Bouwsteen Labonderzoek

Bouwsteen Labonderzoek

Het doel van de bouwsteen Labonderzoek

Introductie

Labonderzoek helpt je om te onderzoeken of je oplossing werkt. Je kunt onderzoeken of je oplossing technisch werkt, maar natuurlijk ook of dat hij de problemen van je opdrachtgever en gebruikers op een goede manier oplost. Door dat te onderzoeken kan je er achter komen of je op de goede weg bent of wat er beter kan. Er zijn veel labmethoden zoals security test, unit test en usability test. In deze bouwsteen gaan we in op wat deze methoden gemeen hebben.

Deze bouwsteen geeft dus achtergrondkennis die van belang is voor het uitvoeren van alle labmethoden. Het is handig om de bouwsteen te doorlopen wanneer je voor het eerst een labonderzoek gaat uitvoeren en eventueel te herhalen waneer je een opdracht of project doet waar labonderzoek een belangrijke rol in speelt.

Er komen drie onderwerpen in deze bouwsteen aan bod:

  1. Wat is (het karakter van) labonderzoek?
  2. Hoe richt je de onderzoekscyclus voor labonderzoek in?
  3. Wanneer is labonderzoek goed genoeg?

Die behandelen we aan de hand van kennisclips, een diagnostische toets, individuele en groepsopdrachten.

Het begrip Lab-onderzoek maakt deel uit van het DOT-Framework. Dit framework wordt in deze bouwsteen verder toegelicht. 

Leerdoelen

Na deze bouwsteen:

  • Begrijp je wat labmethoden gemeen hebben en wat ze kunnen bijdragen aan de onderzoeksdoelen zekerheid en fit.

  • Kun de onderzoekscyclus voor labonderzoek inrichten door: geschikte vragen te formuleren, op een goede manier gegevens te verzamelen en verwerken en je conclusies op een goede manier te trekken en weer te geven.

  • Kun je verantwoorde inschattingen maken voor de gewenste kwaliteit van je labonderzoek aan de hand van de behoefte aan zekerheid en fit in jouw specifieke project.

Nadere kennismaking met labonderzoek

Wat maakt labmethoden eigenlijk bijzonder? Welke labmethoden zijn er en wat hebben die gemeen? Het karakter van lab wordt bepaald door de doelen zekerheid en fit, maar hoe?

Bekijk de volgende filmpjes:

Introductie labonderzoek (2min)

Een nadere kennismaking met lab (3min)

Het karakter van labonderzoek (8min)

Opdracht labmethoden

Niet alle labmethoden voldoen even goed aan de onderzoeksdoelen zekerheid en fit. In de derde video worden daarom de methoden op volgorde van sliders gelegd. De docent nodigt je uit dit zelf ook te doen. Deze oefening helpt daarbij.

  1. Maak een groot vel met 3 kolommen en rijen. Geef de kolommen namen: echte context, gesimuleerde context, eigen ideeën. Geef de rijen de namen speculatie, evaluatie, validatie.
  2. Leg de kaarten in het juiste vakje. Als je wil mag je gebruik maken van de sliderposities rondom zekerheid en fit.
  3. De docent stelt dat het soms uitmaakt hoe je de methode precies uitvoert, waar je hem zou neerleggen. Probeer dit uit.
    1. Kies een methode die helemaal links ligt bij echte context, en bedenk hoe je hem als simulatie zou kunnen uitvoeren.
    2. Kies een methode in het midden ligt (simulatie) en bedenk hoe de methode zou veranderen bij een verschuiving naar links (echte context) of naar rechts (eigen ideeën).
    3. Kies een methode die helemaal onder ligt (validatie) en bedenk hoe je de methode zou veranderen als je hem hoger zou leggen (evaluatie) probeer ook een of twee methoden zo te veranderen dat je ze lager zou leggen.
  4. (Bonus). Misschien vond je bovenstaande oefening voor sommige methoden makkelijker dan voor andere methoden. Je zou kunnen zeggen dat methoden die makkelijk aan te passen zijn om anders op de twee doelen te scoren 'vrijer' zijn dan methoden die moeilijk aan te passen zijn. Breng voor elke methode in kaart hoe "vrij" deze is op de twee assen.

