80 jaar Vrijheid

80 jaar Vrijheid

1.1 WOI

1.1.1 Oorzaken van WOI

Frans Ferdinand - 28 juni 1914
Frans Ferdinand - 28 juni 1914

De aanloop tot de Eerste Wereldoorlog begon al in 1870, toen Duitsland in een oorlog Frankrijk vernederde en stukken grond (Elzas-Lotheringen) wist te veroveren. Voor de Fransen al reden genoeg om een oorlog te beginnen. Een kleine 50 jaar laten gingen de soldaten al zingend en fluitend richting een oorlog.

Hoe komt het dat al deze jonge mannen zin hadden in een oorlog?

Kleine Handen - Het begin van de oorlog

1.1.2 Wat is nieuw in WOI?

Tank Eerste Wereldoorlog
Tank Eerste Wereldoorlog

Binnen de oorlog werden de nieuwste wapens gebruikt om de oorlog te winnen. Welke nieuwe wapens werden er in de oorlog gebruikt om de oorlog te winnen?

Het leven in een loopgraaf

1.1.3 Einde Eerste Wereldoorlog

Verdrag van Versailles 1919
Verdrag van Versailles 1919

Na vier jaar vechten kwam de oorlog ten einde. De frisse Amerikanen konden de oorlogsvermoeide Duitse soldaten makkelijker te lijf. Op 11 november om 11 uur kwam de oorlog met een wapenstilstand ten einde en op 28 juni 1919 (vijf jaar na de moord op Frans Ferdinand) werd het verdrag van Versailles getekend. 

Maar hoe kwamen de soldaten uit die oorlog?

Einde van de oorlog

1.1.4. Opdracht WOI

Je gaat een dagboekfragment van een soldaat uit WOI schrijven. Bekijk de pagina's 1.1.1. tot en met 1.1.3. voor verdere informatie

 

Wat moet er in het verhaal? Aantal punten Punten gekregen

Goed verhaal.

- Vanuit de ik-persoon. (Franse, Engelse of Duitse soldaat)

- Soldaat moet overleven tot na de oorlog

Per onderdeel (begin, midden, eind.)
Basis (100 woorden)
Kader (125 woorden)
Gemengd (150 woorden)

2  

Begin:

- Stel jezelf voor. (naam, leeftijd, plaats)

- Waarom breekt de oorlog uit en wanneer?

- Waarom wil je vechten in de oorlog?

2  

Midden in de oorlog:

- Hoe denk je als soldaat nu over de oorlog?

- Wat beleef je op een dag?

- Welke nieuwe wapens zijn er?

2  

Einde van de oorlog.

- Wanneer en hoe eindigt de oorlog?

- Hoe kijk je terug op de oorlog? (winst of verlies?) (Gevoel over de oorlog?)

2  
Afbeelding die je verhaal ondersteund 1  

Netjes ingeleverd:

Op tijd

Lettertype: max 13

1  
Cijfer 10  

 

1.2 Interbellum

1.2.1. Roaring Twenties

De Flappergirls - Mode in de jaren '20
De Flappergirls - Mode in de jaren '20

De jaren '20 worden ook wel de Roaring Twenties (Roerige Twintigen) genoemd. De wereld kwam net uit de oorlog en waren de jaren van ellende zat. Mensen zochten naar vermaak, zoals cabaret, of gingen sociale contacten zoeken in café's. Toch bleven de onrusten. Duitsland had last van een hyperinflatie en elke keer nieuwe verkiezingen en opstanden. In de VS werd alcohol verboden, waardoor de maffia veel geld kon verdienen aan illegale handel.

 

Bekijk het onderstaande filmpje en beantwoord de vraag.

Welkom bij de jaren '20 en '30 - the roaring twenties

1.2.2. Economische crisis 1929

Mensen deden er alles aan om toch aan werk te komen
Mensen deden er alles aan om toch aan werk te komen

24 Oktober 1929 - 'Zwarte Donderdag'

BREAKING NEWS: WALL STREET CRASH!

Daarmee openden de kranten een dag na de crisis. Ineens stortte de beurzen in en mensen waren alles kwijt. Maar wat houdt deze crash nu in en wat waren de gevolgen voor de gewone mensen?

Bekijk het onderstaande filmpje en het krantenartikel. Beantwoord dan de vragen.

