Verharding, verschillende functies
Wat is de functie van deze verharding?
Wat is de functie van deze verharding?
Wat is de functie van deze verharding?
Eisen aan verharding
De opdrachtgever stelt velerlei eisen aan de toegepaste verharding. Belangrijke zaken zijn bijvoorbeeld:
- Betaalbaar
- Belastbaar
- Zo min mogelijk verharde oppervlakte
- Functioneel
- Mooi
Ken jij nog andere belangrijke functies van verharding?
Verharding in 3 smaken!
Gesloten verharding
Elementenverharding
Halfverharding
In dit arrangement worden elementenverharding en halfverharding behandeld.
Elementenverharding
De eerstvolgende hoofdstukken hebben betrekking op elementenverharding.
Opbouw - het dwarsprofiel
Een eenvoudig dwarsprofiel met straatzand
Drainerende verharding
Verharding met hoge belastbaarheid
Verharding tonrond
Keramische tegels
Hardsteen in stabilisatie
Straatverbanden
Halfsteens verband
Blokverband
Elleboogverband
Keper- of visgraadverband
Wildverband
Schelpenverband
Steenformaten
Maatvoering veel voorkomende producten
Een verharding adviseren
Opdracht voor werk of thuis
In dit arrangement zie je veel verschillende verwerkingsmethodes van verharding weergegeven.
Voor praktiserende hoveniers:
Ga op je werk na welke methoden daar juist gebruikt en voornamelijk geadviseerd worden.
- Waarom wordt juist op deze wijze gewerkt?
- Welke producten worden gebruikt?
- Welke meterprijzen worden berekend?
- Hoe zit het met afwerking en garantie?
Anderen:
Bezoek een leverancier van bestratingsmaterialen.
- Welke materialen hebben zij in het assortiment?
- Wat zijn meterprijzen hiervan?
- Welke extra producten, zoals voegmortel adviseren zij?
- Wat adviseren zij ten aanzien van de onderlaag? Waarom?
Halfverharding
Halfverharding kan een prima keuze zijn in de tuin. Het leent zich voor zowel strakke, als wat lossere vormen. Het is ook zeker in combinatie met elementenverharding, zoals grote tegels of gebakken klinkers toe te passen.
Omdat de verwerking van een halfverharding vaak minder arbeidsintensief is, ligt de prijs per m2 vaak lager dan bij elementenverharding.
Hieronder zie je een aantal veelvorkomende producten in de categorie halfverharding.
Boomschors
Dolomiet
Grind
Basalt split
Grauwacke split
Carrara split
Halfverharding opsluiten
Behalve bij dolomiet (Gravier D'or), zal halfverharding blijven schuiven of rollen. nadelig natuurlijk wanneer je dit als oprit of tuinpad gebruikt. De hovenier zorgt ervoor dat de halfverharding stevig blijft liggen.
Net als bij elementenverharding begint het werk met uitzetten en banden plaatsen. Bedenk dat klik onmogelijk is bij halfverharding. Als een band niet gewenst is, kan je ook kiezen voor Cortenstaal, roestvaststaal of Azobé latjes.
Ideaal is het om een onderlaag aan te brengen van gebroken puin. Hierop kan je een vrij dunne zandlaag aanbrengen om te kunnen egaliseren.
Vervolgens leg je honingraat-platen (bijv. Nidaplast) strak tegen elkaar op het verdichte zandbed.
Tot slot vul je het geheel af met de gewenste halfverharding, zoals split of grind.
Honingraad-platen
Opsluitrand van Cortenstaal
Grondwerk
Nadat het werk is uitgezet (maatvoering, en ook hoogte!) kan het graafwerk beginnen. Bij voorkeur gebruik je een minigraver. Veel hoveniers hebben zelf een dergelijke machine, anderen huren deze voor het moment dat het nodig is.
Een dag huur voor een 1 tons machine kost zo'n 100 euro excl. BTW en transport. Deze machines zijn erg smal, waardoor ze makkelijk door een tuinpoort kunnen.
Bij het uitgraven houdt je rekening met aanwezigheid van kabels en leidingen. Je dient een KLIC-melding te doen, temeer omdat je anders bij schade mogelijk geen dekking hebt door de verzekeraar.
Zie ook: https://www.kadaster.nl/producten/woning/klic-melding
Bij het uitgraven van de cunetten komen de nodige kuub's grond vrij. Houdt er rekening mee dat deze grond zogenaamd 'uitleverd'. Het volume neemt toe door het ontgraven.
Bij zandgrond is dit ruim 10%, bij kleigrond kan dit tot wel 30% oplopen.
