Kerkgeschiedenis

Kerkgeschiedenis

Christelijke kerk

Vooraf

Luther en Calvijn protesteerden tegen misstanden in de christelijke kerk onder leiding van de paus. Door de Reformatie (hervorming) ontstonden nieuwe kerken in Noord- en Midden-Europa. De eenheid van het geloof ging verloren. Dit leidde tot godsdienstoorlogen. In de kerken van de Reformatie kregen gewone gelovigen meer invloed. De macht van de paus verminderde sterk.

Aan het eind van deze opdracht kun je

  • uitleggen wat de oorzaken waren van de splitsing in de christelijke kerk van Europa.
  • beschrijven welke rol Luther en Calvijn speelden in de Reformatie.
  • beschrijven welke verschillen er zijn tussen katholieken en protestanten.
  • uitleggen waarom de Reformatie grote gevolgen had voor de hele maatschappij.
  • beschrijven welke kenmerken van de Reformatie je kunt herkennen in de kerken van nu.


Eindproduct
Als eindproduct van deze opdracht maak je samen met een klasgenoot een werkstuk met daarin een fotopresentatie. Hierin laat je verschillen zien tussen het protestantse en het rooms-katholieke geloof.

Beoordeling
Jullie krijgen een goede beoordeling voor de opdracht als:

  • Je alle vragen/opdrachten die je tegenkomt goed hebt beantwoordt, let daarbij telkens op dat je de vraag opschrijft en het juiste antwoord erachter noteert. (niet alleen de juiste letter, maar het hele antwoord)
  • De fotopresentatie minstens 12 foto's bevat, over elke kerk 6
  • De foto's goed passen bij het afgebeelde geloof.
  • Je juiste en passende bijschriften hebt gemaakt.
  • De fotopresentatie op tijd klaar is.
  • De fotopresentatie goed is afgewerkt.
  • Je mag je werkstuk digitaal inleveren, maar in een mapje mag ook.


Activiteiten

Stap Groepsgrootte Activiteit
Stap 1 Alleen Kennisbank 'Misstanden in de katholieke kerk' bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 2 Alleen Kennisbank 'Reformatie' bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 3 Alleen Vragen beantwoorden over de katholieke en protestantse kerk.
Stap 4 Alleen Voorbeelden zoeken van katholieke en protestantse kunst, later voeg je dit samen. 
Stap 5 Samen Toets 'Christelijke kerk' maken.
Stap 6 Samen Eindproduct maken: een werkstuk met daarin een fotopresentatie over kerk en geloof.


Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
 

Stap1

Inleiding

De katholieke kerk had gedurende de middeleeuwen een dominante positie in de maatschappij. De kerk had echter ook te maken met kritiek. De leider van de christelijke kerk in Byzantium bijvoorbeeld, wilde niets met de paus in Rome te maken hebben.

In West-Europa waren er gelovigen die op zoek waren naar zuiverheid in het geloof. Soms werden deze groepen door de kerk in de ban gedaan of veroordeeld als ketters.

Toen Maarten Luther misstanden in de kerk aan de kaak stelde, groeide hij uit tot een machtig tegenstander. Met Calvijn en andere hervormers deed hij de Katholieke Kerk op haar fundamenten schudden.

Bestudeer het onderdeel over misstanden in de katholieke kerk.

KB: Misstanden in de katholieke kerk

Beantwoord nu de onderstaande vragen.

Vragen:

  1. Wat betekent: de Katholieke kerk had een dominante positie?
    1. In de Katholieke kerk hadden dominees veel te vertellen.
    2. Koningen hadden het voor het zeggen in de Katholieke kerk.
    3. De Katholieke kerk had grote invloed op het politieke en maatschappelijke leven.
  2. Waarom kochten gelovigen aflaten?
    1. Volgens de kerkelijke leer kon je daarmee boete doen voor bepaalde zonden.
    2. Daarmee kreeg je meer te zeggen in de kerk van je woonplaats.
    3. Aflaten konden worden gebruikt om uit de gevangenis te komen.
  3. Wat was de taak van de kerkelijke Inquisitie?
    1. De Inquisitie sprak recht over kerkelijke leiders die zich aan misstanden schuldig maakten.
    2. De Inquisitie deed onderzoek naar ketters en kon die laten martelen.
    3. De Inquisitie was een soort kerkelijk leger dat streed tegen aanhangers van de Reformatie.
  4. Welke redenen hadden gelovigen om kritiek te hebben op de Katholieke kerk?
    Meerdere antwoorden mogelijk.
    • De kerkleiders waren meer bezig met macht en rijkdom dan met het geloof.
    • Gewone gelovigen hadden niets te vertellen in de kerk.
    • De paus had veel te weinig macht om het geloof te beschermen.
    • De kerk besteedde teveel geld aan kunst en mooie kerkgebouwen.
    • Met geld kon je in de kerk sneller hogerop komen dan met een goede opleiding.
    • De aflaten brachten te weinig geld op om kerken te bouwen.

  5. Bespreek de antwoorden op de vier vragen met een klasgenoot. Verwerk je antwoorden op een antwoordenblad, dat je bij je werkstuk voegt.
    Vraag hulp aan de docent als jullie er niet uitkomen.

Stap 2

Een van de belangrijke namen in de Reformatie is de naam van Maarten Luther, hij wordt door velen gezien als degene bij wie de Reformatie pas écht begonnen is. Wat weet je eigenlijk van Luther? In de volgende clip wordt het een en ander uitgelegd. Kijk en luister de clip in zijn geheel.

Deur van de Slotkerk te Wittenberg

De reformatie

Lees nu in de Kennisbank de informatie over de reformatie.

KB: Reformatie

Beantwoord de volgende vier vragen.

