INFORMATIE OVER DE TOETS
Lees onderstaande eerst!
Deze toets bestaat uit 9 vragen. Voor deze toets zijn maximaal 30 punten te behalen.
- Bij het beantwoorden van de vragen maak je gebruik van de aangeboden bronnen.
- Tevens wordt een beroep gedaan op je eigen kennis.
- Geef niet meer antwoorden (redenen, voorbeelden e.d.) dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld twee redenen worden gevraagd en je geeft meer dan twee redenen, dan worden alleen de eerste twee in de beoordeling meegeteld.
- Zorg dat je antwoord volledig is, schrijf nooit maar EEN WOORD op. Ook niet als gevraagd wordt naar NOEM....
- Blijf objectief, geef alleen je mening als daarom gevraagd wordt.
Extra tips:
Laat tussen elke vraag enkele regels open.
Beantwoord elke vraag ook al weet je het niet zeker.
Bekijk alleen de aangegeven tijd van de fragmenten.
SUCCES!
Vergeet niet je koptelefoon op te zetten
Start toets
Vraag 1 3p.
Begrippenkennis:
a. Wat verstaat men onder het begrip ‘spiritual’? (1p)
b. Wat verstaat men onder het begrip ‘twaalftoonssysteem’? (1p)
c. Wat verstaat men onder het begrip ‘surrealisme’? (1p)
Vanuit de romantiek en het realisme ontstaat in het midden van de 19de eeuw het impressionisme. Deze stijl wordt eerst flink bekritiseerd, maar blijkt de eerste stap te zijn naar de moderne kunst van de 20ste eeuw.
Aan het einde van de 19de eeuw doet het post-impressionisme zijn intrede. Kunstenaars als Van Gogh, Gauguin en Rodin vernieuwden de kunstwereld verder.
Bekijk afbeelding 1: Edouard Manet, De oever van de Seine bij Argenteuil (1874).
Bekijk afbeelding 2: Vincent van Gogh, De sterrennacht (1889).
Vraag 2 2p.
Leg aan de hand van de twee schilderijen uit wat het verschil is tussen het impressionisme en het post-impressionisme.
AFBEELDING 1: Edouard Manet, De oever van de Seine bij Argenteuil (1874).
AFBEELDING 2: Vincent van Gogh, De Sterrennacht (1889)
De eerste helft van de 20e eeuw is een periode die in korte tijd sterk verandert door de vele verschillen de ontwikkelingen en gebeurtenissen op allerlei gebieden.
In de kunstwereld wordt gereageerd op deze veranderingen en wordt er (zoals zo vaak binnen de kunsten) op vooruit gelopen door zich af te zetten tegen tradities uit de vorige eeuw.
Vraag 3 3p.
Noem 3 veranderingen in de eerste helft van de 20e eeuw die van invloed zijn geweest op het ontstaan van de moderne kunst.
Vraag 4 1p.
Hoe noemen we de jonge moderne kunstenaars die zich afzetten tegen de tradities uit de vorige eeuw?
In 1900 publiceert de Weense psychiater Sigmund Freud zijn Traumdeutung (de droomduiding). Deze Traumdeutung is van enorme invloed geweest op vele moderne kunststromingen waaronder het expressionisme.
Vraag 5 6p.
a. Leg uit hoe Freuds 'Traumdeutung' een inspiratiebron vormt voor expressionistische kunstenaars. (2p)
Bekijk afbeelding 3: Salvador Dalí, De duurzaamheid van het geheugen (1931)
Ook het surrealisme wordt sterk beinvloed door de ideeën van Freud. De beroemde Spaanse kunstenaar Salvador Dalí (Figueras 1904-1989) wordt beschouwd als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van deze stroming.
b. Omschrijf wat het verband is tussen de ideeën van Freud en het surrealisme. (2p)
c. Noem 2 aspecten van de voorstelling van Dali's schilderij (afbeelding 3) waaraan je dit verband kunt zien. (2p)
AFBEELDING 3: Salvador Dalí, De duurzaamheid van het geheugen (1931)
Niet alleen de beeldende kunst maar ook de expressionitische muziek wordt sterk beïnvloed door Freud, zo ook componist Schönberg.
