Wist je dat 60 miljoen Chinese kinderen zichzelf moeten opvoeden? De ouders zijn vertrokken naar de stad om werk te zoeken. De kinderen kunnen door gebrek aan geld niet mee. Ze moeten achterblijven op het platteland, waar het leven zwaarder is, niet alleen door de gebrekkige voorzieningen, maar vaak ook, omdat opa en oma te zwak zijn om voor ze te kunnen zorgen.
Ook Du Yi, is een jongen die is achtergelaten door zijn ouders. Het is nu 7 jaar geleden dat hij zijn ouders richting de stad heeft zien gaan. Hij was toen 5, erg jong om alleen met zijn grootouders achter te blijven. Gelukkig waren zijn grootouders nog goed ter been en hoefte hij niet voor hen te zorgen. Voor zijn klasgenootje Xia, was dat anders. Haar opa was goed, maar haar oma kon niet meer zo heel erg veel, daarom was Xia verplicht om de varkens eten te geven en mee te helpen met de oogst.
Gelukkig voor Xia kan ze nu eindelijk naar haar ouders toe in Shanghai, de grootste stad van China. Haar ouders hebben een betere baan, waardoor ze ook een beter huis kunnen betalen. Xia is blij dat ze straks in de bovenbouw naar een goede school kan in Shanghai. Xia wil niets anders dan studeren. Alleen met studeren kan ze het in China beter maken voor haar kinderen.
De foto's die Xia aan Du Yi liet zien waren indrukwekkend. De stad is zo groot en wat veel technologie. De foto hiernaast is een van de foto's die Xia's ouders vorig jaar tijdens niewjaar hadden meegenomen.
Shanghai citycenter
Deze periode ga je meer leren over China. Je leert over de culturele gebruiken, bevolkingsstromen, milieu en het landschap.
Bekijk de video van Graaf Geo voor een mooie samenvatting van deze periode.
Deze module sluit aan bij het basisboek en lesboek hoofdstuk 5 en is een handig hulpmiddel voor het leren van de toets. (H5 P1 - 4)
Graaf Geo - China
bevolking en ruimte
De bevolkingsspreiding in China ongelijk. Dit betekent dat de bevolking niet overal hetzelfde is. Op sommige plekken wonen meer mensen, op andere plekken minder.
Voordat we verder gaan naar China, is het belangrijk dat je het verschil weet tussen: bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding.
Reliëf kaart China.
Als het goed is heb je in de video meegekregen dat de ongelijke bevolkingsspreiding in China vooral een natuurlijke (fysische) oorzaak heeft. Als je goed naar de kaart en de legenda kijkt dan zie je dat China verschillende hoogteniveau's heeft. Het binnenland heeft veel relïef. terwijl de kust juist uitgestrekte laagvlaktes kent. De laagvlaktes zijn vruchtbaar door klei die door sedimentatie in het laagland wordt afgezet. Het is dan ook niet vreemd dat juist op de plekken langs de rivieren veel grote steden zijn ontstaan. Ook Shanghai ligt aan een belangrijke rivier.
In dit hoofdstuk ga je een reis maken door het landschap van China.
Tibet, het dak van de wereld
Zoals je in de video hebt opgemerkt, is er weinig vegetatie aanwezig. Dit heeft niet alleen met de weinige neerslag te maken, maar ook het feit dat de ondergrond altijd bevroren is. Dit heet permafrost. Permafrost vind je niet alleen in Tibet, maar zijn ook te vinden in landen binnen de poolcirkel. Het landschapstype dat bij permafrost hoort is toendra. De bodem is dus te hard voor bomen om wortel te schieten. Vaak vind je wel bosjes, grassen en mos in deze gebieden, maar dan alleen in de zomer, omdat dan de bovenste laag van de grond ontdooit.
In de klimaatgrafiek van Lhasa is dit goed te zien. Je ziet dat de temperatuur niet boven de 10 graden Celsius uitkomt in de zomer. De hoge neerslag die Lhasa ontvangt in de zomer heeft te maken met het feit dat Lhasa is een V-dal ligt.
De hoogvlakten: Tarimbekken, De Mongoolse Hoogvlakte en het Löss-plateau.
In de hoogvlaktes van China valt minder regen dan in Tibet. Kijk maar eens goed naar fig. 2. Hier zie je dat de Gobi woestijn en de Takia-Makan-woestijn liggen in het hoogland.
Er valt hier zo weinig neerslag omdat deze in de regenschaduw ligt van de Himalaya en daarmee ligt het aan de lijzijde van de berg.
Het is er dus erg droog. Daarnaast is het ook koud op deze hoogvlakten. Ze liggen namelijk tussen de 1.000 en 2.000 meter.
