Afdeling Bouwen Wonen en Interieur

Afdeling Bouwen Wonen en Interieur

Welkom op deze website. Op deze site kun je alles vinden wat je nodig hebt voor je Bouwprogramma

Bankhaak Timmeren

Timmeren

Aftekenen zagen schaven.

In deze modulen leer je de eerste beginselen van het vak timmeren. Je leert verschillende gereedschappen herkennen en gebruiken. Je leert het herkennen en werken met materialen. Lees de theorie goed door maak daarna de toets over het onderdeel. Daarna ga je verder lezen met het volgende leesgedeelte. Aan het einde van de module krijg je een toets over de hele theorie van deze module.

Duimstok

De timmermansduimstok is 1 meter lang. Hij is gemaakt van buxushout. Of van een andere taaie houtsoort. De scharniertjes en de uiteinden zijn van messing. Er zijn ook kunststof duimstokken. De platte kant van de duimstok is verdeeld in decimeters, centimeters en millimeters. Soms staat op de smalle zijkant ook nog een verdeling in duimen. Een Engelse duim (inch) is 25,4 mm

In de bouw meet je veel met duimstok of rolmaat. Maar wil je nauwkeuriger meten, dan gebruik je een schuifmaat. Met een schuifmaat kun je zeer nauwkeurig meten. Je gebruikt hem vaak in timmerfabrieken en werkplaatsen.

 


Timmermanspotlood

Timmermanspotlood

Een timmermanspotlood heeft een ovale vorm. De stift is rechthoekig en daardoor sterk. De hardheid is HB. Je maakt de punt scherp met een beitel. De punt moet breed en plat zijn. Hij mag niet snel afbreken.

 

Winkelhaak

 

Winkelhaak

Een winkelhaak gebruik je voor het afschrijven van haakse lijnen. En om te controleren of hoeken haaks zijn. In de bouw noem je een hoek van 90 graden een haakse hoek. Een winkelhaak heeft een blad en een balkje. Soms is hij uit een stuk gemaakt. Met de meeste winkelhaken kun je ook hoeken van 45 graden aftekenen. Een hoek van 45 graden heet 'verstek'.

Je kunt controleren of een winkelhaak zuiver haaks is. Neem een zuiver recht stuk plaatmateriaal. Zet er met de winkelhaak een haakse lijn op. Draai de winkelhaak om. Het balkje van de winkelhaak ligt nu aan de andere kant van de haakse lijn. Als het blad weer precies bij de lijn ligt, is de winkelhaak haaks. Als er een verschil is, heb je het dubbele van de afwijking zichtbaar gemaakt.

 


Verstekhaak

- verstekhaak

Met een verstekhaak kun je hoeken van 45 en van 135 graden afschrijven en controleren. Met een verstekhaak kun je dus verstekken aftekenen.

 


Zwaaihaak

Klik op het plaatje voor het
filmpje te bekijken

 

- zwaaihaak

In de bouw meet je vaak hoeken op die niet haaks zijn. Je tekent die hoeken vaak ook af. Als de hoeken niet haaks zijn en ook geen 45 graden (= verstek), dan doe je dat met een zwaaihaak. Een zwaaihaak is van metaal gemaakt. Het dikke gedeelte heet het balkje. Het dunne gedeelte heet de tong. Je kunt de tong in elke stand draaien. Met een klemschroef kun je de tong vastzetten.

 

Kruishout

Kruishout

Een kruishout gebruik je voor het inkrassen van lijnen die evenwijdig lopen aan de lange kant van het hout. Je hebt enkele en dubbele kruishouten. Kruishouten zijn meestal gemaakt van beukenhout. Er zijn ook kruishouten van metaal te koop. We noemen ze dan kruisstaal.

 

Blokschaaf

Blokschaaf

Blokschaven zijn meestal van staal gemaakt. Soms zie je nog een houten blokschaaf. Het belangrijkste onderdeel van een stalen blokschaaf is de schaafbeitel. Hij is gemaakt van gehard staal. Je slijpt hem onder een hoek van 30 graden.

In de zool zitten soms v-vormige groeven. Die dienen om de wrijving tussen de schaaf en het hout zo klein mogelijk te maken. Er zijn ook schaven met een gladde zool. De opening in de zool heet de 'bek'. De grootte van de bek kun je verstellen met de 'kikker' Het blok van de schaaf is van gietstaal. De knop en de handgreep zijn meestal van kunststof.

 

 

Steekbeitel

Steekbeitels hebben een blad en een heft. Het blad is van staal. Aan de voorkant zit de vouw. De scherpe snijkant is de snede. De vouw is geslepen onder een hoek van ongeveer 25 graden.

Het heft is meestal van kunststof. Het blad zit met de arend vast in het heft. Het smalle stuk staal tussen het blad en het heft heet de steel. Je gebruikt een steekbeitel voor het maken van inkepingen in het hout. Ook voor het afwerken van gebogen en gezaagde vlakken. Soms gebruik je voor het hakken in hout een hakbeitel. Hakbeitels zijn gemaakt van dikker staal en hebben een sterker heft dan steekbeitels.

Steekbeitels zijn te koop in de breedte-maten 4, 6, 8, 10, 12, 15, 18, 22, 25, 32 en 38 mm.

