muzikale ontwikkeling
stimuleren van het zingen en articuleren
kennismaken met muziekinstrumenten
ontwikkelen van het gehoor
opdoen van lichamelijke ervaring met ritme en muzikale vorming
Creatieve ontwikkeling·
experimenteren met klank en tekst
stimuleren van creatief bewegen
stimuleren van de fantasie
uitdagen tot expressie in mimiek en houding?
Sensomotorische ontwikkeling
versterken van de ademhaling
stimuleren van de fijne motoriek
onspannen en ontladen?
Cognitieve ontwikkeling
uitbreiden van taalgebruik, woordenschat en begrippen
ontwikkelen van de concentratie en net gehoor
leren van muziekbegrippen en instrumenten leren benoemen
Sociale ontwikkeling
rekening houden met elkaar
aan anderen iets presenteren
op je beurt wachten
omgaan met spelregels
De theorie die hier onder staat met betrekking tot de ontwikkelingen hebben te maken met Methodisch werken.
Je zult moeten ontdekken wat de ontwikkel gebieden zijn van de diverse leeftijden en je moet weten wat er past bij een bepaalde leeftijd.
Ontwikkelingspsychologie heeft hier dus ook mee te maken.
Vanaf het moment dat een kind geboren is, is het druk bezig allerlei indrukken te verzamelen. Door aan te raken, te luisteren, te kijken, te proeven en ruiken ontdekt het de wereld om zich heen. dit noemen we de sensomotorische ontwikkeling.
Een baby maakt een enorme ontwikkeling door op het gebied van beweging: van liggen naar zitten, en na een jaar staan en lopen. Hij leert voorwerpen pakken en hanteren.
Kinderen van ongeveer anderhalf tot twee jaar worden dreumesen genoemd.
Deze kinderen kunnen over het algemeen lopen, en beginnen te praten. een dreumes leert de betekenis van voorwerpen, taal, geluiden enzovoort kennen. Plaatjes benoemen en aanwijzen is een favoriete bezigheid.
een dreumes leert vooral door anderen te herhalen en te imiteren, waardoor hij vooral concrete zaken leert begrijpen: op een stoel kan ik klimmen, een cadeautje pak ik uit en als we gaan eten moet ik mijn slab om.
Een dreumes wil steeds meer zelf doen: eten, aankleden.
Dreumesen spelen bij elkaar, maar nog niet met elkaar
Muziek en muziekspelletjes stimuleren de volgende ontwikkelingen bij het kind:
· De zintuiglijke ontwikkeling: voelen, horen, zien
· De sociale ontwikkeling: samen spelen, grenzen leren kennen en je er aan houden, wachten op je beurt.
· De emotionele ontwikkeling: omgaan met spanning en emoties, fantasiespel, ik-besef.
· De motorische ontwikkeling: evenwicht, balans, lichaamsbesef, ruimteoriëntatie, grote, grove, kleine en
fijne motoriek.
· De spraak- en de taalontwikkeling: het spelen met klanken, goed articuleren, mondmotoriek, uitbreiden
van de woordenschat, ritmisch spreken met de juiste intonatie.
· De muzikale ontwikkeling: imiteren, zingen, bewegen, dansspelletjes, spelen op instrumentjes, structuur,
vorm en betekenis.
· De cognitieve ontwikkeling: concentratie, lichaamsdelen leren kennen, begrippen als: in, op, onder, boven
en naast.
Autisme
Bekijk eerst het onderstaande filmpje over : Wat is Autisme
Bij mensen met autisme werkt de informatieverwerking in de hersenen op een andere manier. Met autisme word je geboren, het wordt niet veroorzaakt door de opvoeding. Alles wat mensen met autisme zien, horen, ruiken etc. wordt op een andere manier verwerkt. En dat brengt een andere mix van sterke en zwakke kanten met zich mee.
Zo hebben mensen met autisme vaak een goed oog voor detail, zijn ze eerlijk, recht door zee, analystisch en hardwerkend, maar hebben ze moeite met overzicht houden en sociale contacten en hebben ze een opvallend beperkt aantal interesses of activiteiten.
