De aardkorst verandert voortdurend van vorm door natuurkrachten.
In deze opdracht kijk je naar twee krachten die van buitenaf op de aardkorst inwerken: erosie en verwering.
Je ziet hieronder twee afbeeldingen.
Herken je welke afbeelding erosie laat zien en welke verwering?
Afbeelding 1 .................
Afbeelding 2 ............
Wat kan ik straks?
Leerdoelen
Aan het eind van deze opdracht kun je:
exogene krachten beschrijven als krachten die van buiten uit op de aardkorst inwerken. Je kunt voorbeelden van exogene krachten noemen.
de begrippen erosie en verwering omschrijven zodat het verschil tussen beide begrippen duidelijk wordt.
omschrijven wat wordt verstaan onder vorstverwering, verwering door planten/bomen en chemische verwering.
aangeven dat erosie veroorzaakt kan worden door ijs, wind en water en uitleggen dat door erosie sedimentatie zal plaatsvinden.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
De activiteiten in deze opdracht dragen bij tot het volgende leerdoel:
Je beschrijft verwering, erosie en sedimentatie als exogene processen.
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
en
Je leert wat exogene en endogene krachten zijn. Je bestudeert de Kennisbank en maakt een oefening met afbeeldingen. Vervolgens bekijk je je antwoorden samen met een klasgenoot.
Stap 2
Je leert het verschil tussen verwering en erosie. Je bestudeert de Kennisbankpagina's, ook over sedimentatie. Je bekijkt een video en maakt een oefening.
Stap 3
en
Met Google Earth ga je, samen met een klasgenoot, verschillende plekken op aarde bezoeken waar erosie of verwering is.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
De begrippen hebben betrekking op exogene en endogene krachten.
Eindopdracht A
Als je kiest voor eindopdracht A: dan maak je de toets.
Eindopdracht B
en
Kies je voor eindopdracht B: dan maak je twee posters: één over erosie en één over verwering. Je kunt dit doen samen met een klasgenoot.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 à 3 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Endogeen en exogeen
Voorbeeld van erosie
De aardkorst verandert door natuurkrachten voortdurend van vorm.
Er zijn krachten die van binnenuit op de aardkorst inwerken.
Deze krachten noem je endogene krachten.
En er zijn krachten die van buitenaf op de aardkorst inwerken.
Deze krachten noem je exogene krachten.
Bestudeer in de Kennisbank 'Landschapsvorming' de pagina over exogene krachten.
Je gaat nu een oefening maken met afbeeldingen.
Deze afbeeldingen tonen de gevolgen van exogene en endogene krachten.
Na het maken van de oefening kijk je samen met een klasgenoot naar de antwoorden.
Leg om de beurt per afbeelding aan de ander uit waarom je dit antwoord hebt gekozen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De aardkorst kan veranderen door exogene krachten.
Je maakt een onderscheid tussen verwering en erosie:
Verwering is het afbrokkelen van gesteente.
Verwering kan gebeuren door planten, bomen, vorst en zure regen.
Erosie is het afslijten van gesteente.
Erosie gebeurt door wind, water en ijs. Bij erosie ontstaan zand en losse stenen.
Die worden meegevoerd door wind, water of ijs.
Bestudeer in de Kennisbank de pagina's over erosie, verwering en sedimentatie.
Bekijk ook de video in de Kennisbank.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Met behulp van Google Earth ga je een aantal plekken in de wereld bezoeken.
Je gaat bekijken of hier sprake is van erosie of van verwering.
Je kunt deze opdracht samen met een klasgenoot doen.
Zoek de volgende plekken:
De Morteratchgletscher (Zwitserland)
De kust bij Dover (Engeland)
Wave Rock (Australië)
Karstgebergte Guilin Yangshuo (China)
Boeddha van Leshan (China)
Geef per plek aan of er sprake is van erosie of van verwering.
Omschrijf ook waardoor de erosie of verwering is ontstaan.
Zoek met Google naar afbeeldingen van deze plekken.
Deze afbeeldingen kunnen jullie gebruiken voor de eindopdracht.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je gaat aan de slag met het eindproduct.
Het eindproduct bestaat uit twee posters op A4-formaat.
De ene poster gaat over erosie, de andere gaat over verwering.
Als de twee posters naast elkaar liggen, moet het duidelijk zijn wat het verschil is tussen erosie en verwering.
Je kunt deze opdracht samen met een klasgenoot doen.
Doe het zo:
Maak in een (Google-)document twee pagina’s.
Boven de ene pagina zet je in grote letters: Erosie, boven de andere zet je: Verwering.
Verzamel drie plaatjes van erosie en drie plaatjes van verwering.
Maak daarbij (ook) gebruik van de afbeeldingen uit stap 3.
De afbeeldingen moeten drie verschillende vormen van erosie of verwering tonen.
Kopieer de plaatjes onder elkaar op de juiste poster.
Beschrijf naast of onder de afbeelding in het kort welke vorm van erosie of verwering je ziet en waardoor deze is ontstaan.
Klaar?
Bekijk in de gereedschapskist aan welke beoordelingscriteria de posters moeten voldoen.
Laat de posters beoordelen door de docent.
De docent zal de posters beoordelen op:
inhoud: zijn de verschillen tussen erosie en verwering goed duidelijk?
vorm: zijn de posters origineel en met zorg gemaakt?
Op een informatieve poster kun je laten zien wat de belangrijkste delen van de lesstof zijn. Ook kun je weergeven hoe bepaalde delen zich tot elkaar verhouden.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Herkende je verwering en erosie op de afbeeldingen?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je voorbeelden van endogene en exogene krachten noemen?
Hoe ging het?
Eindopdracht B
Wat vond je van het maken van de posters?
Heb je goed het verschil laten zien tussen verwering en erosie?
Heb je goed samengewerkt met je klasgenoot?
Het arrangement Opdracht: Erosie en verwering - vmbo12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema "Slopende krachten" en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor vmbo12. Deze opdracht behandelt het onderscheid tussen endogene en exogene krachten en gaat dieper in op de endogene krachten van verwering en erosie. Je leert het verschil tussen deze processen en begrijpt hoe wind, water en ijs een rol spelen in het vormen van landschappen. Begrippen zoals U-dalen, V-dalen, sedimentatie, zandsteen en kalksteen komen aan bod. Bovendien leer je over vorstverwering, verwering door planten/bomen en chemische verwering.
Je sluit deze opdracht af met het maken van een toets en/of twee posters over erosie en verwering. Veel succes!
Landschappen (en menselijke activiteit);
Systeem aarde;
Endogene processen;
Leven in verschillende klimaten op aarde;
Werking van endogene krachten wereldwijd;
Landschapzones;
Aardrijkskunde;
Werking van exogene processen;
Exogene processen;
Deze opdracht hoort bij het thema "Slopende krachten" en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor vmbo12. Deze opdracht behandelt het onderscheid tussen endogene en exogene krachten en gaat dieper in op de endogene krachten van verwering en erosie. Je leert het verschil tussen deze processen en begrijpt hoe wind, water en ijs een rol spelen in het vormen van landschappen. Begrippen zoals U-dalen, V-dalen, sedimentatie, zandsteen en kalksteen komen aan bod. Bovendien leer je over vorstverwering, verwering door planten/bomen en chemische verwering.
Je sluit deze opdracht af met het maken van een toets en/of twee posters over erosie en verwering. Veel succes!
De aardkorst verandert voortdurend van vorm door natuurkrachten.
Activiteiten
en 
De aardkorst kan veranderen door exogene krachten.
Intro
