Kustverdediging vmbo-kgt34 - ORANJE

Kustverdediging vmbo-kgt34 - ORANJE

Kustverdediging

Vooraf

Leerdoelen
De Nederlandse kust is ruim 500 kilometer lang. Zij bestaat uit stranden, duinen, waterkeringen en dijken. In deze les leer je wat er nodig is om onze kust tegen het water te beschermen en met welke bedreigingen de Nederlandse kust in de toekomst te maken krijgt.

Aan het eind van deze opdracht kun je:

  • met behulp van een voorbeeld omschrijven wat Nederland doet om zijn kust te beschermen tegen het water
  • twee bedreigingen noemen waarmee de Nederlandse kust in de toekomst te maken krijgt.

Eindproduct
Als eindproduct van deze opdracht schrijf je een ingezonden brief (maximaal 1 vel A4) voor in de krant.
Uit de ingezonden brief blijkt dat je de leerdoelen hebt behaald.

Beoordeling
De ingezonden brief laten jullie beoordelen door jullie docent.
Bij de beoordeling let jullie docent op:

  • de inhoud: uit de ingezonden brief blijkt waarom kustverdediging bij de Hondsbossche en Pettemer zeewering op deze manier moet plaatsvinden.
  • de vorm: is de brief met zorg opgesteld.
  • taalfouten: bevat de brief niet te veel taalfouten.

Activiteiten

Stap Groepsgrootte Activiteit
Stap 1 Alleen Lees over de Nederlandse kust en hoe de kust Nederland moet beschermen tegen overstroming van de zee. Bekijk kaarten en een filmpje over kustverdediging. Beantwoord de vragen.
Stap 2 Alleen Verdiep je in de watersnoodramp van 1953 en de Deltawerken. Beantwoord de vragen.
Stap 3 Alleen Het water vormt nieuwe bedreigingen voor de kust en voor Nederland. Beantwoord de vragen.
Stap 4 Alleen Ontdek wat Nederland tegen deze nieuwe bedreigingen doet.
Stap 5 Met een klasgenoot Eindproduct: schrijf een ingezonden brief naar de krant waarin jullie je verdiepen in de redenen van de veranderingen aan de kust.


Benodigdheden:
-

Tijd:
Voor deze opdracht heb je 3 lesuren nodig.

Kennisbank

Bestudeer de eerste twee pagina's van het volgende item uit de Kennisbank.
 

KB: Nederland en het water
 

Stap 1. De Nederlandse kust

De Nederlandse kust
Nederland ligt in een rivierdelta. Hierdoor  ligt een groot deel van Nederland onder zeeniveau. Duinen, dijken en andere zeeweringen beschermen ons land tegen het water. Dagelijks werken er duizenden mensen aan het hoog en sterk houden van onze kustverdediging. Bekijk deze schematische weergave van de opbouw van een groot deel van West-Nederland:
https://www.thinglink.com/scene/1150482650541064195

De Nederlandse kustlijn ziet er niet overal hetzelfde uit. Er zijn kusten met duinen en kusten met dijken en dammen. Bij kusten met duinen verdanderd de kust regelmatig door de wind en het zeewater. Door golven en de zeestroming slaan soms stukken van de kust weg. Tegelijkertijd voert de zee ook weer zand aan en is er sprake van kustopbouw.
Aan de Noord- en Zuid-Hollandse kust beschermen natuurlijke, hoge, brede duinen het land. In Zeeland zijn er grote dammen en waterkeringen aangelegd. Friesland en Groningen worden door dijken beschermd.


Bekijk dit filmpje over de Nederlandse kustverdediging.


Vragen

Stap 2 - De Watersnoodramp

De watersnoodramp van 1953
Dat het belangrijk is om je kust goed te verdedigen tegen de zee heeft ons land in 1953 hardhandig geleerd. In de nacht van 31 januari op 1 februari van dat jaar zorgde een combinatie van storm en springvloed voor een van de grootste rampen in onze geschiedenis. Door de stormwind werd het zeewater voor de kust van Zeeland opgestuwd tot een hoger peil dan normaal. Dit effect werd nog eens versterkt doordat het op dat moment springtij was.

Om te begrijpen wat dat betekent dien je de video te bekijken en de tekst over getijden en waterstanden hieronder te lezen.


Bekijk het filmpje over eb en vloed.