Laagvlakten van China
Als laatste heb je de laagvlakten van China. In de laagvlakten beginnen de rivieren die zijn ontstaan in het hoogland drastisch te veranderen. Ze komen in de benedenloop. Deze rivieren zijn erg geschikt om over te reizen en verbinden steden op een gemakkelijke manier met elkaar.
Daarnaast valt er voldoende neerslag om er veel gewassen te verbouwen. Vanuit de geschiedenis kan je dan ook stellen dat het laagland het meest geschikt is om te wonen. Met voldoende vruchtbare grond, ontstonden er grote boeren gemeenschappen.
Zodra er meer voedsel wordt geproduceerd dan nodig is, gaan mensen zich specialiseren in andere ambachten, waardoor het steeds aantrekkelijker wordt om in zo'n dorp te wonen. De bevolkingsconcentratie is relatief hoog. Dit is een sterke pullfactor, waardoor meer mensen naar deze plekken migreren. Uiteindelijk groeiden deze plaatsen uit tot de steden zoals we ze hedendaags kennen.
China is heeft het hoogste inwonersaantal ter wereld. De Chinese overheid voorzag in 1970 al de problemen die dit in de toekomst met zich mee zou brengen en voerde daarom in 1970 het eenkindpolitiek in.
Ook nu nog neemt de Chinese overheid maatregelen om de bevolkingsspreiding en bevolkingsaantal te beïnvloeden. Deze menging van politiek met bevolking noem je bevolkingspolitiek.
Tenslotte wil ik jullie nog één laatste probleem meegeven dat het éénkindbeleid van China heeft veroorzaakt. Bekijk de video om achter dit probleem te komen.
Oftewel: Een éénkindbeleid in een land waar jongetjes de voorkeur heeft, leidt in latere tijden tot een tekort aan partners.
China als opkomende economie
China was in de jaren '50 een echt ontwikkelingsland. Het communistische regiem wilde vooruit. Dit leidde in de jaren '60 tot de grote sprong vooruit, uitgevoerd tijdens het regiem van Mao Zedong. Hongersnood door natuurlijke oorzaken en overheidsbeleid stortte het land in de jaren '60 in de afgrond.
Het was onder leiding van Den Xiaoping dat China zou beginnen meedraaien in de wereldeconomie. Twee decennia later, 1980, werd er een nieuw beleid geïmplementeerd. Er kwamen speciale economische zones (SEZ). In deze zones konden buitenlandse bedrijven onder speciale wetgeving arbeidsintensieve productieprocessen starten.
Tijdens het opzetten van deze zones besloot Xiaoping tegelijkertijd handelsbanden met Europa en de V.S. aan te gaan. Buitenlandse bedrijven vestigden zich in deze zones en verplaatsen op deze manier hun productieproces naar lagelonenlanden.
In de video hieronder staat een interview met oud-minister-president Dries van Agt, 1 van de eerste westerse regeringsleiders die in 1980 op bezoek gaat in het zich openende China.
In de video spreekt meneer van Agt over de economische crisis in Nederland en de order van duikboten naar Taiwan. China was hier woedend over. Dit kwam omdat China, Taiwan niet als autonoom land zag, maar als kolonie van China. De economische banden verslechterden hierdoor aanzienlijk.
Voor China was dit niet het einde, zij ging verder zoeken naar andere wereldleiders. Deze vond China in het begin in de Verenigde Staten, globalisering werd een feit. Van een uitwisseling van arbeidsprocessen is allang niet meer alleen een teken van globalisering of mondialisering. Steeds meer uitwisseling van cultuur en wetenschappelijke kennis vind ook plaats, wereldwijd.
Uiteindelijk heeft China, in 2010, gezameljk met Brazilië, Rusland en India de BRIC gevormd een economisch blok waarbij men uit gaat van een multipolaire wereldeconomie. (meerdere grootmachten in de wereld).
Oostkust van China: de ontwikkeling van Shenzhen
De meeste SEZ in China zijn aan grote rivieren en zeeën gebouwd in het oosten, het laagland, van China gebouwd. In deze regio's trad een sterke verstedelijking op. De urbanisatie steeg en steeds meer mensen trokken naar deze SEZ toe, omdat daar werk voor ze was.
In fig. 6 zie je de Parelrvier delta. Hongkong was in 1993 nog een kolonie van het Verenigd Koningkrijk Dit eindige in 1997. Shenzhen was een van die aangewezen plekken voor een SEZ. Een uitstekende plek, zo vlak bij de Britse grens. Veel bedrijven uit Hongkong verplaatsten zich naar Shenzhen, daar was arbeid namelijk goedkoper en kregen zij meer belastingvoordelen. Veel van deze bedrijven waren multinationals uit westerse landen.
