Tussen 1946 en 1949 vochten Nederlandse soldaten in Nederlands-Indië tegen de aanhangers van Soekarno. Een van die soldaten, Poncke Princen, liep toen over naar het kamp van Soekarno. Hij werd een landverrader genoemd. Nog steeds wordt hem kwalijk genomen dat hij overliep. Is dat terecht? Of kijken we daar nu wat genuanceerder tegen aan, nu er zoveel meer bekend is over onze koloniale oorlogen in Nederlands-Indië? Daar gaat deze opdracht over.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Uitleggen hoe Nederland zijn gezag in Nederlands-Indië probeerde te herstellen nadat Soekarno de Republiek Indonesië had uitgeroepen.
Beschrijven welk beeld Nederlanders toen hadden van het optreden van Nederland tegen deze nieuwe republiek.
Uitleggen wat voor beeld Nederlanders tegenwoordig hebben van dat optreden.
Beschrijven hoe de Verenigde Naties reageerden op de politionele acties.
Toelichten waarom Princen de kant koos van Soekarno, tegen Nederland.
Zelf een onderbouwde mening geven over de keuze die Princen heeft gemaakt.
Eindproduct-Beoordeling
Eindproduct Word document met de antwoorden op de vragen. Beoordeling
Bij de beoordeling let de docent op:
De inhoud: diepgang
De vorm:
Taalfouten: bevat de petitie niet te veel taalfouten?
Werkwijze
Activiteiten
Stap
Groepsgrootte
Activiteit
Stap 1
Alleen
Tekst lezen over Poncke Princen, dienstweigeraar en deserteur.
Stap 2
Alleen
Tekst lezen over de Politionele acties.
Stap 3
Alleen
Tekst lezen over hoe Nederland achteraf dacht over de gevechten tegen de aanhangers van Soekarno.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Stap 1
Poncke Princen, dienstweigeraar en deserteur
Jan Princen, bijgenaamd Poncke (1925-2002) werd in 1946 opgeroepen voor militaire dienst. Toen al wilde hij niet naar Nederlands-Indië.
In Rawagede richtten Nederlandse soldaten op 9 december 1947 een bloedbad aan. Kijk naar het filmfragment uit ‘Profiel’ van woensdag 11 februari 2009.
Princen bleef in Indonesië wonen. Dat hij ook lang na de dekolonisatie van Nederlands-Indië een kwade naam had in Nederland bleek in 1994. Princen was ziek en wilde in Nederland naar een goede dokter. Minister van Mierlo gaf hem toestemming om naar Nederland te komen. Daar waren Nederlandse oud-soldaten die gevochten hadden in Nederlands-Indië woedend over.
Waar of niet waar?
Princen wilde niet meevechten in Nederlands-Indië omdat hij ondervonden heeft hoe het is als zijn land door een ander land bezet wordt.
De meeste Nederlandse soldaten gingen vrijwillig naar Nederlands-Indië.
Princen werd gearresteerd en alsnog naar Nederlands-Indië gebracht toen hij zijn zieke moeder in Nederland opzocht.
Princen vond tijdens zijn diensttijd in Nederlands-Indië dat hij en zijn Nederlandse medestrijders er niets te zoeken hadden.
Oud-soldaten die in Nederlands-Indië hebben gevochten, vonden het in 1994 een goed idee dat Princen in dat jaar naar Nederland kwam.
Onthoud de antwoorden.
In Stap 5 krijg je een toets waarin deze vragen terugkomen.
Stap 2
Politionele acties
Nederland probeerde zo nodig met geweld Nederlands-Indië weer onder zijn gezag te brengen. Het Nederlandse leger trok twee keer ten strijde tegen Soekarno en zijn aanhangers. In Nederland werd destijds gesproken over Politionele Acties en niet over oorlog. Blijkbaar wilde men de indruk wekken dat het hier om niet meer dan een kleine opstand ging.
Ook de nieuwsmedia gaven een rooskleurig beeld van de veldtochten en steunden de Nederlandse aanpak. Het was dan ook geen wonder dat de meerderheid van de Nederlanders de politionele acties steunden.
Kijk naar de film ‘NOS 60 jaar herdenking politionele acties’
Waar of niet waar?
De Indonesiërs die streden voor onafhankelijkheid van hun land werden in Nederland terroristen genoemd.
