Introductie
Welkom
In deze les zullen we ons focussen op enkele onderdelen;
- De bouw van planten.
- Plantenweefsels.
- De groei van planten.
- De onderdelen van een lichtmicroscoop.
- Het werken met een lichtmicroscoop
- Het tekenen van een correcte biologische tekening.
We zullen dit gaan doen door middel van stukjes theorie en enkele opdrachten.
Leerdoelen
- De leerling kan verschillende onderdelen van een plant benoemen.
- De leerling kan vertellen hoe de groei van een plant verloopt.
- De leerling kent de verschillende onderdelen van een microscoop.
- De leerling weet hoe hij/zij om moet gaan met een microscoop.
- De leerling weet hoe hij/zij een preparaat moet maken.
- De leerling kan biologische tekeningen maken.
Planten
De bouw van planten
Bouw van een zaadplant
Een- en tweezaadlobbigen
Er zijn twee groepen aanwezig binnen de bedektzadige planten. We hebben de eenzaadlobbigen(monocotyl), zoals bijvoorbeeld een asperge of maïs. En de tweezaadlobbigen(dicotyl), zoals de bruine boon of de pinda.
Maar hoe onderscheiden deze twee planten zich nou eigenlijk?
Eenzaadlobbige planten, zijn planten waar maar één zaadlob of kiemlob aanwezig is.
Tweezaadlobbige planten hebben twee van deze zaadlobben.
In afbeelding 1 is een mooie voorbeeld te zien van de kieming van een tweezaadlobbige plant.
Afbeelding 1
Plantenweefsels
Legenda:
1 kurk
Kurk is onderdeel van het periderm(buitenste laag van de plant). Kurk wordt gevormd door het kurkcambium.
2 schors
Schors bevindt zich aan de buitenkant van de stam en de tak van planten. Schors is het dode buitenste deel van de bast.
3 sclerenchym
Sclerenchym is opgebouwd uit sclerenchymcellen, deze cellen hebben zeer dikke celwanden. De algemene functie van sclerenchym is het bieden van stevigheid.
4 floeem(phloem)
Transporteert suikers, de producten van fotosynthese, naar waar ze nodig zijn of waar ze worden opgeslagen.
5 xyleem
Transporteert water en opgeloste mineralen.
6 straal
7 merg
Weefsel dat is opgebouwd uit parenchymcellen. Het is voornamelijk bedoeld voor transport en opslag van voedingsstoffen.
Enkele onderdelen niet aanwezig in de afbeelding:
Parenchym: In het parchenchym zitten de parenchymcellen. Parenchym dient vaak als vulweefsel en als weefsel voor opslag van reservestoffen. Parenchymcellen in de bladeren van planten bevatten de bladgroenkorrels
Collenchym: De collenhymcellen geven net als sclerenchym stevigheid aan de plant. Het enige verschil is dat de celwanden van de collenchymcellen niet zo dik zijn. Hierdoor zijn ze nog enigzins flexibel. In de stengel van planten zit collenchym, daarom zijn deze (vaak) flexibel.
De groei van planten
Groeit een plant alleen omhoog?
Een plant heet twee vormen van groei. Primaire groei en secundaire groei.
Primaire groei
Ook wel lengtegroei genoemd. Dit wil zeggen dat de plant omhoog groeit, oftewel verticaal. De cellen die verantwoordelijk zijn voor deze groei zitten in het apicale meristem. Deze cellen zijn te vinden in de top van de plant en aan de punten van de wortels. De primaire groei zorgt ervoor dat de plant meer licht kan bereiken door de hoogte in de gaan. En zich dus ook dieper kan graven onder de grond, waardoor hij steviger staat en ook dieper gelegen water en mineralen kan absorberen.
Secundaire groei
Ook wel laterale groei of diktegroei genoemd. Hierbij groeit een plant in de breedte. Door het vasculaire cambium groeit de plant naar de zijkant waardoor ook de bast en schors zal ontstaan.
Welke groei zie je?
Opdracht planten
Onderdelen van een bloem
Hieronder staat een afbeelding waar 12 plekken van een bloem staan aangewezen.
Pak een stukje papier en probeer de 12 onderdelen te benoemen.
Onderdelen van een bloem
Loop je vast? Gebruik de onderstaande link als spiekbriefje:
https://www.floraeuropa.eu/nl/uitleg-nl/plantenonderdelen
Microscopie
De lichtmicroscoop en het maken van een preparaat
In de biologie is een lichtmicroscoop wel echt een hebbedingetje. En is het dus ook belangrijk dat je weet hoe zo'n lichtmicroscoop werkt. Zodat wanneer jij er mee gaat werken, je meteen weet wat je moet doen.
Naast het werken met de lichtmicroscoop zelf, is het natuurlijk ook belangrijk dat je weet hoe je een preparaat maakt. Zonder een preparaat kan je natuuurlijk niet heel veel met een lichtmicroscoop.
De volgende link geeft een mooi en gedetailleerde uitleg over de onderdelen van een microscoop, de werking ervan én hoe je preparaten moet maken! Lees dit dus aandachtig door.
https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/microscoop.htm
De biologische tekenregels
Er zijn een aantal regels waar je je aan moet houden bij het maken van een biologische tekening. Hieronder staan de punten waar je je aan moet houden.
- Pak een blanco vel A4 papier
- Zet rechts of links bovenaan: Je naam, de type tekening (detail of overzicht) en de vergroting die je hebt gebruikt.
- Wanneer je een detailtekening maakt, gebruik je een sterkere vergroting, en teken je gedetailleerd een aantal cellen die je ziet.
- Wanneer je een overzichtstekening maakt, gebruik je een kleine vergroting en pak je een deel van je beeld en tekent dit globaal.
- Teken niet te klein, gebruik een groot deel van het A4 papier. Maak het duidelijk zichtbaar.
- Na het tekening, maak je met een liniaal horizontale strepen van onderdelen die in je tekening naar voren komen. Benoem deze onderdelen ook door dit bij de lijnen te noteren.
Voorbeeld detailtekening
Opdracht microscopie
Microscopie van een plant
Eens zien wat je allemaal hebt geleerd van deze wikiwijs.
Je gaat bij deze opdracht met een lichtmicroscoop de weefsels van een plant bekijken, en deze ook tekenen.
Je krijgt van je docent alle benodigdheden, waaronder hetgeen dat je moet gaan bekijken. Maak een preparaat en ga deze bekijken onder de microscoop.
Maak hiervan een overzichts- en detailtekening waarbij je zoveel onderdelen moet proberen te benoemen die je kan zien.