Ook nu nog groeit Shenzhen en worden er nieuwe bouwprojecten gestart. In de video hieronder krijg je een beter beeld van de omvang van de economische ontwikkeling in de stad.
Shenzhen economische sectoren
Je hebt nu geleerd dat Shenzhen een groeiende en bloeiende stad is. Ook Nederland heeft goede banden met deze stad. Veel projectontwikkelaars en stadsplanners houden zich bezig met de ontwikkeling van deze stad.
Bij een stad in ontwikkeling horen ook ambitieuze doelen. Hieronder vind je drie doelen die de stad voor zichzelf heeft gesteld:
In 2025 heeft Shenzhen zich ontwikkeld tot een wereldstad, met vergaande innovatie, waarbij speciaal de focus wordt gelegd in het publieke domein en moet het een 'sustainable city' zijn. Dit zal research en development projecten aantrekken. Daarnaast zal de stad een culturele stad zijn, vol ontwikkeling.
In 2035 is Shenzhen de stad die China moet vertegenwoordigen op het wereldtoneel. De stad moet een toonbeeld zijn van innovatie, creativiteit en ondernemerschap. Zij zullen de wereld laten zien hoe een "modern, sterk en socialistische Chinese stad" eruit ziet.
In 2050 staat Shenzhen in de top van wereldsteden, een benchmark van competitie, innovatie en invloed
Tenslotte, heeft er zich een uitschuivingsproces plaatsgevonden. Veel van de goedkope arbeidsintensieve productie, heeft zich verplaatst naar andere lage lonenlanden zoals India, Bangladesh en Indonesië.
Van oudsher was Shenzhen dus een visserdorp dat zich tot industriestad heeft opgewerkt. Oftewel een stad met veel laaggeschoolde arbeid waar veel multinationals naar toe trekken. Echter, de stad heeft dit karakter verloren. Door de stijgende welvaart in de stad, stegen ook de lonen. Er is een uitschuivingsproces geweest, waarbij bedrijven hun fabrieken herplaatsten naar landen zoals Bangladesh, India en Indonesië.
De stad heeft zich dus steeds meer ontwikkeld waardoor er andere sectoren zich sterk hebben ontwikkeld.
Dus: eens een 'maakstad', betekent niet altijd een 'maakstad'. Shenzhen begon als maakfabriek van de wereld, maar begint zich langzamerhand te ontwikkelingen tot wereldstad.
De zuidkust Shanghai
Shanghai is een andere belangrijke economische stad. Deze stad ligt in het oosten van China. De stad heeft tegenwoording een FTZ (free trade zone), dit is te vergelijken met de SEZ waar je over geleerd hebt over de stad Shenzhen.
Shanghai betekent 'aan de zee'. Als je op de kaart kijkt zie je dat Shanghai inderdaard aan de kust ligt. De monding waar Shanghai aan ligt is de Yangzte en wordt ook wel de Yangtze delta genoemd. Deze rivier begint in het hoogland van Tibet en komt uiteindelijk aan in de Stille Oceaan. De stad ligt niet ver boven het zeeniveau, namelijk: 4 meter boven NAP. Het gebied ligt dus hoger dan de helft van Nederland.
Het aantal inwoners van de stad is meer dan 24 miljoen. Daarmee is Shanghai één van de grootste steden in China en echt een wereldstad. Net zoals Shenzhen is Shanghai ook van Origine een vissersdorp.
De economische sectoren zijn in Shanghai iets anders verdeeld dan in Shenzhen. Het grootste gedeelte van de economie bestaat uit de tertiare sector. Ookwel de dienstensector genoemd. Het inkomen bestaat voor 70% uit deze tertiaire sector. Het is tegelijkertijd deze sector die het meeste groeit. Dit komt door de vele kantoren die zich vanaf de jaren '90 hebben gevestigd. Veel hoofdkantoren zijn hier in deze periode neergestreken.
Hoeveel procent van het inkomen verdient Shanghai aan de Industrie? en hoeveel procent aan de agricultuur?
Kun je ook zien welke sectoren krimpen en welke groeien?
Binnen de drie hoofdsectoren: primair, secundair en tertiar, zijn er in Shanghai verschillende industrieën. Zoals je al hebt gezien bij Shenzhen, heeft Shanghai ook bepaalde sleutelindustrieën. Deze sleutelindustrieën zorgen er dus voor dat Shanghai zich verder kan blijven ontwikkelen en meer bedrijven en arbeidsmigranten aantrekt.
