Zintuigen en prikkels

VMBO 1 Zintuigen en prikkels

Startpagina

Welkom klas 1 van het Insula College!

 

Dit hoofdstuk gaat over waarnemen. Op deze website behandel ik paragraaf 1: Zintuigen en prikkels.

 

De lesdoelen bij deze paragraaf zijn:

Aan het einde van deze les kun je benoemen welke zintuigen we hebben en op welke prikkels deze zintuigen reageren.

Aan het einde van deze les kun je beschrijven hoe de weg 'van een prikkel naar een reactie' verloopt.

 

Aan de linkerkant van dit scherm zie je verschillende knopjes. Deze kun je gebruiken om tussen de verschillende onderdelen van de website te switchen.

 

We werken tijdens deze les deze site door. Lees eerst goed alle lesstof en beantwoordt dan pas de vragen.

 

Succes!

Lesstof

Welke zintuigen heb je?

Lees onderstaande lesstof goed door en maak de oefenopdracht. Aan het einde van deze Wikiwijs wordt deze lesstof getoetst.

Een prikkel is informatie uit je omgeving. Prikkels vang je op met je zintuigen. Met je zintuigen kun je waarnemen wat er in je omgeving gebeurt. Als je iets hebt waargenomen, kun je hierop reageren door iets te doen.

Prikkels worden vaak verward met impulsen, maar het zijn twee totaal verschillende dingen. Prikkels komen uit je omgeving. Impulsen ontstaan vervolgens in het lichaam.

 

Maak onderstaande opdracht door alle woorden die bij de beschrijvingen horen in de puzzel in te vullen en daarna op check te klikken.

Je oren zijn organen met gehoorzintuigen. Hiermee vang je geluid op. Geluid is in dit geval de prikkel.

Licht vang je op door middel van je ogen. Licht is de prikkel voor het lichtzintuig (ook wel gezichtszintuig genoemd). Als het licht op een voorwerp schijnt, wordt het teruggekaatst. Het teruggekaatste licht wordt opgevangen door je ogen. Nu zie je het voorwerp.

Geuren kun je ruiken met je neus. Geur is de prikkel voor het reukzintuig.

Je kunt smaak proeven met je tong. Voor het smaakzintuig op je tong zijn smaakstoffen de prikkel.

Het grootste orgaan van je lichaam is je huid. Hierin liggen verschillende soorten zintuigen, die ieder gevoelig zijn voor één specifieke prikkel.

Warmtezintuigen in je huid zijn gevoelig voor de prikkel 'hogere temperatuur'.

Bij je tastzintuigen is de prikkel 'hoe voelt een voorwerp aan'. Is het voorwerp nat, droog of zacht?

Je koudezintuigen zijn gevoelig voor de prikkel 'lagere temperatuur'.

De prikkel 'pijn' kun je voelen door middel van je pijnzintuigen.

Hoe reageert je lichaam op een prikkel?

Lees onderstaande lesstof goed door en bekijk de video. Aan het einde van deze Wikiwijs wordt deze lesstof getoetst.

Er gebeurt eerst van alles in je lichaam voordat je lichaam op een prikkel reageert.

In dit filmpje kun je zien wat er in je lichaam gebeurt vanaf de prikkel 'de telefoon gaat' tot de reactie 'je neemt de telefoon op'.

Let op: de muziek bij de video is erg hard. Pas op met het volume van je laptop of zet het geluid uit, er is geen gesproken tekst in deze video.

 

Je hebt in het filmpje kunnen zien dat zintuigen en de hersenen berichten (impulsen) naar elkaar versturen. Dit doen ze via de zenuwen. Zenuwen zijn een soort dunne draden. Ze lopen door je hele lichaam. De zenuwen lopen via het ruggenmerg in je rug naar de hersenen. Je wervelkolom (behandeld in hoofdstuk 2) beschermt het ruggenmerg. Je zenuwen, het ruggenmerg en de hersenen samen noem je het zenuwstelsel.

 

Oefentoets

Extra lesstof

Verdiepend

De lesstof onder het kopje 'verdiepend' krijg je niet op de toets die bij dit hoofdstuk hoort en is alleen bedoeld om iets dieper op de stof in te kunnen gaan.