In zijn expressieve en emotionele muziek wordt het innerlijke leven van de mens tot uiting gebracht. Krankzinnigheid, isolement, onvrede met de gevestigde orde, innerlijke conflicten, angsten en spanningen werden afgespiegeld in zijn muziek. De composities van Schönberg worden vaak als atonale muziek bestempeld.
Vraag 6 7p.
a. Wat verstaat men onder 'atonale' muziek? (1p)
b. Leg uit waarom de atonale muziek van Schönberg zo goed past bij de uitgangspunten van het expressionisme? (2p)
Beluister fragment 1: Arnold Schönberg, Erwartung (1909)
c. Noem aan de hand van Schönbergs Erwartung NOG 2 kenmerken (naast 'atonaal') van expressionistische muziek. Gebruik hierbij muzikale begrippen. (2p)
d. Leg vervolgens uit wat er expressionistisch is aan de 2 genoemde kenmerken bij vraag c. (2p)
FRAGMENT 1: Erwartung (Jessye Norman), Arnold Schönberg
Ernst Ludwig Kirchner is een van de belangrijkste kunstenaars van het Duitse expressionisme. In 1905 richtte hij de kunstenaarsgroep ‘Die Brücke’ op. In zijn manifest schreef hij: “Hij die zijn innerlijke overtuiging weergeeft zoals hij weet dat hij dat moet doen, en dat doet met spontaniteit en oprechtheid, is een der onzen.”
Bekijk afbeelding 4: Ernst Ludwig Kirchner, Fünf kokotten (1913)
Vraag 7 3p.
Leg uit waarom het werk op afbeelding 4 typerend is voor het expressionisme. Doe dit aan de hand van:
a. Het vormgevingskenmerk vorm (1p)
b. Het vormgevingskenmerk kleur (1p)
c. Materiaal en techniek (1p)
AFBEELDING 4: Fünf kokotten, Ernst Ludwig Kirchner, 1913
Ook de choreograaf Diaghilev was een expressiontische vernieuwer. Hij liet met zijn gezelschap Les Ballets Russes een hele vernieuwende bewegingsstijl zien.
Bekijk Videofragment 2: scène uit Le Sacre du Printemps van het Joffrey Ballet uit 1989. Bekijk tot ca. 1.00 min.
In Le Sacre du Printemps illustreert de dans het verhaal van een oeroud Russisch ritueel: het offer van een uitverkoren maagd om de zonnegod te eren. Ze danst zich dood in een hartstochtelijk ritueel. Het is in vrijwel alles tegengesteld aan klassieke balletten zoals het Zwanenemeer of de Notenkraker uit de 19e eeuw.
Vraag 8 3p.
Leg uit wat het grote verschil is tussen Le Sacre du Printemps en de genoemde 19e eeuwse balletten wat betreft:
a. onderwerp (1p)
b. vormgeving van de dans (1p)
c. theatervormgeving (1p)
VIDEOFRAGMENT 2 : scène uit Le Sacre du Printemps van het Joffrey Ballet uit 1989. Bekijk tot 1.00 min.
Le Sacre du Printemps verwijst naar het primitivisme, waar ook in de beeldende kunst destijds belangstelling voor bestond.
Bekijk videofragment 2: nogmaals tot 1.00 min.: scène uit Le Sacre du Printemps van het Joffrey Ballet uit 1989
Bekijk afbeelding 5: Ingekleurde foto van het ballet Le Sacre du Printemps die Charles Gerschel in 1913 in het Théâtre des Champs-Élysées in Parijs maakte van Les Ballets Russes van Diaghilev.
Vraag 9 2p.
Noem 2 verwijzingen van de theatervormgeving naar het primitivisme en leg uit waar deze naar verwijzen. Verwerk in jouw antwoord zowel fragment 2 als afbeelding 5.
AFBEELDING 5: Ingekleurde foto van het ballet ‘Le Sacre du Printemps’ die Charles Gerschel in 1913 in het Théâtre des Champs-Élysées in Parijs maakte van Les Ballets Russes van Diaghilev