Beurskrach in 2020

Welkom bij de jaren '20 en '30 - de crisisjaren

1.2.3. Hoe komt Hitler aan de macht

Schilderij Adolf Hitler
Schilderij Adolf Hitler

Duitsland was in diepe crisis, niet alleen door de aandelenkoers die kelderde, maar ook door de hyperinflatie (extreem hoge prijsstijgingen), politieke onrusten (extreem-links en -rechts kregen steeds meer de macht) en de hoge schulden van de Eerste Wereldoorlog. Mensen waren het zat en legden hun vertrouwen in een nieuwe leider: Adolf Hitler. Deze ex-soldaat en mislukte kunstenaar wist met zijn toespraken mensen van zijn gelijk te overtuigen.

Er ist wieder da
Er ist wieder da

Eenmaal aangesloten bij de Duitse Arbeiderspartij wist Adolf Hitler zich snel aan de top van de partij te komen. In de Bierkellers (bierkelders) van München hield Adolf Hitler regelmatig toespraken. Hij was zo overtuigd van de sterkte van zijn partij dat hij in de nacht van 8 en 9 november 1923 een putsch (overname van de regering) probeerde uit te voeren. De steun viel uiteindelijk tegen en de politie sloeg samen met het leger de opstand neer. Hitler kwam in de gevangenis terecht. Hier schreef hij zijn ideeën op in het boek Mein Kampf (Mijn Strijd)

Nazivlag met symbool
Nazivlag met symbool
Ontaarde kunst
Ontaarde kunst
Toespraak Hitler
Toespraak Hitler

Hitler gebruikte de media van die tijd om een bepaald beeld van zichzelf neer te zetten. Hij moest overkomen als een sterke leider, die de oplossing had voor de diepe crisis in Duitsland. Tegenstanders, maar ook alles wat niet in het straatje paste van Adolf Hitler, werden afgeschilderd als slecht of zoals hij het noemde ontaard (niet van deze wereld). Alle elementen die niet in zijn wereld paste moesten verdwijnen. Of dit nu ging om kunst, gebouwen en uiteindelijk ook mensen.

In Europa - München 1937
Aflevering van In Europa over de tentoonstelling van 'goedgekeurde' Kunst

1.2.4. Duitsland onder Hitler - Nationaal Socialisme

Cover van Time Magazine
Cover van Time Magazine

Hoe komt het nou dat normale, goeddenkende mensen een man als Hitler volgen?

Dat is een vraag die vandaag de dag nog steeds veel wordt gesteld. Toch zijn hier hele logische verklaringen voor. Al twintig jaar lang was er veel onrust in Duitsland. De Eerste Wereldoorlog was verloren. In de jaren '20 was er economisch en politiek veel onrust en de crisis van 1929 brachten veel Duitsers tot een nulpunt. Hitler beloofde de Duitsers banen en meer welvaart.

En de eerste jaren leverde hij ook. Gewone burgers kregen steeds vaker een auto (Volkswagen) waarmee ze konden rijden over de net aangelegde Autobahn. Veel mensen kregen weer werk, want Hitler startte de oorlogsindustrie (die na de Eerste Wereldoorlog beperkingen had gekregen) weer op. Veel mensen konden voor het eerst in hun leven op vakantie.

Vol bewondering keken de Duitsers, maar ook buitenlandse leider na Adolf Hitler. Times magazine riep Hitler zelfs in 1938 uit tot 'Man van het jaar'

Toch werd het voor de Joden steeds benauwder. Door de Rassenwetten van Neurenberg (1935) kwam er een verschil tussen Joden en niet-Joden. Joden mochten daardoor steeds minder en werden neergezet als tweederangs burgers

1.2.5. Opdracht propaganda

Verzin een eigen propaganda poster voor een onderwerp wat jij wilt steunen. Dit kan zijn de Boerenprotesten of een ander onderwerp. Zorg wel dat voordat je begint, dit onderwerp voorlegt aan jouw docent.

