In 2014 organiseerde Brazilië het eindtoernooi van de wereldkampioenschappen voetbal voor landenteams. Twee jaar later vonden in de Braziliaanse stad Rio de Janeiro de Olympische Zomerspelen plaats. Door deze twee grote sportevenementen kreeg Brazilië wereldwijde aandacht. Het leek er op dat Brazilië zich kon scharen bij de grote machten van deze wereld. En inderdaad laat Brazilië zich op economisch en politiek gebied steeds meer gelden in de wereld.
Hoe is dit te verklaren? Zullen we Brazilië binnen afzienbare tijd in één adem gaan noemen met de landen die nu als de machtigste gelden, namelijk China, de Verenigde Staten en de grote landen binnen de Europese Unie, met name Duitsland en Frankrijk?
Dat gaan jullie in deze opdracht na.
Wat ga je leren?
Hoofdvraag
Zal Brazilië op economische en politiek gebied een grootmacht worden, die samen met al bestaande grootmachten, de dienst uitmaakt in de wereld?
Deelvragen
Is Brazilië een van de economische grootmachten van de wereld geworden?
Is Brazilië op politiek gebied een steeds grotere rol gaan spelen in de wereld?
Waarom streeft Brazilië ernaar om in economisch en politiek opzicht een grotere rol in de wereld te spelen?
Op welke manieren probeert het land deze ambitie te verwezenlijken?
Begrippen
Externe economische relaties
BRIC(S)
Exportgerichtheid / handelsoriëntatie
Importsubstitutie
Wat ga je doen?
Activiteiten
Vooraf
Voorkennis
Bestudeer de Kennisbanken en maak de instaptoets.
Aan de slag
Stap 1
Je leest over de groeiende samenwerking op economisch gebied van Brazilië met andere landen om de positie te versterken. Brazilië is dankzij de economische groei ook lid van de BRICS-landen. Je maakt oefeningen en een onderzoeksvraag.
Stap 2
Brazilië krijgt steeds meer zeggenschap in de wereld op politiek gebied en krijgt een rol in internationale organisaties. Je leest teksten, kijkt een video en beantwoordt vragen.
Afronding
Samenvattend
Maak een begrippenlijst. Vergelijk deze met een lijst van een klasgenoot.
Eindopdracht A
Maak de eindtoets.
Eindopdracht B
In groepen maken jullie een oproep aan secretaris-generaal VN voor een permanente zetel voor Brazilië.
Examenvragen
Oefen de eindexamenvragen.
Terugkijken
Kijk terug op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht staat een belasting van ongeveer 3 SLU.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Tot 1930 draaide de economie van Brazilië voornamelijk rond de landbouw. Het land was wel exportgericht en niet alleen van de binnenlandse markt afhankelijk. De exportgerichtheid betrof de uitvoer van landbouwproducten en grondstoffen (delfstoffen). Met de opbrengsten daarvan kocht Brazilië industrieproducten, eerst uit Engeland en daarna vooral uit de Verenigde Staten.
Na 1930 stimuleerde de Braziliaanse regering de opbouw van een eigen industrie. Die moest aanvankelijk producten maken voor de binnenlandse markt ter vervanging van producten die anders zouden moeten worden ingevoerd (importsubstitutie).
Vanaf de tweede helft van de jaren 50 werd de export meer en meer gericht op de uitvoer van industrieproducten naast grondstoffen en landbouwproducten. Daaronder ook hoogwaardige producten zoals vliegtuigen, gemaakt door de Braziliaanse vliegtuigbouwer Embraer. Het bedrijf bouwt vooral kleine verkeersvliegtuigen, privéjets en militaire toestellen.
Klik op de afbeelding om deze te vergroten.
Overzicht van het pakket aan goederen dat Brazilië naar de EU uitvoert en van het pakket aan goederen dan Brazilië uit de EU invoert.
