Klik op bovenstaande link om een interactieve kaart te bekijken.
Als je op de link klikt, kom je op een webpagina van School tv. Klik vervolgens op de grote afspeelknop, en vervolgens klik je op start de video tour. Je krijgt dan een filmpje te zien over de opbouw van de aarde, wat erg belangrijk is om aan deze digitale les te kunnen beginnen. Het filmpje duurt minder dan twee minuten en is de moeite waard om even te bekijken.
krater van een schildvulkaan, op het eiland Nysissios (GR)
Start instructie
Kennisclip natuurrampen in Japan
Informatie benoemd in de kennisclip:
De aardkorst is verdeeld in allerlei platen. Dat zie je op de kaart in het filmpje. Sommige platen bewegen naar elkaar toe, waardoor er aardbevingen of gebergtes kunnen ontstaan. Sommige platen bewegen langs elkaar heen, en sommige platen bewegen uit elkaar. Als platen uit elkaar bewegen ontstaat er een midoceanische rug, een bergketen onder zee. De magma komt omhoog als lava en vormt zo nieuw land, zo is het land IJsland bijvoorbeeld ontstaan. Langs de platen, de plaatgrenzen kunnen aardbevingen en vulkanisme voorkomen. De plaatgrenzen noem je ook wel breuklijnen.
Het valt op dat langs de Westkust van Noord Amerika, en langs de Oostkust van Azië, erg veel aardbevingen en vulkanische activiteit voorkomen. Het is een soort van cirkel, rondom de Grote Oceaan. Dit noemen we de Ring van Vuur (Engelse benaming = Ring of Fire). De platen hieromheen bewegen langzaam naar elkaar toe, een paar centimeter per jaar. Ook hier kunnen de platen botsen, of uit elkaar bewegen. Japan ligt precies naast zo'n breuklijn. Hier bewegen de platen naar elkaar toe, ze botsen als het ware. Tijdens zo'n botsing kan er een aardbeving voorkomen.
De Pacifische plaat, die tegen de Euraziatische plaat aanbotst (waar Japan op ligt), is zwaar. Daarom duikt de Pacifische plaat, onder de Euraziatische plaat. Deze vorm van platentektoniek, waarbij er een plaat onder de andere duikt noemen we Subductie. Onder de aardkorst is het heet, en de Pacifische plaat zal daarom ook in de aardmantel smelten. Dit gesmolten magma, wil weer een weg zoeken naar boven, door de aardkorst heen. Dit gaat met veel (natuur) geweld. Er ontstaan hier vulkanen, waarbij magma omhoog wilt komen en uit de vulkaan stroomt als Lava. Heftige vulkaanuitbarstingen zijn het gevolg.
Er zijn diverse soorten vulkanen, zoals een kegelvulkaan of een schildvulkaan.
Naast vulkanen, komen er dus ook veel aardbevingen voor op Japan. Een aardbeving ontstaat, wanneer twee platen tegen elkaar botsen. Het gevolg daarvan is dat de aarde gaat beven. Dit kan voor gevaarlijke, verwoestende situaties zorgen. Als huizen of andere bebouwingen niet stevig genoeg gebouwd zijn, kunnen deze instorten of omvallen. Als mens moet je tijdens een aardbeving daarom ook op zoek naar een veilige plek.
Naast aardbevingen ontstaan er ook veel zeebevingen (= een aardbeving in zee). Op de zeebodem ontstaat een beving, waardoor het water ook zal gaan beven. Eerst lijkt dit nog een onschuldige, snelle golf, maar hieruit kan een reusachtige Tsunami ontstaan. Een Tsunami is een enorme hoge golf, die het landschap zal bereiken en op zal stromen. Wanneer de Tsunami het landschap bereikt, is het water zo krachtig dat dit alles mee zou kunnen nemen; auto's, huizen, bomen. Het heeft dus een verwoestender kracht. Tsunami is ook een Japans woord, juist omdat het hier zo vaak voorkomt. Tsu= golf en nami= haven. Een golf die de haven dus op stroomt. Een Tsunami ontstaat dus als gevolg van een zeebeving.
In dit filmpje hebben we geleerd over natuurrampen in Japan. Natuurrampen zijn rampen die de natuur veroorzaakt. We hebben geleerd over het ontstaan van vulkanen in Japan, het ontstaan van aardbevingen en ook het ontstaan van Tsunami's. Een veelvoorkomende andere ramp is een Orkaan, een tropische storm, die we in een andere les verder zullen behandelen.
Bronnen kennisclip: De Geo (methode), NOS, RTL, Rondreis
Extra filmpjes vulkanen & Interactieve kaart
Uitstroming van lava bij een schildvulkaan; langzaam maar nog steeds gevaarlijk
Uitstroming van lava in zee: ontstaan van nieuw land
Interactieve kaart: aardbevingen & vulkanen
Lang niet alle natuurrampen hoor en zie je terug in het nieuws. Meestal worden op het journaal alleen de rampen besproken waarbij er veel slachtoffers gevallen zijn. Dagelijks kunnen er duizenden aardbevingen of aardschokken wereldwijd voorkomen, de een krachtiger als de andere. Het is daarom heel leerzaam, om te kijken waar deze natuurrampen nu plaatsvinden.
Op deze interactieve kaart kun je zien, waar er nu op dit moment aardbevingen voorkomen (rode rondjes). Ook zie je op deze kaart, waar er een vulkaan gaat uitbarsten, of zelfs al aan het uitbarsten is (een groene, gele of rode vulkaan). Klik op de link hieronder. Tip: kijk ook goed naar de Ring van Vuur, hoe het daar nu is met vulkanische activiteit en aardbevingen.
Het arrangement Natuurrampen in Japan is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Lisa Muller
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2019-02-10 17:28:44
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Voorkennis de opbouw van de aarde