Video: Hoe ontstaan eb en vloed

In het filmpje zie je hoe de maan aantrekkingskracht heeft op de aarde en daardoor water naar zich toetrekt. Aan de andere kant waar de maan staat en aan de tegenoverliggende zijde van de aarde, is het dan vloed. Tussen die twee gebieden is het eb. Niet alleen de maan heeft een grote invloed op de getijden. Ook de zon heeft dat. Als de zon en de maan op één lijn met de aarde staan, wordt er extra hard aan het water getrokken. Dit gebeurd tijdens volle maan en nieuwe maan. Hierdoor ontstaat extra hoog hoogwater en extra laag laagwater. Dit heet springtij. Als de zon en de maan elkaar tegenwerken, doordat de zon haaks op de aarde en maan staat, is het hoogwater minder hoog en het laagwater minder laag. Dit heet doodtij.

Ook verder in het binnenland overstroomden veel geieden. Dat kon gebeuren omdat in die tijd een aantal grote zeearmen vrij het land in liep. Zie ook de kaart hieronder voor het gebied dat overstroomde.

Overstroomd gebied Watersnoodramp 1953
Overstroomd gebied Watersnoodramp 1953.
Bron: Wikipedia onder CC-BY 2.5 van https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/Watersnood_van_1953.png

 

Vragen.

 

Stap 2 - Oorzaken en gevolgen Watersnoodramp

Tijdens de ramp bleken de dijken op veel plaatsen te laag en te zwak. Met alle verschrikkelijke gevolgen van dien. De watersnoodramp kostte aan ruim 1.800 landgenoten het leven.

Bekijk de eerste beelden van de ramp in een journaaluitzending uit 1953,

Vragen

Na deze ramp besloot de Nederlandse overheid haast te maken met de versterking van de kust. Er werd begonnen met de Deltawerken.

In feite is ons land een grote delta waar een groot aantal rivieren uitmondt in de Noordzee. De provincie Zeeland omvat het zuidwestelijk deel van de Rijn-Maas-Scheldedelta. De Deltawerken zorgen ervoor dat onze delta van Zeeland tot Groningen beschermd wordt tegen de krachten van de zee.

In 2010 waren de Deltawerken officieel afgerond.

Video: De Deltawerken

 

Vragen bij het filmpje "De Deltawerken"

 

Stap 3. Nieuwe dreiging en klimaatverandering.

Nieuwe bedreigingen voor de kust
Tussen 1955 en 2010 is er met man en macht gewerkt aan de Deltawerken en de versterking van de Nederlandse kust. Nu zijn er nieuwe bedreigingen die het noodzakelijk maken om de kustverdediging opnieuw ter hand te nemen. De twee belangrijkste redenen: de bodem van Nederland daalt en de zeespiegel stijgt.


Bodemdaling
Nederland ligt voor een groot deel onder NAP. Dit deel van Nederland is erg nat. Dit deel van Nederland bestaat uit polders en wordt constant bemalen: het water wordt uit de polder gepompt om te voorkomen dat deze volloopt met water. Hierdoor zakt de bodem ook telkens iets in: er is sprake van "inklinking". Dit veroorzaakt bodemdaling.


Zeespiegelstijging
Een andere factor om rekening mee te houden bij de kustverdediging is de klimaatverandering. Door het versterkte broeikaseffect warmt de aarde op, het landijs smelt, het water zet uit waardoor de zeespiegel stijgt.

Sinds 1990 kunnen we de zeespiegel, en dus ook de stijging ervan, exact meten met behulp van satellieten.
Volgens de nieuwste KNMI’14- scenario’s stijgt de zeespiegel aan de Nederlandse kust tot 2085 met 25 tot 80 centimeter.

De Nederlandse kust vertoont een aantal zwakke plekken die bij een stijging van de zeespiegel verstevigd moeten worden om het achterliggende land veilig te stellen.

