De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Lees het verhaal over Vicky.
Vergelijk het verhaal met de tekst in stap 1.
Uit welk perspectief is het verhaal nu geschreven?
Vicky slaapt. Ze droomt van het strand. Het zand tussen haar tenen. De zon die brandt op haar huid.
Intussen opent Fred geruisloos de deur van haar slaapkamer.
Hij denkt aan zijn zoontje. Voordat hij naar zijn werk ging, keek hij nog even in zijn bedje. Met een duim in zijn mond lag hij zacht te snurken.
En nu staat hij hier, als politieagent, een levensgevaarlijke opdracht uit te voeren.
Het zweet voelt hij in straaltjes over zijn gezicht lopen. Zijn hart klopt in zijn keel.
Hij kan ieder moment doodgeschoten worden.
Hij houdt de loop van zijn geweer om de hoek, wacht dan even, steekt zijn hoofd voorzichtig om de deur, ziet niemand.
Hij sluipt verder naar binnen en ziet de verdachte vrouw in bed liggen. Ze slaapt.
Fred ziet haar in een gedachteflits een machinegeweer grijpen en ze schiet iedereen dood.
Hij knippert met zijn ogen. Ze ligt nog gewoon in bed te slapen.
Even zijn ze met zijn tweeën in de kamer – twee mensen, allebei op een keerpunt van hun leven.
Na deze dag zou voor elk van hen niets meer hetzelfde zijn.
Alles zou anders lopen dan ze tot nu toe hadden gehoopt of gevreesd.
Nu komen nog vier agenten haastig naar binnen lopen. Zwaar bewapend, kogelvrije vesten aan.
Ze drommen snel samen voor het bed van Vicky en houden hun wapens op haar gericht.
Fred ziet in het vage maanlicht dat het een mooie vrouw is.
Hoe kon hij vermoeden dat juist deze vrouw later de stiefmoeder van zijn zoon zou worden?
Zijn zoon, die deze prachtige vrouw zou gaan haten als het afschuwelijkste monster op aarde.
Fred knipt zijn zaklamp aan en schijnt recht in het gezicht van Vicky. Ze schrikt wakker.
Even denk ze dat het licht de zon is uit haar droom.
Ze ziet alleen schimmen met petten op.
"Opstaan, en snel een beetje!" roept Fred. Vicky vraagt zich af of het dieven zijn.
Waarom moet ze opstaan? Kunnen ze niet gewoon haar geld pakken en weggaan?
Ze is te verbaasd om zich te bewegen.
Ze probeert te zien wie die mannen zijn, maar ze blijven maar in haar ogen schijnen met die lamp.
Beantwoord de volgende vraag.
Stap 4: Een oefening in perspectief
Bekijk een plek bij jou op school eens vanuit twee verschillende
perspectieven.
Stel je een drukke ruimte bij jou op school voor.
Dit kan de kantine zijn tijdens de middagpauze.
Schrijf op wat je gedachten zijn als leerling, wanneer je deze ruimte binnenloopt.
Bijvoorbeeld: Daar loopt mijn vriendin... Ik wil in dat groepje gaan zitten...
Ik heb trek in een pizzabroodje... Wat ruikt het hier gek... enz.
Schrijf nu op wat de gedachten zijn van de volgende personen de directeur van de school.
Schrijf deze twee gedachten op in een tekstbestand.
Geef het bestand de naam Perspectief.
Bespreek deze teksten met een klasgenoot en werk ze eventueel bij.
Afronding
Samenvattend
Hier vind je de kennisbank die hoort bij deze opdracht.
Je gaat een toneelscène schrijven vanuit twee perspectieven.
Lees nu eerst het volgende voorbeeld:
Brugklasser in de knel Scène: In de kantine tijdens de pauze Verteller: zwart pak, wit geschminkt gezicht, spottende toon en houding Kim Daniels: brugklasser, klein, zware rugtas, zenuwachtig, brutaal, ADHD Dhr. Jan Verhagen: conciërge, groot, breed, stofjas, beetje lomp, spontaan, houdt van leerlingen
(Kantine vol leerlingen die elkaar verdringen, gejoel en drukte.
