De meeste energiecentrales gebruiken voor de opwekking van elektriciteit niet-duurzame energiebronnen zoals kolen, aardgas en olie.
Omdat die bronnen vervuilend zijn en opraken, is het beter om over te stappen op duurzame, vernieuwbare energiebronnen.
Schone bronnen die niet opraken.
Na de klimaatconferentie in Parijs in 2015 hebben 174 landen van de wereld een akkoord getekend om minder broeikassen uit te stoten en dus minder fossiele brandstoffen te gebruiken.
De Nederlandse regering wil dat in 2023 16% van alle energie duurzaam wordt opgewekt. In 2050 moet het zelfs 100% zijn!
In deze opdracht maak je kennis met duurzame energiebronnen.
Bekijk deze video. Rijden treinen in Nederland al op groene stroom?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
het begrip 'duurzame energie' omschrijven;
voordelen noemen van het gebruik van duurzame energiebronnen t.o.v. fossiele bronnen;
drie vormen van duurzame energiebronnen noemen die in Nederland (kunnen) worden gebruikt;
omschrijven hoe aard- en bodemwarmte kunnen worden gebruikt als duurzame energiebronnen;
beschrijven hoe energie wordt opgewekt met waterkracht.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je leest over het opwekken van zonne-energie. Met behulp van 2 sites onderzoek je of zonnepanelen op jouw huis energie zouden kunnen opleveren.
Stap 2
Je leest over windmolenparken als duurzame energiebron. Je beantwoordt vragen met behulp van een site.
Stap 3
Hoe wordt biomassa toegepast? Je leest erover en zoekt op 2 sites naar antwoorden op vragen.
Stap 4
Je leest over aard- en bodemwarmte en hoe dat kan toegepast worden als duurzame energiebron. Je bekijkt video's en beantwoordt vragen.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
De begrippen gaan over duurzame energiebronnen.
Eindopdracht A
Kies je voor opdracht A: maak dan de toets 'Energie opwekken uit duurzame bronnen'
Eindopdracht B
Kies je voor opdracht B: presenteer dan een nieuw idee voor het winnen van hernieuwbare energie. Werk samen met een klasgenoot.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Zonne-energie
De energie van de zon wordt meestal op twee manieren opgevangen: met zonnepanelen en met zonnecollectoren. Zonnepanelen zetten zonne-energie rechtstreeks om in elektriciteit. Zonnecollectoren vangen de warmte van de zon op en gebruiken deze om water te verwarmen.
Zonnepanelen en zonnecollectoren worden meestal op de daken van huizen, stallen, kantoren of fabrieken geplaatst. Dit kost veel geld, maar die uitgave verdient zichzelf steeds sneller terug.
Dat komt doordat zonnepanelen steeds goedkoper gemaakt kunnen worden en de energieopbrengst ervan hoger is. Als de overheid subsidie zou geven, kun je de investering nog sneller terugverdienen.
Bestudeer ook de pagina over dit onderdeel in de Kennisbank.
In Nederland staan al aardig wat windmolens, op het land en op zee.
Om nog meer energie uit wind te halen, heeft de regering plannen voor een flinke uitbreiding van het aantal windmolens. Met name in de Noordzee kunnen nog een aantal windmolenparken gebouwd worden.
Beantwoord de volgende vragen.
Vergelijk je antwoorden met die van een klasgenoot.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Biomassa is afval van planten of dieren (organisch afval) of de oogst van speciaal voor biomassa geteelde gewassen. Uit biomassa krijg je energie door het te verbranden.
Biomassa wordt vooral meegestookt in kolencentrales of gebruikt in aparte biomassa-centrales. Biomassa wordt steeds meer toegepast in het opwekken van duurzame energie.
Met behulp van internet zoek je antwoord op de volgende vragen. De antwoorden vergelijk je daarna met die van een klasgenoot.
Stap 4: Bodem- en aardwarmte
Aardwarmte ontstaat in de kern van de aarde. Bodemwarmte is afkomstig van de zon.
Bodemwarmte is warmte die de zon aan het aardoppervlakte heeft afgegeven. Die bodemwarmte halen we uit het water in de bodem tot een diepte van hoogstens 300 meter.
Aardwarmte is warmte van de aarde zelf, die komt uit diepere lagen. Grondwater wordt omhoog gehaald in een geothermische (geo = aarde, thermisch = warmte) centrale. Het aanleggen van dergelijke installaties is duur en daarom wordt er nog niet veel gebruik van gemaakt.
Bekijk de animatie.
Waterkracht
De mogelijkheden om energie uit waterkracht te halen zijn in Nederland niet groot.
De waterkrachtcentrales in onze rivieren leveren dan ook maar een kleine bijdrage aan onze energievoorziening.
We moeten het doen met de centrales die er nu zijn.
Bekijk de video over Energie uit water.
In Nederland wordt sinds 2015 bij de Oosterscheldedam ook energie opgewekt.
Die getijdencentrale haalt zijn energie uit de stroming van het water bij eb en vloed.
Duurzame energie
Duurzame energie, groene energie of hernieuwbare energie is energie waarover de mensheid voor onbeperkte tijd kan beschikken en waarbij, door het gebruik ervan, het leefmilieu en de mogelijkheden voor toekomstige generaties niet worden benadeeld.
Zonnepanelen
Deze panelen zetten zonne-energie rechtstreeks om in elektriciteit.
