Financiële educatie

Financiële educatie

Startpagina

W€LKOM BIJ FINANCI€L€ €DUCATI€!

We gaan ons vandaag verdiepen in het onderwerp ‘financiële educatie’. Na het doorlopen van dit arrangement weet jij:

  • Na het doorlopen van dit arrangement weet jij wat sparen is en kan je de drie spaarmotieven benoemen.
  • Na het doorlopen van dit arrangement weet jij wat lenen is, welke risico's dit met zich meebrengt en kan je ook de leenmotieven benoemen. 
  • Na het doorlopen van dit arrangement weet jij hoe jij kunt gaan rekenen met zowel de leenrente als de spaarrente.


SPAREN, LENEN EN RENTE
Je hebt er vast weleens over gehoord: sparen, lenen en rente. Dit zijn begrippen waar we vandaag de dag bijna niet meer omheen kunnen. Overal horen we of zien we er wel wat over. Denk bijvoorbeeld aan de TV reclames met slogans als “let op: geld lenen kost geld!”. Wat hebben deze begrippen met elkaar gemeen? Waarom zouden we sparen of waarom zouden we juist kiezen om te lenen? Wat is rente nou eigenlijk? Dit zijn allemaal verschillende soorten vragen die bij je kunnen opkomen bij het horen van de begrippen. Hier gaan we ons in dit arrangement in verdiepen.

 

A: Sparen

Spaarmotieven

SPAREN
Een mobiele telefoon of computer kun je niet direct betalen van je zakgeld. Je moet ervoor sparen of je kunt geld gaan lenen. Sparen is het niet uitgeven van je geld. Je kunt op verschillende manieren sparen. Je kan bijvoorbeeld thuis in een spaarpot sparen of op een spaarrekening bij de bank.

In totaal hebben Nederlanders ongeveer € 350 miljard spaargeld op de bank staan. Dit bedrag groeit jaarlijks met een bepaald percentage. Dat percentage is het rentebedrag. De hoogte van deze rente hangt af van een aantal factoren. Zo speelt mee op welke bank je geld staat. Ook is er een verschil of je het spaargeld direct kunt opnemen of dat je er een tijdje vanaf moet blijven. Het geld staat dan dus vast. Vaak is het zo dat hoe langer het geld vaststaat, hoe meer rente je krijgt. De spaarvorm waarbij je je geld voor langere tijd vastzet op een spaarrekening, noemen we deposito paren. Je krijgt bij deze spaarvorm een hogere rente dan bij spaarrekeningen waar je elk moment je geld kunt opnemen.

Banken gebruiken jouw spaargeld om het uit te lenen aan andere mensen of bedrijven. De bank ontvangt hiervoor rente. De rente die de bank ontvangt voor het uitlenen van geld is hoger dan de rente die de bank aan spaarders geeft. De bank maakt dus winst op jouw spaargeld. Dat is ook de reden dat we een hogere rente ontvangen bij een spaarrekening waarbij ons geld vast staat.


Afbeelding van Deniz Bahar

SPAARMOTIEVEN
Mensen hebben verschillende redenen om te sparen. Een econoom heeft hier vroeger onderzoek naar gedaan en hij heeft gevonden dat er drie spaarmotieven zijn:

  • Doelmotief: hierbij gaat het om sparen voor een bepaald doel, bijvoorbeeld de aanschaf van dure spullen (een scooter of een televisie).
  • Voorzorgmotief: in dit geval spaart men om geld achter de hand te hebben voor onverwachte uitgaven, zoals het vervangen van een kapotte telefoon.
  • Vermogensmotief: hierbij gaat het om sparen vanwege de rente op het spaargeld. Mensen willen dan profiteren van de rente.

Rekenen aan spaarrente

REKENEN EN SPAARRENTE
Sparen kan per jaar, per halfjaar, per kwartaal of per maand.

