AIeerder heb je dissimilatie en assimilatie in detail bestudeerd.
Dan begrijp je dat ze samen een kringloop vormen.
Planten gebruiken CO2 voor hun fotosynthese. Ze verwerken de koolstof in organische moleculen. Dieren gebruiken deze moleculen en zetten ze voor een groot deel weer om in CO2.
Zou je die processen dan niet slim kunnen combineren om voedsel te verbouwen?
Bekijk het filmpje:
Om te zien hoe dat idee in de praktijk wordt gebracht.
De productie van voedsel in het filmpje blijft heel dicht bij de natuurlijke kringloop. Er is weinig transport nodig van b.v. mest.
De afvalstoffen van de vissen worden door bacteriën in het water omgezet en weer gebruikt door de planten.
Het water in de bassins wordt verwarmd met restwarmte van de verwarming van de kas.
Dat water wordt weer gebruikt om de planten van water te voorzien.
In deze module houd je je bezig met kringlopen. Hoe maakt de huidige mens gebruik van de kringlopen op aarde?
Hoe kunnen we daarmee zo omgaan dat het systeem Aarde nog lang kan blijven bestaan?
In het filmpje van de Intro heb je gezien hoe de teelt van tomaten en de kweek van vissen handig wordt gecombineerd.
De inspiratie voor al dit soort initiatieven is het begrip duurzaamheid.
Wat betekent dat precies?
Opdracht 1 Duurzaamheid
Wat denk jij dat duurzaamheid inhoudt? Controleer je antwoord hier .
Geef daarna een samenvatting in eigen woorden.
Opdracht 2 Kweekmethode
Is de kweekmethode uit de inleiding duurzaam?
Vergelijk de kweekmethode met het kweken van tomaten en vissen apart.
Onderbouw je mening met argumenten.
Opdracht 3 Ecosysteem
Belangrijk in het denken over een duurzame wereld is het begrip ecosysteem.
Zoek hier wat een ecosysteem is.
Opdracht 4 Voedselweb
In een ecosysteem komt een groot aantal voedselketens voor.
Samen vormen ze een voedselweb.
Lees in de kennisbank:
Opdracht 4A Energie in een voedselketen
Waardoor verdwijnt energie uit een voedselketen?
Noem minimaal drie redenen.
Opdracht 4B Duurzaam eten
Waarmee kun je de wereldbevolking het beste voeden als je rekening houdt met duurzaamheid?
vis
maïs
soja
garnalen
kip
vlees
Opdracht 5 Mini-ecosysteem Bekijk nog eens het mini-ecosysteem uit de inleiding.
Neem het plaatje schematisch over en voeg de volgende termen aan je schema toe: producent, consument, heterotroof, autotroof.
In het plaatje zijn geen afvaleters en reducenten getekend.
Welke afvaleters zul je mogelijk in het systeem aantreffen?
En welke reducenten?
Wat is de input(aanvoer) en wat de output(afvoer) van dit het ecosysteem?
Voeg al deze gegevens toe aan je schema en vergelijk het totaal met een klasgenoot.
Opdracht 6 Voedselpiramide
Teken de piramide van biomassa van dit ecosysteem.
Vergelijk jouw piramide met die van een klasgenoot.
Leg aan elkaar de getekende figuur uit.
Stap 2
De roep om duurzaamheid
Sinds de tweede helft van de vorige eeuw is langzaam duidelijk geworden dat de mens op een andere manier met het systeem Aarde om moet gaan.
Grondstoffen raken op en allerlei schadelijke afvalstoffen hopen zich op in het milieu.
Opdracht 2 Opwarming van de aarde
Een van de gevolgen van de verstoring van de koolstofkringlopen is de opwarming van de aarde.
Twee graden stijging, dat lijkt grens.
Daarboven vrezen wetenschappers een 'gevaarlijke opwarming van de aarde'.
Het doel om de CO2-uitstoot zodanig aan banden te leggen, dat we onder deze grens blijven.
Maar wat nu als dat niet lukt?
Hoe ziet onze wereld eruit als het gemiddeld over een jaar 2 graden warmer wordt?
Bekijk het filmpje:
Dankzij de dampkring kunnen wij leven op aarde.
De gevolgen variëren afhankelijk van de mate van temperatuurstijging.
Wat gebeurt er bij 1° stijging? Of 2°?
