Waarom oefenen met tekstverbanden en signaalwoorden?
In bijna iedere tekst vind je tekstverbanden met bijbehorende signaalwoorden. Als je snapt wat de tekstverbanden zijn en je weet welke signaalwoorden hierbij horen, zul je merken dat je teksten beter gaat begrijpen. Voor je examen is het belangrijk om kennis van tekstverbanden en signaalwoorden te hebben.
Ook als je zelf een tekst schrijft, is het goed om te weten hoe je samenhang in een tekst kunt creëren door gebruik te maken van signaalwoorden.
Leerdoel
Het leerdoel is dat je tekstverbanden kunt herkennen in teksten en dat je zelf ook tekstverbanden kunt aanbrengen in teksten die je schrijft.
Inhoud van de leerstof
Je leert tekstverbanden vooral goed te herkennen door er veel mee te oefenen. Op deze website ga je er daarom mee aan de slag. Je vindt hier uitleg met behulp van een filmpje, een uitgebreid schema en oefeningen die je zelfstandig kunt doorlopen. Er zijn ook verdiepingsoefeningen beschikbaar.
Daarnaast staan er twee opdrachten die je samen met een medeleerling moet uitvoeren, waaronder een schrijfopdracht. Als je alles hebt gemaakt en bekeken, ga je de eindtoets maken.
Je kunt gebruik maken van de knoppen 'volgende' en 'vorige' om de opdrachten en uitleg te bekijken, maar je kunt altijd via het menu aan de linkerkant teruggaan naar 'uitleg', de oefeningen en opdrachten.
Als je vragen hebt, mag je de docent om hulp vragen.
Veel succes!
Wat weet je al?
Stel je voor dat je moeder zegt:
'Je mag naar het schoolfeest, tenzij je veel gaat drinken'.
Dan snap je waarschijnlijk wel wat ze bedoelt, ook al weet je niet hoe het tekstverband heet en welk signaalwoord er is gebruikt.
Stel je voor dat je moeder zegt:
'Je mag naar het schoolfeest, mits je vriendin ook komt'.
In dit geval is het al wat lastiger om te bedenken wat je moeder nu bedoelt. Moet je vriendin nu wel of niet naar het schoolfeest komen?
Dit heeft allemaal te maken met het kunnen herkennen van tekstverbanden. Je hebt hier al eerder mee geoefend, maar in dit leermiddel oefen je met veel soorten tekstverbanden door elkaar heen. Probeer hieronder eerst eens of je tekstverbanden en signaalwoorden nog aan elkaar kunt koppelen.
Uitleg
Er zijn verschillende verbanden in teksten en daarbij horen ook signaalwoorden. Niet alleen in zinnen, maar ook tussen alinea's. Als je de signaalwoorden herkent en weet welke verbanden erbij horen, zal je teksten beter begrijpen. Ook als je zelf een tekst moet schrijven, is het belangrijk dat de tekstdelen duidelijk met elkaar zijn verbonden.
De zinnen en alinea’s van een tekst vormen samen een geheel en staan dus niet zomaar achter elkaar, er is dus samenhang in een tekst. Een tekst wordt gevormd door verbanden. Door die verbanden sluiten de alinea’s op elkaar aan. Hiervoor heb je signaalwoorden nodig, een verbindingswoord. Zo’n signaalwoord brengt dus verbinding (verband) tussen zinnen en alinea’s.
Je kunt het aanbrengen van tekstverbanden en signaalwoorden vergelijken met het bouwen van een muur. Als je stenen alleen maar op elkaar stapelt, valt het bouwwerk bij het eerste zuchtje wind om. Wanneer je cement gebruikt, worden de stenen met elkaar verbonden. De muur kan stormkracht 10 dan met gemak weerstaan.
De signaalwoorden en tekstverbanden in onderstaand schema kan je gebruiken bij de oefeningen en opdrachten.