Uitbreiding economische relaties
Doordat de wereldhandel steeds vrijer werd en de globalisering steeds verder ging, veranderde vanaf 1982 ook de handelsoriëntatie van Brazilië. Brazilië stond aan de basis van de douane-unie MERCOSUR en was vervolgens medeoprichter van de landenunie UNASUR. Aanvankelijk dreef het land vooral handel met de Verenigde Staten en landen in Europa, daarna werd die oriëntatie breder. Of anders gezegd: Brazilië bouwde zijn externe economische relaties uit.
Bekijk de grafiek van de herkomst van producten die Brazilië invoert en bestemmingen van producten die Brazilië uitvoert (stand van zaken in 2017)
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Door zijn handelsoriëntatie te verbreden probeert de Braziliaanse regering de welvaart te verhogen en de invloed op de wereldeconomie te vergroten.
Zoek in de Bosatlas de kaart De Wereld - Politiek - Samenwerking
GB54 Kaart 238 / GB55 Kaart 266
BRICS-landen
Vooral vanaf omstreeks 1955 leidde het beleid van industrialisatie en daarna ook van verbreding van de handelsoriëntatie tot snelle economische groei. In 1980 bijvoorbeeld was de Braziliaanse economie gemeten naar het jaarlijkse Bruto Binnenlands Product de negende op de ranglijst van grootste economieën ter wereld, in 2011 stond het land op de zesde plaats. In 1980 kwam 2% van de totale productie van de wereldeconomie voor rekening van Brazilië, in 2011 was dat 4%.
Die sterke economische groei heeft ervoor gezorgd dat Brazilië wordt gerekend tot de BRIC (een acroniem van de sterk opkomende economieën Brazilië, Rusland, India en China) of de BRICS (BRIC plus Zuid-Afrika/South Africa).
De snelle economische groei is ook gebaseerd op sterke punten van het land en van zijn economie. Een van die sterke punten in Brazilië is de infrastructuur: nieuwe wegen, spoorlijnen en vliegvelden worden in snel tempo aangelegd. Niet alleen wil de overheid hiermee alle gebieden in het land goed bereikbaar maken voor vervoer van goederen en personen, maar ook het land vanuit het buitenland goed bereikbaar maken.
Stap 2 - Meer zeggenschap in politiek
Steeds meer zeggenschap in de wereld op politiek gebied
Voormalig president Lula da Silva
Brazilië heeft sinds de kolonisatie door Portugal in de zeventiende eeuw altijd te maken gehad met bemoeienis van andere landen, eerst van Portugal (en ook nog van Nederland) als kolonisator, daarna van Engeland, toen dat land hielp met de aanleg en uitbreiding van havens langs de zuidoostkust en daarna ook van de Verenigde Staten. In 1964 bijvoorbeeld hielpen de VS in Brazilië een militair dictatoriaal bewind in het zadel.
In de jaren 80 en 90 hadden de Amerikaanse regering, het IMF en de Wereldbank grote invloed op de hervorming van de Braziliaanse economie, die door hollende inflatie en een torenhoge staatsschuld in het slop was geraakt.
Vooral vanaf 2002, vanaf het bewind van president Lula da Silva, wordt het land weer zelfbewuster en zelfstandiger en streeft het naar een eigen rol als grote mogendheid in de wereldpolitiek. Niet alleen op economisch gebied (zie Stap 1), maar ook op het politieke vlak.
G5
Verder is Brazilië lid van de G5, ook een samenwerkingsverband van landen.
Lees hierover de inleiding van de tekst ‘Group of Five’
Klik op de afbeelding om deze te vergroten.
Landen die deel uitmaken van de G5
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Vanaf 2002, toen Lula da Silva president werd van Brazilië, probeert het land een permanente zetel te krijgen in de VN-Veiligheidsraad. Maar is Brazilië daar wel klaar voor?
Het is aan jullie om daarover te oordelen. Op basis van dat oordeel richten jullie een schriftelijke oproep aan de secretaris-generaal van de Verenigde Naties.
Dit doen jullie in twee groepen. De ene groep stelt een met argumenten ondersteunde oproep op om Brazilië een permanente zetel te geven in de Veiligheidsraad. De andere groep stelt een oproep op om dat juist niet te doen en ondersteunt die oproep met argumenten.
