Les 4

Formele tuin

Geschiedenis van de Franse of formele tuin

De Franse formele tuin kent zijn oorsprong in de 16 de eeuwse Italiaanse renaissancetuinen à la Giardino di Boboli of de Boboli-tuinen in Firenze. Deze worden al gekenmerkt door Buxushagen die in keurige vormen gesnoeid werden te midden van de vele cipressen en eikenbomen. Ook standbeelden krijgen een prominente plaats in de Italiaanse renaissancetuinen.

 

Als André Le Nôtre de opdracht krijgt om de tuin in het Franse Vaux-le-Vicomte aan te leggen naar het voorbeeld van de Italiaanse tuin, ontstaat de Franse tuinstijl. Lanen en lijnen typeren de tuin, ook zijn er statige vijvers en fonteinen. Een belangrijke nieuwe trend vormt de parterre: formele, vlakke bloemperken omlijnd met buxus of andere strak gesnoeide hagen en symmetrisch aangeplant. De tuin valt zo in de smaak bij de Franse koning dat hij zijn tuinen in Versailles ook volgens het principe van de Franse formele tuin laat aanleggen. Tot op vandaag zijn dit de meeste bekende Franse tuinen.  

Later worden de Engelse tuinen beïnvloed door de Franse stijl. Vooral bij statige Engelse huizen vormde een Franse tuin een waardige aanvulling.

 

Franse of formele stijl in jouw tuin?

Vaak denkt men dat een formele tuin alleen maar past bij grote herenhuizen. Maar een formele tuin past net zo goed bij een chique villa of bij een blokhut. Het is een kwestie van de juiste schaal en de juiste materialen zoeken. Zo kan je bijvoorbeeld paden aanleggen met houtsnippers of de parterre indelen met kruiden. Je krijgt dan een andere uitstraling, dan wanneer je met Taxus werkt.

 

Klassiek design van Franse of formele tuinen

Een traditionele formele tuin bevat elementen zoals een grasveld met geometrisch gevormde plantenbedden, gesnoeide hagen, in figuren gesnoeide bomen en struiken, wandelgangen, muren... Al deze elementen worden ingedeeld volgens een raster met een centrale as die exact door het midden loopt, waardoor symmetrie en evenwicht ontstaat.

 

Naast natuurlijke elementen is er in een Franse tuin plaats voor artistieke elementen. Denk daarbij aan beeldhouwwerken, pergola’s, paviljoenen, zuilengalerijen...

 

Een typische Franse tuin heeft ten slotte ook vijvers met strakke wateroppervlaktes die alleen doorbroken worden door de waterbeweging gecreëerd door een of meerdere fonteinen.

 

Aanleg van Franse of formele tuinen

Een volledige Franse tuin aanleggen is meestal een prijzige aangelegenheid, maar laat dat je niet tegenhouden om voor deze tuinstijl te kiezen. De beplanting en de decoratieve elementen brengen aanvankelijk heel wat kosten met zich mee, maar daarna kan je dan vele jaren genieten van de tuin, zonder veel bijkomende uitgaven. Aangezien een Franse tuin veel groenblijvende elementen bevat, heb je bovendien het hele jaar door , sierwaarde in de tuin.

 

Er hoeft niet altijd voor de meest uitgebreide formule gekozen te worden van de formele tuin:  met paadjes, beeldhouwwerken, fonteinen en plantenbedden waarbij Taxus voor een strakke omlijning zorgt. Een eenvoudige formele tuin, soms in slechts een deel van je tuin, met een met veel zorg ingericht bloemenbed omgeven met een gesnoeide haag of een taxusperk ogen ook al erg stijlvol, zonder dat je erg diep in je zakken moet tasten.  

 

Opdracht:

Het Loo in Apeldoorn is zeker een voorbeeld van een formele tuin, wellicht heb je al ooit een bezoek gebracht aan deze tuin.

1. Zoek een voorbeeld van een formele tuin in :

Nederland

Duitsland

Frankrijk

Italië

Beschrijf de eigenschappen per tuin.

2. Noem 10 planten waarvan jij vindt dat je ze kunt toepassen in een formele tuin. Leg uit waarom juist deze planten geschikt zijn om toe te passen in een formele tuin.

3. Maak een "moodboard" op A3 formaat waarop jij beelden verzameld van formele tuinen, of onderdelen hier van, die jij zou toepassen in een particulier project.