De splitsing van de kerk

De splitsing van de kerk

Introductie

95 stellingen die meer losmaakten dan ooit was gedacht..

Waarschijnlijk als je door een dorp of stad loopt zie je ze al van mijlenver staan; kerken.

Misschien ben je gelovig en ga je er iedere zondag heen of misschien bezoek je ze alleen als je op vakantie bent. Kerken zijn niet te missen in onze huidige omgeving. Niet alleen nu zijn ze er, vroeger waren ze er ook.

Niet alle kerken zijn echter hetzelfde, waar de ene kerk katholiek is, is de andere kerk protestants. Er zijn dus verschillende stromingen wat betreft het geloof. Maar ooit waren alle kerken hetzelfde wat betreft de stroming.

Met deze les gaan we kijken naar hoe er meerdere soorten kerken zijn gekomen, wat die verschillende stromingen precies zijn en waar je deze aan kunt herkennen.

De lesdoelen van deze les zijn:

-  Aan het einde van de les kun je uitleggen wie Maarten Luther is en wat hij heeft gedaan

-  Aan het einde van de les kun je uitleggen wat de kenmerken zijn van de katholieke en de protestanse kerk

- Aan het einde van de les kun je de verschillen van de katholieke en de protestanse kerk benoemen

Luther en zijn 95 stellingen

Maarten Luther
Maarten Luther

Maarten Luther wordt vaak gezien als dé persoon die ervoor zorgde dat de kerk splitste.

Maar wie is maarten Luther nu precies en waarom splitste de kerk uiteindelijk?

Luther was een Duitse theoloog. Theoloog betekend ook wel godsleer. Een theoloog is dus iemand die een studie volgt in de godsleer. Tijdens zijn studie was Luther het niet eens met een aantal dingen die voorkwamen in de christelijke kerk. Hij was het bijvoorbeeld niet eens met het verkoop van aflaten.  Een aflaat is een document die men tegen betaling kan kopen, met dit document zou men zijn zonde afkopen en hierdoor dus eerder in de hemel terecht komen. De katholieke kerk gaf de opbrengst die ze hieruit kregen uit aan zichzelf, ze maakte bijvoorbeeld de kerk mooier.

Luther vond dat dit niet aansloot bij het in zijn ogen ‘echte’ geloof. In 1517 had Luther verschillende problemen opgeschreven, dit waren er maar liefst 95. Op 31 oktober spijkerde hij deze 95 stelling op de deur van een van kerk in Witteburg zodat iedereen ze kon lezen.

Hij had onder andere kritiek op;

-         Het verkoop van de aflaten

-         Het eren van heiligen

-         Het eren van relikwieën

Ook vond Luther dat men zelf de bijbel moest lezen om zo dichter tot god te komen. Er moest volgens hem niemand tussen jou en god instaan, dus het eren van heiligen vond hij niet nodig.

Mede door de boekdrukkunst werden de ideeën van Luther snel verspreid onder de mensen. Veel mensen waren het met de kritiekpunten van Luther eens. Uiteindelijk zorgde dit ervoor dat het christendom een tweede stroming kreeg; het protestantisme.

Mensen die christelijk waren, waren nu óf protestants óf katholiek.

Filmpje

We hebben zojuist gelezen dat Luther kritiek had op verschillende punten waarmee de kerk bezig was. Duidelijk is beschreven waarom Luther zo'n hekel had aan de aflaten. Hij had natuurlijk nog kritiek op andere punten waarmee de kerk bezig was. Deze verschillende kritiekpunten worden duidelijk gemaakt in het onderstaande filmpje!

 

 

Het protestanisme

Interieur protestante kerk
Interieur protestante kerk
Calvijn
Calvijn

We hebben nu gezien hoe het protestantisme is gekomen, de vraag is echter; wat zijn de kenmerken van het protestantse geloof?

Zoals we hebben gezien ontstond er veel kritiek op de kerk en de rijkdom die de kerk had. De protestanten zijn de mensen die de kritiek hebben op de manier waarop het gaat. Het protestantisme kijkt vaak naar drie leerstellingen

-          Sola fide: betekent alleen door het geloof. Vergeving van foute dingen die je hebt gedaan komt alleen door het geloof

-          Sola gratia: alleen door genade. Dit gaat om de zonde van de mens. De mens zelf kon niet voor de vergeving van de zonde zorgen, dat kon alleen God.

-          Sola scriptura: alleen door de schrift. Het ging alleen over de bijbel, dat was het enige woord van god. Je mocht daar zelf geen interpetatie van doen zoals de katholieken dat deden.

 

Luther en Calvijn

Er zijn verschillende stromingen in het protestantisme te zien. Twee bekende daarvan zijn de opvattingen van Luther en Calvijn.

