We worden overspoeld door allerlei berichten. Soms lezen we ze in kranten, soms zien we het op televisie en soms krijgen we berichten door via onze mobiele telefoon of onze computer.
Veel nieuws is een beetje saai. Als je gewoon een leuke vakantie hebt gehad, dan is dat geen nieuws Ben je aangevallen door een haai, dan wordt het wat anders. En vooral als een deel van je been wordt afgebeten. Zoiets gebeurt immers bijna nooit.
Media zoeken naar spectaculaire gebeurtenissen. Bij een aardbeving staat de straat die het ergst is getroffen in de krant. Bij een tornado komen de meest getroffen slachtoffers in beeld. En ga zo maar door. Soms wordt ruzie gemaakt, zoals Johan Derksen haalt uit naar... Of Gordon en Gerard hebben slaande ruzie. Het is bedoeld als nieuws om de aandacht te trekken, bijvoorbeeld voor een bepaald televisieprogramma. Maar is het allemaal waar? Wordt het niet overdreven?
Hoe betrouwbaar is alles wat we horen of lezen? Er wordt zoveel beweerd. Is het bericht nieuws of is het nepnieuws?
Nepnieuws is er in vele soorten en maten, van compleet verzonnen verhalen tot subtiel verdraaide berichten. Hoe kom je erachter wat wel of niet (gedeeltelijk) waar is?
Over water lopende pastoor opgegeten
Soms is het grappig en soms verbazingwekkend nieuws. In het Algemeen Dagblad op 14 mei 2017 stond het volgende bericht:
'Pastoor die net als Jezus over water wilde lopen opgegeten door krokodil'
Dit bericht kwam ook terug in veel andere media. Het werd veel doorgestuurd. Zelfs op televisie werd er aandacht aanbesteed. Niet veel, maar het werd wel als een grappig verhaal gepresenteerd.
Een dag later bleek het nepnieuws. De in het bericht genoemde Zimbabwaanse pastoor Jonathan Mthethwa was op google buiten het verhaal van de krokodil niet te vinden. Dat was verdacht, want vrijwel iedere pastor heeft een kerkgemeente met een website. Enkele wetenschappers zijn de bronnen gaan onderzoeken. Het Algemeen Dagblad kwam een dag later met een nieuw bericht:
Het was dus nepnieuws. Ook het Algemeen Dagblad, de Telegraaf en vele andere media, waren erin getuind. Het getuigt van professionaliteit om te erkennen dat ze fout zaten.
Verzinsel of oprechte herinnering?
Een dergelijk verhaal is natuurlijk te mooi om waar te zijn. Het trekt onze aandacht. Net zoals de onzin rondom de "mythe van de platte aarde". In de Bijbel staat een verhaal over Jezus die over het water liep. Het is een verhaal dat christenen al honderden jaren navertellen. Het is ook een verhaal dat reacties van ongeloof oproept. Hoe kan dat nu, over water lopen? Niemand heeft het ooit gezien.
Een verhaal over iemand die uit de dood is opgestaan en over het water heeft gelopen, trekt natuurlijk aandacht. Uiteindelijk wordt zo iemand uitgelachen, net zoals bij het verhaal over de pastoor die door de krokodillen is opgegeten. De apostel Paulus kwam ook met een dergelijk verhaal. Hij werd echter niet uitgelachen. Men vond dat verhaal gevaarlijk en begon men mensen die het verhaal vertelden te vervolgen of te discrimineren. Vreemd genoeg had Paulus er dat allemaal voor over.
De video gaat over de man die het christendom heeft gepreekt, zonder Jezus zelf te hebben ontmoet. Het is een vreemd verhaal. Hij bestrijdt de eerste christenen, maar hij wordt zelf een christen. Hoe dat kan zie je hieronder.
Gebedsgenezing of theater?
Het verhaal van de volgelingen van Jezus is de basis van de christelijke kerk geworden. Ongeloofwaardig verhaal? Dan is het vreemd dat het aantal aanhangers van het christendom zo snel steeg, zonder oorlog te voeren. Er moet wel iets bijzonders zijn gebeurd. Of het nepnieuws is geweest, kunnen we niet achterhalen met onze huidige kennis. Aan de andere kant... Toch wel heel bijzonder dat nog steeds vele miljoenen mensen het verhaal van de volgelingen geloven.
In die tijd werd niet gefilmd en verhalen werden doorverteld en opgeschreven. Het meest bijzondere is dat de christenen bereid waren om te sterven voor hun overtuiging. Ze waren er helemaal van overtuigd dat het geen nepnieuws is geweest.
In onze tijd is dat anders. Veel gebeurtenissen zijn gefilmd. Vaak kunnen betrokkenen snel worden opgespoord. Vaak is het mogelijk om uit te vinden of iets geheel of gedeeltelijk is gebeurd en erachter te komen of er sprake is van nepnieuws. Nepnieuws is er in alle soorten en maten. Dan zie je de volgende videoclip:
Is het nepnieuws?
