Planning
PTA
Les 1
Ecologische tuin / Natuurlijke Tuin
Biodiversiteit is momenteel een hippe kreet. Er zijn steeds meer klanten (particulieren maar zeker ook overheden) die er voor kiezen om de natuur meer ruimte te geven in de buitenruimte.
Dit is goed voor de biodiversiteit, maar ook voor problemen als wateroverlast, temperatuur en fijnstof.
Natuurlijke tuinen
Een natuurlijke of ecologische tuin wil niet zeggen dat je helemaal niks hoeft te doen. Je zult van te voren moeten bedenken welke vormgeving je wenst en welke plante je wel of juist niet in de tuin aanwezig wilt zien.
Permacultuur:
Afval bestaat niet !
Eetbare tuin.
Opdracht:
Stel een lijst op (natuurlijk in Excel) met hierin opgenomen:
Planten die passen in een natuurlijke / eetbare tuin
- 10 boomvormers, inclusief afbeelding volwassen exemplaar.
- 10 Struweelvormers, inclusief afbeelding volwassen exemplaar.
- 10 Kruidachtige begroeiing, inclusief afbeelding.
Onderzoek ook op welke grondsoort de door jou gekozen planten van nature voorkomen.
Voeg het door jou gemaakte overzicht toe aan je portfolio.
Les 2
Tuin voor (lichamelijk / visueel /geestelijk ) gehandicapten
Een tuin wordt vanzelfsprekend heel anders beleefd door mensen die lichamelijk, visueel of geestelijk gehandicapt zijn.
Aan welke (sier)waarden moeten we dan denken ?
- Geur, prettig geurende planten
- Tast / aanraken / voelen
- Smaak, eetbare planten
- Gehoor, vogels in de tuin, waterelement
- Planten op hoogte (rolstoelgebruik)
- Toepassen van zwart bestratingsmateriaal (dementerenden)
Deze bovenstaande genoemde (sier) waarden zijn door planten toe te passen (deels) te verwezenlijken.
Opdracht:
- Noem 15 geurende planten: 5 voorjaar, 5 zomer en 5 najaar
- Noem 10 planten waarvan plantendelen prettig aanvoelen
- Noem 10 planten die eetbaar zijn
Verwerk deze informatie in een Excelbestand
Les 3
Prairietuin
Een prairietuin is een ontwikkeling van de laatste jaren.
Wat is het grootste voordeel van een Prairietuin ?
Een prairietuin stelt eisen aan de opbouw van het "groeimedium" en de ondergrond.
Wat zijn deze eisen ?
Bestudeer de onderstaande bijgevoegde webpagina van Kwekerij Lageschaar
http://www.lageschaar.nl/nl/pagina/prairie-garden.html
Beantwoord de volgende vragen :
Wat zijn de voordelen van een prairiebeplanting?
Waar kan ik het beste een Prairiebeplanting toe passen ?
Welke locaties kun jij noemen waar een Prairiebeplanting is toe te passen ?
Noem van tenminste 5 kleurtypes van Kwekerij Lageschaar 10 planten, inclusief standplaats en verwerk dit in een Excelbestand.
prairie planten in de border
We geven onze borders graag een natuurlijke uitstraling onder andere door het gebruik van grassen. Ze maken een border vanzelfsprekend; het klopt gewoon. In de natuur komen plantengemeenschap zonder grassen vrijwel niet voor.
Bij een prairieborder wordt dit als het ware overdreven Naar het voorbeeld van natuurlijke steppe of prairiegraslanden. Het is een van onze favoriete plantencombinaties.
We hebben op onze kwekerij ook een groot stuk natuurlijke tuin in de vorm van een bloemrijke wilde berm. Dat is niet hetzelfde. In de bloemenberm staan inheemse planten die pas echt indrukwekkend zijn in grote aantallen. Je moet hier veel ruimte voor hebben en dat heeft niet iedereen in zijn tuin. Een prairieborder kan al op een kleine oppervlakte indrukwekkend zijn.