In Nederland had men geen begrip voor de wens van Indonesiërs dat hun land onafhankelijk werd.
Onthoud de antwoorden.
In Stap 5 krijg je een toets waarin deze vragen terugkomen.
Stap 3
De omslag
Nadat Nederlands-Indië onafhankelijk was geworden, bleven de meeste Nederlanders geloven dat de strijd tegen Soekarno en zijn aanhang gerechtvaardigd was. Maar gaandeweg verschenen er berichten over Nederlandse soldaten die tijdens deze strijd wreedheden hadden begaan tegen Indonesiërs.
Kijk naar de film ‘Opgedoken Foto's Politionele Akties - EénVandaag en Nieuwsuur’
Ook vinden steeds meer Nederlanders dat Nederland niet het recht had om te vechten tegen Soekarno en zijn aanhangers. Ze verwijzen daarbij naar het Handvest van de Verenigde Naties. Dit document werd op 24 oktober 1945 ondertekend door vijftig landen waaronder Nederland. In de Preambule (inleiding) van het Handvest staat een tekst over de gelijke rechten voor mannen en vrouwen, alsmede voor grote en kleine naties. En Artikel 55 van het Handvest gaat over ‘eerbied voor het beginsel van gelijke rechten en van zelfbeschikking voor volken’.
Waar of niet waar?
In 1969 kwamen voor het eerst verhalen over wreedheden door Nederlandse soldaten in Nederlands-Indië in het nieuws.
Naar de wreedheden van Nederlandse soldaten in Nederlands-Indië is op verzoek van Joop den Uyl onderzoek gedaan in de vorm van een parlementaire enquête.
Nederland ging met zijn Politionele acties in tegen het Handvest van de Verenigde Naties.
Onthoud de antwoorden.
In Stap 5 krijg je een toets waarin deze vragen terugkomen.
Stap 5
Toets
In stap 1, 2 en 3 heb je een aantal vragen gemaakt.
In onderstaande toets vind je die vragen nogmaals.
Beantwoord de vragen en vergelijk na afloop van de toets jouw antwoorden met de goede antwoorden.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Poncke Princen
Johan Cornelis Princen, roepnaam Jan, bijnaam Poncke. Geboren in Den Haag op 21 november 1925, overleden in Jakarta op 21 februari 2002. Als Nederlands dienstplichtig militair deserteerde hij in 1948 in Nederlands-Indië. Hij ging in dienst bij de TNI, de Indonesische Republikeinse Troepen, en streed als Indonesisch mensenrechtenactivist tegen de Nederlandse overheersing.
Politionele acties
Nederlands militair ingrijpen in Indonesië. Eerste Politionele Actie vanaf 21 juli 1947. Tweede Politionele Actie vanaf 19 december 1948.
Republiek Indonesië
Na de soevereiniteitsoverdracht op 27 december 1949 was de Republik Indonesia slechts één van de deelstaten (negara's) van de Verenigde Staten van Indonesië. Tussen de soevereiniteitsoverdracht en 15 augustus 1950 werden de deelstaten gevormd tot één eenheidsstaat: de Republik Indonesia.
Verenigde Naties
De Verenigde Naties (VN) is een internationale organisatie van 192 landen die is opgericht in 1945, net na de Tweede Wereldoorlog. De oprichters waren Franklin Roosevelt, president van de Verenigde Staten, en Winston Churchill, eerste minister van het Verenigd Koninkrijk. De VN heeft vier doelstellingen: Bevorderen van internationale vrede en veiligheid; Ontwikkelen van vriendschappelijke relaties tussen naties; Samenwerking bij het oplossen van internationale problemen; Bevorderen van de naleving van de mensenrechten.
Het arrangement Poncke Princen vmbo-kgt3 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Harry Maas
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2019-09-25 05:19:26
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Poncke Princen
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Tussen 1946 en 1949 vochten Nederlandse soldaten in Nederlands-Indië tegen de aanhangers van Soekarno. Een van die soldaten, Poncke Princen, liep toen over naar het kamp van Soekarno. Hij werd een landverrader genoemd. Nog steeds wordt hem kwalijk genomen dat hij overliep. Is dat terecht? Of kijken we daar nu wat genuanceerder tegen aan, nu er zoveel meer bekend is over onze koloniale oorlogen in Nederlands-Indië? Daar gaat deze opdracht over.