Dit werkt als volgt:
1. Er is een regio zonder industrie.
2. Er komt een industrie (meerdere bedrijven of 1) die zorgt voor veel werkgelegenheid in de regio.
3. Er komen nieuwe bedrijven (1) bij die afhankelijk zijn van de sleutelindustrie. Vaak leveren zij producten of diensten. Er komt dus ook meer werkgelegenheid.
4. Er komen nog meer nieuwe bedrijven bij (2) die afhankelijk zijn van de bedrijven van de 1e orde. Dit zorgt wederom voor meer werkgelegenheid.
5. Er blijven steeds meer mensen naar het gebied trekken en er komen bedrijven van de derde orde. (3) Deze bedrijven leveren goederen en diensten aan de 1e en 2e orde bedrijven.
6. Alle bedrijven zijn nauw met elkaar verwoven. Maar vooral met de sleutelindustrie. Er is dus een netwerk ontstaan van grote en kleine bedrijven die voor elkaar, door elkaar en met elkaar werken.
Je hebt zojuist kennisgemaakt met het begrip sleutelindustrie. Een sleutelindustrie in een bepaalde regio is dus de sterkste industrie of bedrijfstak en zorgt voor veel directe en indirecte werkgelegenheid.
Shanghai heeft ook meerdere sleutelindustrieën waar de overheid in investeert. In de afbeelding hieronder kun je zien in welke industrieën Shanghai wil investeren en dus sleutelindustrieën zijn.
Made in China
Het BNP per hoofd van de bevolking is in China sinds 1950 tot 2016 erg gestegen.
1950: 637 dollar per hoofd van de bevolking
2016: 12.569 dollar per hoofd van de bevolking.
Dit heeft alles te maken met de economische stappen die zijn begonnen bij Xiaoping in de jaren '80. Zijn markteconomie heeft er voor gezorgd dat china van een lagelonenland naar een gemiddeld lonenland is gegaan.
Dit heeft hij gedaan door eerst te investeren in het produceren van goederen voor de buitenlandse markt. Veel kleding werd in de begin jaren gemaakt in China en geëxporteerd naar het buitenland. Hierdoor kwam er veel buitenlands geld binnen, dat geïnvesteerd kon worden in de eigen economie. Doordat steeds meer Chinezen een hoger inkomen kregen, hadden zij ook meer geld te besteden.
Dit was het begin van de binnenlandse afzetmarkt. De afzetmarkt is de markt waar producten aan worden verkocht. Steeds meer Chinezen hadden dus geld voor auto's, computers en telefoons.
Daarnaast investeerden chinezen in onderwijs. In de grafiek hiernaast kun je zien dat in het jaar 2.000, ongeveer 7% van de chinezen hoger onderwijs heeft gehad, terwijl dit in 2016 ongever 43% is.
Door deze stijging is er ook meer ruimte om zelf innovatieve, kennisintensieve producten te ontwerpen en te maken. De merken die jij waarschijnlijk ook kent zijn: Hauwei, Alibaba en Lenovo. Daarbovenop zijn er nog tal van andere grote bedrijven die zich hebben gevestigd in de scheepsbouw, medicijnen en financiële sector.
Er is dus meer kennis beschikbaar in het land om zelf hoogwaardige producten te ontwerpen en op de wereldmarkt te brengen.
De technologische ontwikkeling en innovatie gaan in China erg snel. Kleine ondernemers met technologische patenten springen als paddestoelen uit de grond.
Bekijk de aflevering van "door het hart van China" om meer inzichten te krijgen over deze technologische vooruitgang.
China: NIC (Newly Industrialised Country)?
Sommigen denken dat China nog steeds een Newly Industrialized country is, maar is dat ook zo?Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moet je eerst weten wat een NIC is. NIC staat voor Newly Industrialized country en betekent: Een land met een opkomende economie. De economie is nog niet volledige ontwikkeld maar wel op de goede weg in een NIC land. Daarnaast is een er gigantische groei in het BNP van een land. De sociale ongelijkheid begint gelijker te worden in deze landen oftewel: Het inkomen wordt meer gelijk getrokken. De allerarmsten worden rijker in deze landen.
Tenslotte zien hoog ontwikkelde landen veel kansen in NIC's en ivesteren veel geld in deze landen.
Migratie en verstedelijking
Als je de module tot nu toe goed gevolgd hebt, dan weet dat de bevolkingsspreiding ongelijk is en waar in China de meeste mensen wonen en dat er grote migratiestromen zijn van het platteland richting de stad: ruraal-urbane migratie.
