Examen scheikunde havo 2018 1e tijdvak met video-uitleg
Lignine
Hout bestaat voornamelijk uit cellulose en lignine. Cellulose en lignine zorgen voor de stevigheid van hout en behoren tot de meest voorkomende organische materialen op aarde. Cellulose is een
zogenoemd bio-polymeer en behoort tot de polysachariden. Lignine is ook een bio-polymeer. Het bevat veel crosslinks. In figuur 1 is een gedeelte van de structuur van lignine weergegeven.
Figuur 1
Uit cellulose kan bio-ethanol worden geproduceerd. De omzetting van cellulose tot bio-ethanol start met de hydrolyse van cellulose tot glucose.
De vorming van ethanol uit glucose is hieronder weergegeven:
C6H12O6 --> 2 C2H6O + 2 CO2 reactie 1
Om cellulose uit houtpulp (fijngemalen hout) te kunnen gebruiken voor de productie van bio-ethanol moet eerst de lignine worden verwijderd. Om lignine te verwijderen uit houtpulp, die afkomstig is van bijvoorbeeld snoeihout en houtafval, zijn grote hoeveelheden chemicaliën nodig.
In recent onderzoek is een methode ontwikkeld om lignine en cellulose van elkaar te scheiden door gebruik te maken van een zogenoemde ionische vloeistof. Lignine lost op in de ionische vloeistof en cellulose niet.
De gebruikte ionische vloeistof wordt gemaakt door een reactie van de base pyrrolidine met het zuur ethaanzuur (azijnzuur). De vergelijking van deze zuur-basereactie is hieronder weergegeven:
1 mol pyrrolidine + 1 mol ethaanzuur --> 1 mol 
+ 1 mol 
Uit deze reactie ontstaat een zout dat vloeibaar is bij kamertemperatuur.
De molecuulformule van de base pyrrolidine is af te leiden uit de bovenstaande reactievergelijking.
Om lignine uit houtpulp te verwijderen moet de houtpulp eerst worden gedroogd. Vervolgens wordt aan de droge houtpulp de ionische vloeistof toegevoegd. Het mengsel wordt flink geroerd en daarna wordt cellulose gescheiden van de lignine-oplossing.
Hieronder is een gedeelte van het blokschema weergegeven van het proces waarbij cellulose en lignine worden verkregen uit hout met behulp van de ionische vloeistof.
In dit blokschema is ervan uitgegaan dat houtpulp alleen bestaat uit cellulose en lignine. Andere bestanddelen zijn buiten beschouwing gelaten.
De lignine-oplossing wordt naar een scheidingsruimte (S2) overgebracht.
Door indampen wordt de vaste stof lignine verkregen en de ionische vloeistof wordt gerecirculeerd.
Hieronder is blokschema 1 ook weergegeven.
De lignine kan worden verbrand en de verbrandingswarmte kan worden gebruikt in het hierboven beschreven proces om cellulose en lignine te verkrijgen uit hout.
De verbranding van lignine kan met de volgende reactievergelijking worden weergegeven:
2 C5H6O2 (s) + 11 O2 (g) --> 10 CO2 (g) + 6 H2O (l) reactie 2
(In deze reactievergelijking is lignine met de formule C5H6O2 weergegeven.)
video-uitleg lignine
Colofon
Het arrangement Examen scheikunde havo 2018 1e tijdvak met video-uitleg is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
- Auteur
- Laatst gewijzigd
- 2018-06-13 08:27:40
- Licentie
-
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
- het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
- het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
- voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.
Dick Naafse heeft het arrangement met de vragen en antwoorden gemaakt. Wouter Renkema heeft de video-uitleg toegevoegd. Voor meer uitleg en oefeningen, ook over andere scheikunde-ondewerpen, zie http://scheikundehavovwo.nl/
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
- Leerniveau
- HAVO 5;
- Leerinhoud en doelen
- Scheikunde;
- Eindgebruiker
- leerling/student
- Moeilijkheidsgraad
- gemiddeld
- Studiebelasting
- 3 uur en 0 minuten
- Trefwoorden
- 2018, examen, havo, scheikunde, tijdvak 1, uitleg, video
Bronnen
| Bron | Type |
|---|---|
|
video-uitleg melkzuursensor https://www.youtube.com/watch?v=pvpGxuzwXbA |
Video |
|
video-uitleg arseen in drinkwater https://www.youtube.com/watch?v=rryeTYUbcFw |
Video |
|
video-uitleg koudemiddel https://www.youtube.com/watch?v=4QJEJV3yLog |
Video |
|
video-uitleg anatto https://www.youtube.com/watch?v=nd2BsNl3LIA |
Video |
|
video-uitleg lignine https://www.youtube.com/watch?v=5NPAKopJWRY |
Video |
|
video-uitleg EFTE https://www.youtube.com/watch?v=PDExY26pDCs |
Video |
