Opdracht: Spelling - Gebiedende Wijs vmbo-b12

Opdracht: Spelling - Gebiedende Wijs vmbo-b12

Gebiedende wijs

Intro

Je leert wat wordt bedoeld met de gebiedende wijs.

In de volgende video wordt op een hele duidelijke manier uitgelegd wat de gebiedende wijs is.

Bespreek na het kijken met een klasgenoot wanneer je de gebiedende wijs gebruikt.

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • in tekst, zoals in instructie en recept, de gebiedende wijs herkennen.
  • vertellende zinnen omzetten in gebiedende wijs-zinnen.

Wat ga ik doen?

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Na het lezen van de Kennisbank oefen ik in verschillende situaties met de gebiedende wijs.
Stap 2 Ik kan de gebiedende wijs toepassen in een oefening.
Stap 3 Ik kan de gebiedende wijs toepassen in een oefening.
Stap 4 Ik kan vertelzinnen omzetten naar gebiedende zinnen.
Stap 5 Ik kan gebiedende zinnen omzetten naar vertelzinnen.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Samenvattend Hier vind ik de kennisbanken die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht A Als ik kies voor eindopdracht A maak ik de toets.
Eindopdracht B Als ik kies voor eindopdracht B schrijf ik een document met instructies aan de hand van afbeeldingen.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.

Tijd
Voor deze opdracht heb je één lesuur de tijd.

Aan de slag

Stap 1: Kennisbank

Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands het volgende onderwerp:

Maak nu de volgende oefening:

Oefening: Gebiedende wijs

Introductie

Introductie

Algemene informatie
Titel
Gebiedende wijs
Aantal vragen
4
Maximaal te behalen punten
16
Punten nodig om te slagen
13
Start

Vul de juiste vorm van het werkwoord in.

  •  (verwachten) niet teveel van die nieuwe aanpak!
  •  (pakken) je spullen en ga naar huis!
  •  (opletten) dat ze niet te veel nemen!
  •  (lopen) nou toch eens door!
Reset antwoord

Vul de juiste vorm van het werkwoord in.

  •  (lezen) eens wat voor!
  •  (gaan) jij maar eerst!
  •  (vertrouwen) nu eens op je eigen kennis!
  •  (winden) je niet zo op!
Reset antwoord

Vul de juiste vorm van het werkwoord in.

  •  (gebruiken) een zakdoek!
  •  (stoppen) met kletsen!
  •  (gaan) aan het werk!
  •  (denken) eerst na voor je begint!
Reset antwoord

Vul de juiste vorm van het werkwoord in.

  •  (houden) je mond dicht!
  •  (wachten) voor de hond.
  •  (geven) acht!
  •  (lopen) door!
Reset antwoord

Stap 2: Lekke band

Gebiedende wijs in instructies

In instructies wordt vaak de gebiedende wijs gebruikt.

Hieronder zie je een deel van de instructie 'Banden plakken'.

In de instructie ontbreken nog een aantal woorden.
Plaats de ontbrekende woorden in de tekst.

Banden plakken
Stap 1:                   je fiets op z'n kop.

Stap 2:                   het ventiel los.

Stap 3:                   een bandenlichter tussen buitenband en velg, en                   de bandenlichter vast achter een wielspaak.

Stap 4: Steek een tweede bandenlichter naast de eerste bandenlichter onder de band en                   deze voorzichtig langs de velg opzij.

draai plaats zet haak trek
 

Stap 3: Recept

Hieronder zie je een deel van een recept voor een 'Zomers stamppotje'.
In het recept ontbreken nog een aantal woorden.
Sleep de woorden naar de juist plaats in de tekst.

Recept

Hieronder zie je een deel van een recept voor een 'Zomers stamppotje'.

In het recept ontbreken nog een aantal woorden.
Sleep de woorden naar de juist plaats in de tekst.

 

                  en kook de aardappelen in een laagje water en wat zout in ca. 20 minuten gaar.

                  de sla kleiner, giet de maïs af, snijd de lente uitjes heel fijn.

                  de kaasblokjes uitlekken, bewaar de gekruide olie.

                  de aardappelen af, bewaar wat kookvocht en stamp ze samen met de lente uitjes, crème fraîche, peper en nootmuskaat tot een stevige puree.

                  eventueel wat kookvocht of gekruide olie toe.

                 de zongedroogde tomaten in kleine stukjes.

                  ze samen met de sla, de maïs en de uitgelekte kaasblokjes door de puree.

                  de stamppot verder op smaak met versgemalen peper en nog drie eetlepels kruidenolie van de kaas.

Laat Schil Giet Schep Snijd Voeg Snijd Breng
 

Stap 4: Gebiedende zin maken

Gebiedende wijszin

Soms is het handig om van een vertelzin een zin in de gebiedende wijs te maken.

Voorbeeld:
Vertelzin: 'Je mag vandaag je nieuwe broek aantrekken.'
Gebiedende zin: 'Trek vandaag je nieuwe broek aan.'

Maak van de vertelzinnen een gebiedende zin.

  1. De boswachter beschermt de zeldzame vogels.
    Voorbeeld: Bescherm ...
  2. Je moet die kisten meteen lossen.
  3. Jantien mag het schilderij bekijken.
  4. Wil je hem de hand schudden?
  5. Erica wisselt de goederen.
  6. Irma mag de koekjes proeven.
  7. Frank strijkt de was.
  8. Het kind rekent de som uit.
  9. Janneke blijft van de knoppen af.
  10. Peter benut de kansen beter.

