Het schip ‘de Stad Amsterdam’ heeft acht maanden lang een bijzondere reis gemaakt.
Dit was dezelfde reis als bioloog Charles Darwin lang geleden maakte met zijn schip ‘The Beagle’.
In het onderzoek kwamen de onderzoekers veel mensen tegen, maar ook planten, dieren en micro-organismen.
Op aarde leven dus miljoenen verschillende organismen (= levende wezens).
Om op te kunnen zoeken hoe ze heten is het handig om ze in te delen in groepen.
Die groepen kun je weer verder verdelen in kleinere groepen, enzovoorts.
Dat ga je in deze opdracht leren.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van de opdracht kun je:
organismen onderverdelen in vier rijken door te kijken naar het verschil in cellen.
beschrijven hoe de cellen van dieren, planten, schimmels en bacteriën zijn opgebouwd.
Wat ga ik doen?
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je kijkt een video over de vier rijken en leest in een aantal Kennisbanken. Daarna kun je aangeven welke cellen horen bij welke organismen.
Stap 2
Je maakt een oefening over de cellen en hun functie.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de Kennisbanken en de begrippen die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht A
Je maakt een toets over de ordening van organismen.
Eindopdracht B
Je maakt een collage over de vier rijken.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Eindopdracht B: Materialen voor het maken van de collage.
Tijd
Neem voor deze opdracht twee lesuren.
Aan de slag
Stap 1: Vier rijken
Er zijn miljoenen verschillende organismen.
Om alle levende wezens een naam te kunnen geven is er een ordeningssysteem bedacht.
Dat ordeningssysteem begint met de indeling in de vier rijken:
planten - schimmels - dieren – bacteriën
Uitleg over de verschillende rijken krijg je in de volgende video:
Bestudeer uit de kennisbank de volgende drie items.
Heb je alles gelezen en bekeken?
Maak dan nu de volgende oefening.
De vragen die je gaat maken gaan over de video en de kennisbank.
Stap 2 Cellen van organismen
Vier rijken
Tot welk rijk een organisme behoort, hangt af van de cellen waaruit het organisme is opgebouwd.
In het schema hieronder zie je een aantal organellen.
Cel
Kleinste organisatie-eenheid (bouwsteen) van een organisme.
Organisme
Een levend wezen: een bacterie, schimmel, plant of dier. Organismen vertonen levensverschijnselen, zoals zich voortplanten, zich voeden en reageren.
Protoplasma
De inhoud van een cel, bestaande uit het cytoplasma en de kern.
Cytoplasma
Vloeistof waarin alle celonderdelen liggen.
Celkern
Het deel van een cel dat erfelijke informatie (chromosomen) bevat.
Organel
Onderdeel van een cel met een bepaalde functie.
Celmembraan
Buitenste deel van een cel dat de cel vorm geeft en zorgt dat het celplasma in de cel blijft.
Kernmembraan
De buitenste laag van het kernplasma.
Celwand
Stevige structuur rondom een cel; bestaat uit cellulose. Komt voor bij bacteriën, schimmels en planten.
Vacuole
Ruimte in een cel gevuld met vocht. Een plantencel heeft een grote centrale vacuole, dierlijke cellen hooguit enkele kleine.
Plastiden
Verzamelnaam voor verschillende soorten korrels; chloroplasten, chromoplasten en leukoplasten. Komen voor in het cytoplasma van plantencellen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Een collage bestaat uit knipsels die op een ander papier geplakt zijn en samen een nieuwe afbeelding vormen.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Vond je de uitleg in de video duidelijk? Was je verbaasd over de hoeveelheid organismen of wist je al dat het er zoveel waren?
Welk onderdeel van de video vond je het meest bijzonder?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Klopt dat?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was. Schrijf ook op wat je al wist.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht? Mocht je zelf kiezen welke eindopdracht je deed of heeft je docent de keuze gemaakt?
A: Wat vond je van de toets? Lukte het om 8 van de 10 vragen goed te beantwoorden? Vond je dat je, door het maken van de toets, alle leerdoelen kon oefenen?
B: Is het gelukt om de vier rijken in de collage te verwerken? Kon je de verschillen tussen de cellen duidelijk laten zien? Was je tevreden of je eindresultaat? Zo niet, wat zou je de volgende keer anders doen?
Het arrangement Ordening organismen vmbo-b12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 1 en 2. Dit is thema 'Ordenen'. Het onderwerp van deze les is: Ordening organismen. Hierbij leer je organismen in een van de vier rijken onder te verdelen.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 1 en 2. Dit is thema 'Ordenen'. Het onderwerp van deze les is: Ordening organismen. Hierbij leer je organismen in een van de vier rijken onder te verdelen.
Het schip ‘de Stad Amsterdam’ heeft acht maanden lang een bijzondere reis gemaakt.
Aan het eind van de opdracht kun je:
Er zijn miljoenen verschillende organismen.
Bij eindopdracht B ga je een collage maken over de vier rijken.
Intro
