Als (aanstaand) professional heb je informatie nodig om het probleem goed te begrijpen, tot een goede aanpak te komen, keuzes te onderbouwen en achteraf om bijvoorbeeld je resultaten te begrijpen en het vernieuwende van je oplossing te kunnen aantonen. Bij praktisch alles wat je doet gebruik je informatie. Maar hoe bepaal je of je bron van informatie wel te vertrouwen is en of de informatie die je hebt gevonden wel bruikbaar is voor jouw specifieke situatie?
In deze bouwsteen maak je kennis met de CRAAP test. Een simpele test die kunt gebruiken om te checken hoe geschikt jouw informatie is. Eerst wordt de test uitgelegd met wat voorbeelden, gevolgd door wat opdrachten zodat je er zelf actief mee aan de slag kunt. Met behulp van de CRAAP test trap je niet meer in de valkuil van het gebruik van onbetrouwbare, onbruikbare informatie, wat je eindproduct zeker ten goede zal komen!
Heb je vragen of opmerkingen over deze bouwsteen? Neem dan contact op met Danny Plass (Saxion).
Leerdoelen
Na deze bouwsteen:
kun je de geschiktheid en betrouwbaarheid van gevonden informatie beoordelen (m.b.v. de CRAAP test)
Informatie beoordelen is onderdeel van informatievaardigheden. Dit zijn vaardigheden die helpen bij het zoeken, vinden, beoordelen en verwerken van informatie. Over het algemeen gaat dit over informatie uit Beschikbaar werk, wat wordt gebruikt binnen de onderzoeksstrategieën Bieb en Showroom in het DOT-framework.
De CRAAP test
De CRAAP test bestaat uit vijf categorieen: Currency, Relevance, Authority, Accuracy en Purpose, of in het Nederlands: Actualiteit, Relevantie, Autoriteit, Accuraatheid en Doel.
Kennisclip Introductie CRAAP test
Currency (Actualiteit)
Kennisclip Currency (Actualiteit)
De actualiteit van de informatie:
Wanneer is de informatie gepubliceerd? Zijn er nog wijzigingen of updates geweest?
Is de informatie actueel (genoeg) of is het te verouderd voor jouw onderwerp?
Werken de links (bij webbron)?
Dit criterium is extra belangrijk in ons ICT vakgebied dat erg snel verandert: de tools die je gebruikt, de adviezen voor hoe je dingen het best aan kunt pakken, de mogelijkheden van de technologie.
Relevance (Relevantie)
Kennisclip Relevantie (Relevance)
Het belang van de informatie voor jouw vraag:
Is de informatie gerelateerd aan jouw onderwerp of beantwoord het je vraag?
Voor wie is de informatie bedoeld?
Is de informatie van een geschikt niveau (dus niet te veel versimpeld of te ingewikkeld voor je vraag)?
Heb je een aantal verschillende soorten bronnen bekeken voordat je hebt besloten deze te gebruiken?
Authority (Autoriteit)
Kennisclip Authority (Autoriteit)
De bron van de informatie:
Wie is de auteur/publisher/bron/sponsor?
Waaruit blijkt de autoriteit van deze auteur? Wat is zijn achtergrond/opleiding/imago? Aan welke organisaties is de auteur verbonden?
Waaruit blijkt dat deze auteur geschikt is om deze informatie te geven over dit specifieke onderwerp?
Is er contactinformatie gegeven, zoals een drukker of een e-mailadres?
Zie je in de URL (bij webbron) iets terug over de auteur of bron?
Accuracy (Accuraatheid)
Kennisclip Accuracy (Accuraatheid)
De betrouwbaarheid, waarheid en correctheid van de inhoud:
Waar komt de informatie vandaan?
Wordt de informatie ondersteund met bewijsmateriaal?
Is de informatie gereviewd?
Kun je de informatie verifieren op basis van andere bronnen of op basis van je eigen kennis erover?
Zitten er spelfouten, grammaticale fouten, of andere typografische fouten in?
Purpose (Doel)
Kennisclip Purpose (Doel)
De bestaansreden van de informatie:
Wat is het doel van de informatie? Informeren? Uitleggen? Of: verkopen? Entertainen? Overtuigen?
