Via deze site wil ik jullie wat meer vertellen over het verloop van de Eerste Wereldoorlog. In 3 kleine hoofdstukjes gaan we het hebben over de oorzaken en de directe aanleiding van deze oorlog, het verdere verloop van de oorlog en het einde van de oorlog.
Ik wil dat jullie aan het eind van de les de volgende leerdoelen onder de knie hebben:
De leerling kan aan het eind van deze les de aanleiding van de eerste wereldoorlog benoemen
De leerling kan aan het eind van de les 3 oorzaken van de eerste wereldoorlog benoemen
De leerling kan aan het eind van de les globaal de belangrijkste gebeurtenissen in de eerste wereldoorlog benoemen
De leerling kan aan het eind van de les beschrijven wat voor gevolgen het verdrag van Versailles had voor Duitsland
Uiteindelijk zal ik jullie testen over deze informatie via een toets!
Heel veel succes!
Soldaat in een loopgraaf
Inhoud
De oorzaken en de aanleiding
In dit hoofdstuk gaan wij het hebben over de oorzaken en aanleiding van de Eerste Wereldoorlog.
De oorzaken van de eerste wereldoorlog liggen allemaal redelijk diep en hebben een hoop uitleg nodig. Het is dus van belang dat je goed leest en eventueel korte aantekeningen maakt zodat je de oefeningen en de toets goed kunt maken.
De directe aanleiding van de eerste wereldoorlog is duidelijk. Op 28 juni 1914 besloot de Serviër Gavrilo Princip om de troonopvolger Franz Ferdinand van de Oostenrijk-Hongarije dood te schieten. Met deze daad heeft Princip een gruwelijke oorlog ontketend.
Maar dit kwam niet uit de lucht vallen. Er zijn een aantal oorzaken die wat verder terug de tijd in gaan. Met jullie wil ik het hebben over de volgende oorzaken:
Nationalisme
Wapenwedloop
Bondgenootschappen
Nationalisme word gezien als een belangrijke oorzaak. Nationalisme houd in dat een volk trots is op het eigen land en dat zij zichzelf ten alle tijden boven andere volkeren stellen. In Europa begonnen deze gevoelens al voor de Eerste Wereldoorlog op te komen. Duitsland bijvoorbeeld werd weer één geheel rond 1870 en voelde zich sterker en beter dan de rest van Europa. Wat resulteerde in een overwinning op Frankrijk in de Frans-Duitse oorlog in 1871. Frankrijk verloor hierbij grondgebied en werd als natie gekrenkt in hun nationalistische gevoelens. De verhoudingen kwamen nog slechter te liggen...
De volgende oorzaak waar we het over gaan hebben is de wapenwedloop vlak voor de oorlog. De dreiging van oorlog lag al een tijdje in de lucht een ook de landen in Europa merkten dit. Ze moesten er dus voor zorgen dat zij een groot genoeg leger hadden en daarbij uiteraard genoeg wapens. Gelukkig was de industriële revolutie al voorbij een konden ze dus op grootschalig niveau wapens produceren. Engeland had bijvoorbeeld een hele grote vloot voor op zee en Duitsland wilde dat natuurlijk ook. Wat we dus gaan zien is dat Europese landen wapens produceert of legers op de been te krijgen om maar bij te blijven bij de mogendheden in Europa.
De derde en laatste oorzaak waar we het over gaan hebben zijn de bondgenootschappen in Europa. Rond 1914 waren er een aantal grote en machtige landen in Europa. Engeland, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Italië en Rusland. Er vormden zich bondgenootschappen die elkaar ten alle tijden zouden steunen. Engeland, Frankrijk en Rusland werden de Triple Entente genoemd en OH, Duitsland en Italië werden de centralen genoemd. Als lid van een bondgenootschap kon je dus altijd beroep doen op je bondgenoten mocht je worden aangevallen door een vijand. Landen stonden hierdoor dus sterker en werden misschien wat onvoorzichtiger in hun buitenlandse politiek. Een voorbeeld van hiervan is het moment dat Duitsland België invalt. België is een bondgenoot van Engeland en hierdoor mengt Engeland zich in de Eerste Wereldoorlog.
Het verloop
In dit hoofdstuk gaan wij het hebben over het verloop van de Eerste Wereldoorlog. Spoedig zullen jullie ontdekken dat dit één van de grootste oorlogen ooit gaat worden.
Op 4 augustus 1914 valt Duitsland België binnen met als doel om zo snel mogelijk Parijs (Frankrijk) en daarna Rusland te veroveren. Dit plan werd het Von Schlieffen plan genoemd. Zoals jullie weten mengt met deze inval ook Engeland zich in de oorlog. België bied nog wel weerstand maar kan de Duitsers geen halt toe roepen. Bij de Marne in Frankrijk werden de Duitsers uiteindelijk gestopt. Er ontstond een westelijk front van het zuidwesten van België tot aan de Frans Zwitserse grens. De soldaten groeven zich hier in waardoor er een loopgraven oorlog ontstond.
De loopgravenoorlog kenmerkde zich door het heen en weer schieten van bommen, mitrailleurs en voor het eerst in de geschiedenis ook gifgas. Er vielen velen doden.
Vooral bij het plaatsje Ieper in België waren veel gevechten. Zowel de geallieerden als de Duitsers probeerden hier terreinwinst te pakken door loopgraven van elkaar in te nemen. Zoals hierboven gezegt probeerden zij dit met bommen, mitrailleurs en dus ook gifgas. Gifgas werd ook in Ieper voor het eerst gebruikt. Deze aanvallen gingen uiteindelijk bijna nooit ergens om. Misschien werd er eens 100 meter terreinwinst gepakt maar dit kon een aantal weken later weer teruggepakt zijn door de vijand. Je zou dus kunnen stellen dat deze aanvallen misschien wel nutteloos zijn geweest.