NB: Het onderwerp mag best pittig, maar houdt het wel netjes

Onderdeel Aantal punten Punten verdiend
Onderwerp 1  
Ontwerp (Poster is opvallend en duidelijk) 2  
Korte slogans (Pakkende teksten) 2  
Afbeeldingen die de poster ondersteunen 2  
Standpunt komt goed na voren 1  
Op tijd 1  
Netjes (op één pagina, netjes gewerkt, goed verzorgd, nette manier van inleveren) 1  
     
Totaal 10  

 

1.3 WOII

1.3.1 1939 - 1940

Veroveren van Europa (het begin)

Adolf Hitler wilde voor zijn Duitse volk meer Lebensraum (Levensruimte). Daarnaast moesten alle Duitstalige mensen in het nieuwe 'Groot-Duitsland' leven. Hij begon dan ook als eerste Oostenrijk bij Duitsland te trekken, het land waar hij zelf vandaan kwam. Dit deed hij door het vreedzaam binnenvallen van Oostenrijk, de zogenaamde 'Anschluss'. Ook een stuk van Tsjechië werd met dezelfde reden veroverd. De Britten en de Fransen vonden het tijd voor een overleg.

Munchen 1938 - (v.l.n.r.) Mussolini (Italië), Hitler (Duitsland), Daladier (Frankrijk) en Chamberlain (Groot-Brittannië)
Munchen 1938 - (v.l.n.r.) Mussolini (Italië), Hitler (Duitsland), Daladier (Frankrijk) en Chamberlain (Groot-Brittannië)

München in 1938

De Britten en de Fransen vonden het tijd voor een overleg met Hitler. Hitler kwam samen met de Italiaanse Mussolini (een bondgenoot) en beloofde dat hij geen land meer zou binnenvallen. Om Hitler rustig te houden, kreeg hij Sudetenland (Tsjechië). De Britse premier kwam opgelucht thuis en noemde dit verdrag 'A peace for our time'. De vrede leek getekend. Nog geen jaar later viel Hitler Polen binnen en was de Tweede Wereldoorlog begonnen.

De Grebbelinie - een verdedigingslinie tegen de Duitsers
De Grebbelinie - een verdedigingslinie tegen de Duitsers

Nederland

En Nederland?! Nederland had de hoop om niet te vechten, net als in de Eerste Wereldoorlog. Dit was ook niet zo gek, want de vorige oorlog werd Nederland ook met rust gelaten. De verdedigingslinie van Nederland was daarnaast sterk verouderd. Moderne wapens kende het leger van Nederland nog bijna niet en waren dan ook kansloos tegen de Duitsers.

Op 10 mei 1940 viel Duitsland Nederland, België en Luxemburg tegelijkertijd binnen. Snel wisten de Duitsers grote delen van Nederland te veroveren. Dapper werd er gevochten door de Nederlandse soldaten aan de Grebbelinie, maar de Duitsers waren te sterk voor de Nederlandse soldaten. Daarnaast bombardeerde de Duitsers Rotterdam en dreigden ze ook andere steden te bombaderen. 5 dagen na de inval viel Nederland en was Duitsland officieel de baas. Nederland was gecapituleerd.

13 in de oorlog - Stad in brand

1.3.2. Eerste jaren van de bezetting

Seys-Inquart spreekt in Den Haag (1940)
Seys-Inquart spreekt in Den Haag (1940)

15 mei 1940 - Duitsland de baas in Nederland. Nederland had de oolog verloren en was bezet. Op het begin leek er weinig te veranderen in Nederland. De Duitsers probeerde dan ook Nederland met 'zachte hand' voor het nationaal-socialisme van Adolf Hitler te winnen. De baas van Nederland werd Rijkscommessaris Seys-Inquart. Door veel publieke optredens probeerde hij in 1940 Nederland rustig te houden. Voor veel Nederlanders veranderde er dan ook weinig. Duitsland was de baas, maar het leven ging gewoon door.

Inkwartiering

Toch kwamen er langzaam veranderingen. Zo kwamen in sommige gezinnen Duitse soldaten in huis wonen. De gezinnen hadden hierover niks te zeggen. Dit noemen wij de inkwartiering. Voor sommige gezinnen betekende dit een grote verandering. Ineens zaten Duitse soldaten aan de keukentafel. 

22 februari 1941 - Razzia in Amsterdam
22 februari 1941 - Razzia in Amsterdam

Anti-Joodse maatregelen

Vanaf dat de Duitsers de baas werden in Nederland, werden de Joden steeds meer verboden. In het eerste jaar van de oorlog kwamen er steeds meer maatregelen. Joden mochten op bepaalde plekken niet meer komen, zoals zwembaden en niet-Joodse winkels. Joden mochten bepaalde beroepen niet meer uitvoeren. Uiteindelijk moesten Joden in de Joodse buurten gaan wonen. Joden werden langzaam verwijderd van de rest van de Nederlanders. Hieronder zie je de lijst met Anti-Joodse maatregelen en gebeurtenissen vanaf 15 mei 1940.

https://www.tracesofwar.nl/articles/1938/Anti-Joodse-maatregelen-in-Nederland-vanaf-1940.htm

Langzaam kwamen de Joden steeds meer in het nauw. Toen de eerste razzia's in Amsterdam waren en honderden Joden werden opgepakt was het voor veel Nederlanders genoeg. 'Het mogen dan wel Joden zijn, maar het zijn wel onze Joden.' 