Je gaat op onderzoek uit. Waarschijnlijk is het allemaal geacteerd. Je begint met de naam van de persoon die is genezen. Dat is Janneke Vlot. Op youtube zijn er veel filmpjes over haar te vinden. Ook de man die zegt haar te hebben genezen is bekend op het internet: Jan Zijlstra. Hij heeft een website die vol staat met filmpjes over genezingen:
Het is een artikel in het NRC Handelsblad. Dat staat bekend om zijn serieuze commentaren en haar wetenschappelijke bijlagen. Kennelijk is er een huisarts mee bezig. Hij onderzoekt het en wil op de Vrije Universiteit Amsterdam promoveren. Ook het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam bevestigt de bevindingen. Janneke Vlot en Jan Zijlstra moeten wel heel goed acteren als ze deze mensen om de tuin weten te leiden. Maar het gaat verder:
Ook in de omgeving van Janneke Vlot blijken veel mensen bezwaren te hebben tegen de genezing van Janneke Vlot. Waarom wordt zij wel genezen en anderen niet? Waarom worden sommigen maar tijdelijk genezen? Moeilijke vragen waar niemand een antwoord op heeft. Maar iedereen uit de omgeving van Janneke Vlot bevestigt dat ze jarenlang een steeds ernstiger wordende spierziekte heeft gehad en dat ze is genezen na een bezoek aan de genezingsdienst van Jan Zijlstra.
Verder onderzoek
Genezingsdienst in de Fillipijnen
Heeft men bewezen dat God heeft ingegrepen? Of iets anders? Of was het toch theater? Je kunt op onderzoek blijven gaan. Je kunt proberen Janneke Vlot te spreken, of haar artsen. Maar dat is niet makkelijk: ze worden al jarenlang geteisterd door mensen die alles helemaal willen onderzoeken. En daar zitten ook religiehaters tussen. Je kunt naar een gebedsviering van Jan Zijlstra gaan en kijken of er mensen worden genezen. Lang niet alles gaat even goed. Je kunt op youtube gaan zoeken nar gebedsgenezing... Maar daar laten ze alleen zien waar het wel goed is gegaan. Je kan zoeken naar nog meer bronnen. Of....
Waar zou jij naar toe gaan?
Bliksem treft de Sint Pieter Kathedraal in Rome op de dag van de aankondiging van het aftreden van de paus
De Big Bang als voorbeeld
Albert Einstein, een van de beste geleerden ooit
Zou God hebben ingegrepen? Of is het allemaal onzin? Kun je religie wetenschappelijk onderzoeken? Wat zeggen gelovigen er zelf van? Daarvoor kijk je eens naar een van de bekendste wetenschappers aller tijden. Je kijkt naar een van de moeilijkste vragen aller tijden. Dat is de vraag hoe alles begonnen zou kunnen zijn. Waar komt het heelal vandaan? En onze aarde die eruit is voortgekomen?
In de jaren 30 van de vorige eeuw kwam een nieuwe theorie over het ontstaan van het heelal op. Met deze theorie werd gekheid gemaakt. Het begin van alle werd voorgesteld als een grote knal waar alles uit zou zijn voortgekomen. Iets als een kosmisch ei. Ook Einstein geloofde er niet in. Later zou hij zeggen dat dit zijn grootste blunder uit zijn carriere was. Sommige mensen roemen Einstein ook dat hij zijn fout heeft durven toegeven.
Kijk daarom naar de onderstaande video.
Einstein en de Katholieke Kerk
De paus had graag de wetenschappelijke theorie van de Big Bang gebruikt om aan te tonen dat het begin van de Bijbel juist is. Daar staat immers: "In het begin schiep God de hemel en aarde". Er was in de natuurkunde bewezen dat er een begin was.
Het grote probleem met de wetenschap is echter dat je vandaag niet weet wat je morgen wel weet. Een theorie kan een jaar later al weer achterhaald zijn met nieuwe ontdekkingen. De paus moest zijn opmerkingen over de Big Bang weer inslikken.
Religie en Wetenschap zijn verschillende "takken van sport".
Je conclusie
En nu? Is bewezen dat God Janneke Vlot heeft genezen? De wetenschap kan hier geen uitspraak over doen. Het is dus niet bewezen. Janneke Vlot is ervan overtuigd dat God haar heeft genezen en de wetenschappers bevestigen dat ze inderdaad is genezen. Ze zeggen echter allemaal dat daarmee niet is bewezen dat God bestaat. Of het inderdaad God is geweest die Janneke Vlot heeft genezen, is dus inderdaad mogelijk, maar niet bewezen. De kennis in de 21e eeuw daarvoor is onvoldoende. Veel wetenschappers betwijfelen of het ooit mogelijk zal zijn om het wel of niet bestaan van God te bewijzen.
Ze komen niet verder dan te zeggen dat er iets bijzonders moet zijn gebeurd. Wat je wel kunt zeggen is dat het goed is om alles zo goed mogelijk te onderzoeken en niet te snel maar wat dingen aan te nemen.
Het arrangement Burgerschap 2.4. Nepnieuws, vooroordelen en het zoeken naar de waarheid is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Pieter van Stiphout
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-10-25 18:58:34
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
PPT Nepnieuws 2
