Opdracht: Rijnreis - vmbo12

Opdracht: Rijnreis - vmbo12

Rijnreis

Intro

De Rijn is één van de langste rivieren van Europa:1233 kilometer.
De Rijn stroomt door verschillende landen en taalgebieden.

De Rijn komt vanuit Nederland binnen bij Lobith (Gelderland) en daarna naar Arnhem en Nijmegen.
Woon jij in de buurt van de Rijn?

Wat kan ik straks?

Leerdoelen
Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • aangeven dat er in een rivier een boven-, midden- en benedenloop is.
  • omschrijven dat je rivieren kunt onderverdelen in regenrivieren, gletsjerrivieren en gemengde rivieren.
  • uitleggen wat de begrippen stroomgebied, waterscheiding en delta betekenen.
  • uitleggen wat de begrippen erosie, sedimentatie en verhang betekenen.

Wat ga ik doen?

Activiteiten
De activiteiten in deze opdracht dragen bij tot het volgende leerdoel:
Door Nederland stromen enkele grote rivieren, waaronder de Rijn.
Je kunt (met behulp van een voorbeeld) uitleggen wat Nederland doet om overstroming van de rivieren te voorkomen.

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Zoek op internet informatie over de Rijn. Beantwoordt vragen. Verzamel informatie over de Rijn. Deze gebruik je later voor een posterontwerp.
Stap 2 Leer hoe je rivieren onderverdeelt in drie groepen. Zoek in je atlas op in welk land de Rijn ontstaat. Geef dit ook aan op je poster.
Stap 3 Leer over stroomgebied, waterscheiding en deltagebied. Verwerk dit op je poster.
Stap 4 Leer over de bovenloop, middenloop en bovenloop van een rivier. Lees een tekst waarbij je de ontbrekende woorden invult.
Stap 5 Leer begrippen en bekijk een filmpje over hoe bochten in een rivier ontstaan. De antwoorden op de vragen komen terug in het filmpje.
Stap 6 Leert wat het verhang van een rivier is. Bekijk hier een filmpje over. Zoek twee plaatsen aan de Rijn, bereken het verhang en verwerk dat in je poster.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippen In de begrippenlijst vind je begrippen terug die gaan over rivieren.
Eindopdracht Je maakt je A3-poster over de Rijn af.
Terugkijken Kijk terug op de opdracht.


Benodigdheden

  • de Bosatlas
  • materiaal voor het maken van het eindproduct

Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: De Rijn

Verzamel op internet informatie over:

  • waar de Rijn ontstaat.
  • door welke landen de Rijn stroomt.
  • hoe de Rijn genoemd wordt in verschillende landen.
  • waar de Rijn Nederland binnenkomt.

Schrijf de antwoorden op in een Word-document. De antwoorden helpen je om de vragen te beantwoorden. En als eindproduct bij het maken van de poster over de Rijn.

Je start je poster door op een A3-papier heel precies de loop van de Rijn na te tekenen.

Zet de antwoorden op de vragen hierboven op de poster. Zoek ook een aantal steden op die langs de Rijn liggen.
Schrijf de namen van die steden op de poster.

De poster vul je per opdracht steeds aan.

Stap 2: Soorten rivieren

Rivieren kun je onderverdelen in:

  • regenrivieren: krijgt zijn water van regenwater.
  • gletsjerrivieren: krijgt zijn water van gesmolten gletsjerijs.
  • gemengde rivieren: krijgt zijn water van regenwater én gesmolten gletsjerijs.


Gletsjers vind je alleen in het hooggebergte en gebieden in de polen: bijvoorbeeld op IJsland, Groenland en Antarctica.
Een gletsjer smelt aan het eind. Dit smeltwater vormt het begin van een gletsjerrivier.

Zoek in de atlas op waar de Rijn begint. Volg de rivier tot in Nederland.

Beantwoord de vragen in de oefening.
Geef de antwoorden uit de oefening een plek op je poster.

 

Stap 3: Zijrivieren

De Moezel en de Rijn komen samen
in Koblenz.

Een rivier krijgt water van:

  • Regen
  • Smeltende gletsjers
  • Zijrivieren, die zelf weer gevoed worden door kleinere stroompjes

Al dat water komt samen in de hoofdrivier. Het hele gebied waar al dit water vandaan komt, heet het stroomgebied van de rivier.

De grens tussen twee stroomgebieden noem je een waterscheiding. Vaak is dat een gebergte of een heuvelrug. Aan elke kant stroomt het water naar een ander stroomgebied.

In Nederland krijgt de Rijn geen nieuwe zijrivieren. De Rijn vertakt zich juist in meerdere takken. Dat noemen we een delta: een gebied vlak voor de zee waar een rivier zich opsplitst.

 

Geef op je poster het volgende aan:

  1. Het stroomgebied van de Rijn
  2. Het deltagebied van de Rijn
  3. De waterscheiding tussen de Rijn en de Maas

Lees daarna in de Kennisbank Waterkringloop het onderdeel Rivier.

