Elke samenleving kent zijn regels. Je hebt geschreven regels, de wetten, en ongeschreven regels, normen en waarden. We hebben al die regels nodig om het dagelijks sociale verkeer te regelen. Daar is iedereen het wel over eens.
Maar wie stelt de regels vast? En gelden alle regels ook voor ons allemaal?
Hoe zit het als je regels overtreedt? En als anderen regels overtreden, spreek je ze daar dan op aan? Wanneer wel en wanneer niet?
Welke regels moeten volgens jou voor iedereen gelden?
Dergelijke vragen komen in deze opdracht aan de orde.
Aan het eind van deze opdracht:
Kun je het verschil beschrijven tussen geschreven en ongeschreven regels.
Kun de de begrippen betrokkenheid en participatie beschrijven.
Kun je onderkennen dat elke samenleving regels nodig heeft.
Kun je twee voorbeelden noemen van regels die kunnen bijdragen aan beter burgerschap en meer sociale samenhang.
Kun je onderkennen dat iedereen wel eens regels overtreedt en kun je benoemen waarom jij dat weleens doet.
Kun je uitleggen dat er discussie is over de regels in de samenleving.
Kun je toelichten welke regels naar jouw mening voor iedereen moeten gelden.
Stap1
Ongeschreven regels, wat doe je er mee?
Nederland heeft regels. Sommige regels zijn opgeschreven en worden wetten genoemd. Wie een wet overtreedt, kan daarvoor worden gestraft. De politie handhaaft de wet en rechters bepalen welke straf je krijgt bij overtreding.
Andere regels zijn ongeschreven. Wie deze overtreedt, wordt daarvoor niet opgepakt en door een rechter gestraft. De verantwoordelijkheid voor het naleven en de handhaving van deze regels ligt bij ons allemaal. We moeten ons er zelf aan houden en anderen erop aanspreken als ze dat niet doen. We moeten er zelf voor zorgen onze maatschappij leefbaar te houden. Door ons aan de (ongeschreven) regels te houden en ook anderen daaraan te houden.
Dat lukt alleen als je betrokken bent bij de samenleving, meedoet. Betrokkenheid betekent dat je verbonden bent met de samenleving, het kan wat schelen wat er in de samenleving gebeurt. Participatie betekent dat je niet aan de kant staat toe te kijken, maar actief deelneemt. Hoe groter de betrokkenheid en participatie, hoe groter de sociale samenhang in een wijk.
Een andere term die je in dit verband vaak tegenkomt is burgerschap. Van burgerschap is sprake als je deel uitmaakt van de samenleving. Als je de regels kent van het land, je verbonden voelt met andere bewoners en de vaardigheden hebt om mee te doen aan de samenleving.
Als burgers van een straat, wijk, stad of land betrokken zijn, meedoen en zich als een burger opstellen dan is er sociale samenhang. Sociale samenhang gaat over de mate waarin mensen in een straat, wijk, stad of land bij elkaar horen. Over de mate waarin ze zich met de anderen om zich heen verbonden voelen
Maar ja, niet iedereen is altijd een even keurige burger. Er zijn momenten waarop we wat minder met anderen hebben en ons niet echt verbonden voelen. Soms gelden de regels niet voor onszelf. Of zijn er regels die we niet accepteren, waar we anders over denken. Dan botst en schuurt het in de samenleving.
Vraag:
Hieronder staan drie filmpjes uit een oude Sire-campagne.
Kun je omschrijven welke ongeschreven regels hier worden uitgebeeld?
Ook vind je een opsomming van een aantal ongeschreven regels.
Video - In het park:
Video - De plas:Video - In de tram:
Ongeschreven regels:
Hinderlijk lawaai moet je zien te vermijden
Een TV die hard staat, iemand die op zijn piano een muziekstuk instudeert, boren en timmeren, geschreeuw van mensen buiten, dat zijn enkele voorbeelden van lawaai dat hinderlijk kan zijn, vooral ’s avonds laat en als het vaak terugkomt.
Afval hoort niet op straat, in voortuinen en op opritten.
De meeste mensen houden er niet van om uitzicht te hebben op voortuinen en opritten waar altijd veel afval op ligt, en ook niet op straat.
Kleine kinderen moeten vroeg naar bed
Als kinderen van hooguit vier jaar tot 12 uur ’s avonds op straat spelen, vinden veel mensen dat er iets niet in de haak is.