De meeste mensen zien de wereld als een film maar mensen met autisme zien de wereld eerder als een stapel losse foto's, zij zien minder samenhang. Hierdoor kost het hen veel moeite om te begrijpen wat er gebeurt. Ook snappen zij vaak niet goed wat andere mensen bedoelen of voelen.
Autisme zie je niet aan de buitenkant, maar het heeft grote invloed op iemands leven. Elke dag opnieuw.
Autisme kent vele gezichten. Sommige mensen met autisme zoeken weinig contact met anderen. Anderen doen dit juist heel actief, maar vaak op een manier die ‘vreemd’ overkomt. Er zijn mensen met autisme en een (lichte) verstandelijke beperking maar ook mensen met een hoge intelligentie. Sommigen kunnen een behoorlijk zelfstandig leven leiden, anderen hebben hun leven lang veel hulp nodig.
Ruim 1% van de Nederlanders – ongeveer 190.000 mensen - heeft een vorm van autisme.
Bekijk het onderstaande filmpje over autisme en muziek.
Interactieve les 2
Liedje leren 2
Spiegel
Muziektherapie
Muziektherapie is een methodische vorm van hulpverlening waarbij muzikale middelen binnen een therapeutische relatie gehanteerd worden om verandering, ontwikkeling, stabilisatie of acceptatie te bewerkstelligen op emotioneel, gedragsmatig, cognitief, sociaal of lichamelijk gebied.
Muziektherapie maakt gebruik van het medium muziek.
De muziek speelt dan ook een centrale rol en wordt op verschillende manieren ingezet. Een muziektherapeut werkt met zowel actieve werkvormen als ook met receptieve werkvormen.
Muziektherapeuten werken met verschillende doelgroepen.
Muziektherapie wordt ingezet bij cliënten die op grond van hun ziekte psychische (emotionele) problemen ervaren en beperkt zijn in hun mogelijkheid om verbaal hierover te communiceren.
Te denken valt hierbij aan mensen die hun taalvaardigheden hebben verloren door ziekte (zie afasie, dementie), verstandelijk gehandicapte kinderen en volwassenen die in hun ontwikkeling cognitief minder ontwikkeld zijn, autisten, die vaak verbale communicatie ontwijken, of comapatiënten.
Daarnaast zijn er ook cliënten die wel verbaal kunnen communiceren maar moeilijk over hun emoties kunnen praten óf om bepaalde redenen via praten en denken geen toegang meer tot deze emoties hebben.
Hierbij valt te denken aan psychiatrische cliënten, cliënten met dementie of mensen met een trauma. (b.v. ontstaan door oorlog of misbruik)
Muziek kan een brug zijn om via het ervaren wel bij deze emoties te kunnen komen.
Muziektherapie wordt aan individuele cliënten (één- op één contact met de therapeut) als ook aan groepen gegeven.
Welke vorm wordt gekozen is meestal afhankelijk van de beoogde doelstelling en de mogelijkheden binnen de praktijk of instelling.
Muziektherapie behoort tot het paramedische behandelaanbod van veel instellingen maar wordt ook in de vrijgevestigde praktijk beoefend. Een muziektherapeut heeft een erkende HBO opleiding.
Een muziektherapeut kan zich laten registreren bij het kwaliteitsregister: Stichting Registratie VaktherapeutischeBeroepen (SRVB), waardoor professionele zorg gewaarborgd is.
De muziektherapeuten zijn aangesloten bij de Nederlandse Vereniging voor Muziektherapeuten (NVvMT).
Video (kijken)
Bekijk het onderstaande filmpje:
Verschillende Doelgroepen
Een muziektherapeut is een zinvolle toevoeging aan elk multidisciplinair behandelteam.
Muziektherapeuten werken in bijna alle inrichtingen van de geestelijke en sociale gezondheidszorg.
De laatste jaren zijn er steeds nieuwe behandelgebieden bij gekomen en is de muziektherapie professioneler (wetenschappelijker) geworden. Op dit moment wordt door een aantal muziekwetenschappers intensief onderzoek gedaan naar de werking en verwerking van muziek in de hersenen. Deze kennis vertaalt zich in betere of nieuwe muziektherapeutische behandelmethodes. Een daarvan is bijvoorbeeld de in Amerika ontwikkelde Neurologic Music Therapy (NMT). Deze methode is vooral gericht opsomatische revalidatie.
