Na de Sovjet-Unie

Na de Sovjet-Unie

Na de Sovjet-Unie: Van Jeltsin naar Poetin

Het einde van de Sovjet-Unie

Afbeelding 1: Toespraak van Boris Jeltsin
na de staatsgreep

Een mislukte staatsgreep
De deelrepublieken Estland, Letland, Litouwen en Georgië verklaarden zich begin 1990 onafhankelijk. Gorbatsjov gaf aan dat die onafhankelijkheidsverklaringen onwettig waren. Hij was bezig met een nieuwe grondwet die de deelrepublieken een gedeeltelijke zelfstandigheid zou geven.

Niet iedereen binnen de Communistische Partij was het eens met die gedeeltelijke zelfstandigheid. Een groep belangrijke leden van de communistische partij, probeert met een staatsgreep op 19 augustus 1991 deze nieuwe hervormingen te voorkomen. Gorbatsjov werd gevangengezet in zijn eigen huis.

Boris Jeltsin, een belangrijke Russische politicus, wilde niet meewerken met de staatsgreep. Jeltsin ging die avond naar het Russische parlement. Staande bovenop een tank verklaarde hij dat de staatsgreep onwettig was en hij riep het leger op de staatsgreep niet te steunen. De burgers van Moskou steunden Jeltsin massaal. De plegers van de staatsgreep werden gearresteerd.

Maar Boris Jeltsin staat zijn nieuwe macht niet meer af. Michael Gorbachov treed op 24 augustus 1991. Jeltsin's machtsgreep zorgt voor het einde van de Sovjet-Unie. Voortaan zijn er in Oost-Europa een groot aantal landen die vóór 1991 samen de Sovjet-Unie vormden. De grootste daarvan is Rusland, waar Boris Jeltsin tussen 1991 en 1999 de president is.

 

Het nieuwe Rusland

Afbeelding 1: Het hoofdkwartier van het Russische
Gasprom het grootste aardgasbedrijf ter wereld.

De Sovjet-Unie bestond niet meer, de Koude Oorlog was voorbij en de russische president Boris Jeltsin zocht in 1991 naar een nieuwe toekomst voor Rusland. Na het instorten van de Sovjet-Unie heeft het communisme afgedaan als ideologie. Daarom wordt het nieuwe Rusland kapitalistisch. In de tijd van de communistische Sovjet-Unie was bijna alles eigendom van de staat. Na 1991 verkoopt de Russische staat daarom in hoog tempo zijn bezittingen, dit heet privatisering. Zo verkoopt Rusland ook het eigendom van zijn gigantische olie en gasvoorraden.

 

Omdat er zoveel voormalig staatseigendom verkocht werd daalde de prijs en wordt het ver onder de prijs verkocht. Op deze manier kunnen Russische zakenlieden die al rijk waren in 1991 in korte tijd ongekende rijkdom en macht verzamelen. Deze bijzonder machtige en rijke Russen worden oligarchen genoemd. In 2017 bezaten de tien procent rijkste Russen samen zevenentachtig procent van al het vermogen in Rusland.

De Krim en nepnieuws

Afbeelding 1: President Poetin,
de leider van Rusland sinds 2000.

In 1999 volgt Vladimir Poetin, Boris Jeltsin op als president. Poetin had in de Sovjet-Unie carrière gemaakt als agent voor de beruchte Russische geheime dienst, KGB. Ook Poetin is oligarch en miljardair, al weet niemand hoe rijk hij precies is.

Veel voormalige Sovjet-republieken wilden na de val van de Sovjet-Unie toetreden tot de Europese Unie. Hierdoor zag Rusland geleidelijk zijn invloedssfeer kleiner worden. De spanning tussen de Europese Unie en Rusland liep op tot een hoogtepunt tijdens de crisis in de voormalige Sovjet-republiek Oekraïne. In 2014 zorgden spanningen tussen Europese en Russisch gezinde Oekraïners voor het afzetten van de Russisch gezinde president van Oekraïne. Rusland reageerde hierop door militair in te grijpen en het Oekraïense schiereiland de Krim bij Rusland in te lijven. De Russisch gezinde bevolking van de Krim verzette zich hier niet tegen.

Ook de spanningen tussen Rusland en de Verenigde Staten lopen weer op. Bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 blijken Russische organisaties op internet desinformatie en propaganda verspreid te hebben. In deze berichten op Facebook en Twitter deze Russen zich voor als Amerikaanse burgers of organisaties. Honderdvijftig miljoen Amerikanen hebben tijdens de verkiezingscampagne één of meerdere van deze berichten gezien.

Afbeelding 2: De Krim op de grens
van Oekranïne en Rusland.

De volgende afbeeldingen op deze pagina’s hebben speciale licenties:

Afbeelding 1: “President Poetin onder CC BY van The Emirr”
Afbeelding 2: “De Krim onder CC BY van Пресс-служба Президента Российской Федерации”

  • Het arrangement Na de Sovjet-Unie is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Auteur Kunskapsskolan
    Laatst gewijzigd
    2017-11-20 12:02:15
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie. https://maken.wikiwijs.nl/89678/Glasnost_perestrojka_vmbo_kgt34
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Geschiedenis. (2020).

    Glasnost-perestrojka vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/89678/Glasnost_perestrojka_vmbo_kgt34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van