Opstaan
Je zit in een volle bus, tram of trein. Er komt iemand aanlopen die slecht ter been is. Dan biedt je hem of haar jouw plaats aan.
Bedanken is normaal
Iemand wijst je de weg, geeft je voorrang bij een kruising, helpt je in een winkel of bewijst je op een andere manier een dienst. Dan is een bedankje van jouw kant op zijn plaats.
Hoffelijk in het verkeer
Opgeheven middelvingers, scheldpartijen, naar het hoofd wijzen, het zijn allemaal uitingen van agressief gedrag die in het verkeer door medeweggebruikers niet worden gewaardeerd.
Regels en minderheden
Er zijn gemeenten met een vloekverbod.
In bijvoorbeeld Urk of Staphorst is het verboden in het openbaar Gods naam te misbruiken. Ook als je niet in god gelooft. Het is moeilijk te handhaven want het valt al gauw onder de vrijheid van meningsuiting, maar toch.
Heel veel mensen zullen in de dagelijkse omgang met anderen, bijvoorbeeld gelovigen, hun taal aanpassen en respect hebben voor hun opvattingen.
Ook al zijn ze het er niet mee eens.
Vloeken, ernstige scheldwoorden, kwetsende uitlatingen, iemand een ernstige ziekte toewensen, het is in het openbaar ‘not done’. Voetbalscheidsrechters hebben al wel wedstrijden stilgelegd vanwege scheldpartijen van voetbalfans.
Stap2
Regels overtreden doen we allemaal
Je hebt hiervoor een aantal ongeschreven regels gelezen, maar er zijn er nog veel meer. Bijvoorbeeld: in een bijna lege bus of treincoupé ga je niet naast iemand zitten. Of: voor je een bus of trein instapt, laat je de mensen die er uit willen eerst voorgaan. Je kent er vast nog wel meer.
Dat regels van belang zijn in het sociale verkeer, merk je aan de ergernis die wordt opgeroepen door overtreders.
Ga bij jezelf na welke overtredingen bij jou grote ergernis oproepen. Maak een top 3 van jouw grootste ergernissen veroorzaakt door mensen die zich niet aan de regels houden. Noem ergernis en regel.
ergernis: ... / regel: ...
ergernis: ... / regel: ...
ergernis: ... / regel: ...
Spreek je de mensen die deze regels overtreden hierop aan?
Wanneer doe je dat wel en waarom? Wanneer doe je dat niet en waarom niet?
Ga bij jezelf na welke regels je zelf wel eens overtreedt en welke ergernis dat oproept.
Stap3
Regels zijn niet voor iedereen hetzelfde
Vergelijk de lijstjes van de vorige stap met die van twee andere leerlingen. Wat valt je dan op?
Over het algemeen is het zo dat mensen met een gemeenschappelijke achtergrond dezelfde regels hanteren. Of in ieder geval die regels kennen en herkennen. De verscheidenheid van mensen in de Nederlandse samenleving is de afgelopen vijftig jaar enorm toegenomen. In totaal telt Nederland 190 nationaliteiten. Mensen afkomstig uit alle windstreken van de wereld en allemaal met een eigen achtergrond. Dan is het niet zo gek dat we niet allemaal elkaars regels kennen.
Probeer nu samen drie regels op te stellen of te vinden die voor iedereen in Nederland zouden moeten gelden. Let erop dat die regels moeten bijdragen aan beter burgerschap, meer sociale samenhang en meer betrokkenheid en participatie.
Stap4
Voor je aan de afsluiting van deze opdracht begint,
maak je eerst de volgende toets.
Vergelijk, na het beantwoorden van de vragen, jouw antwoorden met de goede antwoorden.
Heb je vragen fout, zorg dan dat je begrijpt waarom je antwoord niet goed is.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Het arrangement Voel je verantwoordelijk vmbo-kgt34 - kopie 1 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Auteur Kunskapsskolan
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2017-12-09 12:31:33
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie.
https://maken.wikiwijs.nl/82633/Voel_je_verantwoordelijk_vmbo_kgt34
Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie.
https://maken.wikiwijs.nl/82633/Voel_je_verantwoordelijk_vmbo_kgt34
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Voel je verantwoordelijk
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Leerdoelen