Onze prairie border lijkt in de zomer een reusachtige bos bloemen. In de winter genieten we van het weelderig wuivende vedergras.
planten
Grassen zijn in de prairieborder in de meerderheid. We combineren ze graag met onze favoriete Amerikaanse planten zoals Echinacea, Agastache, Baptisia, Veronicastrum, Helenium, Ratibida en Rudbeckia voor de echte prairie sfeer. Ook Aster, Salvia, Verbena, Achillea, Coreopsis, Cirsium, Eryngium en andere zonminnende vaste planten zijn geschikt. Planten die veel bladmassa maken, zoals Geranium, raad ik af in een prairie te planten omdat ze andere soorten te zeer verdringen.
Echte prairieplanten zijn goed winterharde vaste planten die van nature voorkomen in een landklimaat met warme zomers en strenge winters. De meeste bloeien lang en tot diep in het najaar.
bodem
Priarieplanten zijn over het algemeen stoere planten die veel verdragen. De echte prairies krijgen elk jaar wel een prairiebrandje over zich heen. Van sommige soorten kiemen de zaden pas als een brand is gepasseerd. Dat is een ideaal moment voor ontkieming omdat er dan ruimte is voor de jonge kiemplantjes om zich te ontwikkelen.
Het enige waar prairieplanten van nature slecht tegen kunnen is nattigheid en met name in de winter. De bodem moet dus redelijk doorlatend zijn en voor de meeste soorten niet al te rijk.
bemesting
De mestbehoefte van een prairieborder is gering. Kali rijke messtoffen genieten de voorkeur. Ik strooi in het voorjaar de as uit onze houtkachels in de prairieborder en geef in het late voorjaar nog wat plantaardige mest korrel van Plant Health Care.
PHC is een groothandel je kunt hun organische meststoffen bij ons op de kwekerij kopen.
water
Met water geven doe je je prairieborder geen plezier. Probeer er volledig van af te zien. Zelfs als de planten net zijn geplant krijgen ze van ons geen water. De wortels moeten zelf op zoek naar water ook als ze het soms even moeilijk hebben. Alleen bij aanhoudende extreme droogte kan jonge aanplant een keer goed beregend worden.
onderhoud
Een prairieborder vraagt weinig verzorging. Omdat er geen water wordt gegeven kiemen er in droge periodes geen onkruiden. Als het onkruid vanaf het begin goed wordt bijgehouden heb je er op den duur geen omkijken meer naar.
Het is wel aan te raden in de zomer af en toe uitgebloeide bloemen weg te knippen voor meer bloei. Agastache kun je begin juni half terugknippen om vollere planten te krijgen die tot diep in het najaar bloeien.
natuur
De planten in de prairie zijn zeer geliefd bij vlinders, bijen en andere nuttige insecten. Ze bloeien tot diep in de herfst en kunnen dan nog een belangrijke nectarbron vormen.
Vedergras (Stipa tenuissima) vormt de basis van onze prairieborder. Het is het hele jaar prachtig goudgeel en beweegt elegant mee met de wind.
In natte winters kan een deel van de planten uitvallen. In dat geval scheur je eenvoudig de overgebleven planten in drieen en vult daarmee de gaten. Ze zaaien zich ook rijkelijk uit als bron van vernieuwing. Plant de zaailingen in plukjes zodat de afzonderlijke polvorm behouden blijft.
Je kunt vedergras beter niet helemaal terugknippen. In plaats daarvan kun je in het voorjaar de uitgebloeide aren er met de hand uit te trekken. Als je echt vind dat je moet knippen, doe dat dan alleen als de plant aan de groei is.
