Ordening van dieren - kwartet

Ordening van dieren - kwartet

Ordening van dieren

Intro

Als je een reis maakt over de wereld kom je heel erg veel levende wezens tegen.
Mensen, dieren, planten, micro-organismen, allemaal samen leven we op de aarde.
Omdat er zoveel organismen op aarde leven, zijn ze opgedeeld in groepen.

Kijk maar eens naar de video.
Welke groepen worden er in de video genoemd?

Video: Biodiversiteit heel veel verschillende dieren



De groepen die gemaakt zijn om de organismen te verdelen, heten rijken.
Er zijn in totaal vier rijken. Deze rijken zijn ook weer verdeeld in groepen.

In deze opdracht richt je je op het dierenrijk en daarvan de hoofdafdeling van de gewervelde dieren.

 

Wat kan ik straks?

Na deze opdracht kun je:

  • benoemen dat organismen zijn onder te verdelen in een ordeningssysteem: in vier rijken.
  • door de verschillen tussen cellen van een organisme te bekijken, vaststellen tot welk rijk een organisme behoort.
  • beschrijven wat bedoeld wordt met een inwendig en uitwendig skelet.
  • het dierenrijk onderverdelen in acht hoofdafdelingen.
  • van elke afdeling kenmerken benoemen en aan de hand hiervan met een voorbeeld toelichten welke dieren tot deze afdeling behoren.
  • de vijf verschillende klassen opnoemen waaruit de hoofdafdeling gewervelden bestaat.

Wat ga ik doen?

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je kunt organismen verdelen over de vier rijken.
Stap 2 Je kunt door naar het skelet en symmetrie te kijken dieren onderverdelen in de hoofdafdelingen.
Stap 3 Je kunt de gewervelden dieren indelen in verschillende klassen.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Eindopdracht Je maakt een kwartetspel over de 8 hoofdafdelingen.

 



Tijd
3 lesuren. 

Aan de slag

Stap 1: Determineren

Er zijn miljoenen verschillende organismen.
Om alle organismen een naam te kunnen geven is er een ordeningssysteem bedacht.
Dat ordeningssysteem begint met de indeling in de vier rijken:

planten - schimmels - dieren - bacteriën

Lees voor je verder gaat eerst basisstof 1 van Ordening.


Tot welk rijk een organisme behoort, hangt af van de cellen waaruit het organisme is opgebouwd.
In het schema zie je de verschillen tussen de cellen per rijk.

  planten schimmels dieren bacteriën
celwand + + - +
celkern + + + -
bladgroen + - - - of +


+ = aanwezig     - = afwezig

 

Stap 2: Dierenrijk

Onderverdeling van het dierenrijk. 

Dieren behoren tot het dierenrijk.
Door naar de symmetrie en het skelet te kijken kun je het rijk van de dieren verder onderverdelen. Dat doe je in hoofdafdelingen. 

 

Symmetrie
Sommige dieren zijn niet symmetrisch.
Dieren die wel symmetrisch zijn, zijn tweezijdig symmetrisch (één symmetrieas) of veelzijdig symmetrisch (meerdere symmetrieassen).

Skelet
Sommige dieren hebben geen skelet.
Dieren die wel een skelet hebben, hebben een inwendig of een uitwendig skelet.
Bij een uitwendig skelet is het skelet één geheel of is het in segmenten opgedeeld.

Hoofdafdelingen
In het schema zie je de acht hoofdafdelingen en zie je per hoofdafdeling hoe het zit met de symmetrie en met het skelet van dieren die behoren tot die hoofdafdeling.

  symmetrie skelet
Eéncellige dieren     niet symmetrisch geen skelet
Sponzen niet symmetrisch inwendig skelet
Holtedieren veelzijdig symmetrisch geen skelet
Wormen tweezijdig symmetrisch     geen skelet
Weekdieren tweezijdig symmetrisch uitwendig skelet uit één stuk    
Geleedpotigen tweezijdig symmetrisch uitwendig skelet segmenten
Stekelhuidigen veelzijdig symmetrisch inwendig skelet
Gewervelden tweezijdig symmetrisch inwendig skelet


Bekijk de kenmerken per hoofdafdeling en bekijk het voorbeeld van het dier dat behoort tot de hoofdafdeling:

Ordening van dieren - Hoofdafdelingen

Stap 3: Vijf klassen

Vijf klassen van gewervelde dieren
Eén van de hoofdafdelingen bestaat uit dieren met een inwendig skelet.
Dat is de afdeling van de gewervelde dieren.