Signaalwoord
Tekstverband/tekstrelatie
doordat, door, de oorzaak is…, zodat, daardoor, dus, dit leidt tot, het gevolg/resultaat/effect (daarvan) is, hierdoor
eerst, hierna, daarna, vervolgens, ten slotte, ten eerste, ten tweede, voordat, nadat, vroeger, later,
oorspronkelijk, intussen
een volgorde
om … te, opdat, daartoe, met de bedoeling te, de
bedoeling is, voor, om, waarmee, door middel van
een doel
door … te, door middel van, met behulp van, daarmee, met, op die/deze manier
een middel
als, indien, wanneer, onder voorwaarde dat, mits, tenzij
een voorwaarde
ook, eveneens, hetzelfde
een overeenkomst
maar, echter, daarentegen, al(hoewel), desondanks, toch, doch, integendeel, enerzijds … anderzijds, niettemin, in tegenstelling tot, in plaats van
een tegenstelling
en, ook, ten eerste, ten tweede, een ander.., daarbij, daarnaast, voorts, verder, bovendien, niet alleen … maar ook, zowel … als, noch … noch, ten slotte, enzovoort, eveneens, evenals, tevens
een opsomming
dus, vandaar, om die redenen, dan ook, dat betekent, concluderend, kortom
een conclusie
zoals, zo, bijvoorbeeld, ter illustratie, stel, neem
een voorbeeld
eerst, dan, toen, vroeger, later, terwijl, al, wanneer, nadat, daarna, voordat, tot nu toe, plots, plotseling, reeds, wanneer, opeens
tijd
zoals, als, zowel … als, alsof, eveneens, evenzeer, op dezelfde wijze, net als, in vergelijking met
een vergelijking
samenvattend, kortom
een samenvatting
Oefening met tekst
Lees onderstaande tekst en beantwoord daarna de vragen.
Fraudeurs nepsite Dixons adverteren op Marktplaats
Fraudeurs hebben de website van Dixons nagemaakt en hebben tienduizenden advertenties voor grote kortingen op Markplaats gezet, meldt de technologiewebsite Tweakers. Marktplaats heeft de verkoper inmiddels geblokkeerd, maar de nepsite is nog in de lucht.
Het gaat om de site www.dixons-aanbieding.com. Bezoekers van Tweakers merkten de fraude op. De site lijkt sprekend op de echte pagina van Dixons. De fraudeurs adverteren met flinke kortingen op telefoons. Te mooi om waar te zijn, want op het moment dat mensen bestellen, kunnen zij alleen betalen via een bankoverschrijving naar een Nederlandse ING-rekening. Ook wordt er geen beveiligde verbinding gebruikt tijdens het bestellen. Het bestelproces wijkt dus af van de echte procedure van de Dixons-site, maar oogt desondanks geloofwaardig.
Op Marktplaats verschenen vanmorgen in korte tijd tienduizenden advertenties van de nepsite. Zo werd een iPhone 6 aangeboden voor 400 euro, in plaats van de gebruikelijke 600 tot 700 euro.
Hoeveel mensen slachtoffer zijn geworden van de oplichting is niet bekend. De website is nog altijd online. Tweakers zocht uit dat de site staat geregistreerd op een Spaanse naam en een Amerikaans adres in Miami, maar mogelijk heeft de oplichter valse gegevens opgegeven.
bron: www.degelderlander.nl
De onderstreepte woorden in de tekst zijn signaalwoorden, die een tekstverband aangeven. Zoek uit welk tekstverband dit is en kies het juiste antwoord hieronder. Nadat je antwoord hebt gegeven, krijg je uitleg.
MIsschien merk je dat je het heel moeilijk vindt om tekstverbanden te ontdekken. Alle oefeningen die nog volgen zullen je helpen om tekstverbanden makkelijker te kunnen herkennen.
- Een oorzaak heeft een gevolg, je hebt daar geen invloed op. Dit geldt alleen voor dingen, niet voor mensen.
- Een reden gebruik je alleen bij mensen, als ze iets te kiezen hebben.
- Een aanleiding is een gebeurtenis, dat wat iets in beweging zet.
- Als je iets wilt bereiken (doel) en je gebruikt daar iets anders voor (middel) dan is dat doel-middel.
Eindtoets
Toets: Eindtoets tekstverbanden
0%
Op dit moment ga je de toets maken om te kijken of je alles begrepen hebt. Je krijgt aan het eind van de toets een uitslag. Is de uitslag goed? Mooi, dan heb je alles voldoende begrepen. Als de uitslag onvoldoende is, kun je nog eens gaan oefenen en de toets later nog eens maken.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Het arrangement Tekstverbanden en signaalwoorden Extra Nederlands is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Fenna Koopman
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2019-05-22 19:46:41
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