Bahco PrizeCut handzaag met GRATIS afbreekmes t.w.v. 5,35
Grote handzaag

 


Kleine handzaag

Handzaag

Een handzaag heeft een dun zaagblad en een handvat. Het handvat is meestal van kunststof. Soms is de hoek tussen de rug van de zaag en het handvat precies haaks gemaakt. Je kunt de zaag dan als winkelhaak gebruiken. Maar dat is niet altijd nauwkeurig. Het handvat is daarvoor te kort.

- grote handzaag

Bij een grote handzaag is het blad minstens 500 mm lang. Er zijn wel zagen van meer dan 650 mm. Het aantal tanden van een zaag wordt vaak aangegeven per duim (inch). Een duim is 25,4 mm. Een grove zaag heeft vijf of zes tanden per duim. Zes tanden per duim is hetzelfde als zeven tandpunten per duim. Dus 6 T = 7 P. Een grote handzaag gebruik je voor dikke balken en voor ruw werk.

- kleine handzaag

Bij een kleine handzaag is het blad korter dan 500 mm. De kleine handzaag is ook fijner. Hij heeft meer tanden per duim. Vaak acht of negen tanden per duim. Heel fijne zagen hebben twaalf of meer tanden per duim. Een kleine handzaag gebruik je voor nauwkeurig werk. Bijvoorbeeld het zagen van verbindingen in hout.

 

Schroevendraaier
Schroevendraaiers zijn meestal gemaakt van chroomvanadiumstaal. Dat is sterk en roestvrij. Het handvat is van een sterke kunststof. Sleufkop-, kruiskop-, inbus- en torxschroevendraaiers zijn er in verschillende maten.

Oefening: Toetsje gereedschappen

Start

Machines Timmeren

 

Elektrische boormachine
Voor de sterkte van een boormachine kijk je naar het vermogen. Dat staat tussen de technische gegevens op de boormachine. Een kleine boormachine heeft bijvoorbeeld een vermogen van 160 Watt. Een grote bijvoorbeeld 300 Watt. Er zijn zelfs boormachines met een vermogen van meer dan 1000 Watt.

Op de machine staat altijd het toerental (= N) Dat zijn het aantal omwentelingen per minuut. (omw/min). Het toerental dat je gebruikt, hangt af van het materiaal en de afmeting van de boor. In hard materiaal gebruik je een laag toerental. Bij een grote maat boor gebruik je ook een laag toerental. Bij de meeste boormachines kun je het toerental instellen. Soms kun je twee toerentallen instellen. Soms is de instelling traploos.

Als je de boormachine als schroevendraaier wilt gebruiken, moet hij links- en rechtsom instelbaar zijn. Ook moet hij langzaam kunnen draaien.

 

Accuboormachine
Een accuboormachine is zeer geschikt als schroevendraaier. Accuboormachines hebben een accu. De accu is oplaadbaar. Voor de levensduur van veel accu's is het belangrijk dat je ze steeds helemaal leegmaakt. Je mag de accu dan niet tussentijds bijladen, of je moet een acculader gebruiken die de accu eerst ontlaadt. Accuboormachines hebben vaak een instelbaar draaimoment. Als je de machine te zwaar belast, gaat de slipkoppeling werken. Dat voorkomt beschadiging van bitjes en schroeven. En het voorkomt dat je de schroef te ver in het hout draait.

 

Soorten boren
- spiraalboor
Spiraalboren gebruik je voor metaal, en ook vaak voor het boren van kleinere gaten in hout. Veel gebruikte maten zijn: 2,5 - 3 - 3,5 - 4 - 5 en 6 mm. In de boormachine passen meestal boren tot 10 of 12 mm

- speedboor (= machinehoutboor)

Er zijn speedboren vanaf 6 tot en met 40 mm. Voor extra diepe gaten zijn verlengstukken beschikbaar van 150 of 300 mm.

- verzinkboor
Met de verzinkboor kun je gaten kegelvormig uitboren. Daar past de kop van een houtschroef in. De kop van de schroef zit dan ongeveer 1 mm in het hout. Dit voorkomt scheuren in kleding wat erachter blijft haken.

- opsteekverzinkboor
Met de opsteekverzinkboor kun je boren en verzinken in één arbeidsgang. Door het verzinkdeel te draaien heb je een boordiepte-insteller. (Klik op het plaatje hiernaast voor een filmpje)

 

Bitjes
Een bitje is een hulpstuk voor een boormachine. Je kunt er schroeven mee in het hout draaien. Bitjes worden gebruikt in schroefboormachines. Je kunt ze vastzetten in een magnetische bithouder. Kruiskopschroeven zijn er in twee typen. Hiervoor zijn bijpassende bitjes. Voor speciaal werk heb je torx, inbus en binnenvierkant. Voor al deze soorten heb je passende bitjes.

 

 

Test jezelf Machines

Oefening: Machines

Start

  • Het arrangement Afdeling Bouwen Wonen en Interieur is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Otto Buitendijk Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2019-06-19 09:58:33
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Hier kunt u alles vinden wat er nodig is gedurende 3 leerjaren op de afdeling
    Leerniveau
    VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur en 0 minuten
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Toetsje gereedschappen

    Machines

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.