 

13 in de oorlog
Vanaf nu zijn de Duitsers de baas in Nederland. Lisa Wade laat zien dat ook tijdens de oorlog het gewone leven doorgaat. Hans (13 jaar, Amsterdam) moet nu Duitse woordjes leren voor een proefwerk. Tot groot ongenoegen van zijn vader, die de Duitsers maar niet kan vergeven dat ze Rotterdam hebben plat gebombardeerd. Als dan ook nog een Duitse soldaat bij het gezin wordt ingekwartierd, gaat het helemaal mis.

De Dokwerker - herdenking aan de Februaristaking van 1941
De Dokwerker - herdenking aan de Februaristaking van 1941

Februaristaking 1941

In Amsterdam begon op 25 februari een massale staking. Dit bereidde zich uit tot andere steden zoals Haarlem en Utrecht. Het openbaar vervoer kwam tot stilstand. Het was de eerste massale verzetactie tegen de Duitse bezetter.

Toen een dag later de 'zachte hand' van de Duitsers afgelopen was en er hard werd ingegrepen, kwam de staking tot een einde. Onder de stakers vielen meerdere doden en gewonden en veel mannen werden opgepakt en gevangengezet. De Duitsers werden harder tegenover de Nederlanders, de bezetting werd grimmiger.

1.3.3. De NSB

De Vlag van de NSB
De Vlag van de NSB

Veel mensen moesten een keuze maken. Sommige mensen kozen voor verzet, maar het grote deel van de Nederlanders bleven aan de zijlijn staan. Ze waren bang voor de gevolgen die tijdens de Februaristaking pijnlijk duidelijk waren geworden.

 

Een ander deel was het juist eens met de bezetter. Zij werden collaborateurs genoemd en waren vaak lid van de NSB, de Nationaal-Socialistische Beweging. Dit was de Nederlandse broederpartij van Adolf Hitlers NSDAP. Ze hadden dezelfde standpunten en wilde graag samenwerken met de nieuwe bezetter.

De muur van Mussert - vanaf hier spreekt Mussert leden van de NSB toe
De muur van Mussert - vanaf hier spreekt Mussert leden van de NSB toe

Anton Mussert

De baas en de oprichter van de NSB was Anton Mussert. Anton Mussert was het in 1931 eerst nog niet eens met het anti-joodse beleid van de Nazipartij, maar toen Rost-van Tonningen ook bij de partij kwam, werd de NSB radicaler.

 

Toch wist hij de mensen niet te overtuigen van het gelijk van de Nazi-partij, zoals Hitler dit deed in Duitsland. Op het hoogtepunt kreeg de partij 8% van de stemmen tijdens de Tweede Kamerverkiezing en tijdens de oorlog waren er maximaal 100.000 mensen lid van de partij.

Na de oorlog

Na de oorlog werden collaborateurs (samenwerkers) hard gestraft. Ze werden gezien als landverraders en moesten tijdens de bevrijding door de stad lopen terwijl ze werden uitgelachen en bespot door het publiek. Vrouwen die het met Duitse soldaten een relatie hadden gehad, werden kaalgeschoren. Anton Mussert werd vlak na de oorlog tot de dood veroordeeld en doodgeschoten.

Toch bleef de oorlog voor veel NSB-ers en kinderen van NSB-ers lange gevolgen hebben. Mensen kwamen niet meer op bezoek. Kinderen van NSB ouders werden vaak gepest en uitgescholden en andere kinderen wilden niks meer te maken hebben met wat hun ouders hebben gedaan.

Kinderen van foute ouders

13 in de oorlog - De NSB
Lisa Wade bezoekt in Lunteren de Muur van Mussert. De plek waar jaarlijks een grote bijeenkomst van NSB'ers werd gehouden. De vader van Corry (12 jaar, Hilversum) is lid van de NSB, de Nationaal-Socialistische Beweging. Deze partij is juist blij met de komst van de Duitsers. Veel mensen vinden NSB'ers landverraders omdat ze met de Duitse nazi's samenwerken. Op school wordt Corry gepest en ze mag ook niet meer bij andere kinderen spelen. En als de bevrijding nadert, zijn veel NSB'ers bang voor de wraak van hun landgenoten.