Stap 4: Boven-, midden- en onderloop

Een rivier kun je in drie stukken verdelen:

  1. de bovenloop: begint in de bergen.
  2. de middenloop: stuk tussen bergen en zee.
  3. de onderloop: de rivier stroomt uit in de zee.

Lees  in de Kennisbank de pagina Rivier: boven-, midden- en benedenloop.

Lees de tekst over het verloop van de Rijn.

Maak de tekst compleet door de woorden in de zin te slepen.

Stap 5: Bochten in de rivier

Als rivierwater stukjes steen en zand losmaakt en meeneemt, noem je dat erosie.
In bochten stroomt het water sneller aan de buitenkant.
Daarom gebeurt erosie vooral in de buitenbocht van de rivier.

Bekijk nu het filmpje.



Filmpje: Bochten in de rivier

Maak dan de vragen.

Stap 6: Verhang

Verval is het hoogteverschil tussen twee plekken in een rivier.
Reken je uit hoeveel de rivier daalt per kilometer? Dan noem je dat het verhang.

Bekijk het filmpje.
Daarin zie je hoe je verval en verhang kunt berekenen.

Afronding

Begrippen

Stroomgebied
Het gebied waar alle regen en zijrivieren samen water aan de hoofdrivier geven.
Waterscheiding
De grens tussen twee stroomgebieden. Water aan elke kant stroomt naar een andere rivier.
Rivierloop
De weg die de rivier aflegt, van de bron tot waar hij uitkomt in zee of een meer.
Bovenloop
Het begin van de rivier, meestal in de bergen. Hier stroomt het water snel en daalt het veel.
Middenloop
Het stuk rivier waar het water langzamer stroomt. Hier blijft grind en zand achter.
Benedenloop
Het deel van de rivier vlakbij de zee of het meer, meestal in laagland.
Rivierdelta
Waar de rivier zich splitst in meerdere stroompjes voordat hij in zee of een meer komt.
Verval
Het hoogteverschil tussen twee plekken in de rivier.
Verhang
Hoeveel de rivier daalt per kilometer.

Eindopdracht: Poster Rijnreis

Je Rijnreis-poster klaar?

Controleer of je alle belangrijke informatie uit de stappen hebt gebruikt.
Kijk ook in de gereedschapskist of je de poster goed hebt gemaakt.

Stel je voor dat je een poster maakt voor op het reisbureau. Het gaat om mensen die een Rijnreis willen boeken. Ze starten vanaf Nederland en keren hier ook weer terug.

Op je poster moet duidelijk staan:

  • door welke landen de Rijn stroomt.
  • hoe lang de Rijn is.
  • dat de Rijn in verschillende landen andere namen heeft.
  • in welk gebergte de Rijn begint
  • dat de rivier een bovenloop, middenloop en benedenloop heeft.
  • wat het stroomgebied van de Rijn is.
  • waar de waterscheiding tussen twee stroomgebieden ligt.

 

Ben je klaar?
Laat je poster zien aan je docent voor beoordeling.

Je docent kijkt vooral naar:

  • of je alle informatie hebt gebruikt.of de poster netjes en duidelijk is gemaakt.
  • ​​​​​​​of je de poster op tijd hebt ingeleverd.

Poster maken

Op een informatieve poster kun je laten zien wat de belangrijkste delen van de lesstof zijn. Ook kun je weergeven hoe bepaalde delen zich tot elkaar verhouden.

 

Terugkijken

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • aangeven dat er in een rivier een boven-, midden- en benedenloop is.
  • omschrijven dat je rivieren kunt onderverdelen in regenrivieren, gletsjerrivieren en gemengde rivieren.
  • uitleggen wat de begrippen stroomgebied, waterscheiding en delta betekenen.
  • uitleggen wat de begrippen erosie, sedimentatie en verhang betekenen.

Hoe ging het?

  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je al veel van de Rijn en het stroomgebied af?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht? Heb je alle gevraagde informatie over de Rijn op internet kunnen vinden?
    Vond je het leuk om zelf een poster samen te stellen? Of vond je het moeilijk?

  • Het arrangement Opdracht: Rijnreis - vmbo12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-08-17 12:46:41
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze opdracht hoort bij het thema "Water" en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor vmbo12. Tijdens deze opdracht krijg je inzicht in de verschillende aspecten van rivieren. Je leert dat een rivier is onderverdeeld in boven-, midden- en benedenloop. Daarnaast begrijp je hoe rivieren worden geclassificeerd als regenrivieren, gletsjerrivieren en gemengde rivieren. Je herkent en begrijpt ook belangrijke begrippen zoals stroomgebied, waterscheiding, delta, erosie, sedimentatie en verhang. Tijdens de opdracht ga je bezig met het maken van een poster, veel succes!
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Water; Nederland waterland; Aardrijkskunde;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    aardrijkskunde, arrangeerbaar, benedenloop, bovenloop, rijnreis, rivierdelta, stercollectie, stroomgebied, vmbo-12, water

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    De Rijn

    Soorten rivieren

    Bochten in de rivier

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van