Vegetatie en landbouw in Nederland en Spanje - GEEL/ROOD
Vegetatie en landbouw in Nederland en Spanje - GEEL/ROOD
Vegetatie en landbouw in Nederland en Spanje
Inleiding
Inleiding
Het klimaat in Nederland is gematigd, niet erg koud, niet erg heet en met regen in alle jaargetijden. Datzelfde klimaat vind je ook in een deel van Spanje. Maar Spanje kent ook heel andere klimaten. Weer en klimaat zijn van groot belang voor de vegetatie en landbouw in een gebied. Met vegetatie worden alle soorten bomen, planten en bloemen die in een gebied groeien bedoeld. Landbouw is een verzamelbegrip voor akkerbouw, bosbouw, veeteelt en tuinbouw. In deze opdracht beschrijven en verklaren jullie de vegetatie en het agrarisch landgebruik in Nederland en Spanje.
Het klimaat in Nederland en Spanje bepaalt mede wat er groeit. Bekijk naar onderstaande satellietbeelden van Nederland en Spanje.
Dat Nederland groen lijkt vanuit de ruimte heeft een reden: heel het land is zo’n beetje met vegetatie bedekt. Overal, tussen de dorpen en steden, vind je bossen, grasland, akkers en heide. Dat komt omdat Nederland een gematigd klimaat heeft, een zeeklimaat. Wind van zee tempert de hitte in de zomer en de kou in de winter. En zorgt voor neerslag in alle jaargetijden. Bovendien heeft Nederland een positieve waterbalans. Dat wil zeggen dat er meer water valt dan dat er verdampt. Daardoor kan een deel van de neerslag infiltreren in de bodem (in de bodem zakken) en dat is goed voor de plantengroei. In gebieden met een zeeklimaat vind je de vegetatiezone met gemengd bos. Er komen dus zowel loofbomen als naaldbomen voor.
Nederland heeft een vruchtbare bodem. De hoeveelheid nuttige neerslag is voldoende om landbouw te bedrijven. De nuttige neerslag is het gedeelte van de neerslag wat daadwerkelijk voor de landbouw gebruikt kan worden. Slechts af en toe, tijdens een hete zomer bijvoorbeeld, dreigt verdroging van de bodem. In dat geval besproeien de boeren hun akkers met sproei-installaties. We noemen dit ook wel irrigatie. In de extreem droge zomer van 2018 moesten boeren dit veelvuldig doen om hun oogsten te redden.
Maar meestal heeft Nederland te maken met een neerslagoverschot. Hierdoor dreigen landbouwgebieden te verdrinken, omdat het waterpeil te hoog staat. Daarom zijn er door heel Nederland drainagesystemen aangelegd. Drainage is het ontwateren van de bodem. Het water uit de bodem wordt over of door de grond afgevoerd. Hierdoor wordt het grondwaterpeil verlaagd. De eerste drainagesystemen waren de windmolens. Hierdoor konden hele stukken land in Nederland worden ontwaterd, waardoor deze grond geschikt werd voor landbouw.
In de glastuinbouw wordt de opbrengst per hectare nog verder opgevoerd. In kassen kun je het hele jaar door zorgen voor de ideale temperatuur, voldoende water en voldoende licht. Ongeacht het weer buiten de kas. Daardoor kan er in elk jaargetijde geoogst worden, tot driemaal per jaar. Bij teelt van gewassen in de buitenlucht blijft het bij één oogst per jaar.
De Nederlandse landbouw levert veel meer op dan de voedselgewassen voor eigen consumptie. Er blijft veel over, zoals bloemen, groenten en fruit die als handelsgewas wordt geëxporteerd naar het buitenland. In de video werd heel mooi weergegeven welke handelsgewassen Nederland importeert en exporteert. De grootste sector in de landbouw is de veeteelt. Ongeveer de helft van alle landbouwgrond wordt gebruikt voor de veehouderij. Naast de voedselgewassen voor mensen worden in Nederland ook gewassen verbouwd wat dient als voedsel voor de dieren. Nederland verbouwt nog geen gewassen die dienen als biobrandstof. Nederland kweekt alleen algen die dienen als biobrandstof, maar dit is maar een klein perecentage. De landbouwgrond in Nederland is te schaars en al te druk bezet om ook nog gewassen voor biobrandstof te gaan verbouwen.
Ook Spanje heeft zijn groene delen, vooral in het noorden en noordwesten. Ook daar bestaat een weelderige vegetatie ten gevolge van het zeeklimaat ter plaatse. Er zijn vooral loofbossen te vinden en heidevelden op de berghellingen. Andere delen van Spanje zien er min of meer bruin uit, want de vegetatie is er minder weelderig of de bodem is er zelfs bijna kaal. Dat komt omdat het klimaat er een stuk droger is. Het levert een vegetatie op die we in Nederland niet kennen. In de gebieden met een Middellands Zeeklimaat groeien onder meer palmen, agaven en schijfcactussen. In de binnenlanden, waar een landklimaat heerst kom je veel graslanden tegen, bossen en struikgewas met rozemarijn, lavendel en tijm. In Catalonië en Extremadura staan ook kurkeiken, bomen die je evenmin in Nederland tegenkomt. Op berghellingen, ten slotte, groeien veel naaldbomen, mossen en korstmossen. In de droge gebieden, waar een steppeklimaat heerst, is weinig begroeiing. Het lijkt hier een beetje op een woestijn. Ook in de hooggebergtes vind je nauwelijks begroeiing. Er groeien alleen wat grassen en bloemen. Voor de bomen is het te koud en ze kunnen op het harde gesteente niet wortelen. De grens tot waar bomen kunnen groeien noemen we de boomgrens. Op de toppen van de bergen vind je het hele jaar sneeuw.