Voor deze activiteit krijgen jullie een ½ les de tijd. In welke vorm jullie de oproep vormgeven, kun je zelf bepalen.
Bekijk de Gereedschapskist voor ideeën en tips.
Beoordeling
Als jullie klaar zijn, kijkt je docent de twee oproepen na. Daarbij let hij erop dat de boodschap in de oproep duidelijk is en onderbouwd met op feiten gebaseerde argumenten.
Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!
Examenvragen
Op deze pagina vind je examenvragen van ExamenKracht van vorige jaren.
De vragen sluiten zo goed mogelijk aan bij de opdracht die je net hebt afgerond.
Maak bij het beantwoorden ook gebruik van dat wat je al eerder geleerd hebt. Als je de vraag niet kunt beantwoorden, probeer het dan later opnieuw. Nadat je een vraag beantwoord hebt, kun je deze zelf nakijken en je score aangeven.
Meer oefenen?
Ga naar ExamenKracht en oefen ook met de nieuwste examens.
Terugkijken
Intro
Lees de Introductie van de opdracht nog eens door.
Is voldoende omschreven waar deze opdracht over gaat?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de hoofdvraag en deelvragen nog eens door.
Waaraan is te merken dat Brazilië ook op politiek gebied een steeds grotere rol speelt in de wereld?
Hoe ging het?
Tijd
Voor deze opdracht staat ongeveer 3 SLU.
Heb je de opdracht binnen die tijd kunnen afkrijgen?
Inhoud
In de opdracht kijk je naar de economische positie van Brazilië ten opzichte van andere (grote) landen.
Vind je dat die positie de laatste jaren is versterkt? Licht je antwoord toe.
Samenvattend
Was het eenvoudig om de genoemde begrippen te omschrijven?
Had je klasgenoot vergelijkbare omschrijvingen?
Eindopdrachten
Heb je de eindtoets gemaakt en had je een goede score?
Heb je de oproep gemaakt voor de secretaris-generaal VN-Veiligheidsraad?
Heb je deze goed onderbouwd met argumenten en vond je het leuk om te doen?
Examenvragen
Heb je de examenvragen gemaakt? Ging het goed?
Het arrangement De positie van Brazilië in de wereld - h45 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 4 & 5. In het domein "Ontwikkelingsland" wordt het thema ''De positie van Brazilië in de wereld" besproken. In dit onderdeel wordt de economie van Brazilië besproken en hoe het land sterk afhankelijk is van export. Daarnaast wordt uitgelegd dat Brazilië een BRIC-land is, wat aangeeft dat het een sterk groeiende economie heeft. Het land heeft een geschiedenis als kolonie van Portugal en heeft te maken gehad met bemoeienis van andere landen. Sinds 2002 heeft de regering echter bewust gestreefd naar meer zelfredzaamheid en onafhankelijkheid, zowel op economisch als politiek vlak.
Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 4 & 5. In het domein "Ontwikkelingsland" wordt het thema ''De positie van Brazilië in de wereld" besproken. In dit onderdeel wordt de economie van Brazilië besproken en hoe het land sterk afhankelijk is van export. Daarnaast wordt uitgelegd dat Brazilië een BRIC-land is, wat aangeeft dat het een sterk groeiende economie heeft. Het land heeft een geschiedenis als kolonie van Portugal en heeft te maken gehad met bemoeienis van andere landen. Sinds 2002 heeft de regering echter bewust gestreefd naar meer zelfredzaamheid en onafhankelijkheid, zowel op economisch als politiek vlak.
In 2014 organiseerde Brazilië het eindtoernooi van de wereldkampioenschappen voetbal voor landenteams. Twee jaar later vonden in de Braziliaanse stad Rio de Janeiro de Olympische Zomerspelen plaats. Door deze twee grote sportevenementen kreeg Brazilië wereldwijde aandacht. Het leek er op dat Brazilië zich kon scharen bij de grote machten van deze wereld. En inderdaad laat Brazilië zich op economisch en politiek gebied steeds meer gelden in de wereld.
Activiteiten
Intro