Ondanks de forse kortingen in de gezondheidszorg werken nog steeds relatief veel muziektherapeuten in de verschillende inrichtingen. Helaas kunnen de meeste instellingen vaak maar contracten met weinig uren aanbieden. Zo komt het niet zelden voor dat een therapeut in meer dan een instelling werkt. Er zijn ook muziektherapeuten die in een vrijgevestigde praktijk werken.
Onderstaand een overzicht van werkvelden waar momentaan muziektherapeuten werkzaam zijn:
- In GGZ instellingen
- In de Kinder- en jeugdpsychiatrie
- In RIAGG’s
- In de psychogeriatrie (GGZ instellingen voor ouderen)
- In de Forensische psychiatrie (TBS)
- In inrichtingen voor verstandelijk gehandicapten
- In scholen voor speciaal onderwijs
- Medisch kleuter dagverblijf
- In de zorg voor autisten
- In Verpleeg-en verzorgingshuizen
- In revalidatiecentra of revalidatieafdelingen in een verpleeghuis
- In oorlogsgebieden
- In de zorg voor vluchtelingen
- In de zorg voor comapatiënten
- In Hospices
Video (kijken) doelgroepen
Bekijk onderstaande video ( Moments of freedom deel 1 )
Bekijk onderstaande video (Moments of freedom 2)
Werkvormen
Actieve muziektherapie
Bij actieve muziektherapie is de cliënt zelf actief betrokken bij het vormgeven aan de (therapeutische) muziek.
In tegenstelling tot de receptieve Muziektherapie, waarbij de cliënt de rol van luisteraar heeft, heeft de patiënt bij de actieve muziektherapie de rol van deelnemer.
Centraal in deze therapievorm staat het samen muziek maken.
Dit kan in een groep of in individueel contact met de therapeut plaats vinden. Cliënt en therapeut maken gebruik van allerlei instrumenten die eenvoudig te bespelen zijn en de (zang)stem.
De cliënt hoeft niet over muzikale voorkennis of de vaardigheid een instrument te bespelen te beschikken. Alle instrumenten zijn eenvoudig bespeelbaar en zal de muziektherapeut voldoende uitleg geven hoe deze te gebruiken zijn. Kennis over muziek is ook niet noodzakelijk. De cliënt kan dit gedurende de therapie ontdekken.
“Iedereen is muzikaal” beweerd muziekwetenschapper HJ Honing.
Muziektherapie is niet te verwarren met muziekles. Het gaat er niet om een muziekinstrument te leren bespelen of een esthetisch mooi stuk muziek te produceren. Het gaat om de processen in de muziek en in het contact met de therapeut. Daarbij staat de doelstelling van de therapie steeds centraal.
Maar wat doet men nu concreet?
Er bestaan verschillende mogelijkheden die afhankelijk zijn van het doel van de therapie. Voorbeelden van mogelijke werkvormen zijn, muzikale reactiespelletjes, het begeleiden van een lied op een trommel, het verklanken van een gevoel, het samen zingen, zangoefeningen, het schrijven van liederen, het samen improviseren en nog veel meer.
Receptieve muziektherapie
Tijdens de receptieve muziektherapie maakt de cliënt niet zelf muziek, zoals bij Actieve Muziektherapie, maar luistert de cliënt naar muziek met hieraan eventueel verbonden het uitvoeren van opdrachten.
De muziek kan van de therapeut zelf worden gemaakt (geïmproviseerd of een bestaande muziek) of van de cliënt of therapeut worden uitgezocht op CD.
Het proces van het kiezen van de muziek is vaak al een therapeutische interventie. De therapeut kan muziek kiezen die voor de cliënt bekend of onbekend is. Hij kan kiezen voor een bepaalde sfeer die van de muziek uitgaat en die bij de actuele stemming van de cliënt aansluit of juist niet aansluit en zo voort. Op deze manier neemt de therapeut invloed op de voortgang van de therapie.