Zijn de auteurs/sponsors duidelijk over hun bedoelingen?
Behandelt de informatie feiten? Of: meningen? Propaganda?
Lijkt het standpunt van de bron objectief en onpartijdig? Of bevat het politieke, ideologische, culturele, religieuze, institutionele of persoonlijke vooroordelen of vertekeningen?
Als het doel van de tekst niet informeren is, dan is de kans groot dat de auteur zelf-censuur heeft toegepast. Niet alle kanten van het verhaal worden verteld, zodat je als lezer niet aan het twijfelen wordt gebracht over wat het stuk je probeert te vertellen.
Let op! Afhankelijk van jouw doel!
De uiteindelijke bruikbaarheid van een pagina hangt ook af van jouw doel met de informatie die erop te vinden is! Misschien wil je juist weten hoeveel mensen 10 jaar geleden gebruik maakten van bepaalde besturingssystemen (categorie: Actualiteit), of zoek je naar de mening van Tim Cook van Apple over IT in het onderwijs (categorie: Doel). Neem dit dan mee in je CRAAP score.
Hoe geschikt is Wikipedia in het algemeen als bron en hoe ga je daar goed mee om? Ga hiervoor de 5 aspecten van de CRAAP test langs. Geef voor elk aspect aan waarom het een probleem zou kunnen zijn en waarom juist niet. Onderbouw je stelling met een bron. Geef nu aan hoe je met het probleem om zou kunnen gaan als je de informatie zelf zou willen gebruiken.
Probleem, want ...
Geen probleem, want ..
Oplossing in eigen handelen
Currency (actualiteit)
Relevance (relevantie)
Authority (autoriteit)
Accuracy (accuraatheid)
Purpose (doel)
Projectopdracht
Tijdens projecten zul je in het begin informatie gebruiken om het probleem en de situatie goed te begrijpen en je keuze voor een bepaalde oplossingsrichting en een bepaalde aanpak te onderbouwen. Vind hiervoor 2 bronnen per teamlid en geef bij elk van deze bronnen voor elke letter van de CRAAP test aan hoe deze bron scoort en waarom.
(Heb je al voldoende bronnen in je literatuurlijst, dan kun je die gebruiken.)
Geef elke CRAAP categorie een score van 1 t/m 10 (1 = slechtst, 10 = het best mogelijke). Op deze manier kun je elke informatiebron een score geven op een schaal van 50 punten waarmee je kunt laten zien wat de kwaliteit is. Gebruik de aangeleverde pdf als referentie.
Pak regelmatig de CRAAP test erbij. Op een gegeven moment wordt het een automatisme en zul je een beter gevoel krijgen voor de betrouwbaarheid en bruikbaarheid van informatie. De CRAAP test kan je dan nog steeds helpen te verwoorden waarom je bepaalde informatiebronnen wel of niet geschikt vindt.
Actueel zoeken m.b.v. "Tools" in Google Search.
Gebruik in Google Search de Tools knop en beperk vervolgens de periode waarbinnen wordt gezocht om specifiek te zoeken naar actuele informatie.
Het is makkelijk om te verzanden in langdradig gezoek. Zorg daarom dat je doelgericht bezig bent met een concrete zoekvraag. Dat helpt je ook met het bepalen van de relevantie.
Pas op voor filter bubbels: doordat zoekresultaten van bijvoorbeeld Google gepersonaliseerd worden, krijg je daardoor bepaalde informatie niet te zien. Gebruik daarom ook eens een andere zoekmachine, zoals duckduckgo.
Gebruik een consistente manier om te verwijzen naar de bronnen die je hebt gebruikt, bijvoorbeeld IEEE of APA stijl. Op die manier kan de lezer van je documentatie (bijv. een teamlid, een opdrachtgever, of een team wat op jouw werk verderbouwt) makkelijker nagaan of de gebruikte bronnen wel geschikt zijn, wat jouw werk weer betrouwbaarder en dus overtuigender maakt.
Tegenwoordig is er informatie in overvloed, maar wat is relevant en betrouwbaar? Een kritische houding ten aanzien van bronnen is een noodzaak. De CRAAP test is een veelgebruikt een handvat voor het evalueren van bronnen, met een makkelijk te onthouden acronym.