1.3.4. Jodenvervolging

Langzaam werd het voor de Joden steeds benauwder. Zoals je hebt gelezen kwamen er al vanaf 1940 steeds meer anti-Joodse maatregelen. Vanaf 1941 kwamen er razzia's, waarin groepen Joden werden opgejaagd, uit hun huizen werden gehaald en werden meegenomen. Waar gingen deze mensen naar toe en wat was hun lot?

De treinrails in Westerbork
De treinrails in Westerbork

Eenmaal opgepakt kwamen veel Joden terecht in doorvoerkampen. In Nederland is de bekendste doorvoerkamp Westerbork. Hier moesten Joden aan het werk, maar mochten ze ook nog sporten en andere dingen doen. Één keer in de week was er een theater waar de Joden gingen optreden voor de baas van het kamp. Toch was er elke week de angst. Elke dinsdag kwam er een lijst met mensen die weer op de trein werden gezet. Deze angst was altijd aanwezig. Een fout maken tegenover de bewaker of in het theater niet goed genoeg zijn kon zomaar een enkeltje richting het oosten betekenen.

Toegangspoort tot Auschwitz
Toegangspoort tot Auschwitz

Elke week werden de treinen volgepropt met mensen die richting een nieuwe kamp in het oosten werden gevoerd. Veewagons vol met mensen. Elke wagon telde rond de 80 mensen. Dagenlang moesten ze staan in de extreme kou in de winter of de hitte in de zomer. Een emmer in het hoekje van de wagon diende als WC. Ook was er een klein beetje water aanwezig. Zwakkeren overleefden deze reis niet.

 

Eenmaal aangekomen werden de mensen onderverdeeld in twee groepen. De sterkeren kregen een plek in een barrak aangewezen en moesten onder zeer zware omstandigheden werken in de plaatselijke fabrieken. De zwakkeren konden gelijk doorlopen richting de gaskamers. 

 

Aangekomen in de gaskamers wisten de mensen niet wat er ging gebeuren. De gaskamers waren ingericht als douches. Je moest je uitkleden en in een grote ruimte plaatsnemen. De douchekoppen gaven het idee dat mensen een douchbeurt kregen. Echter kwam er geen water uit de douchekoppen, maar gas. Langzaam stikten de mensen en vonden ze hier hun dood. De lijken werden verbrand.

De vernietiging
Roos (13 jaar, Amsterdam) is met haar ouders opgepakt en weggevoerd naar doorgangskamp Westerbork. Hier wachten ze op transport naar de vernietigingskampen in Polen. Niemand wil naar het onbekende oosten, waarvan nog nooit iemand is teruggekeerd. Lisa Wade bezoekt in Polen het grote vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau waar de meeste Joden meteen na aankomst in de gaskamers werden vermoord. Tot haar grote verbijstering vindt ze op het terrein nog een meisjesring.

Het lot van Roos is het lot van 6 miljoen andere mensen. Elk met een eigen verhaal. Tot op de dag van vandaag blijven we deze gebeurtenis herdenken en daarnaast de vrijheid vieren.

1.3.5. Bevrijding

D-Day
D-Day

D-Day

6 juni 1944. De Bevrijding van West-Europa begint. Op deze dag landen er voor het eerst troepen uit de Verenigde-Staten, Groot-Brittannië en Canada op land in West-Frankrijk. Operatie Overlord is dan begonnen. Bij de kust van Normandië komen de soldaten aan land. Binnen een paar dagen weten de soldaten kleine stukjes land te veroveren en is het eerste deel van West-Europa bevrijdt. Het blijkt het begin te zijn van de opmars richting Berlijn.

Bevrijdingsjournaal 6 juni 1944

Operatie Market Garden
Operatie Market Garden

Operatie Market Garden

Een paar maanden later liggen de de Britse, Canadese en Amerikaanse soldaten in Nederland en proberen ze zo snel mogelijk Nederland te bevrijden. De weg richting Berlijn ligt dan open. In Operatie Market Garden proberen de soldaten de bruggen rond Arnhem te veroveren. Engelse soldaten werden gedropt in vijandelijk gebied en moesten zo snel mogelijk de bruggen te pakken te krijgen. De operatie verloopt echter dramatisch. Hieronder zie je waarom.