  • Voorbeeld
    Je hebt € 10.000 gewonnen. Je stort dit bedrag op een spaarrekening die jaarlijks 2,5% rente opbrengt. Je ontvangt dan de volgende rente:

Per jaar

2,5% van  € 10.000
dit reken je zo uit:
0,025 x € 10.000

= € 250

Per halfjaar

€ 250 : 2

= €125

Per kwartaal

€ 250 : 4

= € 62,50

Per maand

€ 250 : 12

= € 20,85

 



https://pixabay.com/images/id-3451199/

RENTE OP RENTE
Als je het saldo langer laat staan op je spaarrekening, dan krijg je niet alleen rente over het bedrag dat je gestort hebt, maar ook over de ontvangen rente uit eerdere jaren.

  • Voorbeeld
    Je krijgt in het eerste jaar 2,5% rente over de storting van € 10.000. De rente in het eerste jaar is dus € 250. Het spaarbedrag is na één jaar € 10.250 geworden. Tweede jaar is dus 2,5% × € 10.250 = € 256,25. Het spaarbedrag is dan € 10.250 + € 256,25 = € 10.506,25 geworden.

B: Lenen

Leenmotieven

LENEN
Waarom zouden we gaan lenen? Om direct aankopen te doen zonder dat je hoeft te sparen, kun je geld lenen. Als je bijvoorbeeld geen geld hebt om een nieuwe telefoon te kopen, kan je geld gaan lenen. Je krijgt dan nu de telefoon en betaalt de lening later terug. Lenen kan je bijvoorbeeld bij je ouders, vrienden of bij de bank. Meestal betaal je de lening terug in maandelijkse termijnen. Elke termijn bestaat voor een deel uit aflossing en een deel uit rente. Aflossen is het terugbetalen van het leenbedrag. Rente is de vergoeding voor het uitlenen van geld. Geld lenen brengt dus risico’s met zich mee. Het lenen van geld kost je uiteindelijk dus meer geld!

Er zijn allerlei soorten leningen. Hierbij een paar voorbeelden:

  • Persoonlijke lening: Bij een persoonlijke lening betaal je het geleende bedrag terug, samen met de rente in een vooraf afgesproken aantal termijnen.
  • Doorlopend krediet: Bij een doorlopend krediet spreek je een kredietlimiet af: een bedrag dat je maximaal mag rood staan. Steeds wanneer je een deel van de lening hebt afgelost, mag je het afgeloste deel opnieuw opnemen.
  • Kopen op afbetaling: Bij het kopen op afbetaling betaal je voor een product in termijnen, samen met rente. Je bent vanaf het moment van aankoop eigenaar van het product.

Mensen hebben verschillende redenen om geld te lenen, zoals:

  • Je hebt een onverwachte tegenvaller waardoor je iets nieuw moet aanschaffen. Bijvoorbeeld: je hebt je telefoon in het water laten vallen waardoor deze het nu niet meer doet en je nu een nieuw telefoon moet aanschaffen.
  • Je wilt nu genieten van een duur product (bijvoorbeeld een laptop) en niet wachten tot je voldoende gespaard hebt.
  • Je verwacht een stijging van de prijs van bijvoorbeeld de scooter die je wilt kopen.


Afbeelding van Deniz Bahar

BKR
Als je een lening afsluit, kijkt de bank naar je inkomen en de vaste lasten die je elke maand moet betalen zoals bijvoorbeeld de huur. De bank wil namelijk zeker weten dat je de aflossingen en rente kunt betalen. De bank dient een aanvraag in bij het Bureau Krediet Registratie (BKR). Alle banken en financieringsmaatschappijen zijn aangesloten bij het BKR en laten daar hun leningen registreren. Bij het BKR is bekend of iemand al een lening heeft en hoe het betalingsgedrag van de persoon in het verleden is geweest.

'GELD LENEN KOST GELD'
Er zijn verschillen tussen sparen en lenen. De leenrente die je aan de bank moet betalen, is altijd hoger dan de spaarrente die je krijgt. Het kopen met geleend geld is duurder dan iets kopen met gespaard geld. Maar er zijn ook voordelen aan lenen. Je kunt het product dat je wilt hebben, nu al kopen en ervan genieten. Ook kan een product in de loop van de tijd duurder worden. Je hebt dan een voordeel om het nu te kopen. Een afweging maken tussen sparen en lenen betekent dus goed rekenen om een juiste beslissing te nemen.

