Sjakie en zijn spieren
Beste leerlingen van De Nieuwste School,
Dit is een webquest waarbij jullie verschillende opdrachten gaan uitvoeren.
Vóórdat je aan het practicum begint, laten we kennis maken met onze casus. Ook gaan jullie een aantal voorkennis-opdrachten maken zodat je goed voorbereid naar het practicum komt.
Neem deze webquest stap voor stap door. Mocht je ergens vastlopen, kun je gebruik maken van de 'Tips'.
Heel veel succes en plezier!
1.1 Introducerend filmpje
Bekijk dit filmpje.
1.2 Introducerend filmpje
In het filmpje zagen jullie hoe Sjakie in een hele korte tijd een enorme spiermassa heeft gekregen. Hij heeft iets toegediend gekregen en heeft vervolgens een enorme spiermassa. Hoe kan dit? Wat is hier de oorzaak van?
Abdul Klapstoel, een 23-jarige student, wilt graag meer spiermassa creeëren zodat hij mee kan doen aan bodybuilding wedstrijden. Hij vraagt zich af hoe Sjakie dit voor elkaar heeft gekregen. Jullie gaan hem hierbij helpen.
Jullie gaan dus tijdens dit practicum onderzoeken wat de oorzaak is van de spiermassa-toename van Sjakie en vervolgens geven jullie een advies aan Abdul Klapstoel. Wat zou hij moeten doen om ook deze spiermassa-toename te krijgen? Wat is het gevolg?
Allereerst starten jullie nu met een aantal voorkennisopdrachten. Deze vul je in bij het Google Docs Formulier. De link hiervan staat bij opdracht 1.
2.1 Voorkennis opdracht 1
Bij de opdrachten staan soms wat tips die jou misschien wel de juiste richting op kunnen sturen.
Opdracht 1
Zonder dat jullie ook nog maar iets hebben opgezocht, willen wij graag weten hoe jullie op dit moment over deze casus denken.
Wat is de oorzaak van de spiermassa-toename van Sjakie? En wat zou Abdul moeten doen om dit ook te krijgen?
Beantwoord deze vragen via het Google Docs Formulier.
Google Formulier Voorkennis opdrachten
Dit is de link naar het Google Formulier waarin jullie de antwoorden van de voorkennis-opdrachten kunnen invullen. Laat deze link open staan, zodat jullie ook de antwoorden van de andere voorkennis-opdrachten kunnen invullen!
2.2 Voorkennis opdracht 2
Opdracht 2
Wat hebben spieren nodig om te kunnen groeien?
2.3 Voorkennis opdracht 3
Opdracht 3
Leg uit wat datgene (jullie antwoord bij opdr 1) is.
2.4 Voorkennis opdracht 4
Opdracht 4
Hoe krijgen spieren datgene wat zij nodig hebben om te kunnen groeien?
2.5 Voorkennis opdracht 5
Opdracht 5
Je bent nu erg benieuwd naar hoeveel Sjakie van datgene (jullie antwoord bij opdr 1) in zijn lichaam aanwezig heeft. Hoe zou je dit kunnen onderzoeken?
2.6 Voorkennis opdracht 6
Opdracht 6
Om dit te onderzoeken ga je aan de slag met zuur-base reacties. Wat zijn dit?
Jullie zijn nu klaar met de voorkennisopdrachten en dus klaar voor het komende practicum op 21 maart!
3.1 Practicum
Nu jullie de kennis van eiwitten hebben, gaan jullie het eiwit-gehalte in het bloedplasma van Sjakie en Abdul bepalen.
Wat verwachten jullie: wiens bloedplasma zal het hoogste eiwit-gehalte hebben? Waarom?
3.2 Veiligheid
Maar eerste een stukje veiligheid!
Onderstaande veiligheidsmaatregelen zijn in het lokaal aanwezig. Vergeet ook je labjas en bril niet!
3.3 Benodigdheden
Hieronder zie je enkele practicum benodigdheden
Buret
Erlenmeyer en pipet
Gasbrander met bekerglas
Maatkolf
3.4 Aan de slag!
Eerst gaan jullie, door middel van onze vragen, zelf uitzoeken hoe je nu het eiwitgehalte in bloedplasma kunt bepalen.
Er is een bepaalde methode hoe je het eiwitgehalte van een bepaalde oplossing kunt bepalen, dit heet de Kjeldal-methode. Hierbij ga je onderzoeken wat het gehalte stikstof is in de oplossing en zo kun je verder rekenen naar het eiwitgehalte. Eiwitten bestaan namelijk voor 16% uit stikstof (voedingswaardetabel.nl).
Wat hierbij centraal staat, is dat we het ammoniumzout (Ammonium is een stof die vrijkomt bij de afbraak van stikstofhoudende organische verbindingen, zoals eiwitten, betavak.nl) laten reageren met een overmaat aan natriumhydroxide. De ammonium-moleculen (NH4+) gaan een reactie aan met hydroxide-moleculen (OH-). Dit is een zuur-base reactie. Wat is de reactievergelijking (vraag 1)?
