Motor van de politieke globalisering - v456

Motor van de politieke globalisering - v456

Motor van de politieke globalisering

Introductie

New York, Washington en Los Angeles zijn, samen met wereldsteden buiten de Verenigde Staten, knooppunten in een wereldomspannend netwerk van internationale diplomatieke en politieke betrekkingen. Van deze drie Amerikaanse wereldsteden spelen Washington en New York zelfs een hoofdrol in dit netwerk, elk op hun eigen manier. Dat is al te zien als je door het centrum van deze twee steden wandelt.

In deze opdracht gaat het om de vragen waarom deze wereldsteden zo’n grote rol in dit wereldwijde netwerk spelen en of hun rol in de komende decennia zal veranderen?

 

Wat ga je leren?

Hoofdvraag

  • Waarom hebben New York, Washington en in mindere mate ook Los Angeles een rol als knooppunt in een netwerk van internationale diplomatieke en politieke betrekkingen dat de hele wereld omspant?

Deelvragen

  • Hoe kun je aan het uiterlijk van de binnenstad van de drie Amerikaanse wereldsteden zien dat ze knooppunten zijn in het netwerk van internationale betrekkingen?
  • Waarom spelen vooral New York en Washington deze rol in het netwerk?
  • In hoeverre is deze rol een weerspiegeling van de internationale politieke machtsverhoudingen, in termen van het wereldsysteem?
  • Zal deze rol in de komende decennia veranderen en zo ja, hoe?

Begrippen

  • Wereldstad/metropool
  • Politieke globalisering

 

 

Wat ga je doen?

Activiteiten

Aan de slag

Stap 1

In deze stap kijk je naar de stad Washington als centrum van politieke en militaire macht. Je bekijkt video's en Bosatlaskaarten en beantwoordt vragen.

Stap 2

In deze stap kijk je naar de stad New York als centrum van een wereldorganisatie, mede doordat de Verenigde Naties daar gevestigd zijn. Je leest teksten, bekijkt lijsten en beantwoordt vragen.

Stap 3

Verschuiving van machtsverhoudingen vindt nog steeds plaats, mede door de ontwikkeling van andere steden buiten VS, die steeds meer macht krijgen. Je leest twee bronteksten en maakt een oefening.

Afronding

Samenvattend

Omschrijf de begrippen. Kijk hoe je klasgenoot deze begrippen heeft omschreven.

Eindopdracht A

Maak de eindtoets.

Eindopdracht B

Paneldiscussie over stelling 'Washington en New York raken hun status als wereldstad kwijt'.

Examenvragen

Oefen met de eindexamenvragen.

Terugkijken

Kijk terug op de opdracht.


Tijd
Voor deze opdracht is de studiebelasting ongeveer 3 SLU.

Aan de slag

Stap 1: Politieke en militaire macht

Centrum van politieke en militaire macht

Washington

Vooral na de Tweede Wereldoorlog zijn veel landen steeds meer met elkaar verweven geraakt, ook op politiek gebied. Je kunt dat omschrijven als een politieke globalisering. New York, Washington en Los Angeles spelen hierin ook een rol. We kijken nu eerst naar die van Washington.

Washington

Klik op 'Ambassades in de VS'

Dan zie je een heleboel ambassades bij elkaar staan in Washington, noordelijk van de rivier Potomac. Zoom op de kaart in en je ziet er steeds meer. Dat is nog niet alles, want als een land een ambassade heeft in Washington, staat er in dat land zelf ook een ambassade van de Verenigde Staten. Zo heeft Nederland een ambassadeur in de VS, dus in Den Haag is er een Amerikaanse ambassade.

Bekijk de webtekst ‘List of diplomatic missions in the United States’

Washington is ook een wereldstad omdat het de hoofdstad is van een van de machtigste landen ter wereld, waarschijnlijk het machtigste land. Anders gezegd, de VS spelen een hoofdrol in het centrum van het wereldsysteem en maken deel uit van de triade (samen met de Europese Unie en enkele grote industrielanden in Azië).

Naast de gebouwen die je hebt gevonden zijn er in Washington de ministeries van de regering en een groot aantal adviesbureaus, denktanks en kantoren van nieuwsmedia.

Kijk naar de video.

Defensie

Wat betreft de uitrusting en ook wat betreft overheidsuitgaven aan defensie staan de Verenigde Staten wereldwijd bovenaan. Zie bijvoorbeeld 'Top 10 Sterkste Legers van de Wereld (2018)'.