Rekenen aan leenrente

REKENEN AAN LEENRENTE
Geleend geld moet je terugbetalen. De lener vraagt naast de aflossing een rente als vergoeding voor het uitlenen van het geld. Rente en aflossing worden niet altijd apart weergegeven, zoals bij koop op afbetaling.

  • Voorbeeld
    Je bent op zoek naar een nieuwe televisie. In de winkel staat een televisie voor € 895. Het is mogelijk om het apparaat op afbetaling te kopen. Je moet een aanbetaling doen van 20%. Daarna betaal je twaalf maandelijkse termijnen van € 68,30.


Bij koop op afbetaling betaal je op het moment van aankoop slechts een deel van de prijs: de aanbetaling. De rest betaal je in termijnen.

  • Voorbeeld
    De televisie kost € 895. De aanbetaling van 20% is € 179. Twaalf maandelijkse termijnen van € 68,30 is € 819,60. In totaal betaal je dus € 998,60. Dat is € 103,60 meer dan bij een betaling ineens.

*Formule voor rente op rente = spaarsaldo na n jaar = (1 + p)ⁿ × beginsaldo

Hierbij is:

n: het aantal jaren dat er rente is ontvangen. Het is een machtsgetal.
p: rentepercentage uitgedrukt als decimaal getal (bijvoorbeeld 2,5% = 0,025)

Oefentoets

C: Herhaling

Kennisclip

D: Verrijking

WAT KOST STUDEREN?
Als je straks je HAVO diploma op zak hebt, kan je gaan starten met een HBO opleiding. Maar wat kost dit nou precies? Alhoewel de overheid een groot deel van je studie vergoed, is studeren niet gratis. Het kost een hoop geld. In het eerste jaar van je HBO opleiding betaal je € 1.030 collegegeld. In de schooljaren daarna is dit € 2.060 collegegeld per jaar. Je kan ervoor kiezen om dit bedrag meteen af te lossen, of om dit in termijnen te betalen. Als je kiest voor het laatste, komen er meestal administratiekosten bovenop. Het collegegeld in een keer aflossen, is dus voordeliger. Naast collegegeld, moet je ook rekening houden met andere kosten. Denk bijvoorbeeld aan de schoolboeken en schriften die je moet aanschaffen, of de laptop/tablet die je nodig hebt. Je kan er ook voor kiezen om op kamers te gaan wonen. Hier moet je huur voor betalen. Als je op kamers woont, moet je ook denken aan andere kosten zoals de boodschappen. Kortom, studeren kost een hoop geld. Als je dit niet kan permiteren, kan je ervoor kiezen om geld te gaan lenen. Berekenen via de onderstaande link op hoeveel studiefinanciering en aanvullende beurs jij recht zou hebben.

https://duo.nl/apps/rekenhulp-studiefinanciering/index.html#/profiel

Klaar? Ga verder met de opdrachten hieronder.  


Afbeelding van Deniz Bahar


Lees de tekst hieronder en maak de opdrachten. Als je dit hebt gedaan, ben je klaar voor de eindtoets!

Ga door naar 'Eindtoets'.

Eindtoets

  • Het arrangement Financiële educatie is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Deniz Bahar
    Laatst gewijzigd
    2019-04-22 20:10:33
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Bronnen Video: (Let op! Lenen kost geld. Toch? https://www.youtube.com/watch?v=U2oT6J8LqKw)            Afbeelding: https://pixabay.com/photos/save-piggy-bank-teamwork-together-3451199/

                       

     

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Welkom bij financiële educatie. Dit arrangement gaat over verantwoord lenen en sparen van geld gericht op de onderbouw van de HAVO.
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur 0 minuten

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Oefentoets: Test jezelf!

    Verrijkingsopdrachten

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van