Ter inspiratie
Een onderdeel van je taak als Doktersassistente is Laboratoriumwerk:
- bloed afnemen en bepalingen uitvoeren.
- onderzoeken of er glucose in de urine van de patiënt zit.
- onderzoeken of de patiënt een uwi heeft. dan ga je ook de urine van de patiënt onder de microscoop beoordelen.
Daarvoor ga je in deze lessen je kennis en vaardigheden ontwikkelen.
In onderstaande filmpjes alvast een begin. Veel plezier!
Inleiding
Bij de vakken Laboratorium Theorie en Laboratorium Praktijk leer je zaken die je in je werk in de praktijk nodig hebt.
Laboratoriumonderzoek wordt vooral ingezet om de arts te ondersteunen bij het stellen van de diagnose of om het effect van een therapie te volgen. Ook het verloop van een ziekte kan met behulp van laboratoriumonderzoek gevolgd worden.
Je komt in aanraking met verschillende lichaamsvloeistoffen van patienten, zoals bloed en urine.
Je leert tijdens deze lessen om een aantal bepalingen te doen. Daar hoort natuurlijk ook bij, dat je netjes en hygienisch werkt.
bloedbuisjes
urine
Kerntaken/WP en competenties
Bij dit onderdeel van de opleiding werk je aan de volgende Kerntaken:
B1-K2 Handelen in het kader van de individuele gezondheidszorg
B1-K2-W1 Voert medisch-technische handelingen uit
B1-K2-W2 Assisteert bij uitvoering van medische verrichtingen
B1-K2-W3 Geeft voorlichting en advies
B1-K4 Werken aan kwaliteit en deskundigheid
B1-K4-W1 Werkt aan de eigen deskundigheid
B1-K4-W2 Werkt aan het bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg
B1-K4-W3 Werkt (multi)disciplinair samen en stemt werkzaamheden af
Je werkt aan de ontwikkeling van de volgende competenties:
- Materialen en middelen inzetten,
- Vakdeskundigheid toepassen
- Samenwerken en overleggen,
- Instructies en procedures opvolgen,
- Materialen en middelen inzetten,
- Vakdeskundigheid toepassen,
- Kwaliteit leveren
- Formuleren en rapporteren,
- Op de behoeften en verwachtingen van de "klant" richten,
- Ethisch en integer handelen
- Beslissen en activiteiten initiëren,
- Met druk en tegenslag omgaan
- Leren
Werkprocessen
* De doktersassistent is in staat accuraat te rekenen, werkt bij het uitvoeren van verpleegtechnische handelingen vakkundig, precies, bedreven en bekwaam, zodat de verpleegtechnische handelingen op een deskundige wijze worden uitgevoerd en bij bijzonderheden op een juiste wijze is gehandeld.
- De doktersassistent is goed op de hoogte van de werking van de materialen en middelen die ze gebruikt en zet de materialen en middelen zo efficiënt en effectief mogelijk in, zodat de verpleegtechnische handelingen verantwoord en deskundig worden uitgevoerd.
2.4
De doktersassistent vraagt aan de zorgvrager of de behandeling naar verwachting verloopt en checkt of de begeleiding en informatie aansluit bij de behoeften en verwachtingen, zodat de zorgvrager hierover tevreden kan zijn.
Leerdoelen
De student kan de volgende onderdelen benoemen en of beschrijven en of uitvoeren:
Hoe de verschillende benodigdheden in een laboratorium heten en wat het doel van het werken met deze benodigdheden is en wat hun functie is
Wat het doel is van het werken met een microscoop
Welke onderdelen er aan een microscoop zitten en wat de functie hiervan is
Welke organismen tot de micro-organismen horen
Welke grondvormen van bacteriën er zijn
In welke patiëntmaterialen pathogene micro-organismen kunnen voorkomen.
Wat een kweek is
Wat het doel van een dipslide bepaling is
Uit welke voedingsbodems de dipslide meestal bestaat en de namen kunnen noemen
Wat het verschil tussen de verschillende voedingsbodems van de dipslide is
Hoe je de uitslag van de dipslide interpreteert
De student:
Weet hoe een preparaat van micro-organismen wordt gemaakt
Weet hoe de dipslide wordt uitgevoerd en wordt afgelezen.
