Goed op weg naar het examen BIOLOGIE
Hoe werkt dit e-Book?
Jouw docent biologie zal uitleggen hoe je dit e-Book kunt gebruiken bij de voorbereiding op het examen biologie. Wil je daarna nog een keer alles nakijken, dan kan dat via de Prezi presentatie via deze link:
https://prezi.com/view/V0j32EGrbCTqSyin5Cjz/
Wanneer is het eindexamen?
Op donderdag 9 mei 2019 beginnen de eindexamens voor het vmbo, havo en het vwo. Aan de hand van het examenrooster kunnen jullie een optimale voorbereidingsroute bepalen voor tijdens de twee examenweken. Het biologie examen staat al meteen voor 9 mei geplant. Het examen begint om 13:30 en je hebt voor het examen de tijd tot 15:30. Dit is de eerste mogelijkheid om examen te doen (eerste tijdvak). Wanneer je nog niet klaar bent voor het examen doe je get later in het tweede tijdvak. Dit zal vanaf 17 juni zijn.
Op woensdag 12 juni 2019 om 8.00 uur worden de normeringen voor vmbo-examen (en voor havo- en vwo-examens) bekendgemaakt op de website van Cito. De school maakt de uitslag dezelfde dag bekend. Voor het tweede tijdvak worden de normeringen op vrijdag 28 juni 2019 om 08.00 uur bekend gemaakt.
Examentips over de onderwerpen
Biologie examentip 1: Bestudeer het menselijk lichaam
Het Biologie examen VMBO gaat voor een groot deel over het menselijk lichaam. Bestudeer het menselijk lichaam goed. Zorg dat je weet waar organen zich bevinden en dat je weet wat die organen precies doen. Het is mogelijk dat je plaatjes van organen of het menselijk lichaam zult moeten bestuderen tijdens het Biologie examen VMBO.
Biologie examentip 2: Zorg dat je de processen in het menselijk lichaam kent
Op het examen moet je de volgende orgaanstelsels kennen: verteringsstelsel, bloedvatenstelsel, zenuwstelsel, zintuigstelsel, ademhalingsstelsel, spierstelsel, voortplantingsstelsel, hormoonstelsel en uitscheidingsstelsel. Zorg dat je weet welke organen bij deze stelsels zijn betrokken en hoe deze processen werken.
Biologie examentip 3: Zorg dat je het verschil kent tussen bacteriën en virussen
Een bacterie is een micro-organisme dat uit één cel bestaat. Ze hebben een stofwisseling, planten zich voort via celdeling en hebben geen celkern. Aan de andere kant heeft een virus geen cel en ook geen eigen stofwisseling. Een virus bestaat uit een kern van DNA of RNA, omgeven door een eiwitmembraan. Virussen koppelen zich aan een levende cel van een ander organisme en injecteren daarin het eigen erfelijk materiaal.
Biologie examentip 4: Zorg dat je het verschil kent tussen biotische en abiotische factoren
Biotische factoren zijn levende organismen in een ecosysteem. Denk aan planten en dieren, maar ook schimmels en bacteriën. Abiotische factoren zijn de levenloze, externe factoren in een ecosysteem. Denk aan de lucht, de bodem en het klimaat.
Biologie examentip 5: Zorg dat je weet hoe planten zijn opgebouwd
Planten bestaan uit een stengel, bladeren, zaden, bloemen en de wortels. Soms zijn de bladeren van een plant bedekt met een waslaagje, voor bescherming tegen uitdroging en beschadiging. Bloemen bestaan op hun beurt weer uit kelkbladeren, het kroonblad en de stamper.
Biologie examentip 6: Zorg dat je de werking van het oor en oog kent
Geluid komt via de gehoorgang op het trommelvlies van het oor terecht. Deze wordt ingedrukt, waardoor de geboorbeentjes bewegen. Vervolgens gaat de vloeistof in het slakkenhuis trillen. De zintuigcellen in het slakkenhuis zetten de geluidstrillingen om in zenuwprikkels, die door de gehoorzenuw naar de hersenen worden gebracht.
Bij het oog moet je onder andere de werking van het hoornvlies, de iris, de pupil en het netvlies kennen. Ook moet je het verschil kennen tussen staafjes en kegeltjes. Staafjes zorgen ervoor dat we een verschil zien tussen licht en donker. Kegeltjes zorgen ervoor dat we kleuren en details kunnen onderscheiden.