Bekijk met behulp van deze bron eens welk deel van Nederland zou overstromen als de zeespiegel 1 meter zou stijgen http://flood.firetree.net/?ll=48.3416,14.6777&z=13&m=7



Vragen

  1. Wat kun je doen om de bodemdaling tegen te gaan? Waarom is een makkelijke oplossing niet zo gewenst?
  2. Wat kun je doen om de zeespiegelstijging tegen te gaan? Waarom is de oplossing niet zo makkelijk?
    1. Welke waterkeringen worden er naast duinen en dijken nog meer in het filmpje genoemd?
    2. Hoeveel zwakke schakels telt de Nederlandse kust?
    3. Zijn alle zwakke schakels inmiddels aangepakt? Met het aanpakken van een van de laatste zwakke schakels, de Hondsbossche en Pettemer Zeewering, slaan we drie vliegen tegelijk. Welke drie zijn dat?
    4. Wat is uniek aan het Kustwerk Katwijk?

Stap 4. Ingrepen voor de kust

Wat doen we eraan?
Als we als niets zouden doen om onze kust te beschermen tegen alle gevaren, zou het westen van het land vanzelf overstromen. Daarom moeten er maatregelen worden genomen.
Tegenwoordig mag de natuur, waar het kan, zijn gang gaan. Op plekken waar het nodig is, wordt harder ingegrepen.

Op veel plekken langs de Nederlandse kust spoelt meer zand weg dan er aanspoelt. De zandbanken voor de kust worden kleiner, de oever steiler en het strand smaller. Bij storm kan de zee gemakkelijker zand van de buitenste duinenrij wegslaan. De oplossing is eenvoudig maar kost ook veel tijd en geld: meer zand in het kustgebied brengen. Dit wordt gedaan door zand van de bodem van de zee op te zuigen en weer opnieuw voor de kust op te spuiten. Sinds 1979 wordt dit al gedaan, maar sinds 1990 is dit de voornaamste vorm van kustverdediging. Het doel is om de kustlijn op de plek te houden waar hij in 1990 lag.

Bekijk het filmpje.

In de Hondsbossche en Pettemer Zeewering zit een gat van meer dan vijf kilometer tussen de duinen. Dat gat is ontstaan ten gevolge van de Sint Elisabethsvloed in 1421 (zie afbeelding).

Het gat is opgevuld met een dijk, maar door de klimaatverandering dreigt het zeewater zover te stijgen dat de dijk niet hoog genoeg meer is. Je zou de dijk kunnen verhogen, maar Rijkswaterstaat kiest voor een andere oplossing.
Bekijk het filmpje.

Vragen:

Oefenvragen

Toets
Voor je aan de afsluiting van deze opdracht begint,
maak je eerst de toets.

Vergelijk, na het beantwoorden van de vragen, jouw antwoorden met de goede antwoorden.
Heb je vragen fout, zorg dan dat je begrijpt waarom je antwoord niet goed is.

 

Toets:Kustverdediging

Eindproduct

Eindproduct
Jullie schrijven een ingezonden brief naar een krant (maximaal 1 A4).
Hierin beargumenteer je waarom deze zeeweringen versterkt moeten worden en welke keuzes er zijn gemaakt bij het versterken van deze zeeweringen.

Beoordeling
Laat de ingezonden brief beoordelen door jullie docent.

Bij de beoordeling let jullie docent op:

  • de inhoud: blijkt uit de ingezonden brief waarom kustverdediging bij de Hondsbossche en Pettemer zeewering op deze manier moet plaatsvinden?
  • de vorm: is de brief met zorg opgesteld?
  • taalfouten: bevat de brief niet te veel taal- en typefouten?

Brief schrijven

Een brief is een goede manier om aan iemand te laten weten wat je van een bepaald
onderwerp vindt of iemand te vragen om in actie te komen rond een bepaald onderwerp.

 

  • Het arrangement Kustverdediging vmbo-kgt34 - ORANJE is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Auteur Kunskapsskolan
    Laatst gewijzigd
    2019-02-25 20:16:50
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC BY-SA licentie. Link oorspronkelijke VO-content: https://maken.wikiwijs.nl/82668#!page-2252628
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Waterproblematiek; Water; Nederland waterland; Aardrijkskunde;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, leerlijn, rearrangeerbare, rerrangeerbare

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Kunskapsskolan, Auteur. (2019).

    Kustverdediging - GEEL/ROOD

    https://maken.wikiwijs.nl/138885/Kustverdediging___GEEL_ROOD

    Kunskapsskolan, Auteur. (2019).

    Kustverdediging vmbo-kgt34 - ORANJE

    https://maken.wikiwijs.nl/138953/Kustverdediging_vmbo_kgt34___ORANJE

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Kustverdediging

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van