Als er teveel water is...
In de civiele techniek (stratenmakers) is het gebruikelijk om alles zo aan te leggen, dat wateroverlast na flinke regen minimaal is.
Dit doet men door wegen onder afschot te leggen, en regelmatig kolken te plaatsen. Deze kolken voeren het water via een buizenstelsel af.
Ook de hovenier/groenvoorziener kampt met de problemen van wateroverlast. Allen in tegenstelling tot de stratenmaker, kent de hovenier ook het probleem van droogte in de tuin. Hoveniers en groenvoorzieners moeten dus kiezen voor hun eigen aanpak!
Oude systemen
Vroeger had men vooral oog voor het afvoeren van water. In een tuin kon je op twee manieren water afvoeren: via de grond of via de riolering. Het was zeer gebruikelijk om in een terras een schrobputje te plaatsen die via een buis aangesloten was op de riolering van de gemeente.
Al het regenwater van terrassen, paden en daken stroomde via de riolering weg richting de waterzuivering. Nadat het water was gezuiverd werd het geloosd op het oppervlaktewater.
Door het water snel af te voeren ontstond een probleem dat we verdroging noemen. De grond heeft dan onvoldoende kans om neerslag op te nemen.
Oude gresbuis
Huidige norm
Verdroging voorkomen is niet zo moeilijk. Je moet het water zo lang mogelijk in tuin of plantsoen zien te houden. Hierdoor kan het langzaam in de bodem zakken, de beplanting kunnen zo over veel meer water beschikken.
Volgens de huidige normen mag je regenwater niet afvoeren op de riolering. Er wordt onderscheid gemaakt tussen zogenaamd vuil water en hemelwater. De afvoer hiervan is verplicht gescheiden uitgevoerd.
Steeds meer vakspecialisten kiezen ervoor om al het water dat op het perceel terecht komt, in de tuin op te vangen. Dus ook het water dat op de daken is gevallen.
Bijkomend voordeel hiervan is dat straten minder snel blank staan bij een hoosbui.
Het water kan je opvangen in een (ondergrondse) tank, een grindkoffer, of een systeem van plastic kratten onder de verharding. Uit het zicht kan je zo het water opvangen om het later alsnog te gebruiken, of weg te laten lopen in de grond.
Een alternatief voor kolken in de verharding is het gebruik van een fijne split ipv ophoogzand. Ook zijn er drainerende straatstenen in de handel. Bij een regenbui zakt het water dan door het bestratingsmateriaal en door de onderlaag zo de bodem in.
Waterpasserende bestrating
Grindkoffer
Infiltratiekratten
De Wadi
In het openbaar groen kan je ook gebruikmaken van drainerende bestrating, grindkoffers en de genoemde kunststof kratten. In recente wijken zie je nog iets anders: de Wadi.
Een wadi is een verzamelplek voor regenwater ergens in de wijk. Een wadi lijkt vaak op een grote, ondiepe vijver. Hemelwater uit de wijk stroomt via buizen naar de wadi, waarbij deze volloopt. Op de plek van de wadi zakt het hemelwater langzaam de grond in. Het hemelwater hoeft zodoende niet onnodig gezuiverd te worden.
Tegenwoordig zie je steeds vaker wadi's met een extra functie, zoals speelplek of hondenuitlaatplaats.
Wadi als speelplek
Drainage
Onder met name sportvelden vind je drainage. Als de toplaag te nat is, en vervolgens wordt bespeeld, is er direct flinke schade en is het veld lang niet te gebruiken.
Drainage werkt doordat er op 60 of 70cm diepte drainagebuizen zijn gelegd. Dit is een buis waar water in kan lopen, zonder dat er grond mee spoelt. Rondom de buis wordt de sleuf opgevuld met drainagezand. Het water uit het systeem wordt op bijvoorbeeld een sloot afgevoerd.
De afstand tussen de buizen is afhankelijk van de mate van wateroverlast. Bij geringe overlast is dit 7 meter, bij veel overlast 4 meter.
Een drainagesysteem vraagt onderhoud. Om het systeem goed werkend te houden worden de buizen doorgespoten met water onder druk via een speciale spuitkop. Specialistische bedrijven voeren dit werk uit.
Drainage leggen met een speciale machine
Materialenkennis
Goten t.b.v. lijnafwatering
Straatkolk
vloer- of schrobput
PVC rioolbuis met manchet
PVC schuifmof
PVC glijmiddel tbv montage van manchetten en moffen
PVC regenpijp
PVC lijmmof
PVC lijm tbv verlijmen van pvc buis via een mof
Drainage-zand
Drainagebuis
opdracht
Jouw praktijk
Beschrijf een situatie uit jouw praktijk waarbij sprake was (of nog steeds is) van wateroverlast. Bij voorkeur laat je met foto's het probleem zien.
- Waar is deze plek?
- Hoe is deze plek ingericht, hoe wordt het gebruikt?
- Hoe groot is de wateroverlast?
- Onder welke omstandigheden merk je dit?
- Wat is de (vermoedelijke) oorzaak van de overlast?
- Welke schade ontstaat door de overlast?
- Hoe kan de overlast opgelost worden?
Werk dit uit tot een samenhangend geheel van ongeveer 1 A4.
Jouw advies
Hieronder zie je 3 tuinontwerpen.
Geef per ontwerp aan:
- Of je wateroverlast verwacht
- Welke maatregelen je kan nemen om de verwachtte overlast weg te nemen?
- Waar kan in deze tuin water in de grond infiltreren?
- Hoe kun je in deze tuin water bergen, voor later gebruik?
- Tot slot, leg uit welke tuin het meest ingericht is op wateroverlast en droogte, met andere woorden welke is het beste ontwerp? Leg uit waarom!
Ontwerp 1
Ontwerp 2
Ontwerp 3