Biologie examentip 7: Zorg dat je weet hoe voortplanting werkt
Op het examen moet je de vrouwelijke en de mannelijke geslachtsorganen kennen. De onderdelen van de geslachtsorganen moet je ook in plaatjes kunnen herkennen. Daarnaast moet je weten hoe bevruchting bij mensen plaatsvindt. Ten slotte moet je de werking van voorbehoedsmiddelen kennen.
Biologie examentip 8: Zorg dat je weet hoe het menselijk afweersysteem werkt
Het afweersysteem van het menselijk lichaam is gericht op het onschadelijk maken van ziekteverwekkers. Je moet op het examen het verschil kennen tussen antigenen en antistoffen. Een antigeen is een lichaamsvreemde stof, zoals een virus. Antistoffen worden door het lichaam zelf aangemaakt als reactie op een antigeen.
Examentips ter voorbereiding op het examen
Leer de examenstof Biologie thema voor thema
Het heeft geen nut om alle examenstof in één keer in je hoofd te stampen. Knip de examenstof voor het Biologie examen daarom op in stukjes. Als je steeds één thema per keer pakt, bouw je goede rustmomenten in en kun je de stof beter verwerken.
Examenvideo’s Biologie VMBO
Veel van de stof die je moet leren voor het Biologie examen is uitgelegd in video’s op YouTube. Door de combinatie van beeld en geluid kun je de stof vaak beter begrijpen. Er zijn verschillende filmpjes in dit leermiddel voor je geselecteerd. Zo leer je nog beter voor het Biologie examen.
Combineer alle middelen om je te helpen slagen
Combineer verschillende middelen om de examenstof voor het Biologie examen VMBO te leren. Gebruik hiervoor je boek. Maak ook gebruik van filmpjes op YouTube en uitleg op internet. Vraag je docent om de stof nog een keer beknopt uit te leggen en oefen daarnaast oude examens. Door alle middelen te combineren maak je de grootste kans om te slagen voor het eindexamen Biologie VMBO.
Begin op tijd met leren
Een valkuil voor veel examenkandidaten is tijdgebrek. Begin daarom op tijd met het doornemen van de examenstof. Als je op tijd begint heb je genoeg tijd voor alle examenvakken. Dan hoef je in de laatste dagen voor het examen alleen nog je samenvatting door te nemen.
In dit leermiddel is een planner opgenomen die je hiervoor kunt gebruiken.
Alle examenstof is verdeeld over 5 domeinen:
1. Cellen aan de basis.
2. Planten en dieren en hun samenhang: de eigen omgeving verkend.
3. Het lichaam in stand houden: voeding en genotmiddelen, energie, transport en uitscheiding.
4. Reageren op prikkels.
5. Van generatie op generatie.
Alle informatie die je moet kennen voor het examen wordt per domein uitgewerkt in dit e-Boek.
5 Domeinen
Alle examenstof is verdeeld over 5 domeinen.
Op de volgende pagina's zijn de domeinen uitgewerkt.
Voor het samenstellen van dit e-Book is gebruik gemaakt van het examenoverzicht Biologie KB 2018-2019. Via onderstaande link kun je via de site van examenoverzicht samenvattingen bekijken en met oude examens oefenen.
https://www.examenoverzicht.nl/vmbo/kb/biologie
Domein 1: Cellen aan de basis.
In het domein Cellen aan de basis worden de volgende onderwerpen herhaald:
- de cel met alle onderdelen (celkern, cytoplasma, celmembraan, celwand, chromosoom)
- Verschillen en overeenkomsten tussen cellen van de bacterie, schimmel, plant en dier.
- Levenskenmerken
Over processen in het lichaam:
- verbranding
- het verteringstelsel
- het ademhalingstelsel
- het zenuwstelsel
- het zintuigstelsel
- het hormaanstelsel
Voor cellen aan de basis moet je de eigenschappen kennen van cellen van bacterien, schimmels, planten en dieren. Dit schema kan je daarbij helpen.
Domein 2: Planten en dieren en hun samenhang: de eigen omgeving verkend.
Domein 2: Planten dieren en hun samenhang - de eigen omgeving verkend herhaald de volgende onderwerpen:
- ecosystemen
- aanpassingen van organismen aan de omgeving
- bouw van planten
De powerpoint presentaties over ecosystemen en planten kunnen je helpen bij het leren van de onderwerpen die horen bij domein 2. 
In domein 2: Planten en dieren en hun samenhang worden de volgende thema's herhaald:
- Ecosystemen
- Aanpassingen van organismen aan de omgeving
- Bouw van planten
- Voortplanting
Domein 3: Het lichaam in stand houden: voeding en genotmiddelen, energie, transport en uitscheiding.