In Arlington, een voorstad van Washington staat het hoofdkwartier van het Amerikaanse ministerie van defensie, het Pentagon.

Militair bondgenootschap

Als de Verenigde Staten ergens op de wereld betrokken raken bij gewapende conflicten of de dreiging daarvan, roepen ze de doorgaans hulp in van andere landen.

Zoek op in de Bosatlas op de Wereldkaart

GB54 Kaart 238C / GB55 Kaart 266C Politieke bondgenootschappen

Stap 2: Centrum van wereldorganisatie

New York

Ook in New York is vooral na de Tweede Wereldoorlog steeds meer te merken geweest van de rol van deze stad in het proces van de politieke globalisering.

New York

Klik op 'Diplomatieke missies'

Dan zie je veel diplomatieke missies van andere landen bij elkaar ten oosten van de rivier Hudson. Als je op de kaart inzoomt, zie je er steeds meer.

Bekijk de webtekst ‘List of diplomatic missions in the United States’.

Verenigde Naties

Naast al deze diplomatieke vertegenwoordigingen zijn er van de Verenigde Naties zelf allerlei instellingen gevestigd.
De Verenigde Naties hebben zes bestuursorganen. De bekendste zijn de Veiligheidsraad en de Algemene Vergadering, deze zijn gevestigd in New York.
De derde hoofdorganisatie is het Internationale Gerechtshof in Den Haag. Deze organisatie onderzoekt conflicten tussen landen  en doet daar op basis van internationaal recht uitspraak over.
Lees de paragraaf over de Organisatie van de Verenigde Naties.

Gebouw Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties in New York

Waarom zijn er zoveel diplomatieke vertegenwoordigingen in New York gevestigd? Waarom zijn er zoveel bestuursorganen en gespecialiseerde organisaties van de Verenigde Naties? En waarom zijn er in New York net als in Washington veel lobbygroepen, advies- en onderzoeksbureaus en kantoren van nieuwsmedia te vinden?

Het antwoord ligt in de manier waarop deze supranationale organisatie tot stand is gekomen. De oprichting ervan was een initiatief van de Verenigde Staten, Frankrijk, Groot-Brittannië, de Sovjet-Unie en Nationalistisch China (nu Taiwan). De organisatie werd op 24 oktober 1945 opgericht toen de oprichters met nog 46 andere landen de oprichtingsakte, het Handvest van de Verenigde Naties, ondertekenden.

Bekijk de lijst ‘Member States’. Hierin staan 193 landen vermeld.

Stap 3: Verschoven verhoudingen

Verschuiven van machtsverhoudingen

Twee machtscentra in de wereld; het Kremlin in Moskou (links)
en het parlementsgebouw in Beijing (rechts)

In de tweede helft van de 20e eeuw zijn steeds meer landen uit de periferie opgeschoven naar de semi-periferie of zelfs naar het centrum in het wereldsysteem. Of anders gezegd: steeds meer landen hebben op economisch en politiek gebied een grotere rol in de wereld gekregen.

Die ontwikkeling zet nog steeds door, omdat wereldsteden buiten de Verenigde Staten, zoals Moskou, Beijing en Brussel, meer macht en invloed krijgen.

Lees de twee bronteksten hieronder en beantwoord de vragen:

Afronding

Samenvattend

Bij 'Wat ga je leren?' worden de volgende begrippen genoemd.
Geef zelf een omschrijving van deze begrippen.

​Wereldstad  
Metropool  
Politieke globalisering  


Bespreek de begrippen met een klasgenoot.

Eindopdracht A: Toets

Eindopdracht B: Paneldiscussie

Jullie gaan een paneldiscussie houden rond de stelling ‘Washington en New York raken hun status als wereldstad kwijt’. Voor deze activiteit trekt je docent ¾ les uit.

Je docent deelt de klas in twee groepen in. De ene groep verdedigt de stelling en de ander probeert aan te tonen dat de stelling niet juist is.

Eerst krijg je 20 tot 25 minuten de tijd om met je groepsgenoten de discussie voor te bereiden aan de hand van de informatie uit deze opdracht en van wat je al weet over (politieke) globalisering en het wereldsysteem. Wijs ook twee leden van je groep aan om de discussie voeren.

Hoe je een paneldiscussie voorbereidt en houdt, kun je lezen in 14 Tips voor een geslaagde paneldiscussie.

Hierna vindt de discussie plaats. Je mag de panelleden een vraag stellen als iets in de discussie niet duidelijk is. Het is niet per se nodig dat de panelleden het met elkaar eens worden. De bedoeling is wel dat beide standpunten, eens of oneens, goed uit de verf komen.

Beoordeling

Je docent beoordeelt de discussie op de volgende punten:

  • Zijn alle argumenten die voor of tegen de juistheid van deze stelling worden aangevoerd onderbouwd met feiten en bevatten ze geen onjuistheden?
  • Krijgen beide partijen evenveel kans om hun standpunt duidelijk te maken?

Examenvragen

Op deze pagina vind je examenvragen van ExamenKracht van vorige jaren. De vragen sluiten zo goed mogelijk aan bij de opdracht die je net hebt afgerond.

Maak bij het beantwoorden ook gebruik van dat wat je al eerder geleerd hebt. Als je de vraag niet kunt beantwoorden, probeer het dan later opnieuw. Nadat je een vraag beantwoord hebt, kun je deze zelf nakijken en je score aangeven.

VWO 2016-TV1

VWO 2016-TV1 Vraag 6

VWO 2016-TV2

VWO 2016-TV2 Vragen 5-8

VWO 2018-TV2

VWO 2018-TV2 Vragen 5-8

VWO 2021-TV1

VWO 2021-TV1 Vraag 5

VWO 2021-TV2

VWO 2021-TV2 Vraag 4
VWO 2021-TV2 Vraag 5


Meer oefenen?
Ga naar ExamenKracht en oefen ook met de nieuwste examens.

Terugkijken

Intro

  • Lees de Introductie van de opdracht nog eens door.
    Geeft de intro een goede indruk over wat in deze opdracht besproken wordt?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de hoofdvraag en deelvragen nog eens door.
    Welke rol spelen New York, Washington en Los Angeles in het politieke en diplomatieke wereldwijde netwerk en aan welke (uiterlijke) kenmerken kun je dat zien?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Voor deze opdracht staat ongeveer 3 SLU.
    Heb je de opdracht binnen de geschatte tijd kunnen doen?
  • Inhoud
    In de opdracht vergelijk je de drie Amerikaanse steden op politiek en diplomatiek gebied.
    Waren er feiten of weetjes bij die je opmerkelijk vond? Noem er twee.
  • Eindopdrachten
    Heb je de eindtoets gemaakt en ben je tevreden met je score?
    Was de paneldiscussie leuk om te doen? Was er een duidelijk standpunt voor en tegen de stelling?
  • Examenvragen
    Heb je de examenvragen gemaakt? Ging het goed?

Bronnen

Websites:

Video's:

  • Het arrangement Motor van de politieke globalisering - v456 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2022-02-28 17:09:18
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor VWO leerjaar 4, 5 & 6. In het domein "Wereld" wordt het thema ''Motor van de politieke globalisering" besproken. Na de Tweede Wereldoorlog zijn landen steeds meer politiek met elkaar verbonden, wat wordt aangeduid als politieke globalisering. Steden zoals New York, Washington en Los Angeles spelen hierin een rol. Washington, de hoofdstad van de Verenigde Staten, heeft veel ambassades en is een wereldstad vanwege zijn leidende rol in politiek en militair sterke positie. Na de tweede wereld oorlog kreeg New York een grotere rol in politieke globalisering. De stad bepaald veel in diplomatieke missies, VN-organisaties en internationale instellingen. Dit komt door de oprichting van de VN in 1945, met steun van diverse landen. Hierdoor zijn er veel internationale organisaties, lobbygroepen en media-kantoren in zowel New York als Washington. In de tweede helft van de 20e eeuw hebben meer landen vanuit de periferie van het wereldsysteem stappen gezet naar de semi-periferie of zelfs het centrum. Dit betekent dat ze economisch en politiek prominenter zijn geworden in de wereld. Voorbeelden hiervan zijn steden als Moskou, Beijing en Brussel waarbij de macht en invloed toe blifjt nemen.
    Leerniveau
    VWO 6; VWO 4; VWO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Globalisering; Aardrijkskunde;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    6 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    aardrijkskunde, arrangeerbaar, globalisering, politiek, stercollectie, tweede wereld oorlog, vwo456