Bouwsteen Veldonderzoek

Bouwsteen Veldonderzoek

Het doel van de bouwsteen Veldonderzoek

Introductie

Veldonderzoek helpt je om te onderzoeken waar je oplossing uiteindelijk terecht gaat komen. Door dat te onderzoeken kan je richting geven aan je project en zorgen dat je het juiste maakt. Er zijn veel veldmethoden zoals interviews, observaties en probleemanalyse. In deze bouwsteen gaan we in op wat deze methoden gemeen hebben.

Deze bouwsteen geeft dus achtergrondkennis die van belang is voor het uitvoeren van alle veldmethoden. Het is handig om de bouwsteen te doorlopen wanneer je voor het eerst een veldonderzoek gaat uitvoeren en eventueel te herhalen waneer je een opdracht of project doet waar veldonderzoek een belangrijke rol in speelt. 

Er komen drie onderwerpen in deze bouwsteen aan bod:

1 Wat is (het karakter van) veldonderzoek?

2 Hoe richt je de onderzoekscyclus voor veldonderzoek in? 

3 Wanneer is veldonderzoek goed genoeg? 

Die behandelen we aan de hand van kennisclips, een diagnostische toets, individuele en groepsopdrachten. 

Leerdoelen

Na deze bouwsteen:

  • Begrijp je wat veldmethoden gemeen wat ze kunnen bijdragen aan de onderzoeksdoelen overzicht en fit. 

  • Kun de onderzoekscyclus voor veldonderzoek inrichten door: geschikte vragen te formuleren, op een goede manier gegevens te verzamelen en verwerken en je conclusies op een goede manier te trekken en weer te geven.

  • Kun je verantwoorde inschattingen maken voor de gewenste kwaliteit van je veldonderzoek aan de hand van de behoefte aan overzicht en fit in jouw specifieke project. 

Nadere kennismaking met veldonderzoek

Wat maakt veldmethoden eigenlijk bijzonder? Welke veldmethoden zijn er en wat hebben die gemeen? Het karakter van veld wordt bepaald door de doelen overzicht en fit, maar hoe?

Bekijk de volgende filmpjes:

1 Introductie veldonderzoek (2min)

2 Een nadere kennismaking met veld (3 min)

3 Het karakter van veldonderzoek (9 min)

 

Opdracht veldmethoden

In de 3e video legt Koen van Turnhout de verschillende veldmethoden uit het ICT research pack op 'volgorde van de sliders'. Hij nodigt je uit dit zelf ook eens te doen. Deze oefening helpt je daar het meest uit te halen.

1 Leg alle veldmethoden op een rijtje. Welke veldmethoden ken je al en heb je al eens gebruikt? Welke zijn nieuw voor je? Zijn er veldmethoden die niet in de set zitten? Maak voor die veldmethode een eigen kaartje door de naam op een briefje of geeltje te schrijven.

2 Draai alle veldmethoden naar de inspiratiekant zodat je de sliders niet ziet. Leg ze dan naar eigen inzicht op volgorde. Dus de methoden die zich het meest op overzicht richten leg je bovenaan en de methoden die zich het minst op overzicht richten onderaan, met eventueel een aantal daar tussen; en de methoden die zich het meest op fit richten leg je links en de methoden die zich het minst op fit richten rechts, met mogelijk weer methoden daartussen. 

3 Draai nu alle kaarten rond en vergelijk de sliders met je eigen inschatting. Klopt je inschatting met de ideeën van de auteurs? Kun je een verklaring aandragen voor de verschillen? Waar zijn je eigen toegevoegde methoden terecht gekomen? Bespreek dit als je er niet uit komt met de docent.  

 

 

Maak je lesmateriaal compleet met wat voorbeelden van opdrachten. Het is het beste als de opdrachten toepasbaar zijn op de concrete eigen situatie, bijv. binnen een project. Als zo'n situatie niet aanwezig is, zou je een realistische voorbeeldsituatie aan kunnen reiken.

