De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
heb je meer dan 4 vragen goed ? -> ga naar de uitdagende uitleg
heb je 3 of 4 vragen goed? -> ga naar de reguliere uitleg
heb je minder dan 3 vragen goed? -> ga naar de ondersteunende uitleg.
Uitleg
uitleg ondersteunend
Bekijk allereerst het filmpje
Fotosynthese: ondersteunende uitleg
Fotosynthese is het proces waarmee een plant voedsel en zuurstof maakt. Een plant is het enige levende organisme dat zelf zijn voedsel kan maken. Een plant is eigenlijk een klein, groen fabriekje!
Een plant heeft water, koolstofdioxide en licht nodig. Koolstofdioxide is een gas dat in de lucht zit. Wij mensen ademen het bijvoorbeeld uit.
Nu komt de stappenplan: hoe maken planten zuurstof en voedsel?
Figuur 1: Fotosynthesis (Wikikids, 2019)
1. Een plant neemt het water op uit de grond via zijn wortels.
2. Het water stroomt vervolgens omhoog naar de bladeren.
3. Een plant kan net zoals mensen ademen door kleine mondjes aan de onderkant van het blad.
4. Via deze huidmondjes ademt de plant koolstofdioxide in.
5. De bladeren vangen het zonlicht op.
6. Het water, zonlicht en koolstofdioxide bevinden zich nu allemaal in de bladeren.
7. In de bladeren vindt de fotosynthese plaats.
bekijk nu de video!
-> vindt je dit uitleg makkelijk? ga door naar de normale uitleg (extra)
-> vindt je dit uitleg moeilijk/redelijk om te doen? ga de ondersteunende oefeningen maken!
uitleg regulier
Fotosynthese: reguliere uitleg
Het proces van fotosynthese kan je eigenlij
Figuur 2: fotosynthese nader bekeken (Smits).
k zien als een kleine groene fabriek. Het water en koolstofdioxide willen wel iets met elkaar doen, maar daar hebben ze energie voor nodig. Daar gebruiken ze de zon voor. In de fabriek wordt er hard gewerkt om het koolstofdioxide en water om te zetten naar zuurstof en glucose.
Glucose is suiker, en dat is voedsel voor de boom en voor ons! De zuurstof komt via de huidmondjes weer terug in de lucht, zodat wij dit weer in kunnen ademen.
Water + kooldioxide + licht(energie) = glucose + zuurstof
je hebt water en kooldioxide nodig, in samenwerking met licht, om glucose en zuurstof te produceren (Wikikids, 2019).
-> vindt je de uitleg makkelijk? ga door naar de moeilijke uitleg ( extra )
-> Vindt je dit redelijk? -> maak de reguliere oefeningen!
-> vindt je dit moeilijk? -> maak de ondersteunende oefeningen!
Uitleg uitdagend
Fotosynthese: uitdagende uitleg
Figuur 3: voedselketen (Smits)
Alle groene planten zijn voor de mens en de dieren op aarde erg belangrijk, omdat ze voedsel voor ons produceren. Groene planten maken voor mens en dier een suikerachtig stofje. Dit suikerachtige stofje noemen we glucose en het smaakt lekker zoet. Mensen en dieren eten de groene planten. Mens en dier hebben hun leven op aarde te danken aan de planten die in staat zijn glucose te produceren. Veel producten die je in de winkel kan kopen zoals jam, pindakaas en brood of crackers bevatten suikers. Alle suikers die in producten zitten, zijn gemaakt van glucose en door de plant. Alle dieren die eten van de planten, eten de door de plant gemaakte glucose. De dieren gebruiken deze glucose als energiebron om van te kunnen groeien en bewegen. Je hebt geleerd dat er door de fotosynthese steeds nieuw voedsel op aarde komt. Er is nog een reden waarom fotosynthese zo belangrijk is. Bij de fotosynthese ontstaat zuurstof. Mensen en dieren hebben zuurstof nodig om in leven te blijven. Ook planten zelf hebben zuurstof nodig. Door de fotosynthese komt er steeds nieuwe zuurstof in de lucht. Zonder fotosynthese zou de zuurstof in de lucht langzaam opraken. Alle levende wezens zouden dan sterven.Bij veel planten vindt fotosynthese niet alleen in de bladeren plaats. In alle groene delen van een plant kan fotosynthese plaatsvinden. Bij planten met groene stengels vindt in de stengels ook fotosynthese plaats. Maar in de bladeren vindt de meeste fotosynthese plaats. De bladeren hebben dan ook als speciale functie de fotosynthese te laten plaatsvinden.