Het jaar 1916 staat in het teken van 2 grote slagen. De slag bij Verdun en de slag bij de Somme. Het is belangrijk om te weten dat de slag bij Verdun een aanval was die werd uitgevoerd door het Duitse leger om de geallieerden terug te dringen. Deze slag duurde zo'n 10 maanden. Even later probeerden Engeland en Frankrijk hetzelfde maar dan bij de rivier de Somme. Dit was een regelrechte ramp. Op de eerste slag sneuvelden bij de Britten al 60.000 man.
De slag aan de Somme bevindt zich op de kaart bij het blauwe vlakje. De slag om Verdun bij het rode vlak.
Onder deze kaart vinden jullie een kennisclip die wat meer uitleg geeft over deze 2 slagen!
1917 was misschien het grootste keerpunt in de oorlog. Duitsland kondigde in februari 1917 een onbeperkte duikbotenoorlog af om zo Engeland de mond te snoeren. Deze duikboten schoten op alles wat los en vast zat. Zo ook objecten die in handen waren van het Amerikaanse leger. Wat hierop volgde is dat de VS zich ook mengde in deze afschruwelijke oorlog. Engeland en Frankrijk hadden er dus een sterke bondgenoot bij, iets waar Duitsland uiteraard niet blij mee was.
In Europa nam de oorlogsmoeheid alsmaar toe. De soldaten waren de zinlose aanvallen maar zat en besloten niet meer mee te doen. Vooral in het Franse leger kwam dit voor. Dit waren uiteraard misdaden die niet konden worden gepleegd en de soldaten in kwestie werden veroordeeld tot doodstraf. Deze doodstraffen werden vrijwel nooit uitgevoerd.
In 1918 was het goed te merken dat de VS mee deed in deze oorlog. De Duitsers probeerden via grote aanvallen de geallieerden terug te dringen maar dit lukte niet. Bij de Marne (rivier in Frankrijk) werden de Duitser stopgezet en dit word gezien als een keerpunt in de oorlog. De geallieerden kregen een sterke greep op de oorlog. De Duitsers werden bij Amiens (stad in Noord-Frankrijk) sterk teruggeslagen. Nu begonnen ook de Duitsers moe te raken van de oorlog.De soldaten begonnen het zat te worden en er braken voedseltekorten uit. Kort hierna trad ook de Duitse regering af en er trad een nieuwe aan. Deze regering zoch een vrede met de geallieerden. Hier gaan wij het over hebben in het laatste hoofdstuk van deze les.
Het eind
Op 11 november 1918 was het dan eindelijk zover. Duitsland, Engeland en Frankrijk sluiten een wapenstilstand in een treinwagon niet ver van Parijs in het plaatsje Compiègne. Precies 5 jaar na de moord op Franz Ferdinand werd dan ook echt de vrede ondertekend. Op 28 juni 1919 werd in Versailles het Verdrag van Versailles ondertekend. Dit verdrag had grote gevolgen voor Duitsland. Zo mocht het nog maar een leger hebben van 100.000 man. Ze hebben gebieden moeten afstaan aan de geallieerden, zoals vele kolonieën. Hiernaast moesten de Duitsers mega herstelbetalingen doen aan de geallieerden. De Duitsers waren helemaal niet blij met dit verdrag en ze noemden dit dan ook het verraad van Versailles. Maar ook zij begrepen dat de gevolgen voor Duitsland groter waren geweest als zij dit verdrag niet hadden ondertekend.
Het verdrag werd getekend in de spiegelzaal van Versailles. Het paleis van Lodewijk XIV.
Oefening
CTRL klik op de link hieronder om met een oefening wat meer te weten te komen over de loopgraven oorlog!
In dit laatste deel van de les gaan jullie een kleine toets maken over de eerste wereldoorlog. Alles wat er aan bod is geweest in deze les komt langs in de toets. De toets bestaat uit 11 vragen waarvoor je in totaal 17 punten kunt verdienen. Bij de 10 behaalde punten heb je een voldoende. Heel veel succes!
PS. Je hoeft je eigen naam niet in te vullen als je dat niet wilt, verzin bijvoorbeeld een nickname! Hou het wel netjes!
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Wikipedia-bijdragers. (z.d.). Eerste Wereldoorlog. Geraadpleegd op 1 november 2018, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Wereldoorlog
Andriessen, H. (z.d.). Ontstaan en oorzaken van de Eerste Wereldoorlog. Geraadpleegd op 1 november 2018, van https://historiek.net/het-ontstaan-van-de-eerste-wereldoorlog/51194/
Van Oudheusen, J. (2016, 2 juli). De Slag aan de Somme (1 juli-18 november 1916). Geraadpleegd op 1 november 2018, van https://historiek.net/de-slag-aan-de-somme-1-juli-18-november-1916/38639/
Wikipedia-bijdragers. (z.d.-b). Slag om Verdun. Geraadpleegd op 1 november 2018, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_om_Verdun
Visser, Y. (2017, 11 november). Ondertekening wapenstilstand Eerste Wereldoorlog (1918). Geraadpleegd op 2 november 2018, van https://historiek.net/ondertekening-wapenstilstand-eerste-wereldoorlog-1918/38466/
Wikipedia-bijdragers. (z.d.-c). Verdrag van Versailles (1919). Geraadpleegd op 2 november 2018, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Verdrag_van_Versailles_(1919)
Het arrangement Eerste Wereldoorlog is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Kjell Beukers
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2018-11-15 18:24:48
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Toets Eerste Wereldoorlog!
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