Weet wat de referentiewaarde van de dipslide is
|
De student kan:
Bovenstaande handelingen op de juiste manier inplannen in de organisatie
De juiste materialen selecteren voor bovenstaande handelingen
Bovenstaande handelingen voorbereiden
Bovenstaande handelingen in opdracht uitvoeren
Bij bovenstaande handelingen uitleg geven aan de patiënt/cliënt
De patiënt/cliënt begeleiden bij bovenstaande handelingen
Onderzoeksresultaten op de juiste wijze noteren en doorgeven
Bij bovenstaande handelingen veilig en hygiënisch werken
De student kan:
Bovenstaande handelingen voorbereiden
Bovenstaande handelingen in opdracht uitvoeren
Onderzoeksresultaten op de juiste wijze noteren en doorgeven
Gebruikte instrumenten en materialen huishoudelijk schoonmaken, desinfecteren, steriliseren en opruimen
Bovenstaande handelingen evalueren
|
De student:
Werkt bij deze handelingen veilig en hygiënisch
Maakt afspraken met de patiënt/cliënt voor de uitslag en verdere behandeling
Regelt zo nodig een verwijzing naar een specialist
Stuurt materialen op naar het juiste laboratorium, met de juiste formulieren
Toont de juiste beroepshouding tijdens het uitvoeren van bovenstaande handelingen
|
Beoordeling
Kerntaak 2 wordt aan het einde van de opleiding geïntegreerd getoetst door middel van een proeve van bekwaamheid. Wat betreft de vaardighedenlijn wordt in de verschillende fasen van de opleiding gewerkt met zogenaamde aftekenkaarten, waarmee een kandidaat kan aantonen bepaalde vaardigheden te beheersen. De aftekenkaart wordt met voldoende of onvoldoende afgetekend. Een voldoende is voorwaardelijk om deel te mogen nemen aan de miniproeve in leerjaar 1 en aan de eindproeve in leerjaar 3.
De kennislijn wordt getoetst door middel van een theoretische kennistoets. Voor lab gaat dat in periode 3 van het eerste leerjaar. In het tweede leerjaar komt er een theoretische toets van proeve kerntaak 2. Dit is een onderdeel van de eindproeve.
Zie ook het Studiewijzer /Onderwijs-en Examenreglement (StOER) en de overgangsnormen.
Planning periode
Periode 1
Week
(1 lesuur)
|
Leerinhoud
|
Voorbereidend huiswerk
|
1
|
Omgaan met lab. materialen en veilig en hygiënisch werken
|
MTH boek:
Bestuderen H 2.1, en 2.2
|
1 skill
|
Hygiëne en handenwassen
|
|
2
|
Omgaan met lab. materialen en veilig en hygiënisch werken
Werken in het laboratorium, wat betekent de uitslag van een test;
|
Hfst. 2.1, en 2,2
|
2 skill
|
Opdracht contaminatie!!
|
Protocol Contaminatie: uitvoeren experiment alienbloed.
SOP 0001A
|
3
|
werken met een microscoop
|
Werken met een microscoop
Hfst: 3,2 Microscoop
|
3 skill
|
Opdrachten microscoop
|
SOP 0002 Microscoop
|
4
|
Basiskennis bacterieel onderzoek
|
Hfdst:
|
4skill
|
Plaatepitheel wangslijmvlies
|
SOP wangslijmvlies.
|
5
|
Basiskennis bacterieel onderzoek
|
|
5 skill
|
hooi infuus
|
SOP hooi infuus.
