Jullie gaan eerst groepjes van 4 kinderen maken, daarna gaan jullie de informatie lezen. Jullie krijgen allemaal een nummer en dit proefje gaan jullie uitvoeren. Met de proefjes gaan jullie onderzoeken hoe licht nu precies werkt. Je voorspelt wat er gaat gebeuren en gaat het daarna echt uitvoeren. Dit doe je allemaal in het groepje. Je onderzoekt hoe het kan dat dit gebeurde op sites of door filmpjes te kijken. Tenslotte presenteren jullie je proefje aan de rest van de klas en vertellen jullie waarom dit is gebeurt.
Alle kleuren van de regenboog
Zonnebank
Black light
Vandaag leren jullie wat licht is. Licht is een verzameling van alle kleuren van de regenboog, al deze kleuren bij elkaar zien wij als wit licht. Maar naast alle kleuren van de regenboog, zitten er ook nog 2 kleuren in wit licht die wij niet kunnen zien. Dit zijn de kleuren ultraviolet en infrarood.
Ultraviolet zit naast het violet (paars). Dit is onzichtbaar voor ons, en als we er té lang naar kijken of in staan, kan het zelfs schadelijk voor ons worden! Denk maar eens aan een zonnebank of een 'black light' waar je witte kleren zo mooi blauw van worden!
Infrarood kunnen we ook niet zien, maar dit licht kunnen wij wel voelen. Wanneer wij zomers lekker buiten zijn voelt het erg lekker warm aan, deze warmte wordt gemaakt door infrarood. Als er pasgeboren dieren in een hok liggen, zit hier vaak een grote rode lamp bij, deze lamp houdt de dieren lekker warm.
Infrarood lamp
Infraroodlamp om de kuikens warm te houden
Kleur
Groen gras
Overal zie je kleur, de lucht is blauw en het gras is groen, maar hoe kan het dat wij die dingen in die kleur zien? En we niet paars gras zien?
Het witte licht bestaat uit allemaal kleuren. Gras is groen en absorbeert alle kleuren behalve groen, groen wordt weerkaatst. Dit wordt bijvoorbeeld naar onze ogen weerkaatst waardoor wij zien dat gras groen is.
Maar bij wit en zwart werkt dat net een beetje anders:
- Zwart absorbeerd alle kleuren, hierdoor zie je geen kleur meer, maar zwart. Dit betekent ook dat je het zomers warmer hebt in een zwart shirt omdat alle kleuren worden geabsorbeert.
- Wit weerkaatst alle kleuren. We wisten dat wit licht bestaat uit allemaal kleuren, wanneer alle kleuren bij elkaar komen krijg je dus wit licht, alle kleuren worden weerkaatst en je ziet wit.
Opdracht
Je gaat straks in een groepjes van 3 of 4 kinderen werken, ieder groepje komt even bij de juf zodat zij de groepjes kan opschrijven en daarna krijgt ieder groepje een nummer. Bij de nummmers hoort een opdracht die je in het groepje gaat uitvoeren. Dit zijn korte proefjes die je laten zien hoe licht & kleur werkt. Je gaat de proefjes uitvoeren en verwonderen waarom jullie proefje zo werkt.
Dit ga je doen:
Je gaat eerst in je groepje het proefje doorlezen;
Daarna ga je voorspellen wat jullie denken wat er gaat gebeuren;
Je gaat nu echt het proefje uitvoeren;
Je gaat erover nadenken waarom dit gebeurde, overleg met elkaar en schrijf dit op.
Daarna ga je je verdiepen en ga je op sites lezen waarom het nu echt zo werkte, ook dit doe je samen.
Tenslotte vertel je na de tijd kort aan de rest van de klas wat de conclusie van jullie proefje is.
Verwerking
Opdracht 1
Is het je wel eens opgevallen dat het in bad net lijkt of je hele kleine voeten hebt? Of dat het in het zwembad net lijkt of je hele korte benen hebt? Dit proefje legt uit hoe dat komt.
Benodigdheden:
Zaklamp;
Rond glas met water;
Schoenendoos;
Schaar
Stap 1. Knip 2 strookjes uit de schoenendoos, zoals je op dit plaatje hiernaast kunt zien. (Let op! De strookjes samen mogen niet breder dan het glas zijn.
Stap 2. Schijn met de zaklamp door de strookjes de schoenendoos in.
Stap 3. Zet het glas in de schoenendoos neer achter de 2 strookjes.
Stap 4. Schijn nu de zaklamp weer door de 2 strookjes heen.
Opdracht 2
Als je voor de spiegel staat, dan kun je jouw eigen spiegelbeeld zien. En het spiegelbeeld van de spullen die voor de spiegel liggen. Hoe ziet een spiegelbeeld eruit met twee spiegels?
Benodigdheden:
2 losse spiegels
Plakband
Muntje
Stap 1. Leg de spiegels op de kop neer tegen elkaar aan.
Stap 2. Plak de 2 spiegels aan elkaar.
Stap 3. Zet de spiegels in een hoek neer op de tafel.
Stap 4. Leg nu de munt voor de spiegel
Stap 5. Beweeg de spiegels langzaam naar elkaar toe.
Opdracht 3
Je kunt een munt alleen zien als er niets in de weg zit. Als er iets voor de munt zit, kun je hem niet zien. Wanneer kun je een munt in een bakje zien?
Benodigdheden:
Bakje
Munt
Plakband
Water
Stap 1. Je zet het bakje voor je neer.
Stap 2. Leg de munt in het midden van het bakje en plak hem vast met plakband aan de bodem.
Stap 3. Schuif het bakje van je af tot je de munt net niet meer kunt zien.