Volgens Calvijn was het lot van een mens al voorbestemd bij de geboorde. Tijdens de geboorte was al bepaald of iemand wel of niet naar de hemel gaat. Je kunt volgens Calvijn dus niets doen om dit te veranderen.

Luther was echter wel van mening dat je dit kon veranderen. Dit kon volgens hem door veel de bijbel te lezen en oprecht in God te geloven.

Beide mannen waren van mening dat de kerk niet bestuurd moest worden door de paus. Echter vond Luther dat dit gedaan moest worden door bisschoppen en Calvijn vond dat dit moest gebeuren door de kerkraad.

Ook verschilde de mannen van mening over verzet tegen de koning. Luther vond dat er geen verzet mocht zijn tegen de koning want deze was door God gekozen, verzet tegen de koning was verzet tegen God. Calvijn vond wel dat je je mocht verzetten tegen de koning, hij wilde dat de kerk en de staat gescheiden werden, dit wilde Luther niet.

Het interieur

Doordat er met het protestantisme heel erg wordt teruggegaan naar de oorsprong van het geloof zie je dit ook heel erg terug in het interieur van de kerk. Zo is de kerk vrij somber ingericht. Er zijn geen beelden en schilderijen te vinden van heiligen want de protestanse leer was tegen het eren van heiligen. God was de persoon die je volgens hen zou moeten eren en schilderijen en versieringen in de kerk waren hiervoor niet nodig. 

Opdracht

We hebben zojuist gelezen wat het protestantisme is en wat het allemaal inhoudt.

Nu gaan jullie je kennis testen op quizlet. Op quizlet staan de belangrijkste begrippen over het protestantisme ingevuld, jullie gaan hiermee aan de slag.

 Klik op de onderstaande link en ga aan de slag met verschillende manieren van oefenen. Succes!

Oefening splitsing van de kerk

Het katolicisme

Interieur katholieke kerk
Interieur katholieke kerk
De paus
De paus

Het katholieke geloof is de grootste stroming binnen de christelijke kerk. De aanhangers van het katholieke geloof geloven ook wel in de Rooms-Katholieke Kerk. Het woordje Rooms komt door de paus die in Rome woont. De Rooms-Katholieke Kerk is een wereldkerk, dit betekend dat mensen over de hele wereld lid zijn van deze kerk.

Iemand die katholiek is geloofd in god en in Jezus en de heilige geest. Waar de protanten vonden dat Gods wil stond beschreven in de bijbel vonden de katholieken dat God de stem was op aarde. Ook waren geestelijke als tussenpersonen belangrijk in het katholieke geloof. Zo waren ze van mening dat de priesters de zonde konden vergeven die men had begaan. Daarnaast was de paus de plaatsvervanger van God op aarde. Daarmee was de paus ook meteen de leider van alle christenen.

Daarnaast is het heel erg kenmerkend dat het katholieke geloof één structuur heeft. Overal op de wereld delen ze dezelfde leer en hebben ze dezelfde leider.

Sacramenten

De Katholieke kerk kent zeven sacramenten. Sacramenten zijn rituele handelingen waarmee je met woorden, gebaren en symbolen de liefde en trouw zichtbaar maakt. De Katholieke kerk kent er zeven:

- het doopsel

- het vormsel

- de Heilige Communie

- de biecht of het sacrament van de verzoening

- de ziekenzalving

- de priesterwijding

- het huwelijk

Je hoeft deze sacramenten niet volledig te kennen, mocht je interesse hebben om er meer over te weten, klik dan op het woordje.

Het interieur

Als je naar het interieur van de katholieke kerk kijkt zie je vaak veel schilderijen en beelden in de kerk staan. De kerk is vaak rijkelijk versiert. Er is een altaar te vinden, beelden en de ramen zijn rijkelijk versiert met glas-in-lood. De glas-in-loodramen vertellen vaak een verhaal uit de bijbel. Deze ramen zijn er al eeuwen want vroeger konden mensen nog niet (goed) lezen, met het kijken naar de ramen begrepen de mensen de verhalen wel.

 

 

Opdracht

Hieronder is een kleine oefening waarmee je kunt testen of je de stof over de katholieke kerk begrijpt. De oefening heeft een aantal open vragen waar je zelf iets moet invullen. 

De oefening mag je met twee personen maken, overleg eerst goed wat voor antwoord jullie gaan geven op de vragen die gesteld worden.

Maak nu met elkaar de onderstaande opdrachten. Succes!

 

 

Oefening katholicisme

Eindtoets

We hebben nu verschillende dingen voorbij zien komen! We weten ondertussen wie Maarten Luther is, waarom er een splitsing in de kerk is ontstaan, wat kenmerken van het protestantisme zijn en kenmerken van het Katholisicme.