Zelfassessment

De onderzoekscyclus van lab

Elke onderzoeksstrategie heeft zo haar eigen aandachtspunten bij het inrichten van de onderzoekscyclus. Zo ook voor labonderzoek.

 

Bekijk hierom het volgende filmpje:

 

De onderzoekscyclus van lab (10min)

Opdracht onderzoekscyclus en experimenteel ontwerp

In het filmpje over lab word gesproken over experimenteel ontwerp en onderzoeksvragen voor lab. Deze oefening gaat daar verder op in.

  1. Stel 4 labvragen op die je zou kunnen stellen in je eigen project. Zorg dat ze voldoen aan de eisen van labvragen: er moet een duidelijk doel in zitten en het moet helder zijn hoe je dit gaat meten.
  2. Er zijn drie vormen van experimenteel ontwerp besproken: vergelijkend experiment; summatieve test; formatieve test. Geef voor elk van je vragen aan welke van deze experimentsoorten het beste zou passen. Waarom?
  3. Als je een andere vorm van experimenteel ontwerp toepast wordt je vraagstelling ook anders. Formuleer elke vraag nu in 3 varianten. Één die past bij een summatieve test, één die past bij een formatieve test ,één die past bij een vergelijkende test. Een van de drie is natuurlijk een aangescherpte variant van je eigen vraag.

 

De pragmatiek van van labonderzoek

De vraag "wanneer is het goed genoeg" speelt in alle vormen van onderzoek. Voor labonderzoek is die vraag het best te beantwoorden door je af te vragen hoeveel zekerheid en fit je nodig hebt. Daartoe kun je een staalkaart invullen. Het volgende filmpje legt uit hoe je dat kan doen.

 

De pragmatiek van labonderzoek (9min)

Projectopdracht

In elk project zul je onderzoek moeten verrichten. Soms kleinschaling, soms wat groter. Om een goed gesprek mogelijk te maken over hoe veel labonderzoek passend is bij de ambities van je project kun je een staalkaart invullen en bespreken.

 

  1. Print de staalkaart veld uit (op A3) en vul die indivudeel in voor het labonderzoek in jouw project.

  2. Bespreek de verschillende staalkaarten van groepsleden met elkaar. Waar zitten verschillen in aanpak, hoe hangen die samen met verschillen in ambities? Zijn jullie het eens over wat een check - boost - of changemaker zou inhouden voor dit project?

  3. Vraag een docent om op te treden als opdrachtgever. Probeer deze te overtuigen van een hoger ambitieniveau dan zijn oorspronkelijke bedoeling is. Gebruik argumenten die in stap 2 tussen de groepsleden gewisseld zijn.

 

Bronnen

Deze les maakt gebruik van de Methodenkaart Praktijkonderzoek (van Turnhout et al., 2014)

Turnhout, K. van, Craenmehr, S., Holwerda, R., Menijn, M., Zwart, J.P., Bakker, R. (2014): De methodenkaart praktijkonderzoek. In de Vries, E., Maes, R., Bronsgeest, W. (eds) De informatieprofessional 3.0 - Vaardigheden om als strategisch businesspartner op te treden.  Academic Service. Chapter: 33.

en het ICT Research Methods Pack (Bonestroo et al. 2018)

Bonestroo, W.J., Meesters, M., Niels, R., Schagen, J.D., Henneke, L., Turnhout, K. van (2018): ICT Research Methods. HBO-i, Amsterdam. ISBN/EAN: 9990002067426. Available from: http://www.ictresearchmethods.nl/

 

De staalkaart voor pragmatiek is deels gebaseerd op (Greve et al. 2018)

Greve D., van Turnhout, K., Munneke, L. (2018): Pragmatic research tactics for starting IT engineers. In Proceedings of SEFI, Kopenhagen.

