Welkom
beste VMBO 4 leerling, welkom op deze website.
Op deze website zullen we het thema democratie en rechstaat behandelen. Op deze manier kun je thuis of op school aan de slag met dit onderwerp. Je kunt hier terecht voor lesmateriaal en leerzame filmpjes. Ook kun je hier oefenen met de stof. Als je denkt alles onder de knie te hebben kun je jezelf testen door middel van een toets die ook beschikbaar is op de website.
Het is de bedoeling dat je de gehele website doorloopt. Onder elke kopje staat beschreven wat je moet doen en wat er van je gevraagd wordt.
Net zoals bij een klasikkale les zullen we ook hier gebruik maken van leerdoelen. De leerdoelen kun je hieronder vinden en dit zijn dus de leerdoelen waarmee we aan de slag gaan.
De volgende leerdoelen zullen centraal staan:
1. De leerling kan weergeven wat een democratie is
2. De leerling kan vier kenmerken van een demcoratie noemen
3. De leerling kan weergeven wat een dictatuur is
4. De leerling kan vier kenmerken van een dicatatuur noemen
5. De leerling kan twee verschillen noemen tussen een democratie en een dictatuur
Kijk het filmpje hieronder om te zien, hoe de les is opgebouwd.
Veel leerplezier!
wat weet je al?
Voor we gaan beginnen, wil ik eerst jullie voorkennis testen. Dit gaan we met behulp van een mindmap doen. hieronder zien jullie een mindmap. Ik wil dat jullie nu pen en papier erbij pakken om gelijk actief te zijn. Neem de mindmap over en noteer alles wat je weet van het onderwerp. Dit kan je wellicht helpen in het vervolg van de les.
democratie
wat is een democratie?
Het eerste onderwerp waarmee we vandaag aan de slag gaan is democratie.
wat is een democratie?
“Nederland is een democratie”, een uitspraak die we regelmatig te horen krijgen, maar wat betekent een democratie nou precies?
Democratie is een manier waarop je een land kunt besturen. In een democratie heeft het volk het voor het zeggen. Het woord democratie betekent letterlijk: heerschappij van het volk. Het woord democratie is afgeleid van het Griekse woord demos (volk) en kratos (heerschappij).
Democratie kunnen we onderverdelen in twee vormen:
- Directe democratie: het volk kan rechtstreeks meedoen met het nemen van belangrijke beslissingen.
- Representatieve democratie: het volk kiest mensen die verstand hebben van politiek om hen te vertegenwoordigen.
Bekijk het filmpje op de volgende pagina voor verduidelijking en beantwoord daarna de vraag.
filmpje en opdracht over democratie
Goed zo!
Je hebt alle vragen beantwoord. Je kunt je
antwoorden bekijken door terug te gaan naar
de vragen.
parlementaire democratie
kenmerken parlementaire democratie
We hebben hierboven uitgelegd wat een democratie is. We gaan nu kijken naar de kenmerken die horen bij een democratie. Wanneer kun je zeggen dat een land een democratie is? Hieronder volgen een paar kenmerken:
- Er is een volksvertegenwoordiging: een democratie heeft een volksvertegenwoordiging, die rechtstreeks door de bevolking wordt gekozen.
- Er zijn vrije, eerlijke en geheime verkiezingen: iedere burger met stemrecht mag zelf beslissen op wie hij/zij stemt en je stem is altijd anoniem.
- Er is sprake van een machtenscheiding: er is een scheiding tussen de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht.
- Politieke gelijkheid voor iedereen: alle burgers moeten dezelfde rechten en plichten hebben.
- De vrijheid van burgers wordt beschermd: vrijheid en democratie zijn onafscheidelijk van elkaar. Zonder vrijheid is er geen democratie.
- Het oprichten van clubs, verenigingen en organisaties: organisaties die los van de overheid functioneren.
- Persvrijheid: de vrijheid om zelf nieuws te publiceren. Een democratie kan niet zonder vrije media.
- Grondwet: een grondwet geeft de samenleving vorm. De wetten moeten op een democratische wijze via een parlement tot stand zijn gekomen. In een democratie is het van groot belang dat de wet ook wordt nageleefd, niet alleen door de burgers, maar ook door de overheid.
De hierboven genoemde kenmerken hoor je te herkennen in een democratie. Neem deze kenmerken goed door je zult ze in het vervolg van de les nodig hebben om de opdrachten goed te kunnen maken.
Bekijk het filmpje op de volgende pagina ter verduidelijking.
filmpje en opdracht kenmerken parlementaire democratie
wat is een parlemataire democratie?
Oefening: kenmerken parlementaire democratie
Start
dictatuur
We weten inmiddels wat een democratie is en wat de kenmerken zijn die horen bij een democratie. Nu gaan we kijken naar wat een dictatuur is.
Bekijk het filmpje hieronder en beantwoord daarna de vragen.
Oefening: Wat is een dictatuur?
Start
verschillen democratie en dictatuur.