Om glucose te kunnen maken halen de groene planten stoffen uit het milieu. De stofjes die de plant moet opnemen zijn koolstofdioxide en water. Koolstofdioxide is een gas. Je kunt het niet zien. Toch ken je het wel. De prikbelletjes in limonade of cola bestaan uit koolstofdioxide. Koolstofdioxide wordt ook wel koolzuurgas genoemd. Koolstofdioxide neemt de plant op met zijn huidmondjes in de bladeren. Water neemt de plant op met zijn wortels. De plant vervoert het water en de koolstofdioxide naar de bladeren van de plant en daar stopt de plant ze in een soort mixer. Om deze mixer te kunnen laten draaien heeft de plant echter wel energie van de zon nodig. De stofjes koolstofdioxide en water worden in de bladeren met behulp van zonlicht gemixt tot glucose.
Fotosynthese (Alai, 2013)
Dit mixproces met behulp van zonlicht noemen we in de biologie met een moeilijk woord: Fotosynthese. Als afvalproduct komt er bij deze fotosynthesereactie in de plant ook nog zuurstof vrij. De plant heeft het grootste deel van de gemaakte zuurstof zelf niet nodig. Via de bladeren geeft de plant de zuurtsof af aan de buitenlucht. De voor de plant overbodige zuurstof is voor alle dieren op aarde erg belangrijk. Zonder zuurstof zouden er geen dieren kunnen leven op aarde.
Voor de fotosynthese licht nodig (fotos = licht). Planten die steeds in het donker staan, gaan na enkele weken dood. Bij deze planten kan geen fotosynthese plaatsvinden. Als de plant in het zonnetje staat en hij kan voldoende water en koolstofdioxide opnemen, dan kan de plant in de groene bladeren de gehele dag door glucose produceren. De geproduceerde glucose moet de plant opslaan. Hiervoor heeft hij een aantal plekken. De plant kan glucose opslaan in de bladeren zelf, maar ook in de wortels, vruchten, en zaden van de plant. Dieren die deze onderdelen van de plant eten, eten eigenlijk de glucosevoorraadkamers van de plant. Planten hebben net als dieren energie nodig. De plant gebruikt zijn zelf geproduceerde glucose onder andere om te groeien.Je zou dus kunnen zeggen dat de groene planten zelf hun eten kunnen maken. Dieren kunnen dat niet. Die hebben planten nodig om van te leven. Maar er zijn altijd uitzonderingen. De zeenaaktslak is een groen dier dat ook uit koolstofdioxide en water zijn eigen glucose kan maken.
In onderstaande film wordt de gehele fotosynthese nog een keer duidelijk uitgelegd.
Waarschijnlijk wist je het niet, maar de fotosynthese is "ontdekt" door een Nederlandse wetenschapper Jan Ingenhousz.Ingenhousz heeft met zijn stolpproeven aangetoond dat planten de lucht herstellen in de zon. Omdat Jan Ingenhousz een heel bescheiden man was en hij een ingewikkelde naam had, zijn we hem helemaal vergeten. Het enige wat ons nog herinnert aan de wetenschapper die de fotosynthese heeft ontdekt is een postzegeltje.
Bij deze les behoort een werkblad. Download het werkblad hieronder
Als je de fotosynthese nog niet zat bent, kan je hieronder twee hele leuke, maar ook leerzame fotosyntheseliederen horen. Veel luisterplezier.
Herfstbladeren
In de herfst daalt de temperatuur en worden de dagen korter. Om te voorkomen dat de boom in de winter uitdroogt, laat de boom in de herfst zijn bladeren vallen. Voordat de bladeren vallen, neemt de boom nog snel de bladgroenkorrels (mixers) op uit de bladeren. De overige kleurkorrels geven de herfstbladeren de mooiste kleuren. De kleurschakering in de herfst kan zijn van rood naar oranje naar geel.
-> vindt je de uitleg makkelijk? ga door naar de uitdagende oefeningen!
-> Vindt je dit redelijk? -> maak de reguliere oefeningen!
-> vindt je dit moeilijk? -> maak de ondersteunende oefeningen
Oefeningen
Ondersteunende oefening
Oefening: ondersteunende oefening
0%
dit is een ondersteunende oefening, voor als je Fotosynthese lastig vindt.
Het arrangement Biologie voor jou leerjaar 1 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Zeynep Arslan
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2019-10-02 09:17:43
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Instaptoets Fotosynthese
ondersteunende oefening
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