Soorten opdrachten zouden kunnen zijn:

  1. Een zelf-assessment waarmee de student zelf zijn kennis begrip kan testen
  2. Een individuele opdracht die thuis kan worden gemaakt ter voorbereiding van een latere groepsopdracht
  3. Een individuele opdracht als onderdeel van een individueel project (bijv. stage)
  4. Een groepsopdracht tijdens een workshop in de klas
  5. Een groepsopdracht als onderdeel van een project

Tip: Je kunt voor studenten aangeven hoeveel tijd een betreffende opdracht kost.

Met bijvoorbeeld Qualtrics of Socrative is het mogelijk om een automatisch gescoorde zelftest op te zetten.

De onderzoekscyclus van veld

Elke onderzoeksstrategie heeft zo haar eigen aandachtspunten bij het inrichten van de onderzoekscyclus. Zo ook voor veldonderzoek.

 

Bekijk hierom het volgende filmpje:

 

 

Zelfassessment

Opdracht onderzoekscyclys

Bij het inrichten van een onderzoekscyclus is het van belang om de vragen die je stelt, de manier waar je gegevens verzamelt, de manier waarop je die interpreteert en de manier waarop je conclusies trekt en representeert op elkaar afstemt. Deze opdracht helpt je dat te verkennen. 

Zorg voor een stapel geeltjes of en een groot vel met vier kolommen. Schrijf achtereenvolgens vragen stellen, gegevens verzamelen, gegevens verwerken, conclusies trekken in de vier kolommen. 

Stap 1: bedenk 5 veldvragen die relevant zijn voor jouw project. Let er op dat deze vragen voldoen aan de eisen voor veldvragen: het moeten open vragen zijn en er moet een duidelijke afbakening in terug te vinden zijn. Gebruik eventueel de veldmethoden uit het ICT Research Pack als inspiratiebron. 

Stap 2: Bedenk ook 5 manieren om informatie te verzamelen. 5 manieren om informatie te verwerken en 5 manieren om de resultaten weer te geven. 

Je hebt nu meer dan 500 mogelijke combinaties van vragen, gegevens verzameling, verwerking en conclusies. Sommige daarvan zullen heel logisch en afgestemd zijn andere leiden tot een kansloos onderzoek. 

Stap 3: maak drie combinaties van vraag, gegevensverzameling, verwerking en conclusies die goed afgestemd zijn en drie combinaties die heel slecht afgestemd zijn. Probeer voor elke combinatie argumenten bedenken warom deze combinatie juist goed is en waarom niet.  

 

De pragmatiek van van veldonderzoek

De vraag "wanneer is het goed genoeg" speelt in alle vormen van onderzoek. Voor veldonderzoek is die vraag het best te beantwoorden door je af te vragen hoeveel overzicht en fit je nodig hebt. Daartoe kun je een staalkaart invullen. Het volgende filmpje legt uit hoe je dat kan doen. 

Bekijk het filmpjeL de pragmatiek van veldonderzoek (9 min).

 

Projectopdracht

In elk project zul je onderzoek moeten verrichten. Soms kleinschaling, soms wat groter. Om een goed gesprek mogelijk te maken over hoe veel veldonderzoek passend is bij de ambities van je project kun je een staalkaart invullen en bespreken. 

 

  1. Print de staalkaart veld uit (op A3) en vul die indivudeel in voor het veldonderzoek in jouw project.

  2. Bespreek de verschillende staalkaarten van groepsleden met elkaar. Waar zitten verschillen in aanpak, hoe hangen die samen met verschillen in ambities? Zijn jullie het eens over wat een check - boost - of changemaker zou inhouden voor dit project?

  3. Vraag een docent om op te treden als opdrachtgever. Probeer deze te overtuigen van een hoger ambitieniveau dan zijn oorspronkelijke bedoeling is. Gebruik argumenten die in stap 2 tussen de groepsleden gewisseld zijn. 