We hebben nu geleerd wat een democratie is, wat de kenmerken van een democratie zijn en wat een dictatuur is. We gaan nu kijken naar de verschillen van een democratie en een dictatuur. Als het goed is zouden we dit nu kunnen invullen. Dat gaan we hieronder testen. Maak de test hieronder en scrol naar beneden om de vragen te beantwoorden.
kennisbassis
Beste leerling,
In de vorige opdrachten heb je testen gemaakt over democratie en dictatuur. Deze opdrachten bestonden uit open en meerkeuzevragen. In totaal zijn het twaalf vragen geweest. Als je acht of meer vragen goed had, dan kun je deze oefening overslaan en dan mag je door naar de verijkingsstof. Heb je minder dan acht vragen goed let dan extra goed op. We zullen hieronder de vragen nogmaals kort behandelen.
Nederland is een democratie, omdat het volk het voor het zeggen heeft. Het volk kiest volksvertegenwoordigers die voor hen belangrijke besluiten nemen.
Nederland is GEEN directe democratie, omdat het volk niet zelf besluiten neemt, maar zoals hierboven genoemd is volksvertegenwoordigers kiest die voor hen belangrijke besluiten nemen.
Hieronder zie je de kenmerken die horen bij een democratie. Tegelijkertijd kun je deze kenmerken ook gebruiken om een dictatuur te herkennen.
Er is een volksvertegenwoordiging: een democratie heeft een volksvertegenwoordiging, die rechtstreeks door de bevolking wordt gekozen.
- Er zijn vrije, eerlijke en geheime verkiezingen: iedere burger met stemrecht mag zelf beslissen op wie hij/zij stemt en je stem is altijd anoniem.
- Er is sprake van een machtenscheiding: er is een scheiding tussen de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht.
- Politieke gelijkheid voor iedereen: alle burgers moeten dezelfde rechten en plichten hebben.
- De vrijheid van burgers wordt beschermd: vrijheid en democratie zijn onafscheidelijk van elkaar. Zonder vrijheid is er geen democratie.
- Het oprichten van clubs, verenigingen en organisaties: organisaties die los van de overheid functioneren.
- Persvrijheid: de vrijheid om zelf nieuws te publiceren. Een democratie kan niet zonder vrije media.
- Grondwet: een grondwet geeft de samenleving vorm. De wetten moeten op een democratische wijze via een parlement tot stand zijn gekomen. In een democratie is het van groot belang dat de wet ook wordt nageleefd, niet alleen door de burgers, maar ook door de overheid.
Een dictatuur is een regerigsvorm waar meestal één persoon of een klein groepje het voor het zeggen heeft.
We hebben nu in het kort de vragen behandeld, als het goed is kun je nu de onderstaande opdracht foutloos maken
Oefening: opdracht beginners
Start
verrijkingsstof
Democratie of dictatuur?
Stap 1: Er zijn vijf kenmerken van democratie en van dictatuur. Zie het schema hieronder.
|
Democratie
|
Dictatuur
|
|
|
1) MACHT
|
Macht bij het volk
|
Macht bij één persoon
|
|
2) VERKIEZINGEN
|
Vrije verkiezingen
|
Geen verkiezingen of
oneerlijke verkiezingen
|
|
3) RECHTSPRAAK
|
Recht op een eerlijk
proces
|
Je kunt zomaar in de
gevangenis gegooid
worden
|
|
4) MENINGSUITING
|
Vrijheid van
meningsuiting; kranten
mogen schrijven wat ze
willen
|
Je moet uitkijken met
wat je zegt; kranten
worden gecontroleerd
door de overheid
|
|
5) OVERHEID
|
De overheid moet zich
ook aan regels houden
|
De overheid mag alles
|
Stap 2: Hieronder staan tien landen. Geef bij elk land aan of je te maken hebt met een
democratie of een dictatuur. Geef vervolgens aan om welk kenmerk het gaat.
1. Saoedi-Arabië:
De koning en zijn familie hebben alle macht.
2. Noord-Korea:
Bij de nationale verkiezingen gaan alle stemmen naar de politieke partij van de leider.
3. Rusland:
Mensen met kritiek op de regering krijgen geen eerlijk proces.
4. Zwitserland:
Burgers mogen meestemmen over alle wetten.
5. Verenigde Staten:
Iemand schrijft in een krant dat hij vindt dat president Trump erger is dan Hitler.
6. China:
Voor de aanleg van een dam moeten twee miljoen mensen verhuizen. Mensen
krijgen soms helemaal geen compensatie.
7. Nederland:
Je mag de overheid aanklagen als je het niet eens bent met een beslissing.
8. Cuba:
Je mag in de krant geen slechte dingen schrijven over de overheid.
9. België:
Iedereen mag een partij oprichten om mee te doen aan de verkiezingen.
10. Groot-Brittannië:
Rechters zijn onafhankelijk en mogen niet beïnvloed worden.
Bewaar je antwoorden voor de volgende les, hierin zullen we ze bespreken
eindtoets