We gaan nu een eindtoets maken waarin al deze onderwerpen nog eens naar voren komen. Iedere vraag heeft te maken met een van deze eerder genoemde dingen. Na het maken van de toest weet je dus precies hoe goed de stof in je hoofd zit.

Heel veel succes!

  • Het arrangement De splitsing van de kerk is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Anouk Baas Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2018-11-16 15:24:39
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Bestand:Jean Calvin.png. (2016, 1 april). Geraadpleegd op 16 november 2018, van https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Bestand:Jean_Calvin.png

    D Beckwith, M. (2013, 18 juni). St Ann's Church [Foto]. Geraadpleegd op 13 november 2018, van https://www.flickr.com/photos/118118485@N05/12645471023/in/photolist-oTCbNu-kgrkYt-pdPPfT-Hd8KS1/

    D Beckwith, M. (2014, 11 september). St Giles RC Church [Foto]. Geraadpleegd op 13 november 2018, van https://www.flickr.com/photos/118118485@N05/15024050560/in/photolist-oTCbNu-kgrkYt-pdPPfT-Hd8KS1

    D Bleckwith, M. I. C. H. A. E. L. (2016, 6 juni). Blackburn Cathedral [Foto]. Geraadpleegd op 13 november 2018, van https://www.flickr.com/photos/118118485@N05/12642590053/in/photolist-kgbzyz-fpaX73-D6imKJ-28irEYE-PUkTRR-PmBMP9-nmAzBw-YAAwSJ-2abC2Zp-28n7Qn7-pfy5L2-T1SskZ-28A3XGp-foPf4k-THPsgQ-kggrCp-21LC8X3-wHq8i3-ZF8FfL-28yG99y-764YbJ-28tyhUh-25e9c73-riTxnK-29QpZWK-29rgNKW-WBZAof-NvBmsP-TEkdoN-2aSRs1N-U63eeZ-qLtpxY-foLRCi-25aQCSy-mD7nWW-7o4f3s-6v74cR-2aQ34Gd-2b53qns-28BMVh2-owsW5k-PqF7Th-DDJa8W-ow8Eki-UiKzAJ-21p4ovV-22vhznf-PQYaS-NErCKA-ihNrEN

    File:Martin Luther, 1529.jpg - Wikimedia Commons. (1970, 1 januari). Geraadpleegd op 16 november 2018, van https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Martin_Luther,_1529.jpg

    Gratis afbeelding op Pixabay - Gebouw, Christelijke, Kerk, Huis. (2016, 1 april). Geraadpleegd op 16 november 2018, van https://pixabay.com/nl/gebouw-christelijke-kerk-huis-1299966/

    Jerycho1960 (2016, 28 november). [Afbeelding van de paus] [Foto]. Geraadpleegd op 13 november 2018, van https://pixabay.com/nl/januari-pawel-ii-paus-heilige-1859785/

    Rasstudio (2016, 6 juni). Pictogram van de schets van de kerk [Foto]. Geraadpleegd op 13 november 2018, van https://nl.depositphotos.com/112232318/stockillustratie-pictogram-van-de-schets-van.html

    Zoetnet (2011, 10 juli). church [Foto]. Geraadpleegd op 11 november 2018, van https://www.flickr.com/photos/zoetnet/5968154439/in/photolist-a6omot-JA9Bz1-8E9LE1-7BbaDm-24NDCrw-2aePEnV-gpw2Y-M6gnE-89dPYQ-q82QzR-evdqGq-28rf5sb-q32u4U-28jNSse-Dbt2Gc-b98SKK-4sDWh1-MizYg-9qNPca-oUHM9r-bTEoxk-aeJKdD-2mP4xD-fj2pWY-rSH5n3-8ZmXPG-28GtaZL-eH6pbj-oiirCB-nWJmrf-qtGZnE-ot1SPk-5VrxDv-8zGRji-89LpZ1-FFuSgE-XsVoeJ-NYW6R-229Q3ed-6V215D-7gLZyE-aPWtqk-dJiNmz-b8jukv-qPQXpQ-8aytUR-bpWFkb-Typ6HS-dvV8uv-YAVc9P

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Bij dit arrangement wordt de splitsing van de kerk besproken. Er wordt ingezoomd op Maarten Luther, kenmerken van het protestantse en het katholieke geloof.
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Bronnen

    Bron Type
    https://vimeo.com/300472508
    https://vimeo.com/300472508
    Video
    Oefening splitsing van de kerk
    https://quizlet.com/338457918/de-splitsing-van-de-kerk-flash-cards/
    Link
    Oefening katholicisme
    https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftQILw1qoDbMsvL8zzeUQm-EVnzUiZNBZR-gAejzYlIQqT9A/viewform?usp=sf_link
    Link
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    De splitsing van de kerk

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.