Afvoeren per container of autolaadkraan is een goede mogelijkheid. Grond weegt, afhankelijk van de vochtigheid, al snel 1750 Kg per kuub.
Om de kantopsluitingen goed te kunnen plaatsen, is het zeer wenselijk de cunetten iets ruimer uit te graven dan nodig lijkt.
Momenteel is er het probleem van een voorheen voor hoveniers onbekende stof: PFOS.
Deze stof blijkt in veel grond te zitten, waardoor deze niet zonder certificaat vervoerd mag worden.
https://www.ed.nl/eindhoven/zorgwekkende-stofjes-zorgen-voor-rem-op-bouwprojecten-vreest-sector-in-regio-eindhoven-helmond~a80b3641/
Elementenverharding en de onderlaag
Het makkelijkst is het om een elementenverharding zoals een gebakken klinker of een tegel, in een verdicht zandbed te leggen. Afhankelijk van het gebruik is de dikte van het zandbed ongeveer 15 centimeter.
Functies van het zandbed zijn:
*Draagkracht
*Drainage
*Verdichtbaar
*Egaliseerbaar
Echter, is de belasting erg groot, dan volstaat enkel een onderlaag van zand niet. In dat geval kun je beter een onderlaag van gebroken puin aanbrengen, in een dikte van ongeveer 20 centimeter. De zandlaag daarbovenop hoeft dan maar 5-10 centimeter te zijn.
Kies voor het verdichten altijd een trilplaat met voldoende slagkracht.
Voor een terras in een achtertuin is een slagkracht van 15 KN (Kilo Newton) prima, voor een oprit heb je minstens een slagkracht van 35 KN nodig.
Stabilisatie
Een andere keuze is om een onderlaag te maken waardoor cement gemixt is. Het is dus enkel zand met cement, je voegt geen water toe. Dit noem je stabilisatie, of een gestabiliseerd zandbed.
Stabilisatie kan je afhalen bij een betoncentrale. Als dit logistiek niet gaat, kun je het zelf mixen in een cementmolen.
Bij stabilisatie geldt dat je niet meer moet aanmaken dan dat je kan verwerken die dag.
Drainagemortel
Een fijne split kan je mixen met een bindmiddel waardoor het uithard. Split heeft door de grove structuur een uitstekende drainerende eigenschap. Door het te binden krijg je een harde, drainerende onderlaag.
Drainagemortel wordt vooral gebruikt bij dunne grootformaat tegels, zoals keramiek. Maar ook graniet- en porfierkeien kan je prima in deze onderlaag verwerken.
Omdat je een harde onderlaag hebt, kan je werken met een vaste voeg tussen de tegels. Kies voor een waterdicht voegmiddel. Waterdoorlatende voegen lijken mooi, maar filteren eigenlijk het regenwater, waardoor vuil juist bovenin de voeg blijft zitten.
Zagen en knippen van stenen of tegels
Doordat je in een straatverband werkt, ontkom je er bijna niet aan stenen op maat te knippen of te zagen. Afhankelijk van het gewenst beeld kies je de ene of de andere methode: knippen is minder strak dan zagen.
Kies je voor een oude, gebakken WF klinker, dan is knippen mooier dan dat je het strak zaagt.
Bij tegelwerk is het precies andersom.
In beide gevallen is het belangrijk om in je offerte duidelijk aan te geven voor welke methode je kiest. Erg zuur als je denkt te knippen, en de klant zaagwerk verlangt. Dit laatste zal een stuk duurder uitvallen.
Let er ook op, dat verschillende materialen (beton, hardsteen of keramiek) verschillende zaagbladen vereisen!
Zaagmachine
Steenknipper
Praktijklessen
Er worden diverse praktijklessen 'aanleg' georganiseerd. Je zorgt deze dag zelf voor:
Verplicht:
- Veiligheidsschoenen
- Werkkleding
- Handschoenen
Advies:
- Rolband (bijvoorbeeld 5 of 8 meter)
- 2 stukken uitzetkoord (15m) op klos
- Kniebeschermers
De lunch wordt verzorgd
Examen
Op 1 juni staat het praktijkexamen 'Techniek van de aanleg' gepland. Je kan bij dit examen volgens tekening o.a. een stuk verharding conform eisen aanleggen. Denk hierbij aan strakke maatvoering en afschot volgens opdracht.
4 juni is het examen algemene vakkennis. In dit theorie-examen kan je bevraagd worden over de inhoud van dit arrangement, alsmede werktechnieken en vaktermen in het kader van verhardingen.