De snelheid van de verstedelijking noem je: urbanisatietempo. Hoe meer mensen er in percentage richting de stad trekken, hoe hoger het urbanisatietempo. Urbanisatiegraad is ongeveer hetzelfde, maar niet helemaal. Urbanisatiegraad is namelijk: de hoeveelheid mensen van een gebied dat in de stad woont. De twee termen zijn dus niet gelijk.
Zoals je weet is de Chinese economie veel sterker dan 30 jaar geleden. Dit heeft niet alleen geresulteerd in grote fabrieken die in de steden aan de kust zijn gebouwd, maar deze economische vooruitgang heeft ook gezorgd voor mechanisatie in de landbouw.
Immers, er is meer geld om te investeren in machines, plus er zijn hogere opbrengsten nodig voor het voeden van de bevolking. Misschien had je al wel in de gaten dat landbouwmechanisatie het introduceren van geavanceerde landbouwmachines in de primaire sector is. Wil je weten hoe dit eruit ziet? Bekijk dan de video hieronder.
Door deze mechanisatie zijn er minder mensen nodig om op het land te werken. De arbeidsintensieve landbouw, maakt dan plaats voor arbeidsextensieve landbouw. De opbrengsten worden voor de boer dus hoger, maar de werkloosheid wordt in deze regio ook hoger. Deze werklozen trekken daarom richting de stad. Dit zijn vooral jonge mensen, waardoor de ouderen en de kinderen achterblijven. De vergrijzing neemt in het binnenland dan ook toe. Immers, de jonge bevolking trekt weg.
Het leven in de stad en op het platteland
Het leven in de stad verschilt erg van het leven op het platteland. De stad is vol moderniteit; een voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld het betalen met je telefoon. In sommige steden kun je al bijna nergens meer betalen met contant geld of creditkaart.
Het voordeel hiervan is dat de informele economie aan banden wordt gedaan en de veiligheid verhoogt. Er is namelijk geen geld meer om te stelen, dus overvallen komen minder vaak voor.
Echter er is ook een keerzijde. De allerarmsten krijgen steeds minder bestaansrecht, zij hebben geen bankrekening of telefoon die zij kunnen gebruiken voor het maken van transacties.
De aflevering van Door het hart van China hieronder geeft een mooi beeld van de technologische Chinese stad. De aflevering speelt zich af in Beijing en focust op de digitalisering van de samenleving. Daarnaast snijdt deze aflevering de huidige anti-homopolitiek in China aan en de desastreuse gevolgen die deze met zich meebrengen.
En, wat vind jij van de technologische ontwikkeling in Chinese steden?
Blijf waar je bent. Het hukou systeem
Net zoals een nationaal paspoort heeft elke Chinees ook nog een huishouden paspoort dat gebonden is aan de regio waar hij of zij vandaan komt. Dit paspoort geeft de inwoner recht op sociale voorzieningen in de regio waar dit paspoort geldig is.
China heeft dit systeem in 1949 opnieuw geïmplementeerd, maar is gebaseerd op een veel ouder systeem dat vanuit het confusianisme in 1600 ook in gebruik was. Omdat in de jaren '50 veel arbeiders nodig waren op het platteland, probeerde de regering er voor te zorgen dat de bevolking bleef waar die was. Dit deden zij door middel van de toegang tot sociale voorzieningen. Als je van het platteland naar de stad verhuisde, heb je geen recht op zorg en onderwijs. Daarnaast had je als werknemer minder rechten en kon je bijvoorbeeld makkelijk ontslagen worden.
Toch vertrokken veel mensen van het platteland richting de stad, met alle gevolgen van dien. Het grootste gevolg was dat kinderen opgroeiden en nog steeds opgroeien zonder ouders. Want hun kinderen hebben op het platteland geen recht op onderwijs of zorg. De ouders gingen werken in steden zoals Shanghai en Shenzhen, terwijl de grootouders hun kinderen opvoedden. Het geld dat hun ouders verdienen wordt teruggestuurd, om zo het hele gezin te laten profiteren van een hoger inkomen. Deze Chinese migranten heten de drijvende bevolking van China.
Tegenwoordig is het Hukou beleid versoepeld. Omdat de rurale bevolking, ondanks het Hukou systeem, toch migreren richting de stad, heeft de Chinese overheid besloten om het Hukou beleid enerzijds te versoepelen, terwijl het in andere steden juist stricter wordt aangepakt en gehandhaafd.
Het verschil zit hem in de grote van de stad. Vooral steden aan de kust hebben een zwaarder systeem gekregen. Oftewel de Hukou wordt hier stricter aangepakt. Terwijl het Hukou systeem in de steden verder landinwaarts juist versoepelt wordt. Hiermee wil de Chinese overheid de bevolkingsspreiding beter verdelen en een overbevolking in steden zoals Shenzhen, Beijing en Shanghai tegen gaan.