 

Bronnen

Deze les maakt gebruik van de Methodenkaart Praktijkonderzoek (van Turnhout et. al.l, 2014)

Turnhout, K. van, Craenmehr, S., Holwerda, R., Menijn, M., Zwart, J.P., Bakker, R. (2014): De methodenkaart praktijkonderzoek. In de Vries, E., Maes, R., Bronsgeest, W. (eds) De informatieprofessional 3.0 - Vaardigheden om als strategisch businesspartner op te treden.  Academic Service. Chapter: 33.

n het ICT Research Methods Pack (Bonestroo et al. 2018)

Bonestroo, W.J., Meesters, M., Niels, R., Schagen, J.D., Henneke, L., Turnhout, K. van (2018): ICT Research Methods. HBO-i, Amsterdam. ISBN/EAN: 9990002067426. Available from: http://www.ictresearchmethods.nl/

Voor de docent

Het doel van deze bouwsteen

De strategie bouwstenen (Veld en Lab) dienen om studenten van een basis te voorzien voor het toepassen van methoden die bij die strategie (uit de methodenkaart praktijkonderzoek) behoren. Hiermee wordt kennistransfer bevordert tussen specifiek onderwijs in verschillende methoden uit deze strategie en het geeft meer betekenis aan de strategieën. 

Plaats in het curriculum en module

Het ligt voor de hand de veldbouwsteen te gebruiken vooraf of in combinatie met een les over een specifieke veldmethode. Van belang is ook om de link tussen wat in deze bouwsteen besproken is en wat in de bouwsteen over de specifieke methode aan bod komt expliciet te maken. De pragmatiekopdracht leent zich mogelijk het meest voor een project. 

Voorbeeld lesplan

Een invulling kan zijn: 

1 Huiswerk vooraf: bekijken alle vijf videos, maken opdracht veldmethoden.

2 In de klas: korte herhaling veldonderzoek, bespreken vragen die met opdracht veldmethoden gerezen zijn (15 min)

3 In de klas: doen opdacht  onderzoekscyclus. Mogelijk in groepen. (30 min)

4 In de klas: klassikaal nabestpreken opdracht onderzoekscyclus. 

 

De pragmatiek opdracht kan in de klas of in een project uitgevoerd worden. Het kan helpen om een specifieke casus aan te brengen. 

Voorbeeld les.

1 Voorbereiding: bekijken video pragmatiek. Indivudueel invullen staalkaart.

2 In de klas: kort inleiden waarom we het over pragmatiek hebben, waarom dit in termen van fit en overzicht geduid kan worden, problemen rondom de staalkaartoefening. (20 min)

3 In de klas: in groepjes bespreken van elkaars staalkaarten. (30 min)

4 In de klas: Één groepje doet het rollenspel met docent of student uit andere groep als opdrachtgever.  (10 min)

5 In de klas: nabespreken opdracht en rollenspel. (15 min) 

 

Tips bij de opdrachten

Bij elke gedefinieerde opdracht kun je kort docenttips geven voor bijvoorbeeld de voorbereiding, uitvoering en begeleiding.

Tips voor begeleiding op de leerdoelen tijdens een project

Deze tips zijn algemener van aard om studenten te begeleiden op deze leerdoelen in een project. Wat voor vragen kan de docent bijvoorbeeld stellen om de studenten te stimuleren over deze aspecten na te denken?

Beoordelen

Hoe kunnen de opdrachten beoordeeld worden? Dit kan heel specifiek zijn of algemener in de vorm van rubrics. Een beoordeling moet snel kunnen worden uitgevoerd.

  • Het arrangement Bouwsteen Veldonderzoek is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Koen van Turnhout
    Laatst gewijzigd
    2019-06-26 14:27:14
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    In deze veldsteen gaan we in op de strategie "Veldonderzoek" uit het DOT-Framework
    Leerniveau
    HBO - Bachelor;
    Leerinhoud en doelen
    Informatica;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    dot-framework, hbo ict oio, onderzoeksstrategieën, veldonderzoek

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    hbo-ict open-oio. (2018).

    HBO-ICT OiO Template

    https://maken.wikiwijs.nl/128034/HBO_ICT_OiO_Template

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Zelftoets Veldonderzoek

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van