  1. In welke landen werd het protestantisme het meest verbreid?
    1. In West- en Zuid-Europa.
    2. In Noord- en Midden-Europa.
    3. Buiten Europa.
    4. In Duitsland en Italië.
  2. Waardoor konden de ideeën van de reformatie zich zo snel verspreiden?
    1. In die tijd werd het wegennet snel verbeterd door de uitbreiding van de handel.
    2. In die tijd was het geloof erg belangrijk zodat er veel over gecommuniceerd werd.
    3. In die tijd was de boekdrukkunst uitgevonden en kwamen er meer beter opgeleide burgers.
  3. Waarom leidde de reformatie tot oorlogen in Europa?
    1. De paus probeerde met de inquisitie ketterse gebieden met geweld te heroveren.
    2. Regeringsleiders kozen partij voor een geloof en kwamen daardoor met elkaar in conflict.
    3. Luther en Calvijn riepen hun aanhangers op om tegen de katholieken te gaan vechten.
  4. Waarom is de reformatie van groot belang geweest voor de Nederlandse geschiedenis?
    1. De reformatie leidde tot een opstand waarbij de Nederlanden uiteindelijk zelfstandig werden.
    2. De reformatie betekende het einde van de Nederlandse zelfstandigheid.
    3. De reformatie leidde tot een dertigjarige burgeroorlog in de Nederlanden.

Stap 3

Wat weet je iegenljik van de Katholieke kerk? Hoe gaat het eraan toe in de Katholieke kerk? In het volgende clipje kun je zien hoe het er tegenwoordig aan toe gaat in de Katholieke kerk. Je zult zien dat ook de Katholieke kerk is veranderd sinds de dagen van Luther en Calvijn.

 

Hoe het er in een Protestantse (Gereformeerde) kerk aan toe gaat weten de meesten van ons wel. Kijk toch ook eens naar het filmpje over de Protstantse kerk, je zult waarschijnlijk nieuwe dingen ontdekken. 

Katholiek of protestant?

Boven: Luther; onder: Calvijn

Lees de negen kenmerken hieronder.
Welke kenmerken passen bij de protestantse kerk?

  1. Veel pracht en praal in de kerkgebouwen.
  2. Kerkgebouwen zijn sober en bevatten geen heiligenbeelden.
  3. De Bijbel heeft het hoogste gezag en kan door elke gelovige worden begrepen.
  4. Er is een sterke kerkelijke hiërarchie van priesters.
  5. Gewone gelovigen hebben veel te vertellen in de kerk.
  6. Er zijn 7 sacramenten die gelovigen nodig hebben om bij de kerk te horen.
  7. Er zijn maar enkele sacramenten: doop en avondmaal.
  8. Geestelijken mogen trouwen.
  9. Geestelijken mogen niet trouwen.


Verschil tussen Calvijn en Luther

Lees nu de volgende zeven zinnen.
Past de zin beter bij Luther of beter bij Calvijn? Of bij allebei?

  1. Hij publiceerde 95 stellingen tegen misstanden in de kerk.
  2. Hij geloofde in predestinatie.
  3. Hij schafte veel sacramenten af.
  4. Hij verzette zich tegen de rijkdom van de kerk.
  5. Hij vond dat de regering aan de kerk moet gehoorzamen.
  6. Hij werd in de ban gedaan en vogelvrij verklaard.
  7. Hij vertaalde de Bijbel in de landstaal.


Bespreek je antwoorden met een klasgenoot.


Stap 4

Ets kruisiging Rembrandt

Katholieke en protestantse kunst
Voor de kerk was kunst erg belangrijk. Katholieke kerken hingen vol prachtige schilderijen en beelden. Maar er waren ook protestantse kunstenaars, die het geloof op hun manier in beeld brachten.

Je gaat van allebei een voorbeeld opzoeken.
Voor een voorbeeld van katholieke kunst ga je op zoek naar een kunstwerk van de schilder Michelangelo.
Voor een voorbeeld van protestantse kunst ga je op zoek naar een kunstwerk van de schilder Rembrandt.

Zoek bijvoorbeeld op de site www.wga.hu naar voorbeelden. Natuurlijk kun je ook op een andere site zoeken.

Zorg ervoor, dat je gekozen schilderij echt iets van dat geloof laat zien, en schrijf erbij waarom je dit koos.

Plak de twee afbeeldingen in een document en schrijf de uitleg erbij.

Stap 5

Toets
Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Christelijke kerk'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De score schrijf je op in je werkstuk.

Klik op de knop 'Toets' om te beginnen:

 

Stap 6

Als je kiest voor eindopdracht B ga je samen met een klasgenoot een fotopresentatie maken.
Hierin laat je voorbeelden zien van het geloof van katholieken en protestanten. Je mag zoeken naar allerlei dingen die met kerk en geloof te maken hebben: gebouwen, geestelijken, schilderijen, voorwerpen, teksten.
Zorg ervoor dat de afbeeldingen een duidelijk kenmerk hebben dat echt past bij dat geloof. Zet bij elke foto een kort bijschrift: wat zie je?

Je kunt de afbeeldingen in een document zetten, op een poster plakken, in een digitaal presentatieprogramma zoals Prezi of PowerPoint, of in een online fotoviewer. Kies zelf een geschikte manier.

Beoordeling
Jullie krijgen een goede beoordeling voor de opdracht als:

  • De fotopresentatie minstens 12 foto's bevat, over elke kerk 6.
  • De foto's goed passen bij het afgebeelde geloof.
  • Je juiste en passende bijschriften hebt gemaakt.
  • De fotopresentatie op tijd klaar is.
  • De fotopresentatie goed is afgewerkt.

Klaar?
Zorg dat anderen je presentatie kunnen bekijken.
Lever hem ter beoordeling in bij je docent.