Stedelijke vernieuwing
Sinds de jaren '80 zijn veel Chinese steden gegroeid tot miljoenen steden. Voormalige plattelandgemeenschappen hebben zich ontwikkeld tot megacities. In sommige steden zijn er nog steeds stadsdorpen. Stadsdorpen zijn de oude kernen van steden die vroeger een dorp waren, maar nu helemaal zijn ingesloten door bebouwing. Herinner je de video over Shenzhen nog? Daar gaat de stedelijke ontwikkeling steeds verder, het oude stadsdorp wordt tegen de vlakte gegooid en er komen nieuwe appartementen.
Deze ontwikkeling speelt zich af in meerdere steden. Om je een beeld te geven van de omvang van deze ontwikkeling kun je deze video bekijken:
Wat valt je op in deze video?
Met verstedelijking hoort dus ook stedelijke vernieuwing. Soms worden oude stads- of dorpskernen opgeslokt in het stedelijk landschap. In het westen vinden wij dit onderdeel van onze culturele geschiedenis en bewaren we deze gebieden in stedelijke regio's waar dit mogelijk is. Denk maar aan de oude boerderijen die je, als je goed zoekt, vindt in Zwolle Zuid of Stadshagen.
In China is er in veel steden geen beleid dat deze plekken beschermt. De oorspronkelijke bewoners hebben vaak vele verdiepingen op hun eigen huizen gebouwd die ze tegenwoordig verhuren aan arme arbeidsmigranten. Hier verdienen ze veel geld mee. De wijken die ook wel stadsdorpen genoemd worden, zijn oud en de charme van het oude China hebben zij allang verloren. De woningdichtheid is in deze gebieden hoog. Rechts zie je een afbeelding van een dergelijke wijk.
De eigenaren zien nog weinig charmein deze wijken en zijn daarom voor stadsvernieuwing. Projectontwikkelaars investeren graag in deze buurten. Zij ontwerpen nieuwe gebouwen, die goed passen bij de rest van het stadslandschap. De huidige bewoners zijn hier niet altijd blij mee. Veel van deze bewoners zullen het stadsdorp nooit meer terugzien, omdat na de vernieuwing de huurprijzen te hoog zijn geworden om nog in te wonen.
Milieuproblematiek in China
Vaak zie je in landen waar veel economische groei is, grote milieuproblemen zijn. Ook China heeft hier veel last van. Millieuproblemen zijn problemen die met de omgeving te maken hebben. De milieuproblemen in China zijn voornamelijk:
1. luchtvervuiling in de vorm van smog.
2. watertekorten door industrieel-en persoonlijk gebruik.
3. Uitputting grondwater.
In dit gedeelte ga je bezig met de luchtvervuiling en de water tekorten in China. Als je klaar bent, mag je natuurlijk wel zelf onderzoek doen naar de grondvervuiling en de zware industrieën in China.
Smog - Luchtvervuiling
Beijing, de hoofdstad van China, kent veel smog. De oorzaak van deze smog heeft verschillende oorzaken, die zowel fysisch (natuurlijk) alsook antropogeen (door mensen) zijn.
De mens is de grootste oorzaak. Al 15 jaar lang verdenkt men dat de economische vooruitgang de drijfveer is van de smog problematiek. Beijing is in deze periode sterk gegroeid, zowel economisch alsook in bevolkingsomvang.
Het gevolg: Meer fabrieken die vervuilde deeltjes zoals roet uitstoten en meer auto's met vervuilende uitlaatgassen komen in de atmosfeer.
De fysische oorzaak voor de smog in Beijing heeft te maken met de Gobi Woestijn ten noordwesten van Beijing. Als de wind vanuit de Gobi Woestijn waait, dan neemt deze wind veel zanddeeltjes mee, die vervolgens blijven hangen in en rondom de stad.
Je kunt duidelijk het verschil zien. Als er stofdeeltjes vanuit de woestijn richting de stad wordt geblazen door de wind, dan is het stedelijk landschap een beetje geelachtig. Terwijl er in de normale smog omstandigheden meer een grijze waas hangt.
In China is er iets aparts aan de hand. Daar waar normaal gesproken in de zomer extreem veel smog overlast is, is er in Beijing juist in de winter meer smog. Dit komt door het verschil in temperatuur tussen land en zeewater in combinatie met de Gobi Woestijn.