|
6
|
Urineweginfectie:
|
|
6 skill
|
urinesticks
|
SOP 0004
|
7
|
Urineweginfectie
|
|
7 skill
|
urinesticks
|
SOP 0004
|
8
|
Urinekweek: dipslide
|
|
8 skill
|
Inzetten dipslide
|
SOP 0005
|
9
|
Vervolg dipslide
|
|
9 skill
|
Aflezen dipslide:
De in de les aangeleerde vaardigheden oefenen en herhalen voor aftekenen vaardighedenkaart
|
Alle relevante lab. voorschriften zie SOP’s
|
10
|
Inhaalweek/herhalen
|
|
10 skill
|
Inhalen/herhalen
|
|
Periode 2
Week
(1 lesuur)
|
Leerinhoud
|
Voorbereidend huiswerk
|
1
|
Urinesediment/ difdus
Urineonderzoek:
|
Bestuderen H 5.9
Reader H3.1, H3.4
SOP 0008
Taak 1 opdracht 1 tm 3; Taak 2 opdracht 1 tm 3
|
1 praktijk/
skill
|
Taak1 opdr. 4 tm 6;
Taak 2 opdracht 4 en 5
|
Urine aspect & urinesediment
SOP 0002, 0008
|
2
|
Stickreacties:
|
Bestuderen (H 5.7) Reader H3.2.1. en H3.2.3
Taak 3 opdracht 1 tm 4; opdracht 5 m.b.t. leuko’s en nitriet maken
|
2 praktijk/
skill
|
Urinesediment
Stickreacties
|
SOP 0008 urinesediment
SOP 0004 Teststicks voor urine
|
3
|
stickreactie :
- Bloed
Urinesediment bloed + osmose
|
Bestudeer Reader H3.5
Taak 3 opdracht 5 mbt bloed; Taak 4
|
3 praktijk/
skill
|
Urinesediment + stick bloed
Osmose, Taak 5
|
SOP 0008 urinesediment
SOP 0004 Teststicks voor urine
|
4
|
Stickreacties op:
|
Bestuderen Reader H3.2.4; 3.2.5 en 3.2.6
Taak 6
|
4 praktijk/
skill
|
Urinesediment + stick Combur 3
pH >8 Aanzuren; pH indicator papier
|
SOP 0004 Teststicks voor urine
|
5
|
Basiskennis bloed, prikaccidenten, vingerprik
|
Bestudeer H4.4 en 5.11
Reader H2.1, H2.1.1 en H2.1.3
SOP 0011 tm 4.1 en filmpje vingerprik
(VL: Taak 7)
|
5 praktijk/
skill
|
Vingerprik en bloedsuiker
|
Bestudeer SOP 0014, 0020, 0021, 0022, 0022a
|
6
|
Vingerprik en bloedsuiker
|
Bestudeer H 5.14
Reader 2.2.2
Taak 8
VL: SOP 0019
|
6 praktijk/
skill
|
Vingerprik en bloedsuiker
|
Bestudeer SOP 0014, 0023, 0024, 0025
|
skill
|
De in de les aangeleerde vaardigheden oefenen en herhalen voor aftekenen vaardighedenkaart
|
Alle relevante lab. voorschriften zie SOP’s
|
Periode 3
Week
Periode 3
|
Onderwerpen
|
Voorbereidend huiswerk
Boek Med. Techn. Handelen voor dokteersassistenten (MTH)
|
Tijdens de lessen worden er nieuwe onderwerpen besproken en jullie moeten zelf de al aangeleerde vaardigheden blijven oefenen.
|
1
|
Vingerprik
|
Opdracht 1
Bestudeer uit MTH-boek paragraaf 5.11
|
2
|
Vingerprik
|
idem
|
3
|
Bepaling bloedsuiker
|
Bestudeer uit MTH-boek paragraaf 5.14
|
4
|
Bepaling bloedsuiker
|
idem
|
5
|
Bepaling Cholesterol
|
Bestudeer uit MTH-boek blz 117-118 plus tabel 5.12
|
6
|
Bepaling Cholesterol
|
idem
|
7
|
Bepaling Hb
|
Bestudeer uit MTH-boek paragraaf 5.13
|
8
|
Bepaling Hb
|
idem
|
9
|
herhaling van bovenstaande
|
|
Periode 3
praktijk/skill
|
De in de les aangeleerde vaardigheden oefenen en herhalen voor aftekenen vaardighedenkaart
|
Alle relevante lab. voorschriften zie SOP’s
|
Lesinhoud Periode 1
Wk 1
1
|
Omgaan met lab. materialen en veilig en hygiënisch werken
|
MTH boek:
Bestuderen H 2.1, en 2.2
|
1 skill
|
Hygiëne en handenwassen
|
|
Opdrachten
Lab Taak 1
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures
College
Wk 2
2
|
Omgaan met lab. materialen en veilig en hygiënisch werken
Werken in het laboratorium, wat betekent de uitslag van een test;
|
Hfst. 2.1, en 2,2
|
2 skill
|
Opdracht contaminatie!!
|
Protocol Contaminatie: uitvoeren experiment alienbloed.
SOP 0001A
|
.
Opdrachten
Lab Taak 2
Lab Taak 3
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures
College
microscoop-presentatie.ppt”
Wk 3
3
|
werken met een microscoop
|
Werken met een microscoop
Hfst: 3,2 Microscoop
|
3 skill
|
Opdrachten microscoop
|
SOP 0002 Microscoop
|
.
Opdrachten
“Lab taak 4.docx”
LAB taak 6
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures
College
micro-organismen
Wk 4
4
|
Basiskennis bacterieel onderzoek
|
Hfdst: 4
|
4skill
|
Plaatepitheel wangslijmvlies
|
SOP wangslijmvlies.
|
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures
College
micro-organismen
Wk 5
5
|
Basiskennis bacterieel onderzoek
|
|
5 skill
|
hooi infuus
|
SOP hooi infuus.
|
.
Opdrachten
Lab Taak 4
Lab Taak 6
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures
College
Wk 6
6
|
Urineweginfectie:
|
|
6 skill
|
urinesticks
|
SOP 0004
|
.
Opdrachten
Lab Taak 5
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures
College
sticks en dipslide
urineonderzoek basis
De Nieren
SOP_0008 Urinesediment
WK 7
7
|
Urineweginfectie
|
|
7 skill
|
urinesticks
|
SOP 0004
|
.
Opdrachten
Opdracht Urinesticks
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures
College
WK 8
8
|
Urinekweek: dipslide
|
|
8 skill
|
Inzetten dipslide
|
SOP 0005
|
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures
College
WK 9
9
|
Vervolg dipslide
|
|
9 skill
|
Aflezen dipslide:
De in de les aangeleerde vaardigheden oefenen en herhalen voor aftekenen vaardighedenkaart
|
Alle relevante lab. voorschriften zie SOP’s
|
.
Opdrachten
Reader Laboratorium
Standard Operation Procedures
College
Wk 10
10
|
Inhaalweek/herhalen
|
10 skill
|
Inhalen/herhalen
|
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures
College
Lesinhoud Periode 2
Wk 1
1
|
Urinesediment/ difdus
Urineonderzoek:
|
Bestuderen H 5.9
Reader H3.1, H3.4
SOP 0008
Taak 1 opdracht 1 tm 3; Taak 2 opdracht 1 tm 3
|
1 praktijk/
skill
|
Taak1 opdr. 4 tm 6;
Taak 2 opdracht 4 en 5
|
Urine aspect & urinesediment
SOP 0002, 0008
|
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures: Protocollenboek Laboratoriumwerk
Taak 1
Taak 2
College
SOP_0008 Urinesediment
Wk 2
2
|
Stickreacties:
|
Bestuderen (H 5.7) Reader H3.2.1. en H3.2.3
Taak 3 opdracht 1 tm 4; opdracht 5 m.b.t. leuko’s en nitriet maken
|
2 praktijk/
skill
|
Urinesediment
Stickreacties
|
SOP 0008 urinesediment
SOP 0004 Teststicks voor urine
|
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures: Protocollenboek Laboratoriumwerk
Taak 3
College
sticks en dipslide
Wk 3
3
|
stickreactie :
- Bloed
Urinesediment bloed + osmose
|
Bestudeer Reader H3.5
Taak 3 opdracht 5 mbt bloed; Taak 4
|
3 praktijk/
skill
|
Urinesediment + stick bloed
Osmose, Taak 5
|
SOP 0008 urinesediment
SOP 0004 Teststicks voor urine
|
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures: Protocollenboek Laboratoriumwerk
Taak 3
Taak 4
College
Wk 4
4
|
Stickreacties op:
|
Bestuderen Reader H3.2.4; 3.2.5 en 3.2.6
Taak 6
|
4 praktijk/
skill
|
Urinesediment + stick Combur 3
pH >8 Aanzuren; pH indicator papier
|
SOP 0004 Teststicks voor urine
|
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures: Protocollenboek Laboratoriumwerk
Taak 6
College
Wk 5
5
|
Basiskennis bloed, prikaccidenten, vingerprik
|
Bestudeer H4.4 en 5.11
Reader H2.1, H2.1.1 en H2.1.3
SOP 0011 tm 4.1 en filmpje vingerprik
(VL: Taak 7)
|
5 praktijk/
skill
|
Vingerprik en bloedsuiker
|
Bestudeer SOP 0014, 0020, 0021, 0022, 0022a
|
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures: Protocollenboek Laboratoriumwerk
taak 7
College
https://prezi.com/bjcnxcz4tsrs/bloedglucose-meten/
Prezi bloedglucose meten en prikaccidenten
Wk 6
Vingerprik en bloedsuiker
|
Bestudeer H 5.14
Reader 2.2.2
Taak 8
VL: SOP 0019
|
Vingerprik en bloedsuiker
|
Bestudeer SOP 0014, 0023, 0024, 0025
|
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures: Protocollenboek Laboratoriumwerk
Taak 8
College
Wk 7
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures: Protocollenboek Laboratoriumwerk
College
Wk 8
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures: Protocollenboek Laboratoriumwerk
College
Wk 9
Herhaling??
Praktijk
1 tm 8 (9)
|
Praktijkles sluit aan bij de theorieles, daarnaast herhalen van vaardigheden
|
Bestudeer labvoorschriften bij de behandelde theorie.
Bestudeer KD 2.3 en 2.4, bijbehorende competenties (K,L en T; D, I en R)
|
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures: Protocollenboek Laboratoriumwerk
College
Wk 10
Herhaling?
Praktijk
1 tm 8 (9)
|
Praktijkles sluit aan bij de theorieles, daarnaast herhalen van vaardigheden
|
Bestudeer labvoorschriften bij de behandelde theorie.
Bestudeer KD 2.3 en 2.4, bijbehorende competenties (K,L en T; D, I en R)
|
.
Opdrachten
Reader Laboratorium 2016
Standard Operation Procedures: Protocollenboek Laboratoriumwerk
College
Lesinhoud Periode 3
Wk 1 en Wk 2
Week
Periode 3
|
Onderwerpen
|
Voorbereidend huiswerk
Boek Med. Techn. Handelen voor dokteersassistenten (MTH)
|
Tijdens de lessen worden er nieuwe onderwerpen besproken en jullie moeten zelf de al aangeleerde vaardigheden blijven oefenen.
|
1 en 2
|
Vingerprik
|
Opdracht 1
Bestudeer uit MTH-boek paragraaf 5.11
en maak taak 1. zie hieronder
|
Opdrachten:
Taak 1: vingerprik
“1 SOPboek compl nov2016.doc”
Wk 3 en Wk 4
3 en 4
|
Bepaling bloedsuiker
|
Bestudeer uit MTH-boek paragraaf 5.14
voer taak 2 uit.
|
Opdrachten
Taak 2 bloedsuikerbepaling
“1 SOPboek compl nov2016.doc”
Wk 5 en Wk 6
5 en 6
|
Bepaling Cholesterol
|
Bestudeer uit MTH-boek blz 117-118 plus tabel 5.12
Voer taak 3 uit.
|
Titel van de taak
|
TAAK 3:
Cholesterol
|
Soort taak
|
Studietaak
|
Inleiding
|
Je hebt al heel wat vingerprikken verricht en het bloed onderzocht op glucose. Nu ga jij je verdiepen in een ander bloedonderzoek, een cholesterolbepaling.
|
Werkwijze
|
Opdrachten:
- Bestudeer de theorie over cholesterol en triglyceriden en beantwoord de volgende vragen:
- Wat is cholesterol?
- Wat voor soorten cholesterol ken je?
- Waar komt cholesterol vandaan?
- Wat is het risico bij een te hoog cholesterol?
- Wat zijn de referentiewaarden voor cholesterol?
- Wat is een cholesterol/HDLcholesterol ratio
- Hoe kun je cholesterol verlagen.
- Wat is het doel van de cholesterol bepaling?
- Wat zijn triglyceriden
- Wat is de referentiewaarde voor de triglyceriden
- wat doet HDL cholesterol?
|
Werkwijze
|
- Lees uit het protocollenboek de protocollen van de verschillende cholesterol-/ triglyceridenmeters door.
- Welke meters zijn er om cholesterol/triglyceriden te bepalen?
- Maak een keuze tussen verschillende merken cholesterol-/triglyceriden
meters
Beargumenteer de keuze
|
Boeken/Media
|
- Boek: “Verpleegtechnisch handelen voor doktersassistenten”
- SOP’s “protocollenboek Laboratoriumwerk”
|
“1 SOPboek compl nov2016.doc”
Wk 7 en Wk 8
7 en 8
|
Bepaling Hb
|
Bestudeer uit MTH-boek paragraaf 5.13
en voer taak 4 uit.
|
taak HB.docx
“1 SOPboek compl nov2016.doc”
Wk 9
week 9
toets
|
De in de les aangeleerde vaardigheden worden getoetst
|
Alle relevante lab. voorschriften zie SOP’s
|
“1 SOPboek compl nov2016.doc”
Wk 10
Periode 3
praktijk/skill
|
toets bespreken
|
Alle relevante lab. voorschriften zie SOP’s
|
“1 SOPboek compl nov2016.doc”
Bronnen
- Verpleegtechnisch handelen voor doktersassistenten; J. van Amerongen, F. Hersevoort-Zomer
- Protocollenboek Laboratoriumwerk, SOP’s
- Reader Laboratoriumwerk
- Internet