Plaats in het curriculum en module
Deze bouwsteen komt het liefst zo snel mogelijk aan bod in het curriculum zodat studenten effectiever online allerlei soorten informatie op te kunnen zoeken en evalueren voor gebruik.
Hoe deze bouwsteen precies wordt aangeboden is aan de betreffende moduleverantwoordelijke. Het materiaal is met opzet flexibel, zodat het in verschillende contexten goed ingepast kan worden. Het advies is om er een begeleidingsuur/workshop aan te besteden.
Deze bouwsteen is goed te combineren met andere informatievaardigheden, zoals informatie vinden, scannend en begrijpend lezen, en verwerken en verwijzen. Het is een goed vervolg op Informatie vinden. Scannend lezen is een handige vaardigheid voor het snel inschatten van de betrouwbaarheid en relevantie. Een geschikt vervolg is het kunnen Verwerken en verwijzen.
Voorbeeld lesplan
2 lesuren: De studenten kunnen worden gevraagd van te voren de bouwsteen door te nemen, met een korte verfrissing aan het begin van de workshop en een korte evaluatie met de voorbeelden uit de self-assessment (15min), om vervolgens eerst de individuele opdracht te doen (15min), gevolgd door de projectgerelateerde opdracht (40min).
1 lesuur: De kortste variant is om de student zelf thuis de bouwsteen te laten lezen en de individuele opdracht te laten doen en tijdens de workshop alleen de projectgerelateerde opdracht uit te voeren (5min verfrissing, 40 min opdracht).
Tips bij de opdrachten
Individuele opdracht - Het belangrijkst hier is dat studenten bewust worden van zowel de kracht als de zwakheden van Wikipedia. Tips voor het omgaan met wat op Wikipedia te vinden is komen over het algemeen neer op: (1) Gebruik Wikipedia niet zelf als bron, maar wel als startpunt voor het vinden van informatie; (2) Check de informatie in de bronnen waarnaar wordt verwezen; (3) Check de Talk pagina bij het artikel om te zien of er discussie is over het stuk informatie waar je geinteresseerd in bent; (4) Check of er andere bronnen zijn die hetzelfde zeggen (of juist wat anders!).
Projectopdracht - Je zou bijvoorbeeld in de eerste twee kwartielen studenten kunnen vragen standaard een CRAAP score bij elke bron in de literatuurlijst te vermelden, als oefening en bewustwording.
Tips voor projectbegeleiding
Hebben studenten de informatie die ze nodig hebben? (evt. verwijzen naar Informatie vinden)
Zo ja, hebben ze aangegeven hoe ze aan de informatie zijn gekomen? (evt. verwijzen naar Verwijzen naar bronnen)
Als zichtbaar is welke bronnen ze gebruiken, kun je ze eens vragen naar de geschiktheid ervan. Wie is de auteur van die stackoverflow oplossing? Hoe betrouwbaar is Wikipedia eigenlijk?
Beoordelen
In deze pdf staan 2 beoordelingsmodellen voor informatievaardigheden in het algemeen.
Het arrangement Informatie beoordelen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Informatie heb je nodig om allerlei redenen. Om dingen te begrijpen, om inspiratie op te doen voor oplossingen, om te weten hoe je dingen het beste aan zou kunnen pakken, enz. enz. Als je een bron van informatie gevonden hebt, hoe weet je dan of je deze bron wel kunt vertrouwen en of je er wel echt wat aan hebt? Daarvoor is er de CRAAP test, waar deze bouwsteen over gaat. Dit is een HBO-ICT bouwsteen voor Onderzoek in Onderwijs.
Informatie heb je nodig om allerlei redenen. Om dingen te begrijpen, om inspiratie op te doen voor oplossingen, om te weten hoe je dingen het beste aan zou kunnen pakken, enz. enz. Als je een bron van informatie gevonden hebt, hoe weet je dan of je deze bron wel kunt vertrouwen en of je er wel echt wat aan hebt? Daarvoor is er de CRAAP test, waar deze bouwsteen over gaat. Dit is een HBO-ICT bouwsteen voor Onderzoek in Onderwijs.
CRAAP test (pdf)
