Invloed van het weer en klimaat op de mens
Stap 1: Inleiding
In leertaak 1.4 heb je nagedacht over de de invloed van het weer op jouw persoonlijke activtiteiten. Ook heb je toen onderzocht op welke manier mensen hun activiteiten aanpassen op het weer en welke sectoren het meest afhankelijk zijn van het weer. In deze leertaak gaan we dit onderwerp nog verder onderzoeken. We kijken naar de invloed van de verschillende weerelementen en het klimaat op het leven van mensen en hun activiteiten in Nederland. Die invloed vinden we terug in hun gezondheid, hun gewoonten, hun arbeid en de manieren waarop ze hun energie opwekken. Je kunt de invloeden dan ook heel goed onderzoeken vanuit de verschillende aardrijkskundige dimensies.
Stap 2: Bekeken vanuit de fysische dimensie
De mens is afhankelijk van de natuur. Wij leven van de natuur. De invloed die het weer en klimaat hebben op de natuur heeft dan ook directe invloed op ons.
Klimaatverandering
Het klimaat in Nederland is de laatste jaren sterk aan het veranderen. Wereldwijd hebben we te maken met klimaatverandering. De aarde is aan het opwarmen. Al miljoenen jaren wisselen koude en warme periodes elkaar af. Toch is het nu anders. De aarde heeft te maken met het natuurlijk broeikaseffect. Door allerlei gassen in de atmosfeer, bijvoorbeeld gassen die worden uitgestoten tijdens vulkaanuitbarstingen, houdt de aarde warmte vast. Hierdoor heeft de aarde een constante temperatuur. Als de aarde geen natuurlijk broeikaseffect zou hebben, zou het ontzettend koud zijn op aarde. De mens brengt heel veel extra, onnatuurlijke, gassen en stoffen in de atmosfeer. Hierdoor stijgt de temperatuur op aarde. We noemen dit het versterkt broeikaseffect.
Oefening: Klimaatverandering
Start
Energieopwekking
Veel toeristen denken aan de klassieke Nederlandse windmolens, zoals ze te vinden zijn in Kinderdijk. Die oude windmolens met wieken van hout hebben nu vooral een toeristische en culturele betekenis, maar windkracht is nog steeds een belangrijke manier om energie op te wekken. In Module 16 heb je geleerd over de verschillende vormen van duurzame energie. Door de klimaatverandering is er steeds meer aandacht voor het opwekken van duurzame energie, zoals windenergie en zonne-energie.
Landbouw
Om optimaal van de landbouw te kunnen profiteren heeft een boer twee dingen nodig: voldoende zon en genoeg water voor zijn aanplant. In Nederland wordt wel veel geld met de landbouw verdiend. Landbouw is een verzamelnaam voor akkerbouw, tuinbouw, bosbouw en veeteelt.
Nederland is door de verregaande en zeer efficiënte mechanisatie een van de wereldleiders op het gebied van zuivel en bloemen.
Klimatologische veranderingen hebben echter gevolgen voor de landbouw. In Nederland is de hoeveelheid neerslag al jaren aan het stijgen. Op piekmomenten kan er zoveel neerslag vallen dat de akkers zo vol water komen te staan dat de zware landbouwmachines daar niet gebruikt kunnen worden.
Over de landbouw in Nederland leer je later meer. Dan leer je ook meteen meer over de vegetatiezone in Nederland.
Stap 3: Bekeken vanuit de sociaal-culturele dimensie
Je gezondheid
Volgens een Duits onderzoek heeft een derde van alle mensen last van bepaalde weersomstandigheden. Canadese wetenschappers hebben onderzocht dat de weerelementen invloed hebben op hoe we ons voelen. Je hoeft echter geen wetenschapper te zijn om dat te ervaren. Veel mensen bij de poolcirkels krijgen in de winter -als het zelfs overdag donker blijft- last van een winterdepressie. Ook in Nederland neemt de neerslachtigheid toe in de herfst en winter. In delen van Spanje snakken veel mensen tijdens een droge, bloedhete zomer juist naar een fris buitje.