 

Stap 5: Vertelzinnen maken

Vertelzinnen

In stap 4 heb je van vertelzinnen zinnen gemaakt die in de gebiedende wijs staan.
In deze oefening doen we het andersom.

Voorbeeld:
Gebiedende wijs: 'Kom van dat dak af.'
Vertelzin: 'Joost je moet van het dak af komen.'

Maak van de tien gebiedende zinnen vertelzinnen.

  1. Behandel haar niet op deze manier.
    Voorbeeld: Je moet haar ...............
  2. Besef nou toch dat de uitkomst fout is.
  3. Schud aan die boom.
  4. Bescherm de zeldzame dieren
  5. Blijf met je handen daarvan af.
  6. Proef dat eten eens.
  7. Dreig niet met geweld.
  8. Stuit niet zo vaak met de bal.
  9. Benader de vogels niet met zoveel kabaal.
  10. Lieg nu niet weer.

 

Afronding

Samenvattend

Hier vind je de kennisbank die hoort bij deze opdracht.

Eindopdracht A: Toets

Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets.

Toets: Gebiedende wijs

Introductie

Introductie

Selecteer het werkwoord in de gebiedende wijs.
Let op! Soms zijn het er twee!

Algemene informatie
Titel
Gebiedende wijs
Aantal vragen
14
Maximaal te behalen punten
17
Punten nodig om te slagen
14
Start

Selecteer het werkwoord dat in de gebiedende wijs staat.

Reageer nu eens een beetje aardig tegen die nieuwe klasgenoot.

Selecteer het werkwoord dat in de gebiedende wijs staat.

Eerst dus de inleiding schrijven, vervolgens het middenstuk;
eindig ten slotte met de conclusie.

Selecteer het werkwoord dat in de gebiedende wijs staat.

Nu even opletten: raad eens welk woord hierna komt.

Selecteer het werkwoord dat in de gebiedende wijs staat.

Ik snap dat je boos bent, maar kalmeer nu even.

Selecteer het werkwoord dat in de gebiedende wijs staat.

In plaats van je gek te laten maken: wees rustig.

Selecteer het werkwoord dat in de gebiedende wijs staat.

Het is al acht uur, dus open de deur maar vast.

Selecteer de werkwoorden die in de gebiedende wijs staan.

Overdenk die som even goed en reken hem daarna samen uit.

Selecteer het werkwoord dat in de gebiedende wijs staat.

Die broodkorst is keihard, doop hem even in je thee.

Selecteer de werkwoorden die in de gebiedende wijs staan.

Spreek de buurman even vriendelijk aan met een vriendelijk verzoek:
parkeer je auto alsjeblieft niet voor mijn deur.

Selecteer het werkwoord dat in de gebiedende wijs staat.

Dat plaatje kun je zo niet gebruiken,
exporteer het eerst even naar een andere indeling.

Selecteer de werkwoorden die in de gebiedende wijs staan.

Laat die spullen even staan en loop eerst even met mij mee.

Selecteer het werkwoord dat in de gebiedende wijs staat.

Het is niet duidelijk zo, informeer even bij de docent hoe het ook al weer moet.

Selecteer het werkwoord dat in de gebiedende wijs staat.

Voorzichtig nu, nader die overweg alsjeblieft niet te snel.

Selecteer het werkwoord dat in de gebiedende wijs staat.

Geloof niet in sprookjes, je kunt beter je verstand gebruiken.

 

Eindopdracht B: Document

Als je kiest voor eindopdracht B maak je een document met instructie bij afbeeldingen.

  • Zoek op internet drie afbeeldingen.
  • Bij iedere afbeelding moet je twee passende instructiezinnen maken.
  • De zinnen moeten natuurlijk in de gebiedende wijs staan.
  • Zet de afbeeldingen en de zinnen in een (Google-)document.
  • Maak in iedere zin de werkwoorden vet.

Beoordeling
Je docent let op:

  • de inhoud: staan de zinnen in de gebiedende wijs?
  • de originaliteit: heb je leuke, originele afbeeldingen gebruikt?
  • de netheid: is het eindproduct met zorg gemaakt?

Klaar?
Laat het document beoordelen door je docent.

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Kun je nu nog meer situaties noemen waarin je de gebiedende wijs gebruikt?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees het leerdoel van deze opdracht nog eens door.
    ​Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 1 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Had je die tijd ook nodig voor deze opdracht of kwam je tijd te kort?
  • Inhoud
    Wat is het verschil tussen een vertelzin en de gebiedende wijs?
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Heb je zelf de keuze gemaakt of heeft je docent de keus gemaakt tussen eindopdracht A en B.
    Wat vond je van de keuze?
  • Het arrangement Opdracht: Spelling - Gebiedende Wijs vmbo-b12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-01-28 14:34:00
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze opdracht hoort bij het thema ‘Zo doe je dat!’, en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor vmbo-b12. Deze opdracht richt zich op het herkennen en gebruiken van de gebiedende wijs. Doormiddel van verschillende subopdrachten kan je oefenen met het omzetten van de gebiedende wijs naar een vertelzin en andersom. Afsluitend is er een eindtoets of een eindopdracht beschikbaar. Veel succes!
    Leerniveau
    VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Schrijven; Spelling, interpunctie en grammatica; Nederlands; Schrijfvaardigheid;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, gebiedende wijs, herkennen, nederlands, omzetten, spelling, spelling- gebiedende wijs, stercollectie, vertelzin, vmbo-b12

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Kennisbanken. (2018).

    Nederlands Kennisbank vmbo-ob

    https://maken.wikiwijs.nl/89822/Nederlands_Kennisbank_vmbo_ob

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Gebiedende wijs

    Gebiedende wijs

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.