In deze opdracht kijk je naar de opbouw van de aarde.
Aardplaten schuiven langs, tegen of onder elkaar.
Aardbevingen, vulkanen en gebergtes ontstaan door krachten in de aarde.
Combineer in de oefening de juiste omschrijving en de afbeelding.
Wat kan ik straks?
Leerdoelen
Aan het eind van deze opdracht kun je:
aangeven dat de aardkorst is opgebouwd uit bewegende platen; je gebruikt de begrippen continentale en oceanische platen.
aangeven welke krachten van binnenuit op de aardkorst inwerken.
het bewegen van de aardplaten beschrijven met de begrippen divergentie, convergentie en transforme beweging.
aangeven bij welke plaatbeweging oceanen, gebergte en vulkanen kunnen ontstaan.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
De activiteiten in deze opdracht dragen bij tot het volgende leerdoel:
Je kunt het bewegen van de aardplaten beschrijven met de begrippen divergentie, convergentie en transforme beweging.
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je leert in de Kennisbank hoe de aarde is opgebouwd en wat bewegende platen zijn.
Je bekijkt een video over de opbouw van de aarde en maakt er een oefening over.
Stap 2
Je bekijkt een video over hoe bewegende platen door de eeuwen heen veranderingen hebben aangebracht. Je beantwoordt er vragen over.
Stap 3
Je bekijkt twee afbeeldingen van aardplaten en hun bewegingen en beantwoordt er vragen over.
Stap 4
Je leert in de Kennisbank wat divergerende platen zijn. Je beantwoordt vragen over twee aardplaten en hun bewegingen.
Stap 5
Je leert in de Kennisbank wat convergerende of botsende platen zijn. In de oefening ga je uitzoeken waar op aarde botsende platen voorkomen.
Stap 6
Je leert wat transforme beweging van platen inhoudt. Je maakt er een oefening over.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
De begrippenlijst bevat begrippen over Plaattektoniek. Je kunt deze begrippen ook gebruiken bij Eindopdracht B.
Eindopdracht A
Kies je voor eindopdracht A: kijk een video over plaattektoniek en maak een toets.
Eindopdracht B
en
Kies je voor eindopdracht B: maak een dominospel met de begrippen.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.
Benodigdheden
Afhankelijk van welke eindopdracht je kiest.
Aan de slag
Stap 1: De opbouw van de aarde
Opbouw van de aarde
Bestudeer uit de Kennisbank de pagina's 'Plaattektoniek', 'Aardkorst' en 'Bewegende platen'.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bekijk de afbeeldingen en lees de informatie over divergerende platen.
Je ziet hier dat de aardkorst wordt opgewarmd door het opstijgende magma.
Door de opwarming en de omhoogkomende magma gaat de aardkorst omhoog. De aardkorst is niet zo flexibel, daarom scheurt de aardkorst. Er ontstaan nu twee losse platen, die uit elkaar bewegen. De platen divergeren, omdat het magma die uit de scheur komt de platen opzij duwt.
Hier zien we dat er water tussen de platen is gekomen. Wanneer er een laagte ontstaat zal hier altijd water in komen te staan. Dit water kan regenwater zijn, maar ook zee- of oceaanwater.
Ten slotte is er een oceaan ontstaan. Ook is de aardkorst echt gescheurd, waardoor er magma aan de oppervlakte komt. Het magma (nu lava) stolt en er ontstaat een 'Mid-Oceanische Rug'.
Bekijk nogmaals de afbeeldingen van de bewegende aardplaten.
Maak daarna de oefening.
Pijlen geven aan in welke richting de platen bewegen.
1 = Pacifische plaat
2 = Noord-Amerikaanse plaat
3 = Caribische plaat
4 = Nazca plaat
5 = Zuid-Amerikaanse plaat
6 = Euraziatische plaat
7 = Afrikaanse plaat
8 = Antarctische plaat
9 = Arabische plaat
10 = Australische plaat
11 = Filipijnse zee plaat
Stap 5: Convergerende platen
De Alpen
Platen die tegen elkaar botsen noem je convergerende of botsende platen.
Bestudeer uit de Kennisbank de pagina's 'Botsende platen-1' en 'Botsende platen-2'.