 

De afbeeldingen in de powerpoints/filmpjes zijn geslecteerd op een open licentie. Verantwoording van de afbeeldingen. 

Openingsslide komt van Methodenkaartposter met steekwoorden (CC-BY): https://www.researchgate.net/publication/272348148_Methodenkaartposter_met_steekwoorden

Ziekenhuizen en engergiebedrijven gaan misschien boeten voor beveiligingsfouten (Financeel Dagblad 21-12-2015): https://fd.nl/opinie/1221015/ziekenhuizen-en-energiebedrijven-gaan-wellicht-boeten-voor-beveiligingsfouten

Plaatje CERN: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fd/LHC%2C_CERN.jpg

Plaatje Puzzelstukje: https://images.pexels.com/photos/262469/pexels-photo-262469.jpeg

 

 

 

Voor de docent

Het doel van deze bouwsteen

De strategie bouwstenen (Veld en Lab) dienen om studenten van een basis te voorzien voor het toepassen van methoden die bij die strategie (uit de methodenkaart praktijkonderzoek) behoren. Hiermee wordt kennistransfer bevorderd tussen specifiek onderwijs in verschillende methoden uit deze strategie en het geeft meer betekenis aan de strategieën.

Plaats in het curriculum en module

Het ligt voor de hand de labbouwsteen te gebruiken vooraf of in combinatie met een les over een specifieke labmethode. Van belang is ook om de link tussen wat in deze bouwsteen besproken is en wat in de bouwsteen over de specifieke methode aan bod komt expliciet te maken. De pragmatiekopdracht leent zich mogelijk het meest voor een project.

Voorbeeld lesplan

Een invulling kan zijn:

1 Huiswerk vooraf: bekijken alle vijf videos, maken opdracht labmethoden.

2 In de klas: korte herhaling labonderzoek, bespreken vragen die met opdracht labmethoden gerezen zijn (15 min)

3 In de klas: doen opdacht  onderzoekscyclus en experimenteel ontwerp. Mogelijk in groepen. (30 min)

4 In de klas: klassikaal nabestpreken opdracht onderzoekscyclus.

 

De pragmatiek opdracht kan in de klas of in een project uitgevoerd worden. Het kan helpen om een specifieke casus aan te brengen.

Voorbeeld les.

1 Voorbereiding: bekijken video pragmatiek. Indivudueel invullen staalkaart.

2 In de klas: kort inleiden waarom we het over pragmatiek hebben, waarom dit in termen van fit en zekerheid geduid kan worden, problemen rondom de staalkaartoefening bespreken. (20 min)

3 In de klas: in groepjes bespreken van elkaars staalkaarten. (30 min)

4 In de klas: Één groepje doet het rollenspel met docent of student uit andere groep als opdrachtgever.  (10 min)

5 In de klas: nabespreken opdracht en rollenspel. (15 min)

 

De materialen van dit bouwblok zijn hier te downloaden.

 

 

 

  • Het arrangement Bouwsteen Labonderzoek is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteurs
    Koen van Turnhout
    Laatst gewijzigd
    2019-06-26 13:37:20
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    In deze bouwsteen gaan we in op de strategie "Labonderzoek" uit het DOT-Framework
    Leerinhoud en doelen
    Informatica;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    dot-framework, hbo ict oio, labonderzoek, onderzoeksstrategieën

    Bronnen

    Bron Type
    Introductie labonderzoek (2min)
    https://vimeo.com/336814823     		Video
    Een nadere kennismaking met lab (3min)
    https://vimeo.com/336815088     		Video
    Het karakter van labonderzoek (8min)
    https://vimeo.com/336815416     		Video
    De onderzoekscyclus van lab (10min)
    https://vimeo.com/338173729     		Video
    De pragmatiek van labonderzoek (9min)
    https://vimeo.com/338174263     		Video

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    van Turnhout, Koen. (2019).

    Bouwsteen Veldonderzoek

    https://maken.wikiwijs.nl/128113/Bouwsteen_Veldonderzoek

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Zelftoets Labonderzoek

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van