Inleiding
Overbrenging of transmissies is een verzamelnaam voor verschillende technieken voor het overbrengen van een ronddraaiende onafgebroken beweging. Vaak gaat dit overbrengen gepaard met het omvormen van deze beweging (richting en draaisnelheid).
Een werktuig vraagt om bepaalde snelheden, krachten of koppels die af zullen wijken van de snelheid en het koppel van de aandrijfmotor. Daarom moet er tussen aandrijfmotor en werktuig een (al dan niet variabele) overbrenging gebruikt worden.
De vier belangrijkste groepen van overbrengingen zijn :
- Mechanische overbrengingen
- Hydraulische overbrengingen
- Pneumatische overbrengingen
- Elektrische overbrengingen
Mechanische overbrengingen
Mechanische overbrengingen
Wij zullen voor de volgende opdrachten ons richten op de mechanische overbrengingen
Mechanische overbrengingen kunnen worden ingedeeld in 5 verschillende categorieën, dit zijn:
- Riemoverbrengingen
- Kettingoverbrengingen
- Tandwieloverbrengingen
- Wormwieloverbrengingen
- Cardanoverbrengingen
Riemoverbrengingen
Riemoverbrengingen
Riemoverbrenging bestaat uit twee evenwijdige assen waarop schijven - riemschijven genaamd - gemonteerd zijn. Deze twee schijven zijn door een eindloze riem verbonden. Indien de schijven dezelfde diameter hebben, draaien ze met dezelfde snelheid. Zijn de diameters niet gelijk, dan hebben ze verschillende snelheden.
Enkele toepassingen zijn:
Kettingoverbrengingen
Kettingaandrijving is een eenvoudige en betrouwbare manier om mechanische energie over te brengen. De ketting is gespannen tussen twee of meer tandwielbladen. Meestal bestaat er een verschil in diameter tussen de bladen. Door het verschil in diameter kan het ene blad sneller of minder snel ronddraaien dan het andere blad. De ketting zelf bestaat uit scharnierende delen die verbonden zijn door pennen. Deze pennen vallen in de inkepingen van het blad en brengen de kracht over.
Enkele voorbeelden :
De bekenste toepassing is de fiets
Tandwieloverbrengingen
Een tandwiel is een van de oudste middelen om een beweging over te brengen. Wanneer de tanden van twee tandwielen in elkaar grijpen, zal het draaien van één tandwiel het andere tandwiel dwingen om ook te draaien. Door tandwielen te gebruiken kun je machines en toestellen sneller of trager laten draaien en de draaizin veranderen.
Enkele toepassingen zijn :
Wormwieloverbrengingen
Een overbrenging waarbij een zeer grote vertraging wordt gerealiseerd is de worm en het wormwiel.
De worm- en wormwieloverbrenging bestaat uit een worm (een as met een soort schroefdraad) en een wormwiel . Het wormwiel lijkt op een tandwiel, maar dat is het niet: de tanden van het wormwiel zijn curvevormig en staan schuin. De worm is altijd de drijver, het vormwiel de gedrevene.
Cardanoverbrengingen
Een Cardanaandrijving dient om de beweging over grote afstand tussen twee assen die elkaar in hun verlengde snijden en bestaat uit twee kruiskoppelingen en een zogenaamde cardanas ertussen. Hoe dat in elkaar zit, kan men uit illustraties afleiden. Logischerwijs draaien beide assen in dezelfde zin en met dezelfde snelheid. Echter ontstaan wel kleine variaties in snelheid in de gedreven as. Een typische oplossing hiervoor is om twee cardanoverbrengingen te gebruiken die elkaars variaties tenietdoen.