Stipa staat graag luchtig en is vooral geschikt voor de randen van de border. Achteraan of meer naar het midden plant ik graag wat robustere grassoorten zoals: Calamagrostis, Chasmanthium, Eragrostis, Molinia, Panicum, Sorghastrum en Sporobolus. In de herfst krijgen de meest grassen prachtige herfstkleuren. In de winter staan ze theatraal overeind als kathedralen.
Les 4
Formele tuin
Geschiedenis van de Franse of formele tuin
De Franse formele tuin kent zijn oorsprong in de 16 de eeuwse Italiaanse renaissancetuinen à la Giardino di Boboli of de Boboli-tuinen in Firenze. Deze worden al gekenmerkt door Buxushagen die in keurige vormen gesnoeid werden te midden van de vele cipressen en eikenbomen. Ook standbeelden krijgen een prominente plaats in de Italiaanse renaissancetuinen.
Als André Le Nôtre de opdracht krijgt om de tuin in het Franse Vaux-le-Vicomte aan te leggen naar het voorbeeld van de Italiaanse tuin, ontstaat de Franse tuinstijl. Lanen en lijnen typeren de tuin, ook zijn er statige vijvers en fonteinen. Een belangrijke nieuwe trend vormt de parterre: formele, vlakke bloemperken omlijnd met buxus of andere strak gesnoeide hagen en symmetrisch aangeplant. De tuin valt zo in de smaak bij de Franse koning dat hij zijn tuinen in Versailles ook volgens het principe van de Franse formele tuin laat aanleggen. Tot op vandaag zijn dit de meeste bekende Franse tuinen.
Later worden de Engelse tuinen beïnvloed door de Franse stijl. Vooral bij statige Engelse huizen vormde een Franse tuin een waardige aanvulling.
Franse of formele stijl in jouw tuin?
Vaak denkt men dat een formele tuin alleen maar past bij grote herenhuizen. Maar een formele tuin past net zo goed bij een chique villa of bij een blokhut. Het is een kwestie van de juiste schaal en de juiste materialen zoeken. Zo kan je bijvoorbeeld paden aanleggen met houtsnippers of de parterre indelen met kruiden. Je krijgt dan een andere uitstraling, dan wanneer je met Taxus werkt.
Klassiek design van Franse of formele tuinen
Een traditionele formele tuin bevat elementen zoals een grasveld met geometrisch gevormde plantenbedden, gesnoeide hagen, in figuren gesnoeide bomen en struiken, wandelgangen, muren... Al deze elementen worden ingedeeld volgens een raster met een centrale as die exact door het midden loopt, waardoor symmetrie en evenwicht ontstaat.
Naast natuurlijke elementen is er in een Franse tuin plaats voor artistieke elementen. Denk daarbij aan beeldhouwwerken, pergola’s, paviljoenen, zuilengalerijen...
Een typische Franse tuin heeft ten slotte ook vijvers met strakke wateroppervlaktes die alleen doorbroken worden door de waterbeweging gecreëerd door een of meerdere fonteinen.
Aanleg van Franse of formele tuinen
Een volledige Franse tuin aanleggen is meestal een prijzige aangelegenheid, maar laat dat je niet tegenhouden om voor deze tuinstijl te kiezen. De beplanting en de decoratieve elementen brengen aanvankelijk heel wat kosten met zich mee, maar daarna kan je dan vele jaren genieten van de tuin, zonder veel bijkomende uitgaven. Aangezien een Franse tuin veel groenblijvende elementen bevat, heb je bovendien het hele jaar door , sierwaarde in de tuin.
Er hoeft niet altijd voor de meest uitgebreide formule gekozen te worden van de formele tuin: met paadjes, beeldhouwwerken, fonteinen en plantenbedden waarbij Taxus voor een strakke omlijning zorgt. Een eenvoudige formele tuin, soms in slechts een deel van je tuin, met een met veel zorg ingericht bloemenbed omgeven met een gesnoeide haag of een taxusperk ogen ook al erg stijlvol, zonder dat je erg diep in je zakken moet tasten.