Zonnecollectoren
Zonnecollectoren vangen de warmte van de zon op en gebruiken deze om water te verwarmen.
Windmolens
Windmolens zijn molens die de bewegingsenergie van de lucht (wind) omzetten in rotatie-energie van de wieken, die dan nuttig kan worden gebruikt, bijvoorbeeld voor het opwekken van elektriciteit, het omzetten naar warmte, het malen van graan of het verplaatsen van water.
Biomassa
Plantaardig en dierlijk (rest)materiaal dat als grondstof wordt gebruikt voor de energieopwekking of direct als biobrandstof.
Bodemwarmte
Bodemwarmte halen we tot 100 meter diepte uit de bodem. De warmte wordt gebruikt voor verwarming van woningen, gebouwen en bijvoorbeeld kassen.
Aardwarmte
Aardwarmte ontstaat in de kern van de aarde. Op zeer grote diepte (vanaf 500 meter) zit bruikbare aardwarmte.
Eindopdracht A: Toets
Kies je voor eindopdracht A dan maak je de toets 'Energie opwekken uit duurzame bronnen'.
De toets bestaat uit gesloten vragen. Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je de score.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De regering wil in 2050 alle benodigde energie opwekken met vernieuwbare energiebronnen. Het grote voordeel van vernieuwbare energiebronnen is dat ze duurzaam zijn: ze raken niet op en zijn, op een enkele uitzondering na, niet vervuilend.
Maar hoe gaan we dat voor elkaar krijgen?
Er zijn veel nieuwe ideeën nodig.
Wat vind je van het idee om wegen en fietspaden van zonnepanelen te maken?
Dringend gevraagd: Nieuwe ideeën voor duurzame energie
Bedenk zelf ook een manier om zonne-energie, windenergie of waterkracht te winnen in Nederland. Het mag best een beetje een gek, wild idee zijn. Kijk rond op internet, misschien vind je daar bruikbare ideeën.
Werk samen met een klasgenoot. Zet jullie ideeën op papier.
Maak van jullie idee een korte presentatie van maximaal vijf minuten.
Verwerk in de presentatie een schets van jullie idee.
Hoe jullie de presentatie kunnen voorbereiden, lees je in de gereedschapskist.
Beoordeling
De docent beoordeelt jullie presentatie, waarbij hij let op:
inhoud: is jullie idee origineel? Welke energie wordt met jullie idee gewonnen?
Hebben jullie een goede schets van het idee in de presentatie verwerkt?
Jezelf op een goede manier presenteren is een belangrijke vaardigheid in deze maatschappij. Je laat zien waar je mee bezig bent geweest, waar je je in hebt verdiept en welke kennis je hebt opgedaan. Powerpoint of Prezi zijn programma's die jou kunnen helpen om informatie te presenteren.
Terugkijken
Intro
Heb je de introductievideo bekeken?
Wat vond je van het idee van de vier leerlingen? Denk je dat dat echt zou kunnen werken?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je voordelen noemen van het gebruik van duurzame energiebronnen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Had je die tijd ook nodig voor deze opdracht of kwam je tijd te kort?
Inhoud
Denk je dat het gebruik van biomassa echt duurzaam te noemen is? Leg uit waarom wel/niet.
Eindopdracht B
Heb je gekozen voor eindopdracht B? Was het lastig of juist leuk om een nieuw idee te verzinnen?
Werd jullie korte presentatie over het idee goed beoordeeld?
Het arrangement Opdracht: Energie uit duurzame bronnen vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema Energie en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor vmbo-kgt34. In deze opdracht ga je leren over duurzame energie. Je leert voordelen van duurzame bronnen tegenover fossiele brandstoffen, welke vormen van duurzame energiebronnen er zijn en hoe aard- en bodemwarmte als duurzame energiebronnen kunnen dienen. Daarnaast ga je leren hoe energie wordt opgewekt doormiddel van waterkracht.
Je sluit de opdracht af met een toets en/of een presentatie over duurzame energievormen. Veel succes!
Deze opdracht hoort bij het thema Energie en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor vmbo-kgt34. In deze opdracht ga je leren over duurzame energie. Je leert voordelen van duurzame bronnen tegenover fossiele brandstoffen, welke vormen van duurzame energiebronnen er zijn en hoe aard- en bodemwarmte als duurzame energiebronnen kunnen dienen. Daarnaast ga je leren hoe energie wordt opgewekt doormiddel van waterkracht.
Je sluit de opdracht af met een toets en/of een presentatie over duurzame energievormen. Veel succes!
De meeste energiecentrales gebruiken voor de opwekking van elektriciteit niet-duurzame energiebronnen zoals kolen, aardgas en olie.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Tijd
De energie van de zon wordt meestal op twee manieren opgevangen: met zonnepanelen en met zonnecollectoren. Zonnepanelen zetten zonne-energie rechtstreeks om in elektriciteit. Zonnecollectoren vangen de warmte van de zon op en gebruiken deze om water te verwarmen.
In Nederland staan al aardig wat windmolens, op het land en op zee.
Biomassa is afval van planten of dieren (organisch afval) of de oogst van speciaal voor biomassa geteelde gewassen. Uit biomassa krijg je energie door het te verbranden.
Aardwarmte ontstaat in de kern van de aarde. Bodemwarmte is afkomstig van de zon.