Schrijf deze reactievergelijking op je blaadje die je bij het practicum hebt gekregen.
3.4 Aan de slag!
Als het goed is, hebben jullie onderstaande reactievergelijking kunnen maken:
NH4+(aq) + OH-(aq) ⇔ H2O(l) + NH3(g)
Je wilt bovenstaande reactie aflopend naar rechts maken. Hoe zou je dit kunnen doen (vraag 2)?
TIP: NH3 is een gas en is een base.
Noteer je antwoord op je practicumblaadje.
3.4 Aan de slag!
Doordat je het NH3-gas laat verdwijnen, zal de reactie aflopend naar rechts worden.
Je wilt weten hoeveel NH4+ je in je oplossing hebt, hoe zou je hier achter kunnen komen (vraag 3)?
TIP: denk aan molverhoudingen.
Noteer je antwoord op je practicumblaadje.
3.4 Aan de slag!
Je wilt dus weten hoeveel OH- er heeft gereageerd. Het gehalte OH- wat nu nog aanwezig is in jullie oplossingen, kun je bepalen door middel van titratie. Dan laat je OH- reageren met H+ (afkomstig van HCl). Wat is de reactievergelijking (vraag 4)?
Noteer je antwoord op je practicumblaadje.
3.4 Aan de slag!
Bij titratie voeg je het zoutzuur (HCl) druppel voor druppel toe totdat je oplossing pH-neutraal is. Om dit te checken heb je een indicator nodig. Jullie hebben de keuze uit de volgende indicatoren: dimethylgeel, methyloranje en thymolblauw. Welke zouden jullie kiezen? En waarom (vraag 5)?
Je mag gebruik maken van BINAS tabel 52.
Noteer je antwoord op je practicumblaadje.
3.4 Aan de slag!
Hoe zouden we nu stap voor stap kunnen achterhalen wat het gehalte eiwit is in jullie oplossingen?
Om jullie op weg te helpen, geven we de eerste 2 stappen:
1. pipetteer 25 mL uit beide oplossingen in een erlenmeyer van 250 mL.
2. Voeg aan de oplossing van Abdul 25 mL NaOH (0,1M) toe en voeg aan de oplossing van Sjakie 75 mL NaOH (0,1M) toe. Waarom krijgt de oplossing van Sjakie meer NaOH dan de oplossing van Abdul?
Wat zijn de vervolgstappen (vraag 6)? Schrijf deze op en laat dit checken door de docenten: Akbardjan en Layla.
Als je straks met alles klaar bent, horen we nog graag van jullie wat jullie van het practicum vonden! Dit kun je doen door naar hoofdstuk 5 op deze webquest te gaan.
4. Tips
4.1 Eiwitten
https://www.10voorbiologie.nl/index.php?cat=9&id=370&par=372
https://olo.utwente.nl/subject/5/topic/200/eiwitten-(scheikundig)/4
4.2 Pipetteren
Volumepipet
- De pipet dien je eerst te spoelen met gedestilleerd water (doe hiervan een hoeveelheid in een bekerglas en spoel je 'afval' weg in een ander bekerglas). Vervolgens spoel je de pipet ook 2x met je oplossing. Ook dit 'afval' doe je in het tweede bekerglaasje.
- Doe nu +/- 60 mL van je oplossing in een schoon bekerglas en pipetteer 25 mL mbv een pipetteerballon.
- Pipetpunt aan de buitenkant droogmaken.
- Pipetpunt tegen schuine (45°) glaswand bekerglas houden en leeg laten lopen tot onderkant meniscus op de streep ligt.
- Pipet tegen schuine (45°) glaswand houden en leeg laten lopen, 10 sec. nalooptijd, niet aftikken of leegblazen.
Pipetballon
A: Haalt de lucht uit de ballon
A indrukken en tegelijkertijd ballon inknijpen.
S: Haalt de vloeistof in de pipet.
S indrukken als de tip van de pipet in de vloeistof is.
Let erop dat de tip in de vloeistof blijft hangen
en je niet de ballon vult met vloeistof!
E: Leegt de pipet.
E indrukken boven het vat.
Pipetteerballon
4.3 Werken met de brander
Werken met de brander
4.4 Titratie
Titreren
5. Einde + evaluatie
Jullie zijn aangekomen bij het einde van het practicum. We hebben nog enkele vragen voor jullie. Deze kunnen jullie via een nieuw Google Docs Formulier beantwoorden. Onderaan vinden jullie de link hiervan.
Vraag 1
Sjakie heeft dus een bepaald middeltje toegediend gekregen en zijn spiermassa begon ineens te groeien. Wat is hier de oorzaak van?
Vraag 2
Abdul Klapstoel wilt ook graag deze spiermassa-toename. Welk advies geven jullie aan hem?
EVALUATIE
Ook horen we graag wat jullie van het practicum vonden via onderstaande vragen:
Vraag 3
........
Google Docs Einde en Evaluatie
