Lezen - Hoofdgedachte PW

Lezen - Hoofdgedachte PW

Lezen - Hoofdgedachte

Vooraf

In deze leesopdracht staat de hoofdgedachte centraal.

Leerdoelen
Je kunt:

  • omschrijven wat de hoofdgedachte van een tekst is.
  • aangeven op welke wijze je de hoofdgedachte van een tekst kunt bepalen.
  • omschrijven wat het verschil is tussen het onderwerp en de hoofdgedachte.

Eindproduct
Deze opdracht rond je af met het maken van een woordenwolk en een toets over de hoofdgedachte van een tekst.
De toets bestaat uit zes meerkeuzevragen.

Beoordeling
Je docent beoordeelt je woordenwolk op inhoud en vormgeving.
Van de toets moet minimaal vijf van de zes meerkeuzevragen goed beantwoorden voor een voldoende.

Activiteiten

Stap               Groepsgrootte           Activiteit
Stap 1 Alleen + samen Bestudeer het Kennisbankitem 'Het onderwerp en hoofgedachte'.
Stap 2 Alleen + samen Lees de tekst en maak de opdracht.
Stap 3 Alleen + samen Lees het artikel en beantwoord de vragen.
Stap 4 Alleen + samen Lees het artikel en beantwoord de vragen.
Stap 5 Alleen + samen Bekijk de woordenwolk en maak de opdracht.
Stap 6 Alleen Maak een woordenwolk.
Stap 7 Alleen Maak aan de hand van de artikelen de eindtoets.


Benodigdheden
Mobiele telefoon.

Tijd
Voor deze opdracht heb je twee lesuren van 50 minuten.

Stap 1

Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands de volgende onderwerpen:

KB: Lezen: Het onderwerp van een tekst
KB: Lezen: De hoofdgedachte van een tekst

Bekijk de volgende stellingen.
Zijn ze waar of niet waar?

  1. Het onderwerp van een tekst geeft aan waar de tekst over gaat.
  2. Het onderwerp van een tekst is altijd een hele zin.
  3. Twee teksten die over hetzelfde onderwerp gaan kunnen een heel verschillende inhoud hebben.
  4. Een samenvatting van een tekst in één zin noem je de hoofdgedachte van de tekst.
  5. De hoofdgedachte van een tekst is altijd een hele zin.

Vergelijk jouw antwoorden met de antwoorden van een klasgenoot.
Hebben jullie dezelfde antwoorden? Bespreek eventuele verschillen.

Stap 2

Lees onderstaande tekst.

Jongeren hebben liever internet dan televisie

 

PARIJS (ANP) - Voor het eerst vinden jongeren tussen de 16 en 24 jaar internetten belangrijker dan televisie kijken. Dit blijkt uit een onderzoek in tien Europese landen (waaronder Nederland) dat marketingorganisatie EIAA woensdag heeft gepubliceerd. 82% van de leeftijdsgroep is minimaal vijf dagen per week online, terwijl nog maar 77% even vaak tv kijkt, 5% minder dan vorig jaar. Van de ondervraagden zegt 48% dat het internet de reden is voor de verminderde tv-consumptie.


Opdracht

  • Probeer in een WhatsApp de inhoud van dit bericht naar een vriend of vriendin te appen.
    Je mag maximaal 150 tekens gebruiken.
  • Diezelfde klasgenoot moet jou ook een WhatsApp sturen.
  • Vergelijk de WhatsApp-berichten. Bespreek de verschillen.
  • Bepaal samen wat de hoofdgedachte van de tekst is.

Stap 3

Lees het volgende artikel uit Kidsweek.

Dik zijn is besmettelijk

Zijn jouw vrienden te dik, dan is de kans groot dat er zich om jouw middel langzaamaan een zwembandje ontwikkelt. Uit onderzoek is gebleken dat te dik zijn besmettelijk is. Dun zijn trouwens ook.
Door Maartje Dammers

Dat steeds meer mensen te dik zijn, komt volgens de onderzoekers van Harvard omdat obesitas besmettelijk is. Er blijkt dat je vrienden meer invloed op je gewicht hebben dan de genen van je familieleden. Met besmettelijk bedoelen de onderzoekers niet dat het als een griepvirus van mens op mens wordt overgedragen, maar dat vrienden elkaars gedrag kopiëren en dat het idee over wat een goed gewicht is, verandert als een aantal van je vrienden te dik is.

Bron: Kidsweek (bewerkt)

Beantwoord nu de volgende twee vragen:

  1. Wat is het onderwerp van dit artikel.
    • lichaamsgewicht
    • te dun zijn
    • besmettelijkheid
  2. Wat is de hoofdgedachte van dit artikel?
    • Dik zijn is besmettelijk.
    • Als je fanatiek sport, gaan je vrienden dat ook doen.
    • Vooral vrienden hebben invloed op je lichaamsgewicht.
    • Vooral familie heeft invloed op je lichaamsgewicht.

Vergelijk ook nu jouw antwoorden met de antwoorden met een of twee klasgenoten en bespreek eventuele verschillen.
Komen jullie er niet uit, vraag dan hulp aan de docent.

Stap 4

Lees ook het volgende artikel uit Kidsweek.

Allergisch voor de huisstofmijt?

Word jij 's ochtends vaak wakker met een verstopte neus, tranende ogen of een zere keel? Dan heb jij misschien wel last van een neusallergie.
Neusallergie wordt vaak veroorzaakt door heel klein spinachtig beestje, de huisstofmijt. Huisstofmijten houden het meest van vochtige warme plekjes. Ze zitten overal in huis, maar hun favoriete plek is de slaapkamer.
Eigenlijk ben je niet allergisch voor de huisstofmijt zelf, maar voor hun poep! Het inademen van de poep geeft de allergische reacties. Je kunt allergische reacties op de huismijtpoep voor een deel voorkomen, door regelmatig je beddengoed te vervangen en vaak je slaapkamerraam open te zetten.

Bron: Kidsweek (bewerkt)

 

Beantwoord de vraag.
Welke zin geeft de hoofdgedachte van het artikel het beste weer?

  • Je bent niet allergisch voor de huisstofmijt zelf, maar voor hun poep.
  • Een huisstofmijt is zo klein dat je hem niet kan zien.
  • De meeste mensen zijn neusallergisch.
  • Je moet regelmatig je beddengoed vervangen.

Heb je voor dezelfde zin gekozen als je buurman/buurvrouw?

Stap 5

Van een krantenartikel is een 'woordenwolk' gemaakt. In een woordenwolk geldt dat hoe vaker een woord voorkomt in het artikel, hoe groter en hoe donkerder het woord in de wolk staat.
Bespreek de woordenwolk hieronder met een klasgenoot.

  • Wat zijn de belangrijkste woorden?
  • Wat is volgens jullie het onderwerp van het artikel bij deze woordenwolk?
  • En wat is volgens jullie de hoofdgedachte van het artikel?

Stap 6

Je gaat nu zelf een woordenwolk van een artikel maken. Zoek op internet een artikel van ongeveer 200 woorden.
Selecteer de tekst van het artikel en ga dan naar één van de volgende websites:

Maak op één van de sites een woordenwolk en print deze uit.
Bevat de woordenwolk de woorden die je had verwacht?
Staan er woorden niet in of staan sommige woorden er kleiner (of juist groter) in dan je had verwacht?
Kies de belangrijkste woorden uit je woordenwolk en maak met die woorden een zin die de hoofdgedachte van het artikel weergeeft.

Stap 7

Hieronder zie je drie artikelen. Lees de artikelen goed door.
Bedenk bij ieder artikel wat het onderwerp en wat de hoofdgedachte is.

Artikel 1:

Papegaai moet naar de rechter
Papegaai Coco staat verkeerd geparkeerd en krijgt een boete.

De Griekse stad Patras is in de ban van een papegaai. En wel een papegaai die voor de rechter moet komen. Hij heeft een parkeerboete van ruim 400 euro aan zijn broek hangen, die zijn baasje onder geen beding wil betalen. En dus moet de rechter uitkomst bieden.

De 18-jarige Coco is al jarenlang een begrip in de Griekse havenstad. Hij heeft een vast plekje voor de deur van de dierenwinkel van zijn baasje Michalopoulos. Er is alleen één probleem. Omdat de kooi van Coco midden in een parkeervak staat, heeft de gemeenteraad hem een parkeerboete gegeven. De gemeenteraad spreekt van illegaal parkeren. Michalopoulos wil de boete niet betalen. Hij weigert Coco zelfs weer in zijn winkel te parkeren. Volgens hem zal de papegaai het binnen niet overleven. Het is een gezelschapsdier, die de sociale contacten op straat hard nodig heeft. Omdat ook de gemeente geen stapje terug wil doen, moet de rechter nu over Coco’s lot beslissen. Hij doet binnenkort uitspraak.

bron: DAG

 

Artikel 2:
Reclame. Kan het wat minder?
Ja! Reclame kan wat minder. De Europese Unie heeft dat in 2009 besloten. Er wordt sindsdien minder reclame gemaakt en bovendien is het duidelijker wanneer iets reclame is.
Zit je net lekker televisie te kijken, krijg je alweer zo'n ellenlang reclameblok voor je neus. Best irritant. Sommige reclames zijn leuk, dat vinden jongeren ook. Maar een beetje minder kan ook wel. Daarom zijn in Europa de regels aangescherpt.

Regels
Na twintig minuten televisie mag er een reclameboodschap volgen. Als het om een jeugdprogramma gaat, gebeurt dat pas na dertig minuten. De reclame mag dan ook niet meer dan twaalf minuten in beslag nemen. Als het om reclames rond jeugdprogramma's gaat, raadt de EU aan dat tv-maatschappijen zelf regels opstellen voor wat wel en niet door de beugel kan. Daarover wordt veel gediscussieerd door ouders, die zich vaak groen en geel ergeren en het liefst zien dat reclames rond jeugdprogramma's helemaal worden afgeschaft. Reclames voor sigaretten en medicijnen (die op recept verkrijgbaar zijn) mogen sowieso niet.

Bron: Kidsweek (bewerkt)
 

Artikel 3:
Brenger van goed nieuws

Bommen en granaten, overstromingen en aardbevingen, moord en doodslag. De wereld is een chaos. Zinfo.nl vindt dat er veel te weinig aandacht is voor wat er juist positief is in de wereld. Voor één dag sloegen ze er ook de kranten op na: hoe positief zijn die?

Tien kranten werden een dag lang uitgeplozen door de mensen van Zinfo. Ze waren benieuwd hoe de verhouding tussen goed en slecht nieuws was.

Goed Nieuws Index
Er is gekeken naar goed, slecht en neutraal nieuws. Alleen binnen- en buitenlands nieuws werd bekeken, sport en economie werden buiten beschouwing gelaten. Robert Zoon van Zinfo vertelt op de site: 'Gek genoeg wordt er bij sport en economie veel vaker goed nieuws gepubliceerd.' De uitkomst van de peiling wordt de 'Goed Nieuws Index' (GNI) genoemd. Deze eerste keer kwam de gratis krant Dag als beste uit de bus. De Volkskrant eindigde op de laatste plaats.

Meer goed nieuws
Uit eerder onderzoek van Robert Zoon bleek dat 83 procent van de Nederlanders behoefte heeft aan meer positief nieuws. Met de GNI wil Zinfo nu vaker verschillende media gaan peilen op het brengen van goed nieuws.

Bron: Kidsweek

 

Denk je dat je van ieder artikel weet wat het onderwerp en de hoofdgedachte is?
Maak dan de eindtoets.

Oefening:Hoofdgedachte

Klaar?
Bij 'Vooraf' vind je onder het kopje 'Vragen-Leerdoelen' de hoofdvraag van deze opdracht. Kijk of je deze vraag kunnen beantwoorden.

De woordenwolk die je in stap 6 hebt gemaakt en het resultaat van de eindtoets kun je bespreken met je docent.

Extra - werkblad

Je hebt in de stappen geoefend met het vinden van de hoofdgedachte van een tekst. Hier vind je een werkblad met nog twee oefeningen.

Op het werkblad vind je de volgende oefeningen:

  • Tekst 'Binnenkijken bij Rutte'
  • Blog van scholieren.com

Download het werkblad en beantwoord de vragen:
Werkblad Lezen Hoofdgedachte

Heb je de hoofdgedachtes van deze teksten kunnen vinden?
Bespreek je antwoorden met een klasgenoot.

Extra - PW

Hoofdgedachte van een tekst
In bovenstaande stappen heb je geoefend met de hoofdgedachte van een tekst.
Hieronder vind je hiervoor nog extra oefeningen.

Welke mogelijkheden bevatten de hoofdgedachte van een tekst?
Let op de formulering! Vink de juiste opties aan.

Oefening:Hoofdgedachte 1

Lees de tekst 'Wisknop'.
Beantwoord vervolgens vraag 2.

Wisknop
Heb jij wel eens een reactie achtergelaten op een site waar je achteraf vreselijk van baalde, omdat je ‘m niet meer verwijderd kreeg? Jongeren in Californië hoeven dat niet meer. Zij kregen een wet die een ‘wisknop’ verplicht op alle websites. Op internet is het heel makkelijk om informatie over jezelf met de hele wereld te delen. Gek genoeg is het een stuk lastiger om deze info weer weg te halen. Daar wouden politici in de Amerikaanse staat Californië wat aan doen. In de nieuwe wet staat dat alle websites het mogelijk moeten maken voor jongeren onder de achttien om gedeelde informatie zelf te wissen. Op sociale media als Twitter en Facebook kon dat al, maar op veel andere sites nog niet. Daar is vanaf 2015 verandering ingekomen. In de nieuwe wet staat ook dat sites die zich op jongeren richten geen reclame mogen maken voor illegale producten voor minderjarigen, zoals tabak, alcohol en wapens. De bedenkers hopen jongeren zo te beschermen. Ook tegen pesten en schaamte bij latere sollicitaties.

Naar: Charlotte Goldhoorn, www.sevendays.nl, 26/09/2013 [ingekort]
Foto: sevendays.nl

 

Oefening:Hoofdgedachte 2


Lees de tekst over Spinazi.
Beantwoord vervolgens vraag 3.

Spinazie

Wat doe je als zeeman als je lief weer eens wordt gegijzeld door een bebaarde booswicht? Precies, je opent een blik spinazie, wordt plots oersterk en geeft de slechterik een pak rammel dat hij zich nog lang zal heugen. Nu snapt iedereen wel dat je van spinazie echt geen bovenmenselijke Popeyekrachten krijgt (want over hem hebben we het). Maar dat je van ijzer in spinazie sterk wordt, klopt wel. Toch? Mis.

Hoe zit het dan wel? Wil je echt sterk worden, dan zul je eiwitrijk moeten eten. Eiwitten worden door je lever omgezet in amino-zuren. En dat zijn bouwstenen voor spieren. Nu bevat spinazie wel wat eiwit, maar vis en vlees (ja, ook eieren) bevatten veel meer. Nitraat helpt ook. En ja, spinazie is nitraatrijk. Maar om nitraat binnen te krijgen kun je net zo goed bietjes, andijvie of sla eten. En om écht sterk te worden zul je behalve een goed voedingspatroon ook aanleg moeten hebben. Een sportschoolabonnement helpt ook.

Naar: Berry Overvelde, www.quest.nl, 26/09/2013 [bewerkt]

Oefening:Hoofdgedachte 3

Hieronder vind je voor het vinden van de hoofdgedachte van de tekst nog een aantal extra oefeningen.

Lees de tekst 'Zandkasteel'.
Beantwoord vervolgens vraag 4.

Zandkasteel

Vandalen in het Engelse Frinton hebben een zandkasteel van drie meter hoog vernield. De gouden tip die leidt naar de vandalen levert 1.200 euro op. Dat meldt het dagblad Mirror.

Het sculptuur werd gemaakt door Nicola Wood. De 30-jarige is wereldkampioen zandsculpturen bouwen. Ze werkte drie dagen met zand, water en schepjes. Haar creatie was nog nauwelijks af toen de onbekende vandalen toesloegen.

De politie van Frinton is in de hoogste staat van paraatheid en Peter Halliday, het hoofd van het stadsbestuur, heeft het publiek opgeroepen 'de idioten' aan te geven. De 1.200 euro moet twijfelaars over de streep helpen.

Wood is verslagen door het sloopwerk. Van haar creatie, gemaakt voor een tv-programma van de BBC, is alleen het onderste gedeelte nog over. Tegenover de website zegt de wereldkampioene dat ze pijnlijk verrast is en erg aangedaan dat haar kunstwerk kapot is gemaakt.

Naar: www.nu.nl, 30/09/2013 [bewerkt]
Foto: AFP
 

Oefening:Hoofdgedachte 4

Lees de tekst 'Snelheidsduivels'.
Beantwoord vervolgens vraag 5.

Snelheidsduivels

Dure verkeersborden lijken geldverspilling. Originele tekeningen of foto's op de weg kunnen de snelheid van automobilisten met tien procent verminderen. Dit is een goedkope manier om gedrag te beïnvloeden, meldt het adviesbureau voor mobiliteit Goudappel Coffeng.

Het adviesbureau is momenteel bezig met verschillende proeven gericht op gedragsverandering, meldt Metronieuws. Zo werd in Maartensdijk een 3D-tekening gemaakt met het woord 'slow' en in Woudenberg werd een 3D-hinkelpad op de weg getekend. Bij beide experimenten gingen automobilisten aanzienlijk langzamer rijden.

Het zijn 3D-tekeningen. Hierdoor lijkt het alsof de letters of het hinkelpad uit de grond komen. Op de plek waar het woord 'slow' staat getekend in Maartensdijk, verandert het van een 50km/h zone in een 30km/h zone. "We wilden weten hoe we daar op een nieuwe goedkope manier het gedrag van automobilisten konden beïnvloeden. Of we de graffiti opnieuw zullen aanbrengen - nu verslijt de tekening door de regen en wind - hangt af van de uiteindelijke evaluatie van deze proef in november", aldus de gemeentewoordvoerder.

Naar: www.nieuws.nl, 20/09/2013
Foto: www.nieuws.nl

Oefening:Hoofdgedachte 5

Verderkijker

De Verderkijker biedt bij de opdracht passende externe linkjes naar uitleg, oefenmateriaal of filmpjes.

Voor het onderdeel Hoofdgedachte zijn de volgende items geselecteerd.

 

 

 

 

 

 

 

In de Verderkijker wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet.
Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use.
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, of constateert u een niet-werkende link, horen wij dit natuurlijk graag.
Dit kan via onze helpdesk.

 

 

 

 

 

 

 

  • Het arrangement Lezen - Hoofdgedachte PW is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    S Veenstra
    Laatst gewijzigd
    2018-01-30 19:19:40
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Aan het eind van de les: Weet je wat wordt bedoeld met de hoofdgedachte van een tekst. Kun je de hoofdgedachte van een tekst snel vinden.
    Leerniveau
    VWO 2; MBO, Niveau 3: Vakopleiding; HAVO 1; MBO, Niveau 4: Middenkaderopleiding; VWO 1; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    Lezen van zakelijke teksten; Nederlands; Interpreteren; Leesvaardigheid;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur 30 minuten
    Trefwoorden
    leerlijn, rearrangeerbare

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Nederlands. (2019).

    Opdracht: Lezen - Hoofdgedachte - hv12

    https://maken.wikiwijs.nl/52539/Opdracht__Lezen___Hoofdgedachte___hv12

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Hoofdgedachte

    Hoofdgedachte 1

    Hoofdgedachte 2

    Hoofdgedachte 3

    Hoofdgedachte 4

    Hoofdgedachte 5

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van