Stap 4. Vul nu het bakje met water.
Opdracht 4
Een potlood is dun en recht, niks bijzonders zou je zeggen. Maar is dat wel altijd zo? Wat gebeurt er met een potlood in het water?
Benodigdheden:
Potlood
Rond drinkglas
Water
Stap 1. Zet het glas voor je neer.
Stap 2. Zet het potlood in het glas.
Stap 3. Voeg er nu water aan toe.
Stap 4. Kijk vanaf verschillende plaatsen naar het potlood.
Opdracht 5
Als iemand ver weg staat, dan moet hij schreeuwen om verstaanbaar te zijn. Hij kan natuurlijk ook op een andere manier geluid maken. Bijvoorbeeld door 2 latten tegen elkaar te slaan. Wanneer zie je de latten tegen elkaar komen en wanneer hoor je het geluid?
Benodigdheden:
2 latten
100 meter ruimte (buiten)
Stap 1. Iemand uit het groepje pakt 2 latten.
Stap 2. Ga tegenover elkaar staan en laat 1 persoon de beide latten tegen elkaar slaan.
Stap 3. De persoon uit het groepje slaat nu nog eens met beide latten tegen elkaar, maar mag dit nu pas doen wanneer de ander zijn arm op steekt.
Stap 4. Loop 100 grote stappen bij het groepje vandaag, je moet elkaar nog wel kunnen zien.
Stap 5. Steek je arm omhoog zodat de ander uit het groepje de latten tegen elkaar aan kan slaan.
Stap 6. Herhaal stap 5 een paar keer (eventueel nog verder bij elkaar vandaan).
Opdracht 6
Als het regent en de zon tegelijkertijd schijnt, dan verschijnt er een regenboog. Zo'n regenboog bestaat uit verschillende kleuren, maar toch zie je bij de zon maar 1 kleur = wit. Waar komen de kleuren van de regenboog dan vandaan?
Benodigdheden:
Zaklamp
Teiltje
Kauwgom (optioneel)
Water
Wit papier
Spiegel
Stap 1. Pak een droog teiltje.
Stap 2. Kauw kort op een stukje kauwgom en plak hem daarna in het teiltje.
Stap 3. Zet de spiegel schuin in het teiltje tegen de kauwgom aan.
Stap 4. Vul nu het teiltje met water.
Stap 5. Zorg ervoor dat je met de zaklamp op de spiegel schijnt (onder water).
Stap 6. Hou het witte papier in de lucht, zodat het licht op het witte papier schijnt via de spiegel.
Opdracht 7
Met een zaklamp kun je licht maken, als je de zaklamp weer uit doet dan is het licht weg. Misschien zou het handig zijn om het licht in een fles water te stoppen. Kun jij licht uit een fles schenken?
Benodigdheden:
Donkere kamer met wastafel
Zaklamp
Plastic fles
Plakband
Aluminiumfolie
Water
Stap 1. Vul de fles met water.
Stap 2. Sluit de fles goed.
Stap 3. Houd de zaklamp tegen de onderkant zodat deze in de fles kan schijnen en plak hem vast met plakband.
Stap 4. Doe aluminiumfolio om de fles, maar zorg dat er geen folie over de dop zit.
Stap 5. Doe de zaklamp aan.
Stap 6. Ga naar de donkere kamer, haal de dop eraf en schenk hem langzaam leeg.
Opdracht 8
We kennen drie primaire kleuren: rood, geel en blauw.
Benodigdheden
3 zaklampen
Doorzichtig gekleurd papier: rood, geel en blauw
Donkere ruimte
Plakband
Schaar
Stap 1. Pak de 3 zaklampen.
Stap 2. Knip het doorzichtige papier op maat zodat het voor de zaklamp geplaatst kan worden.
Stap 3. Plak dit vast aan de zaklamp.
Stap 4. Zoek een donkere ruimte en schijn alle zaklampen los van elkaar op de muur.
Stap 5. Schijn nu het gekleurde licht over elkaar heen op de muur.
Stap 6. Plak nu alle gekleurde papiertjes op 1 zaklamp en schijn daarmee op de muur.
Infobronnen
Je hebt nu voorspeld wat jullie denken dat er zou gebeuren en daarna hebben jullie het uitgevoerd in het groepje. Nu ga je opzoek naar de verklaring, hoe kan het dat je proefje deze uitkomst had? Waarom is dit gebeurt nadat jullie het proefje hebben uitgevoerd, waarom zo?
Jullie gaan op zoek naar de verklaring. Ik heb een paar sites voor jullie opgezocht waar je misschien het antwoord kunt vinden, je mag zelf ook op andere sites gaan zoeken, maar het moet wel een betrouwbare bron zijn.
Nu gaan we de kennis aan elkaar uitwisselen. Ieder groepje heeft informatie opgezocht over hun proefje en iedereen kan uitleggen waarom hun proefje zo is gelopen. Daarbij vertellen jullie iedereen kort:
Welk proefje hebben jullie gedaan;
Wat was daarbij de conclusie van het proefje;
Waarom hoorde bij dit proefje deze conclusie?
Jullie hoeven geen presentatie te maken, jullie vertellen kort de uitkomst van het proefje.
Iedereen luistert naar elkaar tijdens de uitleg van iedereen. Sommige proefjes worden 2 keer gemaakt. Deze groepjes gaan ook beide presenteren en kunnen elkaar misschien aanvullen.
Tenslotte vatten we samen wat we allemaal al te weten zijn gekomen tijdens deze les.
Het arrangement Licht is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Jildou Kroes
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2019-04-23 11:37:09
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
