Rond 1550 bestond Nederland nog niet.
Het gebied waar nu Nederland is, was onderdeel van het rijk van keizer Karel V.
Honderd jaar later bestond de Republiek der Nederlanden.
Tik bij Google 'De Opstand' in en zoek op afbeeldingen. Wat zie je zoal?
Leerdoel
Na deze opdracht kun je:
twee redenen noemen waarom de Nederlanders in de tweede helft van de 16e eeuw in opstand kwamen tegen de Spaanse overheersing.
de volgende gebeurtenissen beschrijven en aangeven in welke volgorde de gebeurtenissen plaatsvonden:
Beeldenstorm
Vorming Unie van Utrecht
Moord op Willem van Oranje
Uitroepen Republiek der Nederlanden
Twaalf jarig bestand
Eindproduct
Je maakt een tijdbalk met de belangrijkste gebeurtenissen van de Opstand.
Bij de gebeurtenissen zoek je passende afbeeldingen.
Activiteiten
Stap
Groepsgrootte
Activiteit
Stap 1
Alleen
Kennisbank over voor de opstand bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 2
Alleen
Kennisbank over de opstand bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 3
Samen
Tijdbalk over de opstand maken en door de docent laten nakijken.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 1,5 à 2 uur nodig.
Stap 1: Vóór de Opstand
Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de pagina's 'Vóór de Opstand', 'Belangrijke steden' en 'Reformatie'.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Om een goed overzicht van de gebeurtenissen tijdens de Opstand te krijgen,
maken jullie in tweetallen een tijdbalk met als titel de Opstand.
In jullie tijdbalk moeten in ieder geval de volgende jaartallen voorkomen:
1566 – 1579 – 1584 – 1598 – 1609 – 1648
Ook moeten in ieder geval de volgende personen een plaatsje krijgen op de tijdbalk:
Karel V – Filips II – hertog Alva – Willem van Oranje – Maurits van Nassau
Je zet niet alleen de gebeurtenissen bij de tijdbalk,
maar bij de gebeurtenissen zoek je ook een passende afbeelding.
Klaar?
Laat jullie tijdbalk beoordelen door jullie docent.
Hij/zij zal bij het beoordelen van de tijdbalk letten op:
de inhoud: staan de jaartallen met de bijbehorende gebeurtenissen op de tijdbalk?
de inhoud: staan de personen met hun rol in de Opstand op de tijdbalk?
de inhoud: staan er passende afbeeldingen bij de gebeurtenissen/personen?
de vorm: is de tijdbalk met zorg gemaakt?
de taalfouten: staan er in de tekstjes bij de tijdbalk niet te veel fouten.
Een tijdlijn of tijdbalk geeft je een helder overzicht van verschillende gebeurtenissen over een bepaalde periode heen.
Begrippen
De Nederlanden
Er waren provincies in het tegenwoordige Nederland, België, Luxemburg en Noord-Frankrijk die samen de Nederlanden werden genoemd.
Centralisatiepolitiek
Karel V wilde de Nederlanden centraal besturen vanuit Brussel. Dit betekende dat de rijke burgers, die de belangrijkste steden bestuurden, hun macht af moesten staan aan de ambtenaren in Brussel.
Karel V
Karel V was de landheer van de provincies die tot de Nederlanden behoorden. Hij was voor een centraal bestuur vanuit Brussel. Daarnaast hield hij net als zijn latere opvolger Filips II vast aan het katholieke geloof, dit in tegenstelling tot veel inwoners van de Nederlanden die zich juist aangetrokken voelden tot het protestantse geloof.
Belasting
Een gedwongen betaling. De welgestelde burgers betaalden belasting aan hun landheer en kregen als tegenprestatie allerlei privileges.
Privileges
Privileges zijn voorrechten. Een voorbeeld van zo'n privilege is het recht van een stad om een markt te houden.
Reformatie
Rond 1500 was het katholieke geloof het belangrijkste geloof in Europa. Wel was er kritiek op de kerk. Toen de kerk weigerde naar de kritiek te luisteren, leidde dat tot een splitsing van de Kerk: een splitsing in een katholieke kerk en een protestantse kerk.
Onvrede met de centralisatiepolitiek van de Filips II.
Het vasthouden van Filips II aan het katholieke geloof.
Hagenspreken
Bijeenkomsten van de protestanten werden ook wel hagenspreken genoemd. Tijdens deze hagenspreken werden protestanten aangemoedigd om de heiligbeelden uit de katholieke kerk te halen.
Beeldenstorm
Vanaf 1566 werden katholieke kerkinterieurs op grote schaal verwoest. De Spaanse koning Filips II reageerde hierop door de hertog Alva met een groot leger naar de Nederlanden te sturen. Daarmee was de Opstand begonnen.
Unie van Utrecht
In 1579 kozen de zuidelijke provincies de kant van Filips II. De noordelijke provincies en de Vlaamse steden Antwerpen en Gent vormden samen de Unie van Utrecht. Deze noordelijke provincies besloten samen tegen Filips II op te trekken.
Moord Willem van Oranje
In 1584 wordt Willem van Oranje, de leider van de Opstand tegen Filips II, vermoord door de Fransman Balthasar Gerards. Zijn zoon zette vervolgens de strijd tegen de Spanjaarden voort.
Republiek der Nederlanden
In de periode 1588 - 1598 wist prins Maurits, de zoon van Willem van Oranje, vele militaire successen te behalen op de Spanjaarden. Daarmee werd het grondgebied van de opstandelingen flink uitgebreid. Koning Filips II werd definitief afgezet en de Nederlanden gingen voortaan verder als een Republiek.
Twaalfjarig Bestand
In 1609 werd er een wapenstilstand tussen de opstandelingen en de Spanjaarden afgesproken. Deze wapenstilstand duurde tot 1621 en noemen we de Twaalfjarig Bestand.
Einde Opstand
In 1648 kwam er een einde aan de Opstand en daarmee werd er definitief vrede gesloten tussen de Spanjaarden en de Republiek der Nederlanden.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Vóór de Opstand
De Opstand
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Ga naar de Kennisbank geschiedenis en klik op de verschillende gebeurtenissen.
Om een goed overzicht van de gebeurtenissen tijdens de Opstand te krijgen,