Naar aanleiding van het luisteren en ervaren van muziek kan een gesprek ontstaan over de muziek zelf of over emoties en/ of herinneringen die deze muziek heeft opgeroepen.
Het gaat hierbij niet om het leren herkennen of analyseren van muziek, maar om het beleven van muziek en daaraan verbonden het kunnen herkennen, aannemen en uiten van emoties.
Voorbeelden voor mogelijke werkvormen zijn: de opdracht aan de cliënt om een muziek te kiezen die bij de stemming van de cliënt aansluit, tijdens het luisteren kan een ontspanningsoefening worden gedaan, of kan de therapeut opdracht geven waarop de cliënt moet letten. De therapeut kan aan de cliënt vragen om zijn favoriete muziek mee te nemen en uit te zoeken waarom deze muziek belangrijk is in het leven van de cliënt en welke functie deze muziek heeft of kan hebben.
Orff instrumenten
Orff instrumenten opdracht ( leren / maken )
Je kunt tijdens muzieklessen ook gebruik maken van "schoolmuziek"instrumenten.
Deze instrumenten zijn ontwikkelt en bedacht door Carl Orff, vandaar dat er ook wel wordt gesproken
over Orff instrumantarium, eenvoudig en handzaam voor het onderwijs.
Bekijk het onderstaande plaatje en benoem de instrumten die hier op staan.
Neem het plaatje en de antwoorden over op je laptop en voeg dit toe aan je muziekportfolio!
Jullie worden in groepen verdeeld, waarbij een ieder met de zelfde ontwikkeling bij elkaar zit.
Het is de bedoeling dat jullie het volgende gaan voorbereiden en verwerken:
1. een lied welke de hele klas moet zingen, dus eventueel aanleren
2. er moet een spel bij of iets met bewegingen en eventueel gebruik van éénvoudige ritme instrumenten of boomwackers.
3. Het moet iets unieks zijn, dus geen: hoofdschouders knie en teen en het moet passen in lokaal B103!!
4. Je mag ook geen liedjes gebruiken waarbij de bewegingen al in de tekst worden genoemd zoals Chi, chi wah of het vlieger lied etc....
!!Voor dat je de uitwerking maakt MOET je eerst toestemming vragen wat je wilt gaan doen.
Geen toestemming = geen beoordeling dus overleg met de docent!
Het doel hier achter is dat je in staat bent om vanuit een bepaalde ontwikkeling een activiteit te bedenken en niet eerst een activiteit en daarna de ontwikkeling.
Je krijgt als groep een overleg moment in de 2e helft van de les.
Bijna iedere week zal er een groep aan bod komen om de activiteit uit te voeren in de 2e helft van de les.
je bereid de muziekactiviteit voor zoals onderstaand!
Zet eerst op papier de volgende zaken:
1. Zet de namen van je groepje op papier + nummer van je groep.
2. De leeftijd van de doelgroep
3. De ontwikkeling die je stimuleert bij deze activiteit
4. eventueel de titel van het lied
5. eventueel de tekst van het lied
6. de exacte uitleg van de activiteit en de volgorde hoe je de activiteit gaat uitvoeren en de taakverdeling.
7. Alle benodigdheden.
( de activiteit mag niet langer duren dan 10 minuten )
Verwerk bovenstaande in de methodisch model!! en vul deze zo compleet mogelijk in, maar begin bij het schrijven van het doel, met wat je wilt bereiken en niet vanuit de activiteit.
Wanneer je klaar bent met de voorbereiding op "papier" bewaar je dit document voor je muziekportolio.
Deel het bestand met je groepsleden!!!
Je schrijft je groepje in, via de agenda..
Vul alle gegevens in die worden gevraagd hiervoor!!
Bij niet uitvoeren van de activiteit door ziekte of anders, zul je een vervangende opdracht moeten maken!!
Het arrangement Pedagogisch Werk 2019-2020 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Jurgen van der Meulen
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-09-28 13:37:56
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Orff instrumenten
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Liedjes kojz kinderen.pdf