Verdeel zes graden temperatuurstijging over zes leerlingen.
Ieder bekijkt het bijbehorende filmpje.
Zorg dat iedereen een overzicht van de gevolgen van elke graad temperatuurstijging krijgt.
Opdracht 3 CO2-overschot
De problemen die ontstaan door de toename van het CO2-gehalte van de atmosfeer kunnen op verschillende manieren worden aangepakt.
Hierna wordt een aantal maatregelen genoemd. Sommige verzachten alleen de effecten, andere gaan het ontstaan van CO2 tegen.
Meer bomen planten.
Door het aanleggen van dijken wateroverlast tegengaan.
Beperking van het energiegebruik.
CO2 afkomstig uit industrie vloeibaar maken, en door pijpen diep in zee door de oceanen laten opnemen.
Meer gebruik maken van bijvoorbeeld zonne-energie en windenergie.
Welke van deze maatregelen kun je tegenmaatregelen noemen?
Welke maatregelen heeft de tomatenkweker uit Intro genomen om CO2 uitstoot te beperken?
Welke maatregel spreekt jou het meest aan? Waarom?
Welke maatregel spreekt jou het minst aan? Waarom?
Bespreek je antwoorden met een klasgenoot.
Opdracht 5 Verstoring van de stabiliteit van een ecosysteem
Lees in de kennisbank:
Bekijk de effecten van de abiotische factoren (Dat zijn factoren die tot de levenloze natuur behoren).
Noteer de zes genoemde factoren en omschrijf kort de gevolgen.
Stap 3
Ecologische voetafdruk
De manier waarop wij leven heeft invloed op het systeem Aarde.
Wonen, voeding, de kleren die je koopt, de manier waarop je op vakantie gaat of naar school, alles heeft zijn ecologische prijs.
Het totaal van die effecten wordt wel de ecologische voetafdruk genoemd.
Deze afdruk geeft aan hoeveel oppervlakte van de aarde er gebruikt wordt om aan jouw behoeften tegemoet te komen.
Rekening houdend met de huidige wereldbevolking en de beschikbare reserves is er 2,1 hectaren beschikbaar per persoon. Gebruik jij meer dan je toekomt?
Opdracht 1 Voetafdruk
Bereken wat de impact is van de keuzes uit jullie gezin op het milieu. www.wnf.nl/voetafdruktest
Maak de test en noteer de voetafdruk in hectare.
Vergelijk jouw waarde met de gemiddelden in de wereld.
Zou je je voetafdruk willen verlagen. Maak dan een keuze uit de tips.
Bespreek je keuzes met een klasgenoot. Hoe makkelijk of moeilijk is het om deze tips uit te voeren? Waarmee zouden je morgen al willen beginnen?
Toetsen
De opdracht sluit je af met het maken van drie toetsen.
De toetsen bestaan uit gesloten en open vragen.
De gesloten vragen worden nagekeken door de computer.
De open vragen moet je zelf scoren.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
Klik op knoppen om de toetsen te starten.
Antwoorden Verwerking
Stap 1
Opdracht 4A Energie in een voedselketen
Doordat
een deel van de vastgelegde zonne- energie gebruiken om weefsel op te bouwen.
maar een deel van de plant eten.
vleeseters een deel van het dier eten.
consumenten een deel van hun voedsel kunnen verteren.
consumenten een deel van de energie gebruiken voor het opbouwen van weefsel.
Opdracht 4B Duurzaam eten
vis
X
maïs
X
soja
X
garnalen
kip
vlees
Stap 2
- Opwarming van de aarde: Temperatuurstijging op aarde zorgt voor verstoring van het ecosysteem.
- Verzuring: Verzuring beinvloedt plantengroei en dierenpopulaties.
- Versnippering: Het leefgebied van populaties wordt steeds kleiner.
-Vermesting: Er komen te veel mineralen in de bodem. Dit beinvloedt planten- en dierenpopulaties.
- Verdroging: Bepaalde plantensoorten maken plaats voor andere soorten.
- Natuurlijke oorzaken: Door natuurlijke oorzaken kan een ecosysteem verdwijnen.
Het arrangement Invloed van mensen op het milieu is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Auteur Kunskapsskolan
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2018-11-28 15:38:46
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Bekijk nog eens het mini-ecosysteem uit de inleiding.