Het zit zo:
In de winter is het land kouder dan het water. Normaal gesproken is er op dit moment vaak een aanlandige wind aanwezig. Dat warmere lucht over Beijing verspreid. Echter, omdat de Gobi Woestijn zorgt voor meer deeltjes in de lucht, blijft het rondom de stad warmer, waardoor er minder verschil is in temperatuur tussen het land en de zee. Hierdoor is er ook een zwakkere windstroom. Deze zwakkere wind zorgt er vervolgens voor dat er meer luchtvervuiling blijft hangen; smog.
Watertekort in China
beschikbaarheid water China.
China heeft ongeveer 7% van de zoetwatervoorraad in beheer. Van deze 7% is ongeveer 80% te vinden in het zuiden van China. Dit is wel een probleem als je bedenkt dat 2/3 van de landbouwgrond in het noorden van China ligt, daarnaast leeft ongeveer 50% van de bevolking ook in het noorden.
Het noorden heeft dus een groot watertekort. Dit kun je terug zien op de kaart hiernaast. Vooral in de grote steden Beijing, Tianjin en Shanghai is een ernstig watertekort. De andere steden die deze periode voorbij zijn gekomen, hebben ook onvoelde water.
Deze waterschaarste komt in de eerste plaats doe een toename van industrie. Dezelfde industriëen die vermoeddelijk het smog probleem veroorzaken, slurpen ook miljoenen liters water om producten te vervaardigen. Daarnaast is de levenstandaard van de stedelijke Chinees enorm verbeterd. Veel mensen hebben nu toegang tot drinkwater in hun woningen. Ook moet je niet vergeten dat als de levensstandaard verbetert, er ook meer hoogwaardige producten worden verkocht, welke extra water kosten om te produceren.
De Gele Rivier (Huang He)
stroomgebied Gele Rivier, China
In het droge noorden is één hele belangrijke rivier, de Gele Rivier. Deze rivier is de levensader van het noorden. In de figuur hiernaast zie je het stroomgebied van de Gele Rivier. Het stroomgebied is het gebied, waar de rivier zijn water vandaan haalt. Netzoals veel andere rivieren in China is het brongebied van de Gele Rivier de Himalaya, de rivier stroomt dus van west naar oost en kronkelt door het hele noordelijke gebied van China om uit te monden als delta in de Bohaizee.
Herinner je nog de video over het Lössplateau? In deze video zag je op een gegeven moment een rivier kronkelen. Dit is de Huang He, oftewel de Gele Rivier. Omdat dit Lössplateau veel los materiaal bevat, is er veel erosie in dit gebied. Het löss wordt door de Huang He meegevoerd. Hierdoor kleurt het water geel, vandaar ook de naam Gele Rivier. Zodra de rivier ergens langzamer gaat stromen, treedt er sedimentatie op. Er zitten namelijk heel erg veel klei en zand deeltjes in de rivier.
In het verleden stroomde de rivier vaak over, maar tegenwoordig staat de rivier minimaal 1 keer per jaar droog. Daarbovenop kampt de rivier met veel vervuiling. Langs de rivier staan duizenden vervuilende fabrieken die hun afval dumpen in het water van de Gele Rivier. Deze fabrieken slurpen dus niet alleen water op, maar vervuilen de rivier ook nog eens, waardoor het water dat wel beschikbaar is, niet gebruikt kan worden. De fabrieken staan vooral in de benedenloop van de rivier, in het laagland dus.
Landbouwirrigatie en watertekort
Zoals je nu weet is er een groot watertekort in het noorden van China, toch is hier veel landbouw aanwezig. Door deze landbouwproductie wordt het watertekort versterkt. Veel van deze landbouwgronden hebben irrigatie nodig. Dit betekent het bevloeien van landbouwgrond met water. Immers, zonder voldoende water kunnen planten niet groeien. Het water voor deze irrigatie komt vaak uit oppervlaktewater of grondwater. Naast dat er watervoorraad uit de rivier wordt gehaald, verdampt er bij irrigatie ook veel water. Het water komt dus niet via de grond weer terug in de rivier. Hierdoor droogt de rivier langzamerhand uit.
Stuwdammen in de Huang He (Gele Rivier)
Kaart van dammen in de Huang He.
In de Huang He zijn ook meerdere stuwdammen te vinden, in de afbeelding hierboven zie je de verschillende dammen weergegeven op de kaart. Deze stuwdammen zijn sinds de jaren '50 tijdens aangelegd. De belangrijkste redenen voor het bouwen van deze stuwdammen was watertoevoer voor landbouw, het waterpeil op stand houden en opwekking van elektriciteit. Zodra er een stuwdam klaar is, ontstaat er achter de dam een stuwmeer.