 

Zenuwstelsel bij de mens

Het zenuwstelsel regelt alles wat er in je lichaam gebeurt.

Het zorgt dat je organen op elkaar afgesteld zijn, dat je je kunt bewegen en dat je keuzes kunt maken.

Je zenuwstelsel bestaat uit twee verschillende onderdelen.

- Het centrale zenuwstelsel

- Het perifere zenuwstelsel

 

Het centrale zenuwstelsel

Het centrale zenuwstelsel bestaat uit twee onderdelen, de hersenen en het ruggenmerg. Alle onderdelen van het centrale zenuwstelsel worden beschermd door botten, namelijk de schedel en de wervelkolom.

Eigenlijk heeft het centrale zenuwstelsel drie basisfuncties: ontvangen, verwerken en aansturen.

De eerste functie is ontvangen. Het centrale zenuwstelsel ontvangt impulsen die bij zintuigen vandaan komen. Je neemt nu iets waar.

De tweede functie is verwerken. Het centrale zenuwstelsel verwerkt de informatie die binnen is gekomen van de zintuigen. Nu kun je een bepaalde keuze maken of wordt de informatie opgeslagen in je geheugen.

De laatste functie is aansturen. Er wordt een impuls naar bijvoorbeeld een beenspier gestuurd. Deze beenspier trekt dan samen.

Door middel van deze drie functies worden alle processen in je lichaam aangestuurd.

 

Het perifere zenuwstelsel

Alle zenuwen die van het naar het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) lopen horen bij het perifere zenuwstelsel. Dit deel van het zenuwstelsel ligt buiten de bescherming van botten.

Je hebt twee typen zenuwen bij het perifere zenuwstelsel:

- Sensorische zenuwen

- Motorische zenuwen

Deze twee typen zenuwen hebben ieder een eigen functie. De sensorische zenuwen werken als een soort 'sensor'. Ze vangen prikkels uit de omgeving op en geven het door naar het centrale zenuwstelsel. Nu wordt je je bewust van een bepaalde prikkel.

De motorische zenuwen werken precies andersom, zij vervoeren een impuls voor actie van het centrale zenuwstelsel naar bijvoorbeeld een spier. Deze spier kan dan samentrekken.

 

Herhalend

Op deze pagina is de paragraaf zintuigen en prikkels kort samengevat.

 

Een prikkel is informatie uit je omgeving. Deze informatie wordt opgevangen door een zintuig. Je zintuig stuurt dan impulsen naar de hersenen via de zenuwen. Zenuwen zijn een soort dunne draden die de hersenen met de rest van het lichaam verbinden. De zenuwen lopen via het ruggenmerg in de wervelkolom naar de hersenen. Je hersenen, je zenuwen en je ruggenmerg vormen samen je zenuwstelsel. In de hersenen wordt de impuls ontvangen en verwerkt. Je bent je nu bewust van de prikkel en je hebt de mogelijkheid om te reageren. Je hersenen sturen dan een impuls naar bijvoorbeeld je spieren. Deze kunnen dan samentrekken.

 

In deze kennisclip wordt de informatie over de zintuigen herhaald.

Zintuig                                            Orgaan                  Prikkel

Gehoorzintuig                                      Oor                      Geluid

Lichtzintuig (gezichtszintuig)                 Oog                      Licht

Reukzintuig                                         Neus                     Geur

Smaakzintuig                                      Tong                 Smaakstoffen

Warmtezintuig                                     Huid             ''Hogere temperatuur''

Tastzintuig                                          Huid               Hoe voelt iets aan?

Koudezintuig                                       Huid              ''Lagere temperatuur''

Pijnzintuig                                           Huid                       Pijn

 

 

Feedback

Vul het formulier hieronder in.

 

  • Het arrangement VMBO 1 Zintuigen en prikkels is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Femke Muller
    Laatst gewijzigd
    2022-05-13 08:23:59
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Wikiwijs over zintuigen en prikkels
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    <muller>, <prikkels>, <vmbo 1>, <waarnemen>, <zintuigen>

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van