Opdracht:
Het Loo in Apeldoorn is zeker een voorbeeld van een formele tuin, wellicht heb je al ooit een bezoek gebracht aan deze tuin.
1. Zoek een voorbeeld van een formele tuin in :
Nederland
Duitsland
Frankrijk
Italië
Beschrijf de eigenschappen per tuin.
2. Noem 10 planten waarvan jij vindt dat je ze kunt toepassen in een formele tuin. Leg uit waarom juist deze planten geschikt zijn om toe te passen in een formele tuin.
3. Maak een "moodboard" op A3 formaat waarop jij beelden verzameld van formele tuinen, of onderdelen hier van, die jij zou toepassen in een particulier project.
Les 5
Bloemborder
Borders kunnen op talloze manieren worden beplant. Eigenlijk kun je in elke type tuin wel een border met planten plaatsen en geheel naar de stijl van je tuin vormen. De borders kunnen op talloze manieren met vaste planten, heesters en bomen ingeplant worden. Bij het maken van een goede border moet er rekening gehouden worden met een aantal factoren: afmetingen, kleuren, soorten beplanting, grondsoort, waterhuishouding en de zonnestand.
Het samenstellen van een evenwichtige plantenborder is een flink karwei. Spreiding van bloeitijd en andere sierwaarden, hoeveelheden, planten mogen elkaar niet gaan verdringen, hoeveelheden per m2, om er maar enkele te noemen. Aangevuld door bovenstaande reeds genoemde factoren.
Wanneer je voor een bloemborder kiest met veel vaste planten, besef je dan wel dat hier veel onderhoud noodzakelijk is.
- Onkruidvrij maken
- Opbinden
- Scheuren van te groot wordende of woekerende planten
- Bemesten
- Uitknippen uitgebloeide bloemen.
Opdracht:
- Op een A3 formaat tekening, teken je een border van 3 m1 breed en 15 m1 lang. Teken deze in schaal 1:50 op de tekening. De border ligt op het zuiden en de achterkant wordt door een taxushaag afgesloten (1,80 m1 hoog). De grondsoort is humeuze zandgrond.
- Pas minimaal 5 verschillende heesters toe in de border (herhaling mag).
- Pas minimaal 15 verschillende vaste planten toe in de border (herhaling mag).
- Pas minimaal 5 verschillende bollen- en knollen toe in de border (herhaling mag).
Verwerk de toegepaste soorten in een Excel-sheet (nr., soort, hoeveelheid, levermaat).
Les 6
Begraafplaatsen
Bij het kiezen van planten die passen op een Begraafplaats, ben je behoorlijk beperkt. Uitbundigheid past hier niet. Bezoekers moeten zich op hun gemak voelen in deze omgeving. Ook heb je vaak te maken met een schaduwrijke omgeving.
Het is nuttig om voor jezelf een assortiment planten te selecteren die toegepast mogen worden en goed gedijen op een begraafplaats, wie weet kom je er ooit mee in aanraking.
Beplanting op een begraafplaats
Grafbeplanting bestaat uit de bloemen, planten of struiken op een graf. Beplanting naast het graf of ergens anders op de begraafplaats is in principe voorbehouden aan de eigenaar van de begraafplaats. De vereisten aan de beplanting staan beschreven in het Begraafplaatsreglement. Houdt hierbij rekening met de "rouwsymboliek"
Eisen aan grafbeplanting
Elke gemeente heeft een verordening voor grafbeplanting. Hierin staan allerlei eisen inzake de grafbeplanting. Deze verordening is gratis verkrijgbaar bij de gemeente waarin de begraafplaats is gelegen. Ook bij bijzondere c.q. particuliere begraafplaatsen moet u meestal toestemming vragen voor een bepaald soort grafbeplanting. Bijvoorbeeld of er eenjarige of meerjarige planten zijn toegestaan en welke struiken wel en niet mogen. Bomen op het graf worden vrijwel nergens toegestaan, omdat deze schade of overlast kunnen geven voor de naastgelegen graven. Veel (gemeentelijke) begraafplaatsen hebben een eigen reglement dat binnen de gemeente per begraafplaats kan verschillen.
