Door de Amerikaanse verkiezingen in 2016 zijn we ons bewust geworden van de kracht van media, en met name de sociale media. Voor- en tegenstanders vlogen elkaar veelvuldig in de haren en beschuldigden elkaar van het verspreiden van nepnieuws via Facebook, Twitter etc. Toch is fake news helemaal niet zo nieuw. Het verspreiden van nepnieuws en onterechte feiten is al zo oud als de mensheid zelf.
Zoek een voorbeeld van fake news uit de geschiedenis. Probeer een zo oud mogelijk voorbeeld te vinden. Wat was er aan de hand? Wie waren erbij betrokken? Op welke manier was het nepnieuws? Noteer in het kort de hoofdpunten van het incident.
Wat is nepnieuws? Formuleer voor jezelf een definitie. Gebruik GEEN internet-definitie!
Bekijk deze link. Wat vind je van de voorbeelden? Is dit wel of geen nepnieuws in jouw omschrijving?
De digitale bibliotheek der Nederlandse letteren (dbnl) is een belangrijke site over de literatuur van het Nederlandse taalgebied. Lees hier hoe het genre: de satire beschreven wordt.
Opdracht: Wanneer wordt een tekst een satire genoemd? Schrijf meerdere kenmerken op.
Opdracht: Bekijk de websites Er mag gezongen worden en de Speld. Welk satirisch nieuwsbericht spreekt jullie aan? Met welk nieuwsbericht is dit verbonden en hoe is het satire?
Opdracht: Bedenk twee voorbeelden van satire (of zoek ze op het internet) waar mensen zich in zouden kunnen vergissen.
Disclaimer: bovenstaande tekst is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid verzonnen
Clickbait
De waarheid over clickbait !!
“Een link naar een artikel op internet dat een titel draagt die opvallend is, nieuwsgierigheid opwekt, vaak overdreven is en meestal controversieel, zodat er zo veel mogelijk lezers op zullen klikken noemen we clickbait.”
Opdracht: Maak een meme met een clickbait effect. Zoek een foto, of upload er één van jullie zelf. Bedenk een tekst die erbij past waardoor mensen zeker op jullie foto zullen klikken!
Dat politieke partijen propaganda maken voor hun eigen standpunten, en daarbij de overdrijving niet schuwen hoeft natuurlijk niet te verbazen. Iets anders wordt het als daarbij pertinente onwaarheden en grote eenzijdigheid wordt gebruikt.
Het internet en de sociale media zit vol met eenzijdigheid. En het blijkt lastig om die eenzijdigheid te vermijden.
Lees dit artikel: 7 tips om uit de filterbubbel te breken van bits of freedom. Kies een paar tips en probeer ze uit. Welke hebben jullie gekozen en wat valt daarbij op?
Log in bij je Google-account en bekijk je zoek-historie en locatie-geschiedenis. Maak een screenshot.
Individuele opdracht: Schrijf een essay van 500 woorden over het belang van vrijheid van meningsuiting en hoe het internet daaraan bij zou moeten dragen.
Pseudowetenschap en complotdenken
Voor vrijwel elke gedachte of theorie valt op het internet bewijs te vinden. Google bijvoorbeeld maar eens op: 'platte aarde' of 'aliens vermoordden JFK' (president Kennedy)
Het monster van Loch Ness
Het lijkt te gek voor woorden en het is uiteindelijk een kleine groep zijn die geloof hecht aan extreme ideeën, maar toch kan dit op den duur wel voor grote problemen zorgen. Het vertrouwen in met name medische wetenschap neemt af, en het vertrouwen in allerlei onbewezen behandelingsmethoden neemt toe.
Opdracht: zoek naar recente krantenartikelen over vaccinatie (gebruik de optie nieuws binnen Google) Maak een probleemstelling in 100 woorden voor een onderzoek naar problemen rond vaccinatie. Werk daarbij van breed (wat is er aan de hand? wie zijn erbij betrokken?) naar smal (wat is het grootste probleem en welk onderzoek kun je daarbij bedenken)
Opdracht: lees het artikel (de volledige versie) over complotdenkers in Nederland en formuleer een onderzoeksvraag (SMART dus: specifiek, meetbaar, afgebakend, toepasbaar en relevant) over een onderzoek dat zich richt op dit onderwerp.
Deze opdrachten maak je individueel. Je mag voor deze opdrachten ook zelf een ander onderwerp kiezen wat onder pseudo-wetenschap valt, maar overleg dan wel met de docent.
Je moet erg vaak samen opdrachten maken. Het is handig om dat met een gezamenlijk document te doen. Als je nog geen OneDrive op je computer hebt ga je naar:
Kies Outlook en OneDrive. Log in met je school-email adres en wachtwoord.
Klik linksboven icoon met puntjes aan (naast CONNECT). Daarmee krijg je toegang tot je Office 365 toepassingen waaronder OneDrive.
1 persoon maakt het document en deelt dit met de anderen. Vanaf dit moment werken jullie alle opdrachten uit in dit document. Het is jullie portfolio voor deze periode.
Op pagina 1 zet je: Portfolio fake news + de voor- en achternamen.
De antwoorden bij de opdrachten worden genummerd. Als er individuele opdrachten bij zitten geef je aan welk antwoord van wie is.
Het arrangement Fake nieuws is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteurs
janny oosterhuis
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2019-04-10 09:57:11
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Vragen over zoeken van informatie
Deep Fake News; VPRO Tegenlicht, 18/11/2018.