Bekijk ook de video in de Kennisbank over plooiingsgebergte.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Convectiestromen
De beweging van de magma veroorzaakt door het temperatuurverschil tussen de kern van de aarde en de aardkorst.
Divergentie
Uit elkaar bewegen, uiteenlope van platen.
Convergentie
Naar elkaar toe bewegen van platen.
Transforme beweging
Twee platen bewegen langs elkaar.
Aardkorst
De buitenste vaste laag van de aarde. Deze laag bestaat uit twee verschillende soorten aardplaten: de continentale platen (het land) en de oceanische platen (de oceaanbodem).
Continent
Een landmassa omgeven door zee.
Plaattektoniek
Het bewegen van aardplaten tegen, langs en uit elkaar.
Gebergtevorming
Het bewegen van de aardplaten waardoor reliëf (gebergte) ontstaat.
Plooiing
Het in en tegen elkaar drukken van aardplaten, waardoor deze omhoog komen.
Reliëf
Hoogteverschillen in het landschap.
Vulkanisme
Het proces waarbij vloeibaar gesteente uit de aardmantel naar het aardoppervlak komt.
Vulkaan
Een berg ontstaan door uitbarstingen vanuit het binnenste van de aarde.
Magma
Gloeiendheet gesmolten gesteente in het binnenste van de aarde (de aardmantel).
Trog
Een kloof op de plek waar een zware oceanische aardplaat onder een lichte continentale aardplaat schuift.
Subductie
Het proces waarbij een oceanische plaat onder een andere oceanische of continentale plaat schuift.
Vulkaanuitbarsting
Het spuwen van lava door een vulkaan.
Eindopdracht A: Toets
In de volgende video van Schooltv wordt alles over plaattektoniek op een rijtje gezet.
Je kunt hierna de afsluitende toets 'Plaattektoniek' maken..
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het juiste antwoord te zien.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je kunt van (een deel van) de lesstof een dominospel maken. Daarbij verwerk je de informatie tot vragen en antwoorden en die schrijf je op de dominostenen.
Terugkijken
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je nu uitleggen divergerende en botsende platen zijn?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Had je die tijd ook nodig om alle informatie te lezen en opdrachten te maken of had je tijd over?
Eindopdracht B
Wat vond je van de eindopdracht?
Hebben je klasgenoot en jij een mooi dominospel kunnen maken?
Verliep de samenwerking met je klasgenoot goed?
Het arrangement Opdracht: Plaattektoniek - vmbo12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema "Verwoestende krachten" en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor vmbo12. In deze opdracht wordt de opbouw van de aarde getoond, waarbij de focus ligt op de tektonische platen die de buitenste laag van de aarde vormen. Je begrijpt dat deze platen kunnen bewegen en dat er twee soorten platen bestaan: continentale en oceanische platen. Bovendien worden de drie verschillende soorten plaatgrenzen besproken, elk met hun eigen geologische kenmerken en effecten. Dit omvat divergente grenzen waarbij vulkanisme en ruggen ontstaan, convergente grenzen waarbij plooingsgebergtes, subductiezones, vulkanisme, aardbevingen en troggen ontstaan, en tot slot transversale/transforme grenzen waarbij aardbevingen ontstaan.
je sluit de opdracht af met het maken van een toets en/of een dominospel. Veel succes!
Deze opdracht hoort bij het thema "Verwoestende krachten" en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor vmbo12. In deze opdracht wordt de opbouw van de aarde getoond, waarbij de focus ligt op de tektonische platen die de buitenste laag van de aarde vormen. Je begrijpt dat deze platen kunnen bewegen en dat er twee soorten platen bestaan: continentale en oceanische platen. Bovendien worden de drie verschillende soorten plaatgrenzen besproken, elk met hun eigen geologische kenmerken en effecten. Dit omvat divergente grenzen waarbij vulkanisme en ruggen ontstaan, convergente grenzen waarbij plooingsgebergtes, subductiezones, vulkanisme, aardbevingen en troggen ontstaan, en tot slot transversale/transforme grenzen waarbij aardbevingen ontstaan.
je sluit de opdracht af met het maken van een toets en/of een dominospel. Veel succes!
In deze opdracht kijk je naar de opbouw van de aarde.
Activiteiten
De aardkorst is ongeveer 40 km dik en bestaat uit bewegende platen.
Kan ik wat ik moet kunnen?