Struiken en bomen op de begraafplaats
Op sommige begraafplaatsen is het mogelijk om herinnerings- of gedachtenis struiken en/of bomen te planten. Deze struiken en bomen worden geschonken aan de begraafplaats, soms voorzien van een naambordje van de schenker c.q. overledene. Wilt u van deze mogelijkheid gebruik maken, dient u vooraf contact op te nemen met de eigenaar en/of beheerder van de begraafplaats.
Opdracht:
1. Zoek in de plaatselijke APV de verordening "grafbeplanting" op.
1. Selecteer 15 Heesters / Houtachtige gewassen die volgens jou passen op een begraafplaats . Houd hierbij rekening met de "Rouwsymboliek".
2. Selecteer 20 Verschillende kruidachtige planten ( Vaste planten, Bol- en Knolgewassen, 1- en 2 jarigen) die volgens jou passen op een begraafplaats. Houd hierbij rekening met de "Rouwsymboliek".
3. Verwerk deze planten in een Excelsheet.
Les 7
Vormheesters
Er zijn tuinen waarin het toepassen van zogenaamde 'Vormheesters" gepast is. Houd er altijd rekening mee dat deze beplantingsgroep erg arbeidsintensief is vanwege de snoeiwerkzaamheden.
In pricipe is een haag al een voorbeeld van een vormheester.
In Japanse tuinen en moderne "strakke" tuinen worden ook vormheesters toegepast.
Opdracht:
Noem een 15-tal heesters die je toe kunt passen als vormheester, noem de toepassingsmogelijkheis (afscheiding, solitair, blok, bodembedekker), is de heester bladhoudend/bladverliezend, wat is de levermaat.
Les 8
Kindvriendelijke tuin
Eigen tuintje
Het mooiste voor kinderen is een eigen tuintje waar ze makkelijke, snelbloeiende planten kunnen kweken. Een eigen tuintje met een grootte van twee vierkante meter is dan genoeg. Kinderen houden voornamelijk van vrolijke kleuren (goudsbloemen, margrieten, zonnebloemen) en geuren (lavendel, pepermunt, citroenmelisse).
Ook kleinfruit als frambozen, zwarte bessen, aardbeien etc. zijn in een 'snoeptuin' erg aantrekkelijk voor kinderen. Eenvoudige groenten als sla, radijs, erwtjes en kool kunnen kinderen makkelijk kweken. Bolgewassen zoals narcissen,anemonen, tulpen en krokussen zijn makkelijke en snelbloeiende planten die ook goed in het kindertuintje passen.
Houd er wel rekening mee dat uw kind niet altijd zin heeft om zijn tuin te verzorgen, dus de hulp van een ouder is dan toch wel nodig.
Giftige planten
Vermijd in uw eigen tuin zoveel mogelijk giftige planten als vingerhoedskruid, clematis, doornappel, monnikskap, peperboompje etc. Ook planten die bij aanraking allergische reacties kunnen veroorzaken zijn niet aan te raden voorbeelden zijn berenklauw en Primula obconica. Ook giftige zaden en bessen moeten vermeden worden: gouden regen, jeneverbes, kruidvlier, wonderboom etc. Voor een duidelijk overzicht van giftige planten kun je internet raadplegen.
Opdracht
Maak voor een oppervlakte van 6 x 6 meter, een kindvriendelijke (eigen tuintje) invulling/ontwerp ( schaal 1:50).
- Pas 5 bomen (boomp[jes) toe (fruit ?)
- Pas 5 Heesters toe (fruit, of geurend)
- Gebruik 10 soorten eetbare planten
- Gebruik 10 soorten groenten
Les 9
Les 10
lesplanner Beplantingsplannen.xlsx