Je gezondheid kan geschaad worden door de hoeveelheid ultraviolette straling (uv-straling) uit het zonlicht. Langdurige blootstelling aan zonnestralen verhoogt de kans op huidkanker. En misschien denk je dat de mensen in bijvoorbeeld Afrika of de Zuid-Europese landen daar meer last van hebben, maar dan heb je het mis! Huidkanker komt in Nederland veel meer voor. De tijd dat je onbeschermd veilig in de zon kunt zitten, wordt niet alleen bepaald door de zonkracht, maar ook door het huidtype. De gemiddelde Nederlander heeft een lichtere huid dan bijvoorbeeld een Marokkaan of Spanjaard. Zij kunnen dan ook veel langer in de zon zitten totdat de huid verbrandt dan een Nederlander.
Het weer heeft ook positieve effecten voor mensen met bepaalde aandoeningen. Klachten als gevolg van reuma, jicht of longaandoeningen verdwijnen of worden veel minder in bijvoorbeeld de kuststreek van het oosten en zuiden van Spanje. Niet voor niets gaan zoveel gepensioneerden "overwinteren" a
an de Spaanse costa's.
Siësta
In Nederland kennen we de ‘9-tot-5-baan’. Daarmee bedoelen we dat iemand ’s ochtends precies om 9 uur begint met werken en ’s middags stipt om 5 uur weer naar huis gaat.
In de Zuid-Europese landen, zoals Spanje en Portugal, waar het midden op de dag veel heter is dan in Nederland, kennen veel mensen de siësta. Daarmee bedoelen we het middagdutje na de lunch.
Steeds meer bedrijven willen van de siësta af. Vooral bedrijven met internationale contacten. Ze kunnen ’s middags niet meer bellen of internetten met bijvoorbeeld Nederland. En als zij zelf weer aan het werk gaan, zijn veel Nederlanders al naar huis en niet meer bereikbaar.
Oefening: sociaal-culturele dimensie
Start
Stap 4: Bekeken vanuit de economische dimensie
Extra kosten door noodweer
We hebben de laatste jaren door klimaatveranderingen steeds meer last van noodweer. De temperatuur op aarde stijgt, hierdoor zijn er steeds meer harde windstoten, valt er in korte tijd heel veel regen of is het juist extreem warm weer en ontzettend droog. In andere delen van de wereld wordt het juist droger. Heb je toevallig vorig schooljaar sneeuwvrij gehad? Of dit jaar al te maken gehad met een tropenrooster omdat het gewoonweg te heet was? Voor jullie natuurlijk hartstikke fijn zo'n vrij dagje! Maar voor bedrijven is het heel vervelend als er door extreme weersomstandigheden niet gewerkt kan worden.
Begin 2018 hadden we in Nederland te maken met heel harde windstoten. Zo hard zelfs dat veel vrachtwagens omwaaide. Naast dat het erg gevaarlijk is, leverde het veel files op en was er veel schade. Allerlei instanties wilden na deze situatie dat er regels zouden komen, zodat vrachtwagens niet meer de weg op mochten met zulke weersomstandigheden. Bedrijven willen dit liever niet. Ze verliezen daardoor een hoop inkomsten. Het kost hen veel geld.
In Nederland neemt de laatste jaren het aantal files steeds weer toe. Dit komt door de groeiende economie. steeds meer mensen werken en er moeten veel goederen worden vervoerd. Door het toenemende noodweer onstaan worden de files nog langer. Filerecords worden steeds weer verbroken. Al deze files kosten de economie veel geld.
Ook verzekeringsmatschappen geven aan de verzekeringen in prijs te moeten verhogen. Zij moeten steeds meer schade gaan betalen door de klimaatveranderingen, waardoor zij verliezen gingen leiden.
Het noodweer levert soms ook hele spannende momenten op voor de mensen die in de buurt van rivieren of de zee wonen. Soms treden rivieren buiten hun oevers. En Nederland is steeds bezig om de dijken en duinen te verstevigen.
Toerisme
Je kunt geen vakantiefolder over Spanje, Portgual of Griekenland doorkijken of je krijgt meteen teksten te lezen als: “Altijd mooi weer” en “Perfect klimaat voor een heerlijke strandvakantie”. Deze landen verdienen erg veel geld aan al het toerisme. Nederland heeft veel minder toeristen en deze toeristen komen ook niet voor de zonvakanties naar ons land. De zomers met alleen maar zon en weinig neerslag zijn in ons land erg onzeker. En de winters zijn te mild om toeristen naar ons land te trekken voor bijvoorbeeld een schaatsvakantie. Het weer en klimaat in een land heeft dus een grote invloed op de inkomsten die worden verdiend aan het toerisme.
Oefening: economische dimensie
Start