Bevrijdingsjournaal 26 september 1944

Hongerwinter
Hongerwinter

Hongerwinter

Een koude winter met honger en kou volgde voor West-Nederland. De winter van 1944-1945 wordt ook wel de hongerwinter genoemd. Veel mensen sterven in deze laatste winter van de oorlog. Er is bijna geen voedsel meer te krijgen en alles werd gebruikt om maar aan brandhout te komen. Mensen verzonnen maar alles om te koken en te eten, zoals tulpenbollen. Anderen gingen langs bij boeren en ruilden spullen voor eten.

Bevrijdingsjournaal - 26 januari 1945

Bevrijding
Bevrijding

5 mei 1945

Toch komt er een einde aan de honger en aan de bezetting van Noord- en West-Nederland. Op 5 mei 1945 is de overgave van de Duitsers getekend en trekken de soldaten richting steden als Utrecht, Amsterdam en Den Haag. Toch is er nog veel onrust. Duitse soldaten die vast zitten in Nederland zijn teleurgesteld en angstig. Dit maakt ze onrekenbaar. Het gaat op 7 mei 1945, twee dagen na de bevrijding, op de Dam in Amsterdam nog goed mis.

Bevrijdingsjournaal - 7 mei 1945

1.3.6. Oorlog in Azië

vlag van Japan
vlag van Japan

Ook in Azië was tijdens de Tweede Wereldoorlog een oorlog gaande. Hier hadden ze geen dreiging van Duitsland, maar van Japan. Japan wilde stukken van Azië veroveren. Voor de Tweede Wereldoorlog hadden veel West-Europese landen daar nog stukken land in handen. Nederland had bijvoorbeeld Indonesië. Toen de oorloguitbrak in Europa en Nederland binnen een paar dagen overlopen werd door de Duitsers, was het zelfvertrouwen van de Nederlanders in Indonesië dan ook verdwenen als sneeuw voor de zon.

Kaart Indonesië
Kaart Indonesië

Daarnaast had Nederland ook een ander probleem. Als je kijk naar de kaart hier rechts zie je het direct. Indonesië bestond uit allemaal kleine eilanden. Het was dus heel moeilijk te verdedigen. Japan kon op elk stuk aan land komen. Begin 1942 viel Japan dan ook Indonesië binnen en eiland voor eiland werd Indonesië veroverd op de Nederlanders. De Nederlanders hadden geen schijn van kans.

Nederlanders die in Indonesië woonden waren ineens niet meer de baas. Japanners sloten de Nederlanders op in kampongs (kampen). Daar was het leven zwaar. Het was heet. Tropische ziektes zoals malaria kwamen veel voor. Er was honger en dorst.

Daarnaast waren de Japanners hard en wreed tegenover de Nederlandse kampbewoners. Ze moesten uren in de brandende zon staan en diep buigen voor de Japanners. Deed je dit niet, dan werd je heel hard gestraft.

 

De atoombom- herkennen aan de paddenstoelvorm van de wolk
De atoombom- herkennen aan de paddenstoelvorm van de wolk

Eind 1941 werd ook de VS (Verenigde Staten) betrokken bij deze oorlog. Japan viel Pearl Harbor aan. Een haven op Hawaï waar veel Amerikaanse schepen lagen. De VS kon dit niet zomaar laten gebeuren en besloot te strijden tegen Japan. Eiland voor eiland en land voor land won de VS de strijd van Japan. Door de hardheid van de Japanners, was deze strijd vaak wel erg lang en traag.

Toen de oorlog in Europa al voorbij was, half 1945, was de oorlog in Azië nog gaande. Om de oorlog definitief af te sluiten, besloten de Amerikanen een nieuw wapen in te zetten, de atoombom. Deze bom is zo alles vernietigend, dat niks in de omgeving van deze bom het kan overleden. Hiroshima en Nagasaki werden gebombardeerd. Beide steden tot de grond toe vernietigd. Japan gaf zich over en de Tweede Wereldoorlog was officieel voorbij.