In het noorden en noordwesten van Spanje is de bodem vruchtbaar en is er veel water te vinden voor de landbouw omdat er een zeeklimaat heerst. Hier en daar valt er jaarlijks zelfs meer neerslag dan in Nederland. In andere delen van Spanje is het een stuk droger. De waterbalans is er doorgaans negatief. Er verdampt meer dan er aan neerslag valt. Bovendien is het niet ongewoon dat er jaren achtereen ook ’s winters nauwelijks regen valt, waardoor de bodem uitdroogt.
In de video heb je gezien dat door het dreigende watertekort de landbouw gevaar loopt. Intensieve landbouw is in sommige delen van Spanje alleen mogelijk als er irrigatie wordt toegepast. Het water wordt aangevoerd van elders om akkers of weidegebieden in die gebieden te irrigeren. Dat water komt uit rivieren waarin stuwdammen zijn gebouwd. ’s Winters, als het af en toe regent, verzamelt regenwater zich achter de dammen in een stuwmeer. ’s Zomers, als er weinig regen valt en de waterbalans vaak negatief is, doen deze stuwmeren dienst als waterreservoirs voor de landbouw en voor de drinkwatervoorziening. Door het aanleggen van stuwdammen en (andere) irrigatiewerken is bijvoorbeeld de vallei van de Ebro, in het noordoosten van Spanje, geschikt gemaakt voor intensieve landbouw. Intensieve landbouw is landbouw met een hoge opbrengst per hectare. Daar worden rijst en olijven geteeld, bestemd voor de export. In de Ebrovallei is ook veel wijnbouw. Maar de intensieve landbouw leidt in de toekomst in droge gebieden tot grote problemen. De bodem wordt minder vruchtbaar door afspoeling van de vruchtbare bovenste laag van de bodem. De grond kan wegspoelen omdat deze niet meer voldoende wordt vastgehouden door de vegetatie. Op sommige plekken is hierdoor alleen kale rotsbodem te zien en groeit er niets meer. Op die plekken kan regenwater niet meer infiltreren in de bodem en stroomt het naar beneden zodra het op de bodem valt. Er is dan sprake van verwoestijning. In het zuiden van Spanje in het gebied rondom Almeria ontstaat zo'n woestijngebied.
In delen van Spanje waar irrigatie niet mogelijk of rendabel is vind je alleen extensieve veeteelt. Kleine kuddes vee grazen daar in uitgestrekte gebieden. De kuddes worden geleid door een herder.
In de bovenstaande video zag je ook dat er in sommige delen van Spanje sprake is van tuinbouw. Je zag in de video de gevolgen van tuinbouw. In Nederland kennen we ook tuinbouw. Maar de tuinbouw van Spanje is niet helemaal hetzelfde als in Nederland. Bekijk maar eens deze video.
Het lijkt misschien nu dat Spanje helemaal geen landbouw meer moet bedrijven. Maar dat is niet helemaal waar. Spanje heeft een goed klimaat voor het verbouwen van een heleboel gewassen, zoals wijn, citrusvruchten, verschillende soorten groenten en olijven. Alleen is de manier waarop de gewassen worden verbouwd en de omvang niet goed om ook in de toekomst nog te kunnen verbouwen. Spanje zal dus echt landbouwhervormingen moeten doorvoeren.
Het arrangement Vegetatie en landbouw in Nederland en Spanje - GEEL/ROOD is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Auteur Kunskapsskolan
Laatst gewijzigd
2018-08-08 09:35:19
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0
Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of
bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Inleiding
Vegetatie in Nederland
Landbouw in Nederland
Vegetatie in Spanje
Landbouw in Spanje
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Ook Spanje heeft zijn groene delen, vooral in het noorden en noordwesten. Ook daar bestaat een weelderige vegetatie ten gevolge van het zeeklimaat ter plaatse. Er zijn vooral loofbossen te vinden en heidevelden op de berghellingen. Andere delen van Spanje zien er min of meer bruin uit, want de vegetatie is er minder weelderig of de bodem is er zelfs bijna kaal. Dat komt omdat het klimaat er een stuk droger is. Het levert een vegetatie op die we in Nederland niet kennen. In de gebieden met een Middellands Zeeklimaat groeien onder meer palmen, agaven en schijfcactussen. In de binnenlanden, waar een landklimaat heerst kom je veel graslanden tegen, bossen en struikgewas met rozemarijn, lavendel en tijm. In Catalonië en Extremadura staan ook kurkeiken, bomen die je evenmin in Nederland tegenkomt. Op berghellingen, ten slotte, groeien veel naaldbomen, mossen en korstmossen. In de droge gebieden, waar een steppeklimaat heerst, is weinig begroeiing. Het lijkt hier een beetje op een woestijn. Ook in de hooggebergtes vind je nauwelijks begroeiing. Er groeien alleen wat grassen en bloemen. Voor de bomen is het te koud en ze kunnen op het harde gesteente niet wortelen. De grens tot waar bomen kunnen groeien noemen we de boomgrens. Op de toppen van de bergen vind je het hele jaar sneeuw.