In domein 3 Het lichaam in stand houden: voeding en genotmiddelen, energie, transport en uitscheiding komen de volgende onderwerpen aan bod:
- spijsvertering
- bloedsomloop
- ademhaling
- uitscheiding
Let op ... Dit domein omvat heel veel informatie. Hou daar met je planning rekening mee.
In domein 3: Het lichaam in stand houden wordt onder andere informatie over de bloedsomloop, de bloedvaten en het hart herhaald. Het filmpje over het hart kan je helpen bij het leren over het hart.
https://youtu.be/-VE8R-rdsG0
Domein 4: Reageren op prikkels
In domein 4 Reageren op prikkels gaat het over de volgende onderwerpen:
- het zenuwstelsel
- de huid
- hormonen
In dit domein wordt ook de werking van het menselijk oog herhaald.
In het filmpje, dat je kunt openen via de link hieronder, worden belangrijke zaken met betrekking tot het oog besproken.
https://youtu.be/nTP5oI4PeNM
Domein 5: Van generatie op generatie.
In domein 5 Van generatie op generatie gaat het om de onderwerpen:
- seksualiteit
- voortplanting bij mensen
Verwerkingsopdrachten per domein
In Google Docs kun je, samen met je leerteam, oefenen maken per domein. Je kunt elkaar helpen, aanvullen en coachen bij het leren van de examenstof.
Link naar oefeningen in Google Docs
Handige sites om te oefenen.
Heel veel succes met het voorbereiden op het eindexamen biologie
en natuurlijk met het examen zelf!!!
Oefenexamens
uitscheiden: de huid
PPT de huid
uitscheiden: de lever
PPT de lever
uitscheiden: de nieren
PPT de nieren
uitscheiden: het inwendig milieu
PPT het inwendig milieu
ademhalingsstelsel
PPT ademhalingsstelsel van de mens
ademhalingsstelsel
PPT de longblaasjes
ademhalingsstelsel
gezonde longen
ademhalingsstelsel
PPT ventilatie in de longen
Voedsel en vertering
PPT voedsel
Voedsel en vertering
PPT voedingsstoffen
Voedsel en vertering
PPT gezonde voeding
Voedsel en vertering
PPT het verteringsstelsel
Voedsel en vertering
PPT het gebit
Voedsel en vertering
PPT verteringsorganen
Het zenuwstelsel
PPT zenuwstelsel
Het zenuwstelsel
PPT zenuwcellen
Het zenuwstelsel
PPT centrale zenuwstelsel
Het zenuwstelsel
PPT beïnvloeding van het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel
PPT bewuste reacties en reflexen
Organen en cellen
PPT organismen
Organen en cellen
PPT organismen
Organen en cellen
PPT cellen van planten
Organen en cellen
PPT cellen van dieren
Organen en cellen
PPT celdeling
Voortplanting
PPT voortplantingsstelsel man
Voortplanting
PPT voortplantingsstelsel vrouw
Voortplanting
PPT hormonen en voortplanting
Voortplanting
PPT menstuatiecyclus
Voortplanting
PPT de zwangerschap
Voortplanting
PPT de geboorte
Voortplanting
PPT levenscyclus van de mens
Voortplanting
PPT geboorteregeling
Het zintuigstelsel
PPT waarnemen
Het zintuigstelsel
PPT zien en horen
Het zintuigstelsel
PPT proeven, ruiken, voelen
Ecosystemen
PPT organismen en hun leefomgeving
Ecosystemen
PPT voedselrelaties
Ecosystemen
PPT aanpassingen bij dieren
Ecosystemen
PPT aanpassingen bij planten
Ecosystemen
PPT kringlopen en piramides
Planten
PPT voortplanting
Planten
PPT bouw en functie van bloemen
Planten
PPT bestuiving
Planten
PPT bevruchting
Planten
PPT ontkieming, groei en ontwikkeling
Planten
PPT transport
Planten
PPT wortels, stengels, bladeren
Planten
PPT stevigheid en bescherming
Planten
PPT fotosynthese
Planten
PPT glucose als grondstof
Planten
PPT verbranding
Planten
PPT fotosynthese en verbranding
De bloedsomloop
PTT bloed
De bloedsomloop
PPT de bloedsomloop
De bloedsomloop
PPT bloedvaten
De bloedsomloop
PPT het hart
De bloedsomloop
PPT bloedvaten tijdens de zwangerschap
De bloedsomloop
PPT weefselvloeistof en lymfe