13 in de oorlog - Indië
Nederlands-Indië staat centraal. Meer dan drie eeuwen lang was het een kolonie van Nederland, bestuurd door residenten, zoals de vader van Christiaan (12 jaar, Batavia). Ze voelen zich sterk verbonden met Nederland en als hun vaderland wordt binnengevallen door de Duitsers, doneren ze vrijwillig geld en kostbaarheden als bijdrage in de oorlogsvoering. Maar dan wordt Nederlands-Indië zelf onder de voet gelopen. Door Japan. Christiaan en zijn vader belanden in een mannenkamp waar ze onder vreselijke omstandigheden proberen te overleven.

1.3.7. Dit nooit meer

EGKS - Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal
EGKS - Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal

Na de Tweede Wereldoorlog was het voor veel inwoners in Europa wel duidelijk: Dit nooit meer!. Maar hoe konden ze deze twee verschikkelijke oorlogen voorkomen? Samenwerken was de oplossing. Want wie samen werkt, kan geen oorlog met elkaar voeren.

Benelux

De Benelux werd al tijdens de Tweede Wereldoorlog opgericht. Belgie, Nederland en Luxemburg spraken in 1944 met elkaar af om na de oorlog meer met elkaar te gaan samen werken. Dit wordt dan ook gezien als de eerste basis van de Europese Samenwerking.

EGKS

De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal is dan de eerste echte Europese Samenwerking. Duitsland werd hier bewust bij betrokken, iets wat na de Eerste Wereldoorlog niet werd gedaan. Ook de naam, Kolen en Staal, was een bewuste keuze.

1.3.8. Voorwerpen uit het verleden

Voorwerpen uit het verleden
Voorwerpen uit het verleden

Stel: jij mag een zaal inrichten in een museum over de Tweede Wereldoorlog. Hierbij komen voorwerpen voorbij die het verhaal vertellen van deze oorlog.

Basis: Als je uit alle voorwerpen mag kiezen, welke 6 voorwerpen nemen plaats in jouw zaal. Dit mag van hele specifieke dingen zoals het dagboek van Anne Frank of de uniform van Seys-Inquart tot algemene dingen zoals de borden met 'voor Joden verboden'.

Je cijfer wordt opgebouwd uit de volgende dingen:

Onderdeel Punten Punten verdiend
Een voorblad met je naam en een titel voor jouw collectie 1  
Een inleiding waarin jij vertelt over jouw collectie en waarom jij het zo belangrijk vindt waarom we deze verhalen blijven herdenken 2  

6 voorwerpen met daarbij bij elk voorwerp een tekstje met:

- Wat is het?

- Welke rol speelde dit voorwerp in de Tweede Wereldoorlog?

6  
Op tijd 1  

 

Kader: Als je uit alle voorwerpen mag kiezen, welke 7 voorwerpen nemen plaats in jouw zaal. Dit mag van hele specifieke dingen zoals het dagboek van Anne Frank of de uniform van Seys-Inquart tot algemene dingen zoals de borden met 'voor Joden verboden'. Ik wil dat je ook denkt in een thema, zoals 'de Holocaust', 'de hongerwinter', 'het eerste bezettingsjaar', of een ander onderwerp dat je zelf mag kiezen.

 

Onderdeel Punten Punten verdiend
Een voorblad met je naam en een titel dat slaat op jouw thema. 1  
Een inleiding waarin jij vertelt over jouw collectie en waarom jij het zo belangrijk vindt waarom we deze verhalen blijven herdenken. Leg daarbij uit wat jouw thema is. 2  

7 voorwerpen met daarbij bij elk voorwerp een tekstje met:

- Wat is het?

- Welke rol speelde dit voorwerp in de Tweede Wereldoorlog?

6  
Op tijd 1  

 

GL: Als je uit alle voorwerpen mag kiezen, welke 9 voorwerpen nemen plaats in jouw zaal. Dit mag van hele specifieke dingen zoals het dagboek van Anne Frank of de uniform van Seys-Inquart tot algemene dingen zoals de borden met 'voor Joden verboden'. Ik wil dat je ook denkt in een thema, zoals 'de Holocaust', 'de hongerwinter', 'het eerste bezettingsjaar', of een ander onderwerp dat je zelf mag kiezen.

 

Onderdeel Punten Punten verdiend
Een voorblad met je naam en een titel dat slaat op jouw thema. 1  
Een inleiding waarin jij vertelt over jouw collectie en waarom jij het zo belangrijk vindt waarom we deze verhalen blijven herdenken. Leg daarbij uit wat jouw thema is. 2  

9 voorwerpen met daarbij bij elk voorwerp een tekstje met:

- Wat is het?