Van het skelet bestaan de rug en de nek uit wervels.
Daaraan dankt deze hoofdafdeling zijn naam. Er zijn duizenden gewervelde dieren.
Daarom is ook deze groep weer onderverdeeld, namelijk in 5 klassen.

Reptielen:
  • leerachtige huid
  • lichaamstemperatuur hetzelfde als de omgeving
  • longen
Amfibieën:
  • leven bijna altijd in of bij het water
  • dunne huid
  • lichaamstemperatuur hetzelfde als de omgeving
  • longen maar als ze jong zijn ook kieuwen

 

Zoogdieren:
  • constante lichaamstemperatuur (ca. 37 graden Celsius).
  • haren
  • geven hun jongen melk (zogen)
  • longen

 

Vissen:
  • leven in water
  • geen ledematen
  • lichaamstemperatuur hetzelfde als omgeving
  • meestal een gladde huid
  • kieuwen

 

Vogels:
  • veren
  • constante lichaamstemperatuur
  • longen

 

Zoek op internet naar afbeeldingen van gewervelde dieren.
Maak een document aan waar je de afbeeldingen in op kan slaan.

  • Zoek voor elke klasse een afbeelding van het dier.
  • Zorg dat je ook een close-up afbeelding hebt van een typisch kenmerk van deze klasse.
  • Beschrijf waarom het dier behoort tot een bepaalde klasse.

Lever deze opdracht in via Teams
Zorg ervoor dat je de drie bovenstaande punten hebt verwerkt.
Let er ook op dat het geheel er netjes en verzorgd uit ziet.

Afsluiting

Eindopdracht: Kwartet

Je hebt in deze opdracht kennis gemaakt met de ordening van dieren in de verschillende hoofdafdelingen.
Je sluit deze opdracht af met het maken van een kwartetspel over deze hoofdafdelingen.

Het kwartetspel bestaat uit minimaal 32 kaarten:

  • 4 over ééncellige dieren
  • 4 over sponzen
  • 4 over holtedieren
  • 4 over wormen
  • 4 over weekdieren
  • 4 over geleedpotigen
  • 4 over stekelhuidigen
  • 4 over gewervelden

Per kwartet laat je vier kenmerken van de hoofdafdeling zien.
Elk kenmerk maak je zichtbaar met een ander dier. Per kwartet heb je dus vier verschillende dieren
die allemaal een kenmerk van deze afdeling laten zien.
In de Kennisbank heb je al een aantal kenmerken van deze afdelingen gezien.
Voor meer kenmerken en dieren kun je op zoek gaan op internet.

Beoordeling
Bij de beoordeling van het kwartetspel kijkt je docent naar:

  • de inhoud: komen de hoofdafdelingen terug in je kwartetspel?
  • de inhoud: zijn er vier verschillende dieren per hoofdafdeling?
  • de inhoud: zijn er vier verschillende kenmerken per hoofdafdeling?
  • de speelbaarheid: zijn de spelregels duidelijk?
  • de verzorging: is het spel met zorg gemaakt.
  • de netheid: ziet het geheel er netjes en verzorgd uit?

Klaar?
Speel het spel een keer met een klasgenoot. Zo weet je zeker dat het spel ook echt speelbaar is.
Tevreden? Lever je spel in bij je docent.

Kwartet maken

Een kwartetspel is een creatieve manier om informatie te presenteren.

 

  • Het arrangement Ordening van dieren - kwartet is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Jessica Van Es
    Laatst gewijzigd
    2021-01-20 09:44:54
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Leerniveau
    HAVO 1; VWO 1;
    Leerinhoud en doelen
    Biologische eenheid; Biologie; Opbouw van leven;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    leerlijn, rearrangeerbare, rearrangeerbare leerlijn

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Biologie. (2019).

    Ordening van dieren hv12

    https://maken.wikiwijs.nl/62521/Ordening_van_dieren__hv12

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.