Vlakbij Beijing zie je de Wanjiazhai dam liggen. Deze dam heeft de drie verschillende functies. De video hieronder geeft je een beter beeld over de dam. Als je goed kijkt dan zie je het verschil in waterpeil voor en achter de dam.
Uitputting grondwater
opgedroogde Huang He bij Zhengzhou.
Door al het watergebruik in China raakt het water langzamerhand op. Je kan dit zien door de opdroging van rivieren in de zomer. In de afbeelding hiernaast zie je de Huang He helemaal opgedroogd. Hoewel dit vroeger niet voorkwam, komt dit nu veel vaker voor. Vooral in de zomer, als de verdamping hoog is, en er weinig toevoer is van water in de benedenloop, droogt de rivierbedding op.
Er is dus steeds minder oppervlakte water beschikbaar. Hierdoor stijgt de consumptie (verbruik) van grondwater. Wanneer er in een ondergrond water aanwezig is met veel grondwater noem je dit een aquifer. Momenteel wordt de helft van het irrigatiewater gehaald uit grondwater. Hierdoor daalt het grondwaterpeil. Daarnaast halen ook steeds meer steden hun drinkwater uit de grond. Het gevolg: minder water stroomt via de grond richting de rivieren. Het stroomgebied van de rivier wordt dus kleiner.
Ook in het noorden van China zijn aquifers. Deze quifers worden echter langzamerhand leeggezogen door de vraag naar water. Omdat er minder toevoer is dan vraag, is er dus een watertekort in het noorden van China.
oplossingen
China doet er vanalles aan om de waterstand in het noorden op peil te houden. Naast het plaatsen van dammen die het waterpeil moeten reguleren, bouwt China ook kanalen en tunnels op de watergrens die het water moeten verplaatsen van het zuiden richting het noorden. In het zuiden is immers genoeg water. In het oostelijke en centrale projecten zijn zo goed als klaar, het onherbergzame westen laat nog even op zich wachten. Door dit reliëf rijke gebied, zal dit project nog wel even duren.
China in de atlas
In dit laatste gedeelte van deze module ga je onderzoeken wat je te weten kunt komen over China in de atlas. Deze opdrachten zijn gemaakt met de 54e editie. Om jouw antwoorden te checken heb je een omnummertabel nodig. Deze omnummertabel kun je vinden met de volgende link:
Het arrangement China bevolking en ruimte is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
jose kloeze
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-03-16 19:36:17
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Toets 1
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
In de klimaatgrafiek van Lhasa is dit goed te zien. Je ziet dat de temperatuur niet boven de 10 graden Celsius uitkomt in de zomer. De hoge neerslag die Lhasa ontvangt in de zomer heeft te maken met het feit dat Lhasa is een V-dal ligt. 
In de hoogvlaktes van China valt minder regen dan in Tibet. Kijk maar eens goed naar fig. 2. Hier zie je dat de Gobi woestijn en de Takia-Makan-woestijn liggen in het hoogland.
Shanghai is een andere belangrijke economische stad. Deze stad ligt in het oosten van China. De stad heeft tegenwoording een FTZ (free trade zone), dit is te vergelijken met de SEZ waar je over geleerd hebt over de stad Shenzhen.
Het BNP per hoofd van de bevolking is in China sinds 1950 tot 2016 erg gestegen.
derwijs. In de grafiek hiernaast kun je zien dat in het jaar 2.000, ongeveer 7% van de chinezen hoger onderwijs heeft gehad, terwijl dit in 2016 ongever 43% is.
s ook nog een huishouden paspoort dat gebonden is aan de regio waar hij of zij vandaan komt. Dit paspoort geeft de inwoner recht op sociale voorzieningen in de regio waar dit paspoort geldig is. 
beschermt. De oorspronkelijke bewoners hebben vaak vele verdiepingen op hun eigen huizen gebouwd die ze tegenwoordig verhuren aan arme arbeidsmigranten. Hier verdienen ze veel geld mee. De wijken die ook wel stadsdorpen genoemd worden, zijn oud en de charme van het oude China hebben zij allang verloren. De woningdichtheid is in deze gebieden hoog. Rechts zie je een afbeelding van een dergelijke wijk. 
Vaak zie je in landen waar veel economische groei is, grote milieuproblemen zijn. Ook China heeft hier veel last van. Millieuproblemen zijn problemen die met de omgeving te maken hebben. De milieuproblemen in China zijn voornamelijk:
De fysische oorzaak voor de smog in Beijing heeft te maken met de Gobi Woestijn ten noordwesten van Beijing. Als de wind vanuit de Gobi Woestijn waait, dan neemt deze wind veel zanddeeltjes mee, die vervolgens blijven hangen in en rondom de stad. 