- Welke rol speelde dit voorwerp in de Tweede Wereldoorlog?

6  
Op tijd 1  

1.3.9 Voorwerpen uit het verleden (samenwerking)

Voorwerpen uit het verleden
Voorwerpen uit het verleden

Je hebt besloten om met z'n tweeën deze opdracht uit te voeren. Hieronder vind je de aangepaste versie.

 

 

 

 

 

 

Stel: jij mag een zaal inrichten in een museum over de Tweede Wereldoorlog. Hierbij komen voorwerpen voorbij die het verhaal vertellen van deze oorlog.

Basis: Als julie uit alle voorwerpen mogen kiezen, welke 8 voorwerpen nemen plaats in jullie zalen. Dit mag van hele specifieke dingen zoals het dagboek van Anne Frank of de uniform van Seys-Inquart tot algemene dingen zoals de borden met 'voor Joden verboden'.

Maak daarbij ook een plattegrond van jullie (minimaal twee) zalen. Maak een looproute en geef aan waar de voorwerpen zich bevinden.

Je cijfer wordt opgebouwd uit de volgende dingen:

Onderdeel Punten Punten verdiend
Een voorblad met jullie namen en een titel voor jullie collectie 1  
Een inleiding waarin jullie vertellen over jullie collectie en waarom jullie het zo belangrijk vinden waarom we deze verhalen blijven herdenken. 1  

8 voorwerpen met daarbij bij elk voorwerp een tekstje met:

- Wat is het?

- Welke rol speelde dit voorwerp in de Tweede Wereldoorlog?

5

 

 

 

Plattegrond waarin jullie aangeven hoe jullie zalen zijn ingedeeld en waar de voorwerpen staan. (Dit zijn minimaal twee zalen) 2  
Op tijd 1  

 

Kader: Als je uit alle voorwerpen mag kiezen, welke 10 voorwerpen nemen plaats in jullie zalen. Dit mag van hele specifieke dingen zoals het dagboek van Anne Frank of de uniform van Seys-Inquart tot algemene dingen zoals de borden met 'voor Joden verboden'.

Daarbij wil ik dat jullie denken in twee thema's. Denk aan bezetting, bevrijding, oorlog, vrede, collaboratie, verzet, dader en slachtoffer.

Maak daarbij ook een plattegrond van jullie (minimaal twee) zalen. Maak een looproute en geef aan waar de voorwerpen zich bevinden.

Onderdeel Punten Punten verdiend
Een voorblad met jullie namen en een titel dat slaat op jullie thema's. 1  
Een inleiding waarin jullie vertellen over jullie collectie en waarom jullie het zo belangrijk vinden waarom we deze verhalen blijven herdenken. Leg daarbij uit wat jullie thema's zijn. 1  

10 voorwerpen met daarbij bij elk voorwerp een tekstje met:

- Wat is het?

- Welke rol speelde dit voorwerp in de Tweede Wereldoorlog?

5  
Plattegrond waarin jullie zalen terug komen. (minimaal twee) 2  
Op tijd 1  

 

GL: Als je uit alle voorwerpen mag kiezen, welke 12 voorwerpen nemen plaats in jullie zalen. Dit mag van hele specifieke dingen zoals het dagboek van Anne Frank of de uniform van Seys-Inquart tot algemene dingen zoals de borden met 'voor Joden verboden'.

Daarbij wil ik dat jullie denken in twee thema's, die ook tegenstrijdig aan elkaar zijn. Denk aan bezetting en bevrijding of oorlog en vrede of collaboratie en verzet of dader en slachtoffer.

Maak daarbij ook een plattegrond van jullie (minimaal drie) zalen. Maak een looproute en geef aan waar de voorwerpen zich bevinden.

 

Onderdeel Punten Punten verdiend
Een voorblad met jullie namen en een titel dat slaat op jullie thema's. 1  
Een inleiding waarin jullie vertellen over jullie collectie en waarom jullie het zo belangrijk vinden waarom we deze verhalen blijven herdenken. Leg daarbij uit wat jullie thema's zijn. 1  

12 voorwerpen met daarbij bij elk voorwerp een tekstje met:

- Wat is het?

- Welke rol speelde dit voorwerp in de Tweede Wereldoorlog?

5  
Plattegrond waarin jullie zalen terug komen. (minimaal drie) 2  
Op tijd 1