Bronvermelding A: Bronnen in het academisch proces

Bronvermelding A: Bronnen in het academisch proces

Bronnen, wat zijn dat?

Gebruik je in jouw paper of scriptie informatie of ideeën van anderen, dan dient dit als een bron. In een paper of scriptie gebruik je bronnen, want

  • zo bouw je voort op bestaande wetenschappelijke kennis en
  • ze helpen je om de lezer van je argumentatie te overtuigen.

Bekijk de video over het nut van vier soorten bronnen, de verschillen en overeenkomsten tussen:

  • handboek
  • monografie
  • bundel
  • wetenschappelijk tijdschriftartikel

Bekijk de video

Soorten bronnen

Er zijn nog veel meer soorten bronnen waar je informatie of ideeën uit kunt putten en het blijft niet bij tekst:

  • krantenartikelen
  • geluidsopnamen
  • blogs
  • interviews
  • tweets
  • afbeeldingen
  • jaarverslagen
  • webpagina's
  • grafieken
  • onderzoeksdata
  • films
  • tabellen
  • archiefmateriaal

In de wetenschap is het een standaardpraktijk om te vermelden uit welke bronnen je put. Het is echter veel meer dan een conventie. Vermeld je je bronnen niet of slecht, dan pleeg je plagiaat: je wekt de schijn dat je iets zelf hebt bedacht. Dat geldt als een academische doodzonde en je riskeert dat je je studie moet afbreken. Deze cursus leert je o.a. hoe je plagiaat vermijdt.

In sommige takken van wetenschap is er een onderscheid in primaire en secundaire bronnen.
Bij Geschiedenis noemt men informatie uit de eerste hand, gegeven door een ooggetuige: een primaire (of directe) bron. Al het andere is een secundaire (of indirecte) bron.
Bij Letterkunde worden de objecten van onderzoek (bv. romans en gedichten) primaire bronnen genoemd en interpretaties en analyses ervan: secundair.

 

 

Test jezelf

Waarom bronnen vermelden?

Waarom zou je noteren welke bronnen je hebt gebruikt, en niet alleen voor jezelf maar ook voor je lezer?

Denk er even over na en bekijk dan de volgende video.

Bekijk de video

Redenen op een rij

Bij het schrijven van een paper of scriptie is het dus belangrijk om bronnen te vermelden, want:

  • je laat zien dat je begrijpt wat anderen over het onderwerp hebben gezegd
  • je maakt onderscheid tussen je eigen ideeën en die van anderen
  • je vergemakkelijkt het identificeren en opzoeken van je bron
  • je erkent / bedankt je bron
  • je laat zien dat je verder bouwt op bestaande kennis
  • je verhoogt je geloofwaardigheid en integriteit
  • je vermijdt plagiaat

Uitgangspunt bij citeren

Je mag niet zomaar citeren uit auteursrechtelijk beschermd werk. Een citaat moet passen binnen de argumentatie van je betoog en je mag ook niet meer citeren dan wat relevant is voor je betoog.

 

 

 

Algemene kennis (common knowledge)

Wanneer het gaat om feiten en meningen die binnen jouw vakgebied algemeen zijn, dan is het niet nodig om aan bronvermelding te doen. De volgende beweringen zijn hiervan voorbeelden:

"Nederland was in het begin van de 20e eeuw een sterk verzuilde samenleving."

"During the past years, the role of social media has become very important in our discipline."

Deze kunnen dus zonder bronvermelding.

Test jezelf

Citeren, parafraseren en samenvatten

Je weet nu waarom het belangrijk is om bronnen te vermelden wanneer je een scriptie of paper schrijft. Dat geldt voor al je wetenschappelijke publicaties, dus ook voor artikelen en boeken.
Maar hoe doe je dat?

Er zijn drie manieren om in je paper iets te zeggen over de bron die je gebruikt.

1. je citeert de bron letterlijk (Engels: quoting)

2. je vat die bron kort samen

3. je presenteert de bron in je eigen woorden (Engels: paraphrasing)

 

Bekijk de video

Bij het schrijven van je paper maak je telkens een passende keuze voor de manier waarop je je bron vermeldt.
Bekijk de volgende video over wat passend is en waarom.

Terug naar de oorsprong

Ga altijd terug naar de meest oorspronkelijke bron. Als je een nieuwsbericht leest over interessante bevindingen van een bepaald onderzoek, kun je niet volstaan met het gebruiken van dat bericht. Je moet het originele onderzoek erbij pakken en dat als bron gebruiken.

 

Twee stappen

Wanneer je een bron in je tekst citeert, parafraseert of samenvat, vermeld je de bron in twee stappen:

1. In de tekst zelf, of met behulp van een voetnoot of eindnoot, komt een korte vermelding van de bron, meestal bestaande uit een auteur, jaartal en pagina

2. In de literatuurlijst komt een volledige vermelding van alle gebruikte bronnen. Daarin staat alles wat de lezer nodig heeft om de bron op te zoeken.

De lezer moet elke bronvermelding (ofwel referentie) in je tekst óók in de literatuurlijst kunnen vinden.

 

Hoe herken je een bronvermelding?

Bekijk de video

Bekijk eerst deze video.

Test jezelf

Je weet nu wat bronnen zijn, waarom het belangrijk is om deze te vermelden en hoe. Ook heb je geleerd om aan bronvermeldingen te herkennen om welke soort bron het gaat.

Het volgende deel is gericht op de praktijk van het schrijven aan de hand van bronnen. Je leert correcte bronvermeldingen maken en je maakt kennis met software die je daarbij helpt.