Kim komt in de kantine en wordt meteen omvergelopen.) KIM: Hee kun je niet uitkijken lomperik! (rent hinkend weg naar een hoekje.) VERTELLER: Jaja mensen, het valt niet mee als je nog maar een brugsmurf bent.
Niemand die kan bedenken dat Kim de toekomstige directeur is! Kim al helemaal niet! KIM: Wat een rotschool is dit. Kan ik niet gewoon vijf jaar overslaan? Auww...
(Verhagen komt op.) VERHAGEN: Wat een chaos! Kijk daar ligt weer zo’n brugklasser op de grond te spelen!
Het begint hier ook steeds meer op een ballenbak te lijken. HEEE!!!
.....................
Maak de toneelscène verder af.
Je gebruikt twee acteurs met de twee verschillende perspectieven:
De alwetende verteller:
Acteur 1 is een verteller.
Hij staat opzij op het podium en geeft commentaar op alles wat er gebeurt.
Het ik-perspectief:
Acteur 2 spreekt zijn gedachten hardop uit: wat hij voelt, denkt, beleeft.
Hij let er niet op of anderen hem horen.
Je kunt kiezen welke persoon je door deze acteur laat spelen: Kim of Verhagen.
Schrijf regel voor regel op wat er gebeurt en wat de acteurs zeggen en doen.
Klaar? Lever dit bestand in en laat het beoordelen door je docent.
De scène wordt beoordeeld op de volgende punten:
Het verhaal speelt zich af in een ruimte op school.
Er is een alwetende verteller.
Er zijn twee acteurs die een gebeurtenis elk op een eigen manier beleven.
Het verhaal kent een bepaalde afloop en is goed te volgen.
Het taalgebruik is goed en geschikt en bevat weinig fouten.
De scène is geschikt om te worden opgevoerd door leerlingen in een lokaal.
De scène is duidelijk en regel voor regel opgeschreven.
Extra opdracht
Fictie: Eén verhaal van twee kanten
Hier vind je een extra oefening over het schrijven vanuit
verschillende personen.
Wat vond je van de introductievideo? Schrijf op wat je goed en wat je minder goed vond.
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Had je die tijd ook nodig voor deze opdracht of kwam je tijd te kort?
Inhoud
Wist je al veel over dit onderwerp of was alles nieuw voor je?
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht? Vond je het leuk om toneelscène vanuit verschillende perspectieven te schrijven? Ging het je goed af?
Extra opdracht
Heb je de extra opdracht gedaan? Ging het goed?
Het arrangement Opdracht: Fictie - Wie is de verteller - vmbo-b12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht bij het thema 'Mijn stad', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor vmbo-b12. Deze opdracht richt zich op perspectieven en vertelvormen. In de subopdrachten wordt behandeld welke perspectieven bij welke leeservaring horen, wie de verteller van een verhaal is en hoe je een verhaal schrijft vanuit twee verschillende perspectieven. Afsluitend ga je een toneelstuk schrijven vanuit twee perspectieven. Ook is er extra oefenmateriaal beschikbaar. Veel succes!
Deze opdracht bij het thema 'Mijn stad', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor vmbo-b12. Deze opdracht richt zich op perspectieven en vertelvormen. In de subopdrachten wordt behandeld welke perspectieven bij welke leeservaring horen, wie de verteller van een verhaal is en hoe je een verhaal schrijft vanuit twee verschillende perspectieven. Afsluitend ga je een toneelstuk schrijven vanuit twee perspectieven. Ook is er extra oefenmateriaal beschikbaar. Veel succes!
In deze opdracht gaat het om de vraag: wie is de verteller in een boek, film of toneelstuk?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Je hebt gezien dat er drie perspectieven mogelijk zijn:
Vicky slaapt. Ze droomt van het strand. Het zand tussen haar tenen. De zon die brandt op haar huid.
Bekijk een plek bij jou op school eens vanuit twee verschillende
Je gaat een toneelscène schrijven vanuit twee perspectieven.
Fictie: Eén verhaal van